TEHLİKELİ ATIKLARIN SINIRLAR ÖTESİ TAŞINIMININ VE BERTARAFININ KONTROLÜNE İLİŞKİN BAZEL SÖZLEŞMESİ
07.3.1994 tarih ve 94/5419 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
Yayınlandığı Resmi Gazete Tarih: 15.5.1994 Sayı: 21935
Atık Yönetimi Yönetmeliği
BASEL Sözleşmesinde değişik ve eklemeler. BKK 2003-5909 (Metin üzerine işlenmiştir.)
Genelgeler 1
Tasarruflu Yazılar 1 2 3 4 5 6 7 8
Bu Sözleşmeye taraf olan devletler; tehlikeli atıklarla diğer atıkların ve bunların sınırlarötesi taşınımının insan sağlığı ile çevrede yol açtığı zarar tehlikesinin bilincinde olarak,
Tehlikeli atıklarla diğer atıkların giderek artan oluşumu, karmaşıklığı ve sınırlarötesi taşınımının insan sağlığı ve çevre için büyüyen bir tehdit oluşturduğunun farkında olarak,
İnsan sağlığını ve çevreyi, bu atıkların yarattığı tehlikelerden korumanın en etkin yolunun, atıkların oluşumunu miktar ve/veya tehlike potansiyeli açısından asgari düzeye indirmek olduğunun da farkında olarak,
Bertaraf yerleri neresi olursa olsun, sınırlarötesi taşınımları da dahil olmak üzere, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların yönetiminin, insan sağlığı ve çevre ile tutarlı olabilmesini sağlamak amacıyla, Devletler' in gerekli tedbirleri almaları hususunda ikna olarak,
Atık üreticilerinin bertaraf yerleri neresi olursa olsun, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların, insan sağlığı ve çevre ile tutarlı bir şekilde nakli ve bertarafı konusundaki görevlerini yerine getirmeleri hususunun Devletler tarafından temin edilmesi gereğini gözönünde bulundurarak,
Yabancı tehlikeli atıkların ve diğer atıkların kendi bölgesine girmesi veya bertaraf edilmesini yasaklamak konusunda Devletler' in hükümranlık haklarını tümüyle kabul ederek,
Tehlikeli atıkların, özellikle gelişmekte olan ülkelere sınırötesi taşınımının, işbu Sözleşme'de belirtildiği gibi çevre ile uyumlu yönetimin sağlanması bakımından büyük bir risk oluşturduğunu kabul ederek,[1]
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların, çevre ve etkin yönetim ilkeleri ile uyum içinde olduğu sürece, üretilmiş oldukları Devlet' te bertaraf edilmeleri hususunda ikna olarak,
Bu atıkların oluştukları Devlet' ten başka bir Devlet' e sınırlarötesi taşınımına ancak, insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyecek şartlar altında ve bu Sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleştiği taktirde, izin verilmesi gerektiği hususunun da bilincinde olarak,
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların artan kontrolünün, bu atıkların çevresel açıdan tutarlı bir şekilde yönetimi ve sınırlarötesi taşınımının azaltılması konusunda teşvik edici bir işlev göreceğini dikkate alarak,
Tehlikeli atıkların Devletler arasında sınırlarötesi taşınımının kontrolü ve bu taşınıma ilişkin bilgilerin gereğince değişimine ilişkin tedbirlerin Devletler tarafından alınması hususunda ikna olarak,
Tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin olarak çevrenin korunması konusunda bir dizi uluslararası ve bölgesel anlaşmanın ele alındığını gözönünde bulundurarak,
Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı (Stockholm, 1972) Bildirgesi'ni, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) Yönetim Konseyi'nin 17 Temmuz 1987 tarihli, 14/30 sayılı kararıyla kabul edilen Tehlikeli Atıkların Çevreyle Uyumlu bir şekilde Yönetimine ilişkin Kahire İlkeleri'ni, Birleşmiş Milletler Tehlikeli Malların Taşınması Uzmanlar Komitesi tarafından 1957 yılında formüle edilen ve her iki yılda bir güncelleştirilen Tavsiyelerini, Birleşmiş Milletler sistemi içinde kabul edilen ilgili tavsiye, bildirge, belge ve yönetmeliklerle, diğer uluslararası ve bölgesel örgütler tarafından yapılan etüt ve çalışmaları dikkate alarak,
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu' nun otuz yedinci oturumunda (1982) kabul ettiği Dünya Tabiat Sözleşmesi ruhunu, ilke, hedef ve işlevlerini, insan çevresinin ve doğal kaynakların korunmasına ilişkin, etik kurallar olarak kabul ederek,
Devletler'in, insan sağlığının ve çevrenin korunmasına ilişkin uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olduklarını ve uluslararası hukuk uyarınca sorumlu olduklarını onaylayarak,
Bu Sözleşme hükümlerinin veya Sözleşme protokollerinden herhangi birinin ihlali halinde, anlaşmaların ilgili uluslararası kanunları uygulayacağını kabul ederek,
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların oluşumunu en aza indirgemek amacıyla, çevreyle tutarlı düşük atık üreten teknolojilerin, yeniden değerlendirme alternatiflerinin, bakım ve yönetim sistemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması gereğinin bilincinde olarak,
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımının kontrolü gereğine ilişkin, giderek büyüyen uluslararası ilginin ve bu taşınımın mümkün olabildiği ölçüde en aza indirilmesi gereğinin de bilincinde olarak,
Tehlikeli atıklar ve diğer atıklar konusunda, sınırlarötesi yasadışı trafiğin yarattığı sorunlardan kaygı duyarak,
Gelişmekte olan ülkelerin, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların yönetimi konusunda sınırlı olanaklarının olduğunu da dikkate alarak,
Kahire İlkeleri ve UNEP Yönetim Konseyi'nin Çevre Koruma Teknolojisi Transferinin Geliştirilmesine ilişkin 14/16 sayılı kararı ruhu çerçevesinde, mahalli olarak üretilen tehlikeli atıkların ve diğer atıkların uygun bir şekilde yönetimine ilişkin teknolojinin özellikle gelişmekte olan ülkelere transfer edilmesi gereğini kabul ederek,
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların, ilgili uluslararası Sözleşmeler ve tavsiye kararları uyarınca taşınması gereğini de kabul ederek,
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımına, bu atıkların taşınmasının ve nihai bertarafının sadece çevreyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmesi durumunda, izin verilmesi gereğine ikna olarak,
İnsan sağlığını ve çevreyi, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların oluşumu ve yönetiminden kaynaklanabilecek olumsuz etkilerden sıkı kontrol yoluyla korumaya kararlı olarak,
Aşağıdaki hususlar üzerinde anlaşmaya varmışlardır :
Madde 1
Sözleşme'nin Kapsamı
Bu Sözleşmenin amaçları açısından, sınırlarötesi taşınıma konu olan aşağıdaki atıklar, "tehlikeli atıklar" olarak değerlendirilecektir.
Ek III'te belirtilen özelliklerden herhangi birine sahip olmaları kaydıyla, Ek I'de belirtilen kategorilerden herhangi birine ait olan atıklar; ve
Yukarıdaki (a) fıkrasına dahil olmadıkları halde, ihracatçı, ithalatçı veya transit Tarafın kendi mevzuatına göre tehlikeli olarak tanımladığı veya tehlikeli olduğuna inanılan atıklar,
Ek II' de belirtilen kategorilerden herhangi birine ait olan ve sınırlarötesi taşınıma konu olan atıklar, bu Sözleşme amaçları açısından "diğer atıklar" olarak tanımlanacaktır.
Radyoaktif maddelere ilişkin uluslararası belgeler de dahil olmak üzere, diğer kontrol sistemine tabi olan radyoaktif atıklar bu Sözleşme kapsamı dışındadır.
Gemilerin normal işlemlerinden doğan ve deşarjı başka bir uluslararası belgeye konu olan atıklar, bu Sözleşme kapsamı dışındadır.
Madde 2
Tanımlar
Bu Sözleşmenin amaçları açısından ;
"Atıklar", ulusal kanunlar hükümleri uyarınca bertaraf edilen, edilmesi düşünülen veya gereken madde veya nesnelerdir.
"Yönetim", bertaraf alanlarının bertaraf sonrası bakımı da dahil olmak üzere, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların toplanması, nakli ve bertarafı anlamına gelecektir.
"Sınırlarötesi taşınım", sözkonusu taşınım olayında en az iki Devlet'in olması şartıyla, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, bir Devlet'in ulusal yetkileri altındaki alana veya bu alandan geçerek, diğer bir Devlet'in ulusal yetkileri altındaki alana veya bu alandan geçerek herhangi bir Devlet'in ulusal yetki alanları içinde olmayan bir alana taşınması anlamına gelecektir.
"Bertaraf", bu Sözleşme'nin IV Nolu Eki'nde belirtilen işlemlerden herhangi biri anlamına gelecektir.
"Onaylı saha veya tesis", tehlikeli atıkların veya diğer atıkların bertarafı için, saha veya tesisin bulunduğu Devlet'in ilgili makamı tarafından, bu amaç için, yetki veya izin verilen saha veya tesis anlamına gelecektir.
"Yetkili Makam", ilgili Tarafın uygun göreceği coğrafi alanlar içinde, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımına ilişkin bildirim ve bilgileri almak ve bu bildirime, 6. madde uyarınca cevap vermek üzere sorumlu olabilecek bir taraf tarafından tayin edilen resmi makam anlamına gelecektir.
"Odak Noktası", 5. maddede atıfta bulunulan Taraf'ın 13. ve 15. maddelerde hükme bağlandığı şekilde bilgi almak ve vermekle sorumlu organı anlamına gelecektir.
"Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimi", tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, insan sağlığını ve çevreyi bu atıklardan kaynaklanabilecek olumsuz etkilerden koruyacak şekilde yönetilmesini sağlamak üzere tüm pratik tedbirlerin alınması anlamına gelecektir.
"Bir devletin ulusal yetkisi altındaki alan", bir Devlet'in insan sağlığı ve çevrenin korunması hususunda, uluslararası kanunlara uygun olarak, İdari ve düzenleyici sorumluluğu altındaki kara, deniz ve hava sahası anlamına gelecektir.
"İhracatçı Devlet", tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımının başladığı veya başlanmasının planlandığı Taraf anlamına gelecektir.
"İthalatçı Devlet", tehlikeli atıkların veya diğer atıkların bertaraf edilmek veya herhangi bir devletin ulusal yetkisi altında bulunmayan bir alanda bertaraf edilmeden önce yükleme yapılması amacıyla sınırlarötesi taşınımının yöneldiği veya planlandığı taraf anlamına gelecektir.
"Transit Devlet", ihracatçı veya ithalatçı Devlet dışında, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların geçtiği veya geçişinin planlandığı Devlet anlamına gelecektir.
"İlgili Devletler", Taraf olsun veya olmasınlar, ihracatçı ve ithalatçı Devletler ile transit Devletler anlamına gelecektir.
"Şahıs", herhangi bir özel veya hükmi şahıs anlamına gelecektir.
"İhracatçı", İhracatçı Devlet'in yetkisi altında tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ihracatını yürüten herhangi bir şahıs anlamına gelecektir.
"İthalatçı", ithalatçı Devlet'in yetkisi altında, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ithalatını yürüten herhangi bir şahıs anlamına gelecektir.
"Taşıyıcı", tehlikeli atıkların veya diğer atıkların nakliyesini gerçekleştiren herhangi bir şahıs anlamına gelecektir.
"Üretici", faaliyetleri ile tehlikeli atıkları veya diğer atıkları üreten herhangi bir şahıs veya, bu şahıs bilinmiyorsa, bu atıkları kontrolü ve/veya mülkiyeti altında tutan şahıs anlamına gelecektir.
"Bertaraf edici", kendisine tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sevkıyatının yapıldığı ve bu atıkların bertarafı işlemini yürüten herhangi bir şahıs anlamına gelecektir.
"Politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatı", hükümran Devletler'in oluşturduğu ve üye Devletler'in, işbu Sözleşme'nin kapsamına giren hususlardaki yetkiyi devretmiş oldukları ve kendi iç usulleri uyarınca, bu Sözleşme'yi imzalamak, tasdik veya kabul etmek, onamak, resmen teyit etmek veya katılmak yetkisine sahip teşkilat anlamına gelecektir.
"Yasadışı trafik", tehlikeli atıkların veya diğer atıkların 9. maddede belirtildiği şekilde sınırlarötesi taşınımı anlamına gelecektir.
Madde 3
Tehlikeli Atıkların Ulusal Tanımı
Taraflar bu Sözleşme'ye Taraf olduktan sonra altı ay içinde, kendi ulusal mevzuatına göre tehlikeli olarak tanımlanan veya düşünülen, Ek I ve II' de listelenenler dışındaki atıkları ve atıklara uygulanabilir, sınırlarötesi taşınım usulleriyle ilgili gereklilikleri, Sözleşme Sekreteryası'na bildirecektir.
Taraflar, 1. fıkra uyarınca temin etmiş oldukları bilgilerde meydana gelebilecek herhangi bir önemli değişikliği sonradan Sekreterya'ya bildirecektir.
Sekreterya, 1. ve 2. fıkralar uyarınca almış olduğu bilgileri derhal tüm Taraflar'a bildirecektir.
Taraflar Sekreterya tarafından 3. fıkra kapsamında kendilerine iletilen bilgilerin, ihracatçılarına aktarılması için sorumlu olacaktır.
Madde 4
Genel Yükümlülükler
Bertaraf amacıyla tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ithalini yasaklama hakkını kullanan Taraflar, kararlarını 13. madde uyarınca diğer Taraflar'a bildireceklerdir.
Taraflar, kendilerine (a) bendi uyarınca bildirimde bulunulduğunda, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ithalini yasaklamış bulunan Taraflar'a, bu atıkların ihracını yasaklayacak veya bu ihracat işlemine izin vermeyeceklerdir.
İthalatçı Devlet'in tehlikeli atıkların ve diğer atıkların ithalini yasaklamadığı durumlarda, ithalatçı Devlet sözkonusu ithalata yazılı olarak rıza göstermediği taktirde Taraflar, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ihracını yasaklayacak veya bu ihracat işlemine izin vermeyeceklerdir.
Taraflar, aşağıdaki hususlarda gerekli tedbirleri alacaktır :
Toplumsal, teknolojik ve ekonomik hususları da gözönüne alarak, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların oluşumunun asgariye indirilmesini temin etmek ;
Bertaraf yerleri ne olursa olsun, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle uyumlu yönetimi amacıyla, mümkün olduğu ölçüde kendi içinde yer seçecek uygun bertaraf tesislerini temin etmek
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların yönetiminde görev alan şahısların, bu yönetim işleminden kaynaklanan tehlikeli atıkların ve diğer atıkların yaratacağı kirliliği önlemek ve kirlilik oluştuğu taktirde de, bu kirliliğin insan sağlığı ve çevre üzerindeki sonuçlarını asgariye indirgemek için gereken tedbirleri almasını temin etmek ;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımda bu atıkların asgari seviyeye indirilen miktarının çevreyle uyumlu ve etkin yönetiminin garantisini ve insan sağlığını ve çevreyi, bu taşınımın olumsuz etkilerinden koruyacak şekilde yürütülmesini temin etmek ;
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, mevzuatları gereğince tüm ithalatları yasaklamış olan veya bu atıkların, Taraflar'ın ilk toplantılarında kararlaştıracakları kriterlere göre çevreyle tutarlı bir şekilde yönetilmeyeceğine inanan Taraf bir Devlet'e ekonomik ve/veya politik bütünleşme teşkilatına üye Taraf Devletler'e ve özellikle de gelişmekte olan ülkelere ihracına izin vermemek
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların öngörülen sınırlarötesi taşınımına ait bilgilerin, Ek V A uyarınca, söz konusu taşınım işleminin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerini de açıkça belirtecek şekilde ilgili Devletler'e temin edilmesi hususunu hükme bağlamak ;
Çevreyle tutarlı bir şekilde yönetilmeyeceğine inandığı tehlikeli atıkların ve diğer atıkların ithalini önlemek ;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle tutarlı bir şekilde yönetimini geliştirmek ve yasadışı trafiği engellemek amacıyla, bu atıkların sınırlarötesi taşınımına ilişkin bilgilerin açıklanması da dahil olmak üzere, doğrudan ya da Sekreterya aracılığıyla diğer Taraflar'la ve ilgili teşkilatlarla işbirliğinde bulunmak ;
Taraflar, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların yasadışı trafiğinin suç olduğunu gözönünde bulunduracaklardır.
Bu Sözleşme'yi ihlal eden fiillerin önlenmesi ve cezalandırılmasına ilişkin tedbirler de dahil olmak üzere, Sözleşme hükümlerinin tatbiki için gereken hukuki, idari ve diğer tedbirler Taraflar'ca alınacaktır.
Taraflar, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların Taraf olmayan ülkelere ihracına veya bu ülkelerden ithaline izin vermeyeceklerdir.
Taraflar, sınırlarötesi taşınıma konu olsun olmasın, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, 60 güney enleminin güneyindeki alanlarda bertaraf edilmek üzere ihracına izin vermemeyi kabul ederler.
Taraflar ayrıca aşağıdaki hususları yerine getireceklerdir :
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların taşınımı veya bertarafı hususunda yetki veya izin verilmedikçe, ulusal yargı yetkisi altında şahısların bu işlemleri yerine getirmelerini yasaklamak;
Sınırlarötesi taşınıma konu olacak tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, paketleme, etiketleme ve nakliyat alanlarında genel olarak kabul görmüş uluslararası kurallara ve standartlara göre paketlenmesi, etiketlenmesi ve nakledilmesi ve uluslararası düzeyde kabul edilmiş ilgili uygulamalara itina gösterilmesi hususunu hükme bağlamak;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların bertaraf yerlerine doğru sınırlarötesi taşınımının başladığı yerde, bu atıklarla birlikte bir dolaşım belgesinin bulunması gereğini hükme bağlamak.
Taraflar, ihraç edilecek tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, ithalatçı Devlet'te veya başka bir yerde çevreyle tutarlı bir şekilde yönetilmeleri gereğini hükme bağlayacaktır. Bu Sözleşme'ye tabi atıkların çevreyle tutarlı yönetimine ilişkin teknik ilkeler, Taraflar'ın yapacakları ilk toplantıda kararlaştırılacaktır.
Taraflar, sadece aşağıda belirtilen şartlar gerçekleştiği taktirde, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımına izin verilmesini temin etmek için gereken tedbirleri alacaklardır;
İhracatçı Devlet'in, sözkonusu atıkların çevreyle uyumlu bir biçimde bertarafı için gerekli teknik kapasiteye, gerekli tesislere veya uygun bertaraf sahalarına sahip olmaması; veya
Sözkonusu atıklara, ithalatçı Devlet'in yeniden değerlendirme ve işleme sanayileri tarafından hammadde olarak ihtiyaç duyulması; veya
Sözkonusu sınırlarötesi taşınımın Taraflar'ın bu Sözleşme amaçlarından farklı olmamak şartıyla kararlaştıracakları kriterlere göre yapılması.
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkları oluşturan Devletler'in, bu atıkların çevreyle tutarlı bir şekilde yönetilmesi gereğini hükme bağlamak hususundaki Sözleşme yükümlülükleri, hiçbir şart altında ithalatçı veya transit Devlet'e devredilemez.
İşbu Sözleşme'de yer alan hiç bir hüküm, Taraflar'ın insan sağlığı ve çevreyi daha iyi korumak amacıyla, işbu Sözleşme hükümleriyle tutarlı ve uluslararası hukuka uygun ilave şartlar koymasını engellemeyecektir.
İşbu Sözleşme'de yer alan hiç bir hüküm, Devletler'in, uluslararası hukuk kuralları uyarınca tespit edilen karasuları üzerindeki hükümranlık haklarını, kendi münhasır ekonomik bölgelerinde ve kıta sahanlıklarında uluslararası hukuk kurallarına göre sahip oldukları hükümranlık haklarını ve yargı yetkilerini ve tüm Devletler'in uçak ve gemilerinin, uluslararası hukukta hükme bağlanan ve ilgili uluslararası belgelerde yansıtılan seyrü sefer haklarını ve serbestilerini kullanmalarını hiç bir şekilde etkilemeyecektir.
Taraflar, diğer Devletler'e özellikle de gelişmekte olan ülkelere ihraç edilen tehlikeli atıkların ve diğer atıkların miktarını ve/veya kirlilik potansiyelini azaltabilmek imkanlarını periyodik olarak gözden geçireceklerdir.
4A Maddesi: [2]
1. Ek VII'de listelenen her Taraf tehlikeli atıkların Ek IVA'da sayılan bertaraf işlemleri için, Ek VII'de sayılmayan Devletlere tüm sınırötesi taşınımlarını yasaklayacaktır.
2. Ek VII'de listelenen her Taraf 31 Aralık 1997'den itibaren işbu Sözleşme Madde 1 (i) (a) gereğince tehlikeli atıkların Ek IV/B'de sayılan bertaraf etme işlemleri için Ek VII'de sayılmayan Devletlere tüm sınırötesi taşınımlarını yasaklayacaklardır. Böyle bir taşınım işbu Sözleşme uyarınca atıklar, tehlikeli olarak nitelendirilmedikçe yasaklanmayacaktır.
Madde 5
Yetkili Makamların ve Odak Noktasının Tayini
İşbu Sözleşme'nin uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla Taraflar ;
Bir ya da daha fazla sayıda yetkili makam ve bir odak noktası tayin veya tesis edeceklerdir. Transit Devlet durumunda, bildirimi almak üzere bir yetkili makam tayin edilecektir.
İşbu Sözleşme'nin kendileri için yürürlüğe girmesini takip eden üç ay içinde, odak noktası ve yetkili makamlar olarak tayin ettikleri organlarını Sekreterya'ya bildireceklerdir.
2. fıkra uyarınca görevlendirdikleri organlardaki herhangi bir değişikliği, karar tarihinden itibaren bir ay içinde Sekreterya'ya bildireceklerdir.
Madde 6
Taraflar Arasında Sınırlarötesi Taşınım
İhracatçı Devlet, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların öngörülen sınırlarötesi taşınımını ilgili Devlet'in yetkili makamına yazılı olarak bildirecek veya üretici yahut ihracatçının, ihracatçı Devlet'in yetkili makamları aracılığıyla yazılı bildirimde bulunması hususunu hükme bağlayacaktır. Bu bildirim, Ek V A' da verilen bilgileri ve beyanları içerecek ve ithalatçı Devlet'in kabul edebileceği bir dilde yazılacaktır. İlgili Devletler'in her birine sadece bir bildirim gönderilmesi gerekmektedir.
İthalatçı Devlet, sözkonusu taşınıma şartlı veya şartsız olarak rıza gösterdiğini, izin vermeyi reddettiğini veya ek bilgi istediğini belirten yazılı cevabını bildirimde bulunan tarafa gönderecektir. İthalatçı Devlet'in kesin cevabının bir nüshası, Taraf olan ilgili Devletler'in yetkili makamlarına gönderilecektir.
İhracatçı Devlet,
Bildirimde bulunan tarafın, ithalatçı Devlet'in yazılı muvafakatını aldığını ; ve
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların çevreyle tutarlı bir şekilde yönetimine ilişkin bir sözleşmenin, ihracatçı ile bertaraf edici arasında imzalanmış olduğuna dair ithalatçı Devlet'in vereceği yazılı teyidin, bildirimde bulunan tarafın eline geçtiğini belgeleyen yazılı bir teyit almadıkça, üretici veya ihracatçının sınırlarötesi taşınımı başlatmasına izin vermeyecektir.
Bu Sözleşme'ye taraf olan transit Devletler'in her biri, bildirimi almış olduğunu derhal bildirimde bulunan tarafa teyit edecek ve daha sonra, sözkonusu taşınıma şartlı veya şartsız olarak rıza gösterdiğini, izin vermeyi reddettiğini veya ek bilgi istediğini belirten yazılı cevabını 60 gün içinde bildirimde bulunan tarafa gönderebilecektir. İhracatçı Devlet, transit Devlet'in, yazılı muvafakatını almadan, sınırlarötesi taşınımın başlatılmasına izin vermeyecektir. Ancak Taraflar'dan biri, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların transit sınırlarötesi taşınımı için genelde veya özel şartlar altında ön yazılı izin alınması gereğini aramamak kararı verir veya bu konudaki şartlarını değiştirirse, bu kararını 13. madde uyarınca derhal diğer Taraflar'a bildirecektir. Bu durumda ihracatçı Devlet, transit Devlet'in bildirimi aldığı tarihten itibaren 60 gün içinde herhangi bir cevap almazsa, söz konusu ihracat işleminin transit Devlet üzerinden yapılmasına izin verebilir.
Atıkların,
Sadece ihracatçı Devlet tarafından hukuken tehlikeli olarak tanımladığı veya tehlikeli olduğuna inanıldığı durumlarda yapılacak sınırlarötesi taşınımda, bu maddenin 9. fıkrasının ithalatçı veya bertaraf edici ile ithalatçı Devlet'e tatbik edilen hükümleri, gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra, ihracatçı ve ihracatçı Devlet'e de tatbik edilecektir;
Sadece ithalatçı Devlet veya Taraf olan ithalatçı ve transit Devletler tarafından hukuken tehlikeli olarak tanımlandığı veya tehlikeli olduğuna inanıldığı durumlarda yapılacak sınırlarötesi taşınımda, bu maddenin 1., 3., 4., ve 6. fıkralarının ihracatçıya ve ihracatçı Devlet'e de tatbik olunan hükümleri, gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra ithalatçı veya bertaraf edici ile ithalatçı Devlet'e tatbik edilecektir; veya
Sadece bu Sözleşme'ye taraf herhangi bir transit Devlet tarafından hukuken tehlikeli olarak tanımlandığı veya tehlikeli olduğuna inanıldığı durumlarda yapılacak sınırlarötesi taşınımda, 4. fıkra hükümleri bu Devlet'e de tatbik edilecektir.
İlgili Devletler'in yazılı muvafakatına tabi olmak kaydıyla ihracatçı Devlet, aynı fiziksel ve kimyasal özellikleri taşıyan tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, ihracatçı Devlet'in aynı gümrük çıkış kapısı ve ithalatçı Devlet'in de aynı gümrük giriş kapısı yoluyla, ve transit geçişin söz konusu olduğu durumlarda da, transit Devlet veya Devletler'in aynı gümrük giriş ve çıkış kapıları yoluyla, düzenli olarak aynı bertaraf ediciye sevk edilmesini mümkün kılan genel bir bildirimin üretici veya ihracatçı tarafından kullanılmasına izin verebilir.
Sevk edilecek tehlikeli maddelerin kesin miktarı veya periyodik listesi gibi belli bilgilerin temin edilmesi şartına tabi olmak kaydıyla ilgili Devletler, 6. fıkrada atıfta bulunulan genel bildirimin kullanılması hususunda yazılı muvafakatlarını verebilirler.
6. ve 7. fıkralarda belirtilen genel bildirim ve yazılı muvafakat, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların en çok 12 aylık bir süre boyunca yapılacak birden çok sevkıyatını da kapsayabilir.
Taraflar, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımından sorumlu olan şahısların, sözkonusu atıkların teslim edilmesi veya alınması sırasında dolaşım belgesini imzalamaları gereğini hükme bağlayacaklardır. Taraflar ayrıca, bertaraf edicinin, söz konusu atıkları teslim almış olduğunu ve bertaraf işleminin, bildirimde belirtildiği şekilde tamamlandığını ihracatçıya ve ihracatçı Devlet'in yetkili makamına bildirmesi gereğini de hükme bağlayacaklardır. İhracatçı Devlet bu bilgiyi almadığı taktirde, ihracatçı Devlet'in yetkili makamı veya ihracatçı durumu ithalatçı Devlet'e bildirecektir.
Bu maddede hükme bağlanan bildirim ve cevap, ilgili Taraflar'ın yetkili makamına veya Taraf olmayan Devletler söz konusu olduğunda da, uygun bir resmi makama iletilecektir.
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımı, işbu Sözleşme'ye Taraf olan ithalatçı Devlet veya transit Devlet'in gerekli göreceği sigorta, teminat veya başka bir garantiye tabi olacaktır.
Madde 7
Taraf Bir Devlet'ten Taraf Olmayan Devletler Üzerine Sınırlarötesi Taşınım
Bu Sözleşme'nin 6. maddesinin 2. paragrafı uyarınca, gerekli değişiklikler, Taraf bir Devlet'in Taraf olmayan Devlet veya Devletler üzerine yapacağı tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımına da uygulanacaktır.
Madde 8
Yeniden İthal Görevi
İlgili Devletler'in bu Sözleşme hükümleri uyarınca rıza gösterdikleri tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımının, Sözleşmeye göre tamamlanamadığı durumlarda, atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde bertarafı için gerekli alternatif düzenlemeler yapılamadığı taktirde ihracatçı Devlet, söz konusu atıkların, ithalatçı Devlet'in ihracatçı Devlet'e ve Sekreterya'ya bilgi verdiği tarihten itibaren 90 gün içinde veya ilgili Devletler'in mutabık kalacakları başka bir süre içinde geri almayı temin edecektir. Bu amaçla ihracatçı Devlet ve transit Tarafların herhangi biri, bu atıkların ihracatçı Devlet'e geri gönderilmesini engellemeyecek veya böyle bir işleme karşı çıkmayacaklardır.
Madde 9
Yasadışı Trafik
Bu Sözleşme amaçları açısından, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların herhangi bir sınırlarötesi taşınımı :
Bu Sözleşme hükümleri uyarınca tüm ilgili Devletlere bildirimde bulunulmadan yapılan; veya
ilgili Devlet'in muvafakatını bu Sözleşme hükümleri uyarınca almadan yapılan; veya
İlgili Devletler'in rızası sahtekarlık, yalan beyan veya hile ile elde edilerek yapılan; veya
Maddi bir şekilde belgelere uymayan; veya
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların, bu Sözleşme'ye ve genel uluslararası hukuk ilkelerine aykırı olarak kasıtlı bertarafı (örneğin, boşaltma) sonucunu doğuran,
yasadışı trafik olarak kabul edilecektir.
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımının, ihracatçının veya üreticinin fiillerinden ötürü yasadışı trafik olarak kabul edildiği durumlarda, ihracatçı Devlet, kendisine yasadışı trafik hakkında bilgi verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde veya ilgili Devletler'in mutabık kalacağı başka bir süre içinde, söz konusu atıkların :
İhracatçı veya üretici, ya da gerekliyse kendisi tarafından ihracatçı Devlet'e geri getirilmesini veya bunlar mümkün değilse,
Bu Sözleşme hükümleri uyarınca bertaraf edilmesini temin edecektir. Bu amaçla ilgili Taraflar, atıkların ihracatçı Devlet'e geri gönderilmesini engellemeyecek veya böyle bir işleme karşı çıkmayacaklardır.
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımının, ithalatçının veya bertaraf edicinin fiillerinden ötürü yasadışı trafik olarak kabul edildiği durumlarda ithalatçı Devlet, yasadışı trafik konusundan haberdar olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde veya ilgili Devletler'in mutabık kalacakları başka bir süre içinde söz konusu atıkların, ithalatçı veya bertaraf edici ya da, gerekliyse kendisi tarafından çevreyle uyumlu bir şekilde bertaraf edilmesini temin edecektir. Bu amaçla ilgili Taraflar, bu atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde bertarafı için gerekli olduğu ölçüde işbirliğine gireceklerdir.
Yasadışı trafik sorumluluğunun ihracatçı veya üreticiye ya da ithalatçı veya bertaraf ediciye yüklenemediği durumlarda, ilgili Taraflar veya duruma göre diğer Taraflar, işbirliğine girişerek, söz konusu atıkların ihracatçı Devlet'te veya ithalatçı Devlet'te ya da uygun görülen başka bir yerde çevreyle uyumlu bir şekilde mümkün olabilen en kısa sürede bertaraf edilmesini temin edeceklerdir.
Her bir Taraf, yasadışı trafiği engellemek ve cezalandırmak için gerekli ulusal/iç mevzuatı hazırlayacaktır. Bu madde amaçlarını gerçekleştirmek üzere Taraflar işbirliğine gireceklerdir.
Madde 10
Uluslararası İşbirliği
Taraflar, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak ve geliştirmek amacıyla, birbirleriyle işbirliği yapacaklardır.
Bu amaçla Taraflar :
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle uyumlu yönetimini geliştirebilmek amacıyla, bu atıkların uygun bir şekilde yönetimine ilişkin teknik standart ve uygulamalar arasında uyum sağlanması da dahil olmak üzere, iki taraflı veya çok taraflı esasla, istek üzerine bilgi temin edeceklerdir;
Tehlikeli atıkların yönetiminin, insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerini izlemek konusunda işbirliği yapacaklardır;
Kendi ulusal kanunları, yönetmelikleri ve politikalarına tabi olmak kaydıyla tehlikeli atıkların ve diğer atıkların oluşumunu mümkün olabildiği ölçüde ortadan kaldırmak ve bu atıkların çevreyle uyumlu yönetimini temin etmek için daha etkin ve verimli yöntemler geliştirmek amacıyla, yeni ya da geliştirilmiş teknolojilerin kabul edilmesinin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerinin incelenmesi de dahil olmak üzere, çevreyle uyumlu ve düşük atık üreten teknolojilerin geliştirilmesi, uygulanması ve mevcut teknolojilerin iyileştirilmesi konusunda işbirliği yapacaklardır;
Kendi ulusal kanun, yönetmelik ve politikalarına tabi olmak kaydıyla, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimine ilişkin teknoloji ve yönetim sistemlerinin transferi konusunda işbirliği yapacaklardır. Taraflar ayrıca, özellikle bu konuda teknik yardıma ihtiyaç duyacak ve yardım talebinde bulunacak Taraflar'ın, teknik kapasitelerinin geliştirilmesi hususunda da işbirliği yapacaklardır;
Uygun teknik ilkelerin ve/veya uygulama standartlarının geliştirilmesi konusunda işbirliği yapacaklardır.
Taraflar, 4. maddenin 2. fıkrasının a, b ve c bentlerinin tatbiki konusunda gelişmekte olan ülkelere yardımcı olmak amacıyla işbirliğine girmek için gerekli tedbirleri alacaklardır:
Gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını gözönüne alarak, Taraflar ve yetkili uluslararası teşkilatlar arasındaki işbirliği diğer şeyler yanı sıra, kamu bilincini, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle uyumlu yönetimini ve düşük atık üreten yeni teknolojilerin kabul edilmesi gibi hususları daha da geliştirmek amacıyla teşvik edilecektir.
Madde 11
İkili, Çok Taraflı ve Bölgesel Anlaşmalar
4. maddenin 5. fıkrası hükümlerine bakılmaksızın Taraflar, bu Sözleşme'nin tehlikeli atıkların ve diğer atıkların çevreyle uyumlu yönetimine ilişkin hükümlerini ihlal etmemek kaydıyla, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımı konusunda Taraf olan veya olmayan Devletler'le ikili, çok taraflı veya bölgesel anlaşmalara veya düzenlemelere girebilirler. Bu anlaşma ve düzenlemeler, gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarını gözönüne alarak, en az bu sözleşmenin hükümleri kadar çevreyle uyum içinde olmalıdır.
Taraflar, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların, tümüyle kendi aralarındaki sınırlarötesi taşınımının kontrolü amacıyla, bu Sözleşmenin yürürlük tarihinden önce girmiş oldukları anlaşma veya düzenlemelerle, 1. fıkrada belirtilen düzenlemeler veya ikili, çok taraflı veya bölgesel antlaşmalardan herhangi birini sekreteryaya bildireceklerdir. Söz konusu anlaşmaların, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların bu Sözleşme'de hükme bağlanan şekliyle çevreyle uyumlu yönetimine ters düşmemesi şartıyla bu sözleşme hükümleri, anılan anlaşmalar uyarınca gerçekleşen sınırlarötesi taşınımları etkilemeyecektir.
Madde 12
Sorumluluk Konusunda Danışma
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımından ve bertarafından kaynaklanan sorumluluk ve tazminata ilişkin kural ve usulleri belirleyen bir protokolün en kısa sürede kabul edilmesi amacıyla Taraflar, işbirliğine gireceklerdir.
Madde 13
Bilgi Aktarımı
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımı veya bertarafı sırasında, diğer Devletler'de insan sağlığı ve çevre üzerinde risk yaratabilme ihtimali bulunan bir kaza meydana gelmesi halinde Taraflar, duruma ilişkin bilgi edindiklerinde diğer Devletler'e de derhal haber verilmesini temin edeceklerdir.
Taraflar, Sekreterya aracılığıyla :
Madde 5 uyarınca tayin edilen yetkili makamlar ve/veya odak noktalarına ilişkin değişiklikleri;
Madde 3 uyarınca tehlikeli atıkların ulusal tanımındaki değişiklikleri;ve mümkün olabilen en kısa sürede,
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ulusal yargı yetkileri altındaki alan içinde bertaraf edilmek üzere ithaline tümden ya da kısmen izin vermemek yolundaki kararlarını;
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların ihracını kısıtlamak ya da yasaklamak yolunda alacakları kararları;
e. Bu maddenin 4. fıkrası kapsamında gereken diğer bilgileri,birbirlerine bildireceklerdir.
Ulusal kanun ve yönetmelikleriyle uyum içinde olmak kaydıyla Taraflar, bir önceki takvim yılınailişkin olarak aşağıdaki bilgileri içeren bir raporu her bir takvim yılının bitiminden önce, Sekreterya aracılığıyla 15. madde kapsamında teşkil edilmiş Taraflar Konferansı'na ileteceklerdir :
Madde 5 uyarınca tayin ettikleri yetkili makamlar ve odak noktalar;
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların kendilerinin de taraf olduğu sınırlarötesi taşınımına ilişkin aşağıdaki bilgiler :
İhraç edilen tehlikeli atıkların ve diğer atıkların miktarı, kategorileri, özellikleri, varış yeri, transitülkeler ve bildirim cevabında belirtilen bertaraf yöntemi;
İthal edilen tehlikeli atıkların ve diğer atıkların miktarı, kategorileri, özellikleri, menşei ve bertaraf yöntemleri;
Arzulandığı şekilde gitmeyen bertaraf işlemleri ;
Sınırlarötesi taşınıma konu olan tehlikeli atıkların veya diğer atıkların miktarını azaltma yolundaki çabaları ;
Bu Sözleşme'nin uygulanması konusunda kabul etmiş oldukları tedbirlere ilişkin bilgiler;
Tehlikeli atıkların veya diğer atıkların oluşumunun, taşınmasının ve bertarafının insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkileri konusunda kendileri tarafından derlenen mevcut istatistiklere ilişkin bilgiler;
İşbu Sözleşme'nin 11. maddesi uyarınca girdikleri ikili, çok taraflı ve bölgesel anlaşma ve düzenlemelere ilişkin bilgiler;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımı ve bertarafı sırasında meydana gelen kazalara ve bu kazalar konusunda alınan tedbirlere ilişkin bilgiler;
Kendi ulusal yargı yetkileri altındaki alanda kullandıkları alternatif bertaraf yöntemlerine ilişkin bilgiler;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların üretiminin azaltılması ve/veya ortadan kaldırılmasına yönelik teknolojilerin geliştirilmesi konusunda aldıkları tedbirlere ilişkin bilgiler;
Taraflar Konferansı'nın uygun göreceği diğer hususlar.
Ulusal kanun ve yönetmelikleriyle uyum içinde olmak kaydıyla Taraflar, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sınırlarötesi taşınımından kendi çevresinin etkilenebileceğine inanan Taraf bu yönde bir talepte bulunduğunda, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımına ilişkin olarak verilen her bir bildirimin ve bu bildirimlere verilen cevapların birer nüshasının Sekreterya'ya gönderilmesini temin edeceklerdir.
Madde 14
Mali Konular
Taraflar, farklı bölgelerin ve alt bölgelerin özel ihtiyaçlarına göre, tehlikeli atıkların ve diğer atıkların yönetimi ve üretimlerinin asgari seviyeye indirilmesine ilişkin teknoloji transferlerine ve eğitime yönelik bölgesel ve alt bölgesel merkezler kurulması gerekliliğini kabul ederler. Taraflar, gönüllü mahiyetteki uygun finansman mekanizmalarının kurulması hususunu karara bağlayacaklardır.
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımı ve bertarafı sırasında meydana gelebilecek kazalardan kaynaklanan tehlikeleri en aza indirgemek amacıyla Taraflar, acil durumlarda geçici yardım sağlayacak döner bir fonun kurulması konusunu gözönüne alacaklardır.
Madde 15
Tarafların Konferansı
Bu Sözleşme hükümleri uyarınca Taraflar Konferansı tesis edilmiştir. Taraflar Konferansı'nın ilk toplantısı, bu Sözleşme'nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Birleşmiş Milletler Çevre Programı İcra Müdürü'nün daveti üzerine yapılacaktır. Bundan sonra, Konferans'ın ilk toplantısında tespit edilen belirli aralıklarda Taraflar Konferansı olağan toplantıları yapılacaktır.
Taraflar Konferansı'nın olağanüstü toplantıları, Konferans'ın gerekli göreceği diğer zamanlarda veya herhangi bir tarafın yazılı isteği üzerine ve altı ay içinde sekreterya tarafından kendilerine iletilecek görüşler dahilinde ve Tarafların en azından üçte birinin desteklemesi durumunda yapılacaktır.
Taraflar Konferansı, kendisine ve tesis edebileceği yardımcı organlardan herhangi birine ilişkin usul kurallarını ve özellikle de Taraflar'ın bu Sözleşme kapsamındaki mali katılımlarını tespite yönelik mali kuralları oy birliğiyle kararlaştıracak ve onaylayacaktır.
Taraflar, ilk toplantılarında, bu Sözleşme kapsamında deniz çevresinin muhafazası ve korunmasına ilişkin sorumluluklarının yerine getirilmesinde, kendilerine yardımcı olmak üzere gerekebilecek ilave tedbirleri görüşeceklerdir.
Taraflar Konferansı, bu Sözleşme'nin etkin bir şekilde uygulanmasına ilişkin hususları sürekli olarak gözden geçirecek ve değerlendirecek, ve buna ilave olarak :
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların insan sağlığı ve çevreye verdiği zararın asgari seviyeye indirilmesine yönelik uygun politikalar, stratejiler ve tedbirler arasında uyum sağlanmasını teşvik edecek;
Diğer şeyler yanı sıra mevcut bilimsel, teknik, ekonomik ve çevresel bilgileri gözönüne alarak, bu Sözleşme'de ve eklerinde yapılacak değişiklikleri gereken şekilde görüşecek ve kabul edecek;
İşbu Sözleşme'nin ve madde 11'de öngörülen anlaşma ve düzenlemelerin uygulanması neticesinde kazanılan tecrübe ışığında, Sözleşme amaçlarının başarılması için gerekebilecek ilave eylemleri görüşecek ve yerine getirecek;
Protokolleri gereken şekilde görüşecek ve kabul edecek; ve
Bu Sözleşme'nin uygulanması için gerekli görülen yardımcı organları kuracaktır.
Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler'in uzmanlık kuruluşları; bu Sözleşme'ye taraf olmayan herhangi bir Devlet gibi, Taraflar Konferansı'nda gözlemci olarak temsil edilebilirler. Tehlikeli atıklar veya diğer atıklar alanında gerekli şartlara sahip olan ve Taraflar Konferansı toplantısında gözlemci sıfatıyla temsil edilmek arzusunu Sekreterya'ya bildiren, ulusal veya uluslararası düzeydeki resmi veya gayrı resmi organ veya kuruluşlar da, mevcut Taraflar'ın en az üçte biri itiraz etmediği taktirde gözlemci olarak kabul edilebilirler. Gözlemcilerin kabul ve katılımı, Taraflar Konferansı'nın kabul edeceği usul kurallarına tabi olacaktır.
Taraflar Konferansı, bu Sözleşme'nin yürürlüğe girdiği tarihten üç yıl sonra ve bunun sonrasında, en az altı yılda bir , kendi etkinliğini değerlendirecek ve gerekli görülürse en son bilimsel, çevresel, teknik ve ekonomik bilgilerin ışığında tehlikeli atıkların ve diğer atıkların sınırlarötesi taşınımının kısmen veya tamamen yasaklanması konusunu görüşecektir.
Madde 16
Sekreterya
Sekreterya'nın görevleri;
15. ve 17. maddelerde öngörülen toplantıları düzenlemek ve ikmal etmek;
3., 4., 6.,11 ve 13. maddeler gereğince alınan bilgileri ve 15. madde kapsamında kurulan yardımcı organların toplantılarından çıkarılan bilgilere dayandırılan raporları, ilgili hükümetler arası ve gayrı resmi birimlerin sağladığı bilgileri de gözönüne alarak, hazırlamak ve gerekli yerlere iletmek;
Bu Sözleşme kapsamındaki görevlerini yerine getirirken gerçekleştirdiği faaliyetler konusunda raporlar hazırlamak ve bu raporları Taraflar Konferansı'na sunmak;
İlgili uluslararası organlarla gerekli koordinasyonu temin etmek ve özellikle de, görevlerinin etkin bir şekilde yerine getirilmesi için gerekebilecek idari ve yasal düzenlemelere girmek;
Taraflar'ın bu Sözleşme'nin 5. maddesi uyarınca kuracakları odak noktaları ve yetkili makamlarla ilişki kurmak;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların bertarafı için Taraflar'ın mevcut yetkili ulusal saha ve tesislerine ilişkin bilgi toplamak ve bu bilgileri Taraflar arasında dağıtmak;
Bu Sözleşme'de öngörülen bildirim sisteminin idare edilmesi;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların yönetimi;
Tehlikeli atıklara ve diğer atıklara ilişkin çevreyle uyumlu teknolojiler, örneğin düşük atık üreten ve atık üretmeyen teknolojiler;
Bertaraf kapasitelerinin ve sahalarının değerlendirilmesi;
Tehlikeli atıkların ve diğer atıkların izlenmesi; ve
Acil durum cevapları;
gibi konularda, talepleri üzerine Taraflar'a yardımcı olmak amacıyla,
Teknik yardım ve eğitim kaynakları;
Mevcut teknik ve bilimsel know-how;
Tavsiye ve uzmanlık kaynakları; ve
Mevcut kaynaklar;
gibi konularda Taraflar'dan bilgi almak ve bu bilgileri Taraflar'a iletmek;
Sınırlarötesi taşınıma ilişkin bir bildirimin, tehlikeli atıkların veya diğer atıkların sevkıyatıyla ilgili bildirime uyup uymadığı ve/veya, söz konusu atıkların çevreyle tutarlı bir şekilde yönetilmeyeceğine inanmak için ellerinde herhangi bir neden olduğunda, tehlikeli atıklar veya diğer atıklar için önerilen bertaraf tesislerinin çevreyle uyumlu olup olmadığı gibi konuların incelenmesinde Taraflar'a yardımcı olabilecek ve konusunda gerekli teknik ve yeterliğe sahip müşavir veya müşavir firmalara ilişkin olarak talep üzerine Taraflar'a bilgi temin etmek gibi anılan incelemeler, Sekreterya'yı bağlamayacaktır;
Tarafların talebi üzerine, yasadışı trafik olaylarının belirlenmesinde Taraflar'a yardımcı olmak ve yasadışı trafiğe ilişkin olarak elde etmiş olduğu bilgileri derhal ilgili taraflara iletmek;
Acil durumlarda Devletlere olabildiğince süratle yardımcı olabilmek amacıyla, uzman ve cihaz temini konusunda Taraflar'la ve ilgili ve yetkili uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak; ve
Bu Sözleşme amaçlarıyla ilgili olup, Taraflar Konferansınca belirlenebilecek diğer görevleri yerine getirmek.
Taraflar Konferansının 15. maddeye uygun olarak düzenlenen ilk toplantısı tamamlanıncaya kadar Sekreteryanın görevleri geçici olarak Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yürütülecektir.
Taraflar Konferansı ilk toplantısında, bu Sözleşme kapsamında Sekreterya görevlerini üstlenmek istediklerini belirtmiş mevcut yetkili devletlerarası teşkilatlar arasında Sekreterya'yı tayin edecektir. Taraflar Konferansı, yine bu toplantıda, geçici sekreteryanın özellikle yukarıdaki 1. fıkraya göre kendisine verilen görevleri nasıl yerine getirdiğini değerlendirip, bu görevler için uygun yapılar üzerinde karar verecektir.
Madde 17
Sözleşmede Değişiklik
Herhangi bir taraf bu Sözleşmeye değişiklik önerebilir ve bu Sözleşme'de herhangi bir Protokole Taraf olanlar da o protokolde değişiklik yapılması teklifinde bulunabilirler. Bu değişiklikler, diğer şeyler yanı sıra ilgili bilimsel ve teknik hususları da dikkate alacaktır.
Bu Sözleşme'de yapılacak değişiklikler Taraflar Konferansının bir toplantısında kabul edilecektir. Herhangi bir protokolde yapılacak değişiklikler ise, sözkonusu protokol Tarafları'nın yapacağı toplantıda kabul edilecektir. Bu Sözleşme'de veya, ilgili protokolde mevcut aksi hükümler hariç kalmak kaydıyla herhangi bir protokolde yapılacak tadilatlar, tadilatın görüşülmesi teklif edilen toplantı tarihinden en az altı ay önce Sekreterya tarafından Taraflar'a dağıtılacaktır. Sekreterya ayrıca, teklif edilen tadilatları bilgi edinmeleri amacıyla bu Sözleşme'ye imza atmış Taraflar'a gönderecektir.
Taraflar, teklif edilen tadilatlar üzerinde oybirliğiyle mutabakata varmak için her gayreti sarf edeceklerdir. Ancak oybirliğine ilişkin bütün gayretler sonuçsuz kaldığında ve mutabakata varılamadığında, söz konusu tadilat son çare olarak, toplantıya katılan ve oy kullanan Taraflar'ın dörtte üç oy çoğunluğuyla kabul edilecek ve, onaylanması ve resmen kabul ve teyidi için Depoziter tarafından tüm Taraflar'a iletilecektir.
3. fıkrada belirtilen usul, protokol tadilatları için de geçerli olacak, ancak bu tadilatların kabulü için, ilgili protokole Taraf olan ve toplantıya katılarak oy kullanan Devletler'in üçte iki oy çoğunluğu yeterli olacaktır.
Tadilatlara ilişkin onay, resmi kabul ve teyit belgeleri, Depoziter'e teslim edilecektir. 3 ve 4. fıkralar uyarınca kabul edilen tadilatlar, bu tadilatları kabul etmiş Taraflar arasında, ilgili protokolde mevcut aksi hükümler hariç kalmak kaydıyla, söz konusu protokolü kabul etmiş Taraflar'dan en az dörtte üçünün onay, resmi kabul veya teyit belgelerini Depoziter'e teslim ettikleri tarihi takip eden doksanıncı günde yürürlüğe girecektir. Bu tadilatlar, diğer Taraflar için söz konusu tadilata ilişkin onay, resmi kabul veya teyit belgesinin teslimini takip eden doksanıncı günde yürürlüğe girecektir
İşbu madde amaçları açısından katılan ve oy veren Taraflar, toplantıya katılarak olumlu veya olumsuz oy veren Taraflar anlamına gelecektir.
Madde 18
Eklerde Kabul ve Değişiklik
Bu Sözleşme veya herhangi bir protokolün ekleri, bu Sözleşme'nin veya duruma göre ilgili protokolün ayrılmaz bir parçası kabul edilecek ve, aksine bir hüküm bulunmadıkça, bu Sözleşme'ye veya protokollere yapılacak herhangi bir atıf, Sözleşme veya protokolün eklerine de yapılmış sayılacaktır. Anılan ekler, sadece bilimsel, teknik ve idari konularla kısıtlı olacaktır.
Protokollerden herhangi birinde eklerine ilişkin olarak belirtilebilecek aksi hükümler saklı kalmak kaydıyla, işbu Sözleşme veya protokole yapılacak ilave eklerin önerilmesi, kabulü ve yürürlüğe girmesi ile aşağıdaki esaslar uygulanacaktır;
Sözleşme ve protokollerin eklerine ilişkin teklif ve kabuller, 17. maddenin 2, 3 ve 4. fıkralarında belirlenen usullere uygun olarak önerilip kabul edilecektir.
Bu Sözleşme'ye yapılacak ilave ekleri veya Protokolün eklerini kabul etmesi mümkün olmayan Taraflar, durumu Depoziter'in gönderdiği onay tarihinden itibaren altı ay içinde yazılı olarak Depoziter'e bildireceklerdir. Depoziter gecikmeksizin almış olduğu bu bildirimi tüm Taraflar'a iletecektir. Taraflar hakkında daha önce itirazını beyan ettiği bir husustaki itiraz beyanname kabulünü herhangi bir tarihte bildirebilir. Bu durumda ekler o Taraf için bu tarihte yürürlüğe girecektir;
Bildirimin Depoziter tarafından tüm Taraflar'a iletilmesinden itibaren altı aylık sürenin bitiminde, söz konusu ek, yukarıdaki (b) bendi uyarınca bildirim göndermemiş olan tüm Sözleşme veya protokol Tarafları için yürürlüğe girecektir.
Bu Sözleşmenin veya herhangi bir Protokolünün eklerinde düşünülen değişikliklerin önerilmesi, kabulü ve yürürlüğe girmesi, Sözleşme veya protokol eklerinin önerilmesi, kabulü ve yürürlüğe girmesine uygulanan usullere tabi olacaktır. Konvansiyon için düşünülmüş Ekler ve eklerde yapılacak değişikliklerde, diğer faktörlerin yanı sıra, ilgili bilimsel ve teknik hususlar da gözönüne alınacaktır.
Daha sonradan yapılacak bir ek veya ekteki bir değişiklik, bu Sözleşme'de veya protokollerden herhangi birinde değişikliği içeriyorsa, bu ek veya ekteki değişikliğin yürürlüğe girmesi için, önce, Konvansiyon'da düşünülen mütekabil değişikliğin yürürlüğe girmesini beklemek gerekecektir.
Madde 19
Doğrulama
Diğer bir Taraf'ın işbu Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal etmiş veya etmekte olduğuna inanan herhangi bir Taraf, durumu derhal Sekreterya'ya bildirebilir. Bu durumda söz konusu Taraf, doğrudan veya Sekreterya aracılığıyla, iddiaların yöneldiği Taraf'ı durumdan haberdar edecektir. Bu konudaki tüm bilgiler Sekreterya tarafından Taraflar'a verilecektir.
Madde 20
Anlaşmazlıkların Halli
Taraflar arasında Sözleşme'nin veya sözleşme protokollerinden herhangi birinin yorumlanması veya uygulanması, ya da bunlara uyulması konusunda anlaşmazlık çıkması durumunda, Taraflar, bu anlaşmazlığı görüşmeler veya kendi seçecekleri başka bir barışçı hal tarzı yoluyla halli imkanını arayacaklardır.
Eğer ilgili Taraflar anlaşmazlıklarını, bir önceki fıkrada belirtilen yollardan çözemezlerse, ihtilaflı Taraflar mutabık kaldıkları taktirde söz konusu ihtilaf, uluslararası Adalet Divanı'na veya Ek VI' da tespit edilen şartlarda tahkime götürülecektir. Ancak Taraflar'ın, ihtilafın Uluslararası Adalet Divanı'na ya da tahkime götürülmesi konusunda mutabakata varamamaları, kendilerini 1. fıkrada belirtilen yollardan ihtilafa çözüm arama mesuliyetinden kurtarmayacaktır.
İşbu Sözleşme'yi tasdik, kabul, resmen teyit ederken veya bu Sözleşme'ye taraf olurken bir Devlet veya politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatı aynı yükümlülüğü kabul eden herhangi bir Taraf'a ilişkin olarak,
İhtilafın Uluslararası Adalet Divanı'na götürülmesini; ve/veya
Ek VI' de tespit edilen esaslara göre tahkime gidilmesini,
herhangi bir özel anlaşmaya gerek olmaksızın ve zorunlu olarak kabul ettiğini bildirebilir. Bu bildirim yazılı olarak Sekreterya'ya verilecek, Sekreterya da Taraflar'a iletecektir.
Madde 21
İşbu Sözleşme, 22 Mart 1989 tarihinde Bazel'de, 23 Mart 1989 ila 30 Haziran 1989 tarihleri arasında Bern'de İsviçre Dışişleri Federal Bakanlığı'nda ve 1 Temmuz 1989 ila 22 Mart 1990 tarihleri arasında New York'da Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde Devletler'in, Birleşmiş Milletler Namibya Konseyi tarafından temsil edilen Namibya'nın ve politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatlarının imzasına açık tutulacaktır.
Madde 22
Onay, Kabul, Resmi Teyit veya Tasdik
Bu Sözleşme, Devletler'in ve Birleşmiş Milletler Namibya Konseyi tarafından temsil edilen Namibya'nın onay, kabul ve tasdikine ve politik ve/veya ekonomik bütünleşme örgütlerinin de resmi teyit veya tasdikine tabi olacaktır. Onay, kabul, resmi teyit veya tasdik belgeleri Depoziter'e teslim edilecektir.
Yukarıda 1. fıkrada atıfta bulunulan ve üye Devletlerinden herhangi biri Taraf olmadan bu Sözleşme'ye Taraf olan teşkilatlardan herhangi biri, Sözleşme altındaki bütün yükümlülüklere tabi olacaklardır. Üye devletlerinden biri veya daha fazlası Sözleşme'ye Taraf olan örgütler sözkonusu olduğunda, örgütün kendisi ve üye Devletler, Sözleşmenin yükümlerinin yerine getirilmesindeki kendi sorumlulukları hususunda karar vereceklerdir. Bu gibi durumlarda, örgüt ile üye Devletlere, Sözleşmedeki haklarını aynı anda kullanma hakkı tanınmayacaktır.
Resmi teyit ve tasdik belgelerinde, yukarıda 1. fıkrada atıfta bulunulan örgütle verecekleri resmi, bu Sözleşme kapsamına giren konulara ilişkin yetki sınırlarını belirteceklerdir. Bu teşkilatlar, yetkilerinde meydana gelebilecek büyük çaplı değişiklikleri Depoziter'e bildirecek, Depoziter de durumu Taraflar'a iletecektir.
Madde 23
Üyelik
Bu Sözleşme, sözleşmenin imzaya kapandığı tarihi izleyen günden başlayarak, Devletlerin, Birleşmiş Milletler Namibya Konseyi tarafından temsil edilen Namibya'nın ve politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatlarının üyeliğine açık tutulacaktır.
Yukarıda 1. fıkrada atıfta bulunulan teşkilatlar, verecekleri üyelik belgelerinde, bu Sözleşme kapsamına giren konulara ilişkin yetki sınırlarını belirteceklerdir. Bu teşkilatlar, yetkilerinde meydana gelebilecek büyük çaplı değişiklikleri Depoziter'e bildireceklerdir.
Bu Sözleşme'ye taraf olan politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatları, 22. maddenin 2. fıkrası hükümlerine tabi olacaktır.
Madde 24
Oy Hakkı
Aşağıda 2. fıkrada hükme bağlanan durumlar hariç kalmak kaydıyla, her bir Sözleşmeci Taraf'ın bir oy hakkı olacaktır.
22. maddenin 3. fıkrası ve 23. maddenin 2. fıkrası uyarınca politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatları yetki alanlarına giren konularda bu Sözleşme'ye veya ilgili Protokol'e Taraf olan üye Devletler'inin oy sayısına eşit oy hakkına sahip olacaklardır. Bu teşkilatlar teşkilatlara üye Devletler oy haklarını kullandığında kendi oy haklarını kullanamayacakları gibi, bunun tersi de geçerli olacaktır.
Madde 25
Yürürlük
Bu Sözleşme, yirminci onay, kabul, resmi teyit, tasdik veya üyelik belgesinin teslim tarihini takip eden doksanıncı günde yürürlüğe girecektir.
Bu Sözleşme'yi yirminci onay, kabul, resmi teyit, tasdik veya üyelik belgesinin teslim tarihini takip eden doksanıncı günden sonra onaylayan, kabul, tasdik veya resmen teyit eden Devlet veya politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatı için bu Sözleşme, anılan Devlet veya politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatının kendi onay, kabul, resmi teyit, veya üyelik belgesini teslim tarihini takip eden doksanıncı günde yürürlüğe girecektir.
Yukarıdaki 1. ve 2. fıkraların amaçları açısından, bir politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatı tarafından teslim edilen herhangi bir belge, bu teşkilata üye Devletler'in teslim etmiş olduklarına ilave olarak addedilmeyecektir.
Madde 26
İhtiraz Kaydı ve Beyan
Bu Sözleşme'ye ihtiraz kaydı konamayacağı gibi, itiraz da edilemeyecektir.
Bu maddenin 1. fıkrası, bu Sözleşme'yi imzaladıklarında, kabul veya tasdiklerinde, resmen teyit ettikleri veya bu Sözleşme'ye Taraf olduklarında, Devletler'in veya politik ve/veya ekonomik bütünleşme teşkilatlarının, diğer şeyler yanı sıra, kendi kanun ve mevzuatını Sözleşme hükümleri ile uyumlu hale getirmek amacıyla, nasıl ifade edilirse edilsin veya hangi adla anılırsa anılsın, beyanlarda bulunmasını, bu beyanların, bu Sözleşme'nin söz konusu Devlet'e uygulanan hükümlerinin hukuki etkilerini engelleyici veya değiştirici bir anlam taşımaması koşuluyla, engellemeyecektir.
Madde 27
Çekilme
Bu Sözleşme'nin Taraflar'dan biri için yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl sonra, herhangi bir anda söz konusu Taraf, Depoziter'e yazılı ihbarda bulunmak suretiyle, bu Sözleşme'den çekilebilir.
Sözleşme'den çekilme, bu konudaki ihbarın Depoziter'e ulaştığı tarihten itibaren bir yıl sonra veya ihbarda belirtilecek daha ileri ki bir tarihte yürürlüğe girecektir.
Madde 28
Depoziter
Bu Sözleşme'nin ve Sözleşme protokollerinden herhangi birinin Depoziteri, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteridir.
Madde 29
Orijinal Metinler
Bu Sözleşme Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve İspanyolca hazırlanmış olup, bu dillerdeki metinlerin hepsi orijinal metin olarak kabul edilecektir.
KEYFİYETİ TEVSİKEN, aşağıda imzası bulunan yetkili bu Sözleşme'yi imzalamıştır.
1989 ..................................... tarihinde ........................... 'de tanzim edilmiştir.
KONTROL EDİLECEK ATIK KATEGORİLERİ
Atık Türleri :
Y1 Hastanelerden, tıp merkezlerinden ve kliniklerden kaynaklanan klinik atıklar.
Y2 Farmasatik ürünlerin üretiminden ve hazırlanmasından kaynaklanan atıklar
Y3 Farmasatik ve ilaç atıkları.
Y4 Biyosid ve fitofarmasatiklerin üretiminden, hazırlanmasından ve kullanılmasından kaynaklanan atıklar.
Y5 Ahşap koruyucu maddelerin üretiminden, hazırlanmasından ve kullanılmasından kaynaklananatıklar.
Y6 Organik çözücülerin üretiminden, hazırlanmasından ve kullanılmasından kaynaklanan atıklar.
Y7 Siyanür ihtiva eden ısıl işlemler ile sertleştirme işlemlerinden kaynaklanan atıklar
Y8 Başlangıçta hedeflenen kullanıma uygun olmayan atık madeni yağlar.
Y9 Atık yağ/su, hidrokarbon/su karışımları, emülsiyonlar
Y10 Poliklorlubifeniller (PCB'ler) ve/veya poliklorluterfeniller (PCT'ler) ve/veya polibrom lubifeniller (PBB'ler) içeren veya bu maddelerle kirlenmiş atık maddeler ve malzemeler
Y11 Arıtmadan, imbiklemeden ve herhangi bir ısıl işlemden ötürü ortaya çıkan katranlı artık atıkları.
Y12 Mürekkep, boya, pigment, lake ve cilaların üretiminden, hazırlanmasından ve kullanıl masından kaynaklanan atıklar.
Y13 Lateks, reçine, plastize edici maddeler ile yapışkanlar/yapıştırıcıların üretiminden, hazırlanmasından ve kullanılmasından kaynaklanan atıklar.
Y14 Tanımlanamayan ve/veya yeni ve insan ve/veya çevre üzerindeki etkileri bilinmeyen araştırma ve geliştirme veya eğitim faaliyetlerinden kaynaklanan kimyasal madde atıkları
Y15 Başka bir yasal düzenlemeye konu olmayan patlayıcı karakterde atıklar.
Y16 Fotoğrafçılıkta kullanılan kimyasal madde ve malzemelerin üretiminden, hazırlanmasından ve kullanımından kaynaklanan atıklar.
Y17 Metal ve plastiklere yüzey işlemleri uygulanmasından kaynaklanan atıklar
Y18 Sınai atıkların bertarafı işlemlerinden kaynaklanan atıklar
Aşağıda belirtilen maddeleri içeren atıklar :
Y19 Metal karbonilleri
Y20 Berilyum, berilyum bileşikleri
Y21 Krom VI (Cr VI) bileşikleri
Y22 Bakır bileşikleri
Y23 Çinko bileşikleri
Y24 Arsenik, arsenik bileşikleri
Y25 Selenyum; selenyum bileşikleri
Y26 Kadmiyum; kadmiyum bileşikleri
Y27 Antimuan; antimuan bileşikleri
Y28 Tellür; tellür bileşikleri
Y29 Cıva; cıva bileşikleri
Y30 Talyum; talyum bileşikleri
Y31 Kurşun; kurşun bileşikleri
Y32 Anorganik flor bileşikler - kalsiyum florür hariç
Y33 Anorganik siyanürler
Y34 Asitli çözeltiler veya katı haldeki asitler
Y35 Bazik çözeltiler veya katı haldeki bazlar
Y36 Asbest (toz ve lifleri)
Y37 Organik fosfor bileşikleri
Y38 Organik siyanürler
Y39 Fenoller; klorofenoller dahil fenol bileşikleri
Y40 Eterler
Y41 Halojenli organik bileşikler
Y42 Halojenli çözücüler dışındaki organik çözücüler
Y43 Poliklorlu dibenzo furanın herhangi bir türevi
Y44 Poliklorlu dibenzo para dioksinin herhangi bir türevi
Y45 Bu ekte belirtilen maddelerin haricindeki organohalojen bileşikler (ör. Y39, Y41, Y42,Y43,Y44)
(a) İşbu Sözleşmenin uygulanmasını kolaylaştırmak için, ve paragraf (b), (c) ve (d)'ye bağlı olarak, Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sı gereğince Ek VIII'de listelenen atıklar tehlikeli olarak nitelendirilirler ve Ek IX'da listelenen atıklar işbu Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sı kapsamında yer almayan atıklardır.
(b) Bir atığın Ek VIII'de yeralması, özel bir durumda, işbu Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sı gereğince bir atığın tehlikeli olmadığının gösterilmesi için Ek III'ün kullanılmasına engel teşkil etmez.
(c) Bir atığın Ek IX'da yer alması, özel bir durumda, işbu Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sı gereğince, bu atığın Ek III'de belirtilen özellikleri göstermesine sebep olan, Ek I'de verilen maddelerden birini içermesi durumunda bu atıkların niteliğinin tehlikeli olarak belirlenmesine engel teşkil etmez.
(d) Atıkların nitelendirilmesi amacı doğrultusunda, Ek VIII ve Ek IX, işbu Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sının uygulanmasını etkilemez.
ÖZEL DEĞERLENDİRMEYE TABİ TUTULACAK ATIK KATEGORİLERİ
Y46 Evlerden toplanan atıklar
Y47 Evsel atıkların yakılmasından kaynaklanan artıklar
TEHLİKELİ ÖZELLİKLER LİSTESİ
UN Tasnifi | Kod | Özellik |
1 | H1 | Patlayıcı Patlayıcı madde veya atık, kendi başına kimyasal reaksiyon yoluyla belli bir sıcaklık ve basınçta ve hızla gaz oluşmasına ve çevresindekilerin zarar görmesine neden olabilecek katı veya sıvı halde madde veya atık (ya da maddelerin veya atıkların karışımı) demektir.
|
3 | H3 | Parlayıcı Sıvılar Parlayıcı kelimesi "tutuşabilen" kelimesiyle aynı anlamdadır. Parlayıcı sıvılar, kapalı hazne deneyinde 60.5 derece, açık hazne deneyinde ise 65.6 derecenin altındaki sıcaklıklarda parlayıcı bir buhar bırakan sıvılar, sıvı karışımları, çözeltide veya süspansiyonda katı madde ihtiva eden maddelerdir. (örneğin boya, vernik, cila gibi maddeler içerip tehlikeli özellikleri nedeniyle başka bir sınıfa dahil edilen maddeler içermeyen maddeler.) Açık hazne deneyleri ile kapalı hazne deneylerinin sonuçları kesinlikle kıyaslamalara olanak tanımadığından, ve hatta aynı deneyin sonuçları sık sık değişkenlik gösterebildiğinden bu türden farklılıkları gözönüne alarak yukarıdaki rakamlardan farklı olarak getirilecek yasal düzenlemeler, bu tanımın özüne uygun olacaktır
|
4.1 | H4.1 | Patlayıcılar sınıfının dışında olup da taşınmaları sırasında karşılaşılacak koşullarda kolayca tutuşabilen veya sürtünme nedeniyle alev almaya neden olabilen veya katkıda bulunabilen katılar ya da atık katılardır |
4.2 | H4.2 | Kendiliğinden yanmaya müsait katılar veya atıklar. Normal taşımacılık koşullarında veya havayla temas yüzünden kendiliğinden ısınmaya ve bu şekilde yanmaya müsait maddeler veya atıklar. |
4.3 | H4.3 | Suyla temas halinde parlayıcı gazlar bırakan maddeler veya atıklar. Suyla temas durumunda kendiliğinden parlayan veya tehlikeli sayılacak miktarlarda parlayıcı gazlar bırakan maddeler veya atıklar. |
5.1 | H5.1 | Oksitleyici Kendilerinin yanıcı olup olmamasına bakılmaksızın, oksijen verme yoluyla diğer maddelerin yanmasına neden olan veya katkıda bulunan madde veya atıklar. |
5.2. | H5.2 | Organik Peroksitler Çift değerlikli 0-0 yapısına sahip organik maddeler veya atıklar kendi kendine hızlanan egzotermik bozunmaya uğrayabilecek olan ısıl açıdan dengesiz maddelerdir. |
6.1 | H6.1 | Zehirli (Akut) Yutulması, solunması veya deriyle temas etmesi durumunda ölüme, ciddi şekilde yaralanmaya veya insan sağlığının zarar görmesine neden olabilecek maddeler veya atıklar |
6.2 | H6.2 | Enfeksiyöz maddeler İnsanlarda veya hayvanlarda hastalıklara yol açtığı bilinen veya şüphelenilen zararlı mikro organizmaları veya bunların toksinlerini içeren maddeler veya atıklar. |
8 | H8 | Korozif maddeler Canlı dokuyla teması halinde kimyasal olarak dokuya ciddi zararlar verebilen veya sızıntı halinde diğer mallara ya da ulaştırma araçlarına zarar verebilen hatta tümüyle tahrip edebilen veya başka türden tehlikeler yaratabilen maddeler veya atıklar |
9 | H10 | Hava veya suyla temas halinde toksik gaz bırakılması Hava veya su ile temas halinde tehlikeli sayılacak miktarda toksik gazlar bırakabilecek maddeler veya atıklar. |
9 | H11 | Toksik (gecikmiş veya kronik) Yutuldukları, solundukları ya da deriden içeri girdikleri taktirde kanserojen etkiler de dahil olmak üzere gecikmiş veya kronik etkilere yol açabilen maddeler veya atıklar. |
9 | H12 | Ekotoksik Serbest halde bulunmaları durumunda, biyoakümülasyon yoluyla çevre üzerinde ani veya gecikmeli olarak olumsuz etkiler yaratan veya yaratabilecek olan ve/veya biyotik sistemlerde toksik etkiler yaratan veya yaratması muhtemel olan maddeler veya atıklar. |
9 | H13 | Bertaraf edilmelerinden sonra herhangi bir yoldan, yukarıda sıralanan özelliklerden herhangi birine sahip bir diğer maddenin (örneğin özütlenme sıvısı) oluşumuna neden olan maddeler.
|
Deneyler
Belirli türden atıkların yarattığı potansiyel tehlikeler henüz tam olarak belirlenememiştir, bu tehlikeleri nicel olarak tanımlayacak deneyler mevcut değildir. Bu atıkların insan ve/veya çevre üzerinde yarattıkları potansiyel tehlikeleri tanımlayacak yöntemlerin geliştirilebilmesi için yeni araştırmalar yapılması gerekmektedir. Standart deneyler ancak saf maddeler ve malzemeler için geliştirilmiştir. Ek I' de sıralanan maddelerin işbu Ek'te belirtilen özelliklerden herhangi birine sahip olup olmadığını tespit etmek üzere pek çok ülkede ulusal deneyler geliştirilmiştir.
A. KAYNAK GERİ KAZANIMINA, YENİDEN İŞLEMEYE ARAZİ ISLAHINA, DOĞRUDAN TEKRAR KULLANIMA VEYA ALTERNATİF KULLANIMLARA OLANAKVERMEYEN İŞLEMLER
A Bölümü uygulamada karşılaşılan tüm bertaraf işlemlerini kapsamaktadır.
D1 Toprağın altında veya üstünde depolama (Ör. arazide depolama,vb.)
D2Arazi işleme (ör. sıvı veya çamur atıkların toprakta biyolojik bozulmaya uğraması, vb.)
D3 Derine enjeksiyon (pompalanabilir atıkların kuyulara, tuz kayaçlarına veya doğal olarak bulunan boşluklara enjeksiyonu, vb.)
D4 Yüzey doldurma (ör. Sıvı ya da çamur atıkların kovuklara, havuzlara ve lagünlere doldurulması)
D5Özel işlemli arazi depolaması (ör. üzeri kapatılmış ve hem birbirleriyle hem de çevreyle şeması kesilmiş beton hücrelere yerleştirme)
D6 Denizler ve okyanuslar dışında bir su kütlesine bırakma.
D7 Deniz dibine gömme de dahil, denizlere ve okyanuslara bırakma
D8 Bu ekte yer almayan ve A Bölümündeki işlemlerden herhangi biri yoluyla atılan nihai bileşiklerin veya karışımların oluşmasına neden olan biyolojik işlemler.
D9 Bu ekte yer almayan ve A Bölümündeki işlemlerden herhangi biri yoluyla atılan nihai bileşiklerin oluşmasına neden olan fiziko-kimyasal işlemler (ör. buharlaştırma, kurutma, kalsinasyon, nötrleştirme, çökeltme vb.)
D10Arazide yakma
D11 Denizde yakma
D12 Nihai depolama (ör. bir madende konteyner içine yerleştirme vb.)
D13 A Bölümünde belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmadan önce harmanlama veyakarıştırma
D14 A Bölümünde belirtilen işlemlere tabi tutulmak üzere yeniden ambalajlama.
D15 A Bölümünde belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmak üzere depolama.
B. KAYNAK GERİ KAZANIMINA, YENİDEN İŞLEMEYE,ARAZİ ISLAHINA, DOĞRUDAN TEKRAR KULLANIMA VEYA ALTERNATİF KULLANIMLARA OLANAK VEREN İŞLEMLER
B Bölümü tehlikeli oldukları düşünülen veya yasal olarak tehlikeli sıfatıyla tanımlanan ve aksi takdirde A Bölümünde belirtilen işlemlere tabi tutulabilecek olan maddelere uygulanacak tüm işlemleri kapsamaktadır.
R1 Yakıt olarak kullanma (doğrudan yakma dışında) veya enerji üretimi için diğer şekillerde yararlanma
R2 Solvent (çözücü) ıslahı/geri kazanımı.
R3 Solvent olarak kullanılmayan organik maddelerin ıslahı/yeniden işlenmesi.
R4Metallerin ve metal bileşiklerinin ıslahı/yeniden işlenmesi
R5Diğer anorganik maddelerin ıslahı/yeniden işlenmesi
R6Asitlerin veya bazların geri kazanımı
R7Kirliliğin azaltılması için kullanılan parçaların geri kazanımı
R8 Katalizörlerin parçalarının geri kazanımı
R9 Kullanılmış yağların yeniden rafine edilmesi veya önceden kullanılmış yağların diğer kullanımları
R10 Ekolojik iyileştirme veya tarımcılık yararına sonuç verecek arazi ıslahı
R11 R1-R10 arasındaki işlemlerden elde edilecek artık maddelerin kullanımı
R12 Atıkların R1-R11 arasındaki işlemlerden herhangi birine tabi tutulmak üzere değişimi
R13Maddelerin B Bölümünde belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmak üzere biriktirilmesi
BİLDİRİMDE SAĞLANACAK BİLGİLER
1. Atık ihraç nedeni
2. Atık ihraçatcısı (1)
3. Atığın üreticisi veya üreticileri ve üretim yeri (1)
4. Atığı bertaraf eden ve fiili bertaraf yeri (1)
5. Eğer biliniyorsa atığın taşıyıcıları veya acentaları (1)
6. Atığın ihraç edildiği ülke
Yetkili makam (2)
7. Atığın geçeceği tahmin edilen transit ülkeler
Yetkili makam (2)
8. Atığın ithal edildiği ülke
Yetkili makam (2)
9. Genel veya tek bildirim
10. Sevkıyat(lar)ın tahmini tarih(ler)i ve atığın ihraç süresi ve önerilen güzergah (giriş ve çıkış noktaları da dahil) (3)
11.Öngörülen nakliye aracı (karayolu, demiryolu, hava, deniz, iç sular)
12. Sigortaya ilişkin bilgi (4)
13. Y numarası ve BM numarası da dahil olmak üzere atığın cinsi ve fiziksel tanımı, kompozisyonu (5) ve kaza durumunda acil hükümler de dahil olmak üzere özel taşıma şartları
14. Öngörülen paketleme biçimi (Örn, açık, fıçıda, tanker)
15. Ağırlık/hacim olarak tahmini miktar (6)
16. Atığın üretildiği proses (7)
17. Ek I' de belirtilen atıklar için sınıflamalar Ek III'den : Tehlikeli özellik, H numarası, BM numarası
18. Ek IV uyarınca bertaraf yöntemi
19. Üreticinin ve ihracatçının, bilgilerinin doğruluğuna dair beyanı
20. İhracatçı veya üretici tarafından bertaraf ediciye aktarılan ve atıkların, ithalatçı ülkenin kanun vemevzuatına göre çevreyle tutarlı bir şekilde yönetilmeyeceğine inanması için hiç bir neden olmadığı yolunda bertaraf edicinin görüşünü destekler bilgi (tesisin teknik tanımı da dahil)
İhracatçı ve bertaraf edici arasındaki sözleşmeye ilişkin bilgiler.
Notlar
Tam ad ve adres, telefon, teleks veya telefaks numarası ile temasa geçilecek şahsın telefon, teleks veya telefon numarası.
Tam ad ve adres, telefon, teleks veya telefaks numarası.
Birden fazla sevkıyatı içeren genel bildirimlerde, her bir sevkıyat tarihi veya bu bilinmiyorsa, tahmini sevkıyat sıklığı belirtilecektir.
İlgili sigorta şartlarına ve bunların ihracatçı, taşıyıcı ve bertaraf edici tarafından nasıl karşılandığına ilişkin bilgiler.
Zehirlilik ve, taşıma ve önerilen bertaraf metoduna ilişkin olarak atığın içerdiği diğer tehlikeler açısından en tehlikeli elemanların mahiyeti ve konsantrasyonu.
Birden fazla sevkıyatı içeren genel bildirimde, toplam tahmini miktarla her bir sevkıyatın tahmini miktarı belirtilecektir.
Tehlikeyi değerlendirmek ve önerilen bertaraf işleminin uygunluğunu belirleyebilmek için gerektiği ölçüde.
DOLAŞIM BELGESİNDE SAĞLANACAK BİLGİLER
Atık ihracatçısı (1)
Atığın üreticisi veya üreticileri ve üretim yeri (1)
Atığı bertaraf eden ve fiili bertaraf yeri (1)
Atık taşıyıcısı veya taşıyıcıları (1) veya acenta ya da acentaları
Genel veya tek bildirimin konusu
Sınırlarötesi taşınımın başlama tarihi ve atıktan sorumlu her şahsın alındı imzası ve tarih(ler).
Ulaşım aracı (karayolu, demiryolu, deniz, hava, iç sular) ihracatçı ve ithalatçı ülke ile transit ülke ve tespit edilmiş ise, giriş ve çıkış noktaları da dahil.
Atığın genel tanımı (fiziksel durumu, ilgili BM sevkıyat ismi ve sınıfı, BM numarası, Y numarası veya H numarası)
Kaza durumunda acil hükümler de dahil olmak üzere özel taşıma şartları
Paketleme tipi ve numarası
Ağırlık/hacim cinsinden miktar.
Üreticinin veya ihracatçının bilgilerin doğruluğuna dair beyanı
Üreticinin veya ihracatçının, Taraf olan ilgili Devletler'in yetkili makamlarınca herhangi bir itiraz yapılmadığına dair beyanı.
Bertaraf edicinin atıkları tespit edilmiş bertaraf tesisinde teslim almış olduğuna dair teyidi ve bertaraf yönteminin ve yaklaşık bertaraf tarihinin belirtilmesi.
Notlar
Dolaşım belgesinde gerekli bilgiler, mümkün olduğu durumlarda, nakliyat kuralları kapsamında gerekli olan bilgilerle birlikte tek bir bölgede temin edilecektir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise, dolaşım belgesindeki bilgiler, nakliyat kuralları kapsamında gerekli olanların aynısı olmayacak, bunları tamamlayıcı mahiyette olacaktır. Dolaşım belgesinde, bilgilerin kim tarafından temin edileceğine ve formların kim tarafından doldurulacağına dair talimatlar olacaktır.
Tam ad ve adres, telefon, teleks veya telefaks numarası ile acil durumlarda temasa geçilecek şahsın ismi, adresi, telefon, teleks veya telefaks numarası.
TAHKİM
Madde 1
Sözleşme'nin 20. maddesinde atıfta bulunulan anlaşmada aksi bir hüküm bulunmadıkça, tahkim işlemleri aşağıdaki 2 ila 10. maddelere göre yürütülecektir.
Madde 2
Davacı taraf, tarafların ihtilafı 20. maddenin 2. veya 3. fıkrası uyarınca tahkime götürme kararı aldıklarını Sekreterya'ya bildirecek ve Sözleşme'nin, ihtilafa konu maddelerinin yorumunu veya uygulamasını verecektir. Sekreterya almış olduğu bu bilgileri tüm Taraflar'a iletecektir.
Madde 3
Tahkim heyeti üç üyeden oluşacaktır. İhtilaf içindeki Taraflar'dan her biri bir hakem tayin edecek ve bu yolla tayin edilen iki hakem, ortak mutabakat ile üçüncü bir hakem seçeceklerdir. Tahkim heyetine bu üçüncü hakem başkanlık edecektir. Bu şahıs ihtilaf içinde taraflardan birinin tabiiyetinde olmayacak, ikametgahı bu taraflardan birinin üzerinde bulunmayacak ve taraflardan herhangi biri tarafından istihdam edilmeyeceği gibi, hangi sıfatla olursa olsun, söz konusu davayla da ilgilenmemiş olacaktır.
Madde 4
İkinci hakemin tayin edilmesini takip eden iki ay içinde tahkim heyeti başkanının belirlenememesi halinde, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, taraflardan herhangi birinin isteği üzerine iki aylık ek bir süre içerisinde üçüncü hakemi belirleyecektir.
İhtilaf içindeki taraflardan birinin, talep tarihinden itibaren iki ay içinde bir hakem atayamaması durumunda, diğer taraf durumu Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne bildirebilir. Bu durumda Genel Sekreter iki aylık ek bir süre içinde tahkim heyeti başkanını seçecektir. Bu seçimden sonra tahkim heyeti başkanı, henüz hakem tayin etmemiş olan taraftan iki aylık bir süre içinde hakem tayin etmesini isteyecektir. Bu süre sonunda durumu Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne bildirecek ve Genel Sekreter de iki aylık ek bir süre içinde bu atamayı yapacaktır.
Madde 5
Tahkim heyeti kararını uluslararası hukuk kurallarına ve işbu Sözleşme hükümlerine göre verecektir.
İşbu Ek hükümleri kapsamında kurulan tahkim heyeti kendi usul kurallarını belirleyecektir.
Madde 6
Tahkim heyetinin usule ve öze ilişkin kararları üye çoğunluğuyla alınacaktır.
Tahkim heyeti, gerçekleri tespit etmek için gerekli tüm tedbirleri alabilir. Heyet taraflardan birinin isteği üzerine geçici koruma tedbirleri alınması tavsiyesinde bulunabilir.
İhtilaf içindeki taraflar, duruşmaların etkin bir biçimde yürütülebilmesi için gerekli tüm kolaylığı sağlayacaklardır.
Taraflardan birinin duruşmalara katılmaması veya kusuru, duruşmaların yapılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Madde 7
Tahkim heyeti, doğrudan ihtilaf konusundan kaynaklanan karşı iddiaları da duruşma kapsamına alarak karara bağlayabilir.
Madde 8
Tahkim heyetinin özel şartları gözönüne alarak vereceği aksi yönde kararlar dışında, tahkim heyeti üyelerinin ücretleri de dahil olmak üzere tüm tahkim masrafları, ihtilaf içindeki taraflarca eşit olarak paylaşılacaktır. Heyet yaptığı tüm masrafların kayıtlarını tutacak ve masraflara ilişkin kesin belgeyi taraflara iletecektir.
Madde 9
İhtilafa konu olan husus üzerinde hukuki mahiyette bir çıkarı olan ve bu çıkarı dava kararından etkilenebilecek olan herhangi bir Taraf, tahkim heyetinin muvafakatı ile duruşmalara müdahalede bulunabilir.
Madde 10
Süre kısıtlamasının beş ayı aşmayan bir süre ile uzatılmasının gerekli bulunduğu durumlar dışında tahkim heyeti, kuruluşundan itibaren beş ay içinde kararını verecektir.
Tahkim heyetinin kararı, gerekçeleriyle birlikte açıklanacak ve ihtilaf içindeki taraflar için kesin ve bağlayıcı mahiyette olacaktır.
Taraflar arasında kararın yorumuna ve uygulanmasına ilişkin olarak çıkabilecek ihtilaflar, Taraflarca kararı veren heyete veya bu amaçla ilki ile aynı şekilde kurulacak başka bir heyete götürülebilir.
ORTA ASYA VE BALKAN CUMHURİYETLERİ ÇEVRE BAKANLARI BİRİNCİ KONFERANSI BAKANLAR DEKLARASYONU
5.7.1994 İstanbul
İstanbul'da toplanan çevrenin korunmasından sorumlu Bakanlar;
Ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde çevrenin korunmasının sürdürülebilir kalkınmanın temelini oluşturduğunu dikkate alarak,
Bugünkü ve gelecek kuşakların sürdürülebilir kalkınma ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için, küresel düzeyde devletler arasında adil ve hakkaniyete dayalı bir işbirliğinin gerekliliğinin bilincinde olarak,
Bölgesel düzeyde sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması amacıyla tek tek ve müştereken etkin tedbirler almaya kararlı olarak;
Bölge ülkeleri arasındaki tarihi dostluk ve işbirliğinin, ortak çevresel değerlerin korunması ve geliştirilmesinde siyasi irade ve dayanışma için gerekli temeli oluşturduğuna dair inançlarını belirterek;
Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı'nın kararlarının önemini gözönünde bulundurarak ve Gündem 21'in bölgesel düzeyde uygulanması amacıyla ortak bir rehberin hazırlanması gereğini kabul ederek;
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı tarafından kabul edilen ilkelerin önemini dikkate alarak;
Bölgesel düzeyde çevrenin korunmasının, geliştirilmesinin ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasının ilgili uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapılması dahil olmak üzere, ikili ve çok taraflı işbirliği sayesinde gerçekleştirilebileceğinden emin olarak;
Halkın yerel, ulusal ve bölgesel düzeyde çevrenin korunması ve geliştirilmesi ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılabilmesi için sürdürülen çalışmalara katılımını teşvik ederek;
aşağıdaki kararları almışlardır :
Atmosferin ve hava kalitesinin korunması amacıyla, sabit ve hareketli kaynakların yol açtığı hava kirliliği ve sınırlar ötesi hava kirliliğinin ve asit yağmurlarının önlenmesi için başta mevzuat uyumu olmak üzere gerekli tedbirler alınacak; ve bu amaçla ülkeler arasında teknik işbirliği geliştirilecektir.
Karadeniz, Akdeniz, Hazar ve Aral Denizleri ve Ohrid-Prespa Göllerinin korunması amacıyla uluslararası kuruluşlarla işbirliği halinde sürdürülen çalışmalarla ilgili olarak bilgi alışverişi sağlanacak ve ülkeler bu çalışmalarda işbirliği yapacaklardır. Hazar Denizi ve Aral'ın korunması amacıyla eylem planlarının hazırlanması için uluslararası kuruluşlar nezdinde girişimde bulunulacaktır.
İçme suyu kaynaklarının korunması ve geliştirilmesine özel bir önem verilecektir.
Sınai ve tarımsal faaliyetler ile kentsel altyapı hizmetleri sonucu ortaya çıkan atık suların bertarafı amacıyla arıtım tesislerinin kurulmasına hız verilecektir.
Başta erozyonla mücadele olmak üzere, taraflar toprağın korunması konusunda gerekli tedbirleri alacak ve bu tedbirlerin birbiriyle uyumlu hale getirilmesi için işbirliği yapacaklardır.
1992 Biyolojik Çeşitliliğin Korunması Sözleşmesi'nin ruhuna uygun olarak, biyolojik çeşitliliğin, özel olarak da nesli tehlikede olan flora ve fauna türlerinin, sulak alanlar ve özel koruma alanları gibi ekolojik açıdan hassas yörelerin korunması ve geliştirilmesine yönelik tedbirlerin uygulanması amacıyla belirlenecek ortak hedeflere uygun yönetim planları hazırlanacaktır. Endemik türlerin korunması için ulusal plan hazırlıkları ve uygulamaları yapılacaktır.
Her türlü atığın kaynağında bertarafı esas olup, ülkelerin az atıklı ve atıksız teknolojilerin kullanımını teşvik edecek hukuki, kurumsal ve ekonomik tedbirleri de içerecek evsel ve endüstriyel katı atık yönetim planlarının hazırlanması amacıyla işbirliği yapılacaktır.
Bölge ülkeleri arasında geri kazanım, yeniden kullanım ve nihai bertaraf amacıyla Basel Sözleşmesinde yer alan tehlikeli atıkların ithali ve ihracı yasak olup, bu tür atıkların bölge ülkelerinden transit geçişleri ise bildirime tabi olacaktır. Bu yasağa aykırı herhangi bir girişimden haberdar olan ülke derhal ilgili diğer ülke veya ülkelere bildirimde bulunacaktır.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı konusunda araştırma-geliştirme projeleri teşvik edilecek ve enerjiden kaynaklanan çevre sorunlarının giderilmesi amacıyla bilgi ve deneyim alışverişinde bulunulacaktır.
Sürdürülebilir kalkınma amacına ulaşmak için, sanayi, tarım, ulaştırma, enerji ve turizm sektörlerinde ve sektörlerarası ilişkilerde, kalkınma faaliyetleri ile çevrenin entegrasyonu için stratejiler geliştirilecektir. Bu amaçla geliştirilecek ulusal sürdürülebilir kalkınma stratejilerinin birbiriyle uyumlu hale getirilmesi sağlanacaktır.
Sürdürülebilir kalkınma amacına ulaşmak üzere geliştirilecek stratejilerin idari ve hukuki düzenlemelerin yanısıra, ekonomik ve mali açıdan teşvik edici ve caydırıcı tedbirlerini de içerecektir.
Çevre kurumlarının insan kaynakları açısından güçlendirilmesi de dahil olmak üzere çevresel yönetim kapasitesinin geliştirilmesi için, uygun hukuki, idari ve mali düzenlemelerin yapılmasında bilgi alışverişi ve deneyimlerin paylaşılması yoluyla işbirliği yapılacaktır.
Çevresel etki değerlendirmesi uygulamalarında eşgüdüm sağlanması amacıyla Çevresel Etki Değerlendirmesi mevzuatı uyum çalışmaları yapılacak ve bu konuda deneyim alışverişini sağlamak için ikili veya çok taraflı işbirliği teşvik edilecektir.
Çevresel bilgi sistemlerinin kullanımı dahil olmak üzere, çevresel veri tabanı ve enformasyon sistemlerinin oluşturulması ve birbirleriyle uyumlu hale getirilmesi sağlanacaktır.
Karar vericiler başta olmak üzere, halkın duyarlılığının arttırılması ve çevresel bilincin geliştirilmesi için ortak eğitim programları ve kampanyalar gerçekleştirilecektir.
Özel sektör, bilimsel kuruluşlar, hükümet dışı örgütler başta olmak üzere halkın her kesiminin çevreyle ilgili karar alma ve uygulama süreçlerine katılımını teşvik etmek amacıyla ortak programlar geliştirilecektir.
Çevre eğitimi konusunda ortak işbirliği programları oluşturularak, bu çerçevede bilgi, eğitim araç ve gereçleri ve personel değişimi yapılacaktır.
Çevreyle ilgili yasa, yönetmelik, tüzük ve kriterlerin uyumlu hale getirilmesi için mevzuat uyum çalışmaları yapılacaktır.
Çevreyle uyumlu teknolojiler ve teknoloji transferi konusunda enformasyona yönelik bir şebeke oluşturulması için konuyla ilgili uluslararası kuruluşlarla temasa geçilecektir.
Bölgesel düzeyde "Gündem 21" hazırlanması amacıyla çalışmalara derhal başlanacaktır.
Başta bölgesel ve küresel finansman kaynakları olmak üzere uluslararası mali kaynaklardan bu Deklarasyon uyarınca kabul edilen ilkelerin hayata geçirilmesi amacıyla yararlanılması için, ilgili uluslararası kuruluşlar nezdinde ortak girişimde bulunulacaktır.
Bu Deklarasyon uyarınca kabul edilen ilkelerin uygulanmasını takip etmek amacıyla, ülkelerin belirleyecekleri "Ulusal Odak Noktaları"ndan oluşan bir "İzleme Komitesi" kurulacaktır. Sözkonusu Komite tarafından geliştirilecek formatlara uygun olarak ülkelerden bu Deklarasyonun uygulama çalışmaları konusunda toplanacak bilgiler, yine Komisyon tarafından bir rapor haline getirilecek ve bu raporlar her yıl Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu'na gönderilecektir.
İzleme Komitesi ülkelerin alınacak öncelikleri doğrultusunda bölgesel düzeyde "Gündem 21" taslağını hazırlayacak ve onaya sunacaktır.
İzleme Komitesinin Sekreterya görevi T.C. Çevre Bakanlığı tarafından üstlenilecektir.
Ülkeler İzleme Komitesinin ulusal düzeydeki faaliyetleri ile ilgili masrafları kendileri üstleneceklerdir.
Bu Deklarasyon hükümlerinin çağdaş gelişmelere uygun olarak güncelleştirilmesi amacıyla imzacı ülkelerin çevreden sorumlu Bakanlarının katılımıyla her iki yılda bir "Çevre Konferansı"düzenlenecektir.
Arnavutluk Cumhuriyeti adına .........................................................................
Azerbaycan Cumhuriyeti adına .......................................................................
Bosna-Hersek Cumhuriyeti adına .....................................................................
Kazakistan Cumhuriyeti adına .........................................................................
Kırgız Cumhuriyeti adına .................................................................................
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına ...............................................................
Makedonya Cumhuriyeti adına .........................................................................
Özbekistan Cumhuriyeti adına ..........................................................................
Tacikistan Cumhuriyeti adına ............................................................................
Türkiye Cumhuriyeti adına ................................................................................
İstanbul'da 4-5 Temmuz 1994 tarihlerinde yapılan Orta Asya ve Balkan Ülkeleri Çevreden Sorumlu Bakanları Birinci Konferansının Devlet ve Hükümet Başkanlarını Çağrısı
1992 Rio Çevre ve Kalkınma Konferansında 21. Yüzyıl Gündemi olarak kabul edilmiş bulunan ilkeleri uygulamak için düzenlenen Orta Asya ve Balkan Ülkeleri Çevre Bakanları I. Konferansında 5 Temmuz 1994 tarihinde kabul ettiğimiz ilişik Deklarasyonu Hükümetlerimize ve Devlet Başkanlarımıza sunarak, aşağıdaki hususlarda destek diliyoruz :
- Deklarasyonda yer alan hususların kabulü ve Devlet ve Hükümet Başkanı düzeyinde desteklenmesi;
- Deklarasyonun ilkelerinin taraf ülke ve bölge halklarının refah ve mutluluğuna mümkün olan desteği sağlayacak ve çevreyi en iyi koruyacak biçimde uygulanması;
- Taraf ülkeler halklarının ve öncelikle çocuklar ve kadınların siyasal, iktisadi ve sosyal teşkilatlanmasında çevresel konularda destek sağlanması,
- Deklarasyonun ilkelerinin gerektireceği projeleri uygulamaya koymak için her türlü imkanın verilmesi
Ek VII [4]
Taraflar ve OECD, AB üyesi diğer Devletler ve Liechtenstein"
C.N.77.1998.ANDLAŞMALAR-2 (Ek)
IV/9. Sözleşme Eklerinde Yapılan Değişiklik ve Eklerin Kabulü
"Konferans,
Teknik Çalışma Grubu'nun Dördüncü Taraflar Konferansı'nda onaylanmak üzere sunması için, diğer çalışmalar arasından, tehlike özelliklerinin ve atık listelerinin geliştirilmesi konusundaki çalışmaların tamamlanmasına tam öncelik verilmesine ilişkin, Teknik Çalışma Grubunu görevlendiren, Taraflar Konferansı Karar III/1 hatırlanarak.
İşbu Sözleşme kapsamında yer almayan atıkların daha gelişmiş listeleri gibi, diğer çalışmalar arasından, tehlikeli atıkların listelerinin ve Teknik Çalışma Grubunun çalışmalarının sonucuna dayalı bu listelerin yeniden incelenmesi için uygun prosedürün geliştirilmesi yollarının ele alınmasına ilişkin, Teknik Çalışma Grubunu görevlendiren, Taraflar Konferansı Karar III/12 hatırlanarak.
Atık listelerinin yeniden incelenmesi ve düzenlenmesi için bir prosedürün ve listelerde atıkların yerleştirilmesi veya çıkartılması için gerekli başvuru formunun geliştirilmesi gibi, Teknik Çalışma Grubu tarafından yürütülen, genel olarak, işbu Sözleşmenin Madde 1, Paragraf 1 (a)'sı gereğince, tehlikeli olarak nitelendirilen atıkların listesinin, (atıkların birleştirilmiş listelerine ve bunların yeniden incelenmesi ve düzenlenmesinde uygun prosedürlere ilişkin notta bulunan liste A (UNEP/CHW.4/3), ve işbu Sözleşmenin Madde 1, Paragraf 1 (a)'sı kapsamına girmeyen atıkların listelerinin, (atıkların birleştirilmiş listelerine ve bunların yeniden incelenmesi ve düzenlenmesi için uygun prosedürlere ilişkin notta bulunan liste B), geliştirilmesi çalışmasını not ederek.
İşbu Sözleşmenin amacı gereği atıkları tehlikeli olarak nitelendiren Ek I ve Ek III'deki faktörlerin aynen kalması, Madde 4A dahil, işbu Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sı kapsamında yer alan veya yer almayan atıkları belirleyerek, bu Sözleşmenin uygulanmasını kolaylaştırmak için Teknik Çalışma Grubu tarafından gelitirilen A ve B listelerinin kullanılmasının sağlanması, ve bu listelerin eşit statüye sahip olması hususlarını göz önüne alarak,
A ve B listelerinde yer alan atıkların, Ek I ve III'ü referans alarak, işbu Sözleşmenin Madde 1, paragraf 1 (a)'sında yer alan koşullara açıklık ve ayrıntı getirdiğini not ederek.
Liste A ve Liste B'nin ayrıntılı olmasının planlanmadığını göz önüne alarak.
Open-ended Ad Hoc Komitesinin, üçüncü toplantısında kararlaştırdığı, atık listelerinin yeniden incelenmesi ve düzenlenmesine yönelik gerekli prosedürün sorumluluğunu almak için Teknik Çalışma Grubunun isteği doğrultusunda Taraflar Konferansının uzatılması önerisini ve bu amaçla Taraflar Konferansının, atıkların birleştirilmiş listelerinin ve bunların yeniden incelenmesi ve düzenlenmesi için uygun prosedürlerin içinde yer aldığı notta belirtildiği gibi, başvuru formunu kabul etmesini not ederek,
Karar IV/6 gereğince, atık listelerinin inceleme altında bulundurulması ve revizyonlar veya düzenlemeler için Taraflar Konferansına tavsiyelerde bulunulmasına ilişkin Teknik Çalışma Grubunun görevlendirilmesini not ederek.
Ayrıca, Karar IV/6 gereğince, yeniden incelemek için prosedürü gözden geçirmeyi, atıkların birleştirilmiş listeleri ile bu listelerin yeniden incelenmesi ve düzenlenmesini içeren notta belirtilen başvuru formu dahil olmak üzere, atıkların listelerinin uygun hale getirilmesini ve beşinci Taraflar Konferansında onaylanmak üzere bir önerinin sunulmasını göz önünde bulundurarak.
Ek VIII [5]
LİSTE A
Bu Ekte yer alan atıklar, bu Sözleşmenin 1. Maddesinin 1 (a) paragrafı çerçevesinde tehlikeli atık olarak tanımlanmıştır ve bu atıkların bu Ek'te tehlikeli atık olarak belirtilmeleri, Ek III'ün bir atığın tehlikeli olmadığının gösterilmesi için kullanılmasına engel teşkil etmez.
A1 Metal ve metal taşıyan atıklar
A1010 Metal atıklar ve aşağıdakilerden herhangi birinin
alaşımlarından oluşan atık:
. Antimon
. Arsenik
. Berilyum
. Kadmiyum
. Kurşun
. Civa
. Selenyum
. Tellür
. Talyum
ancak B listesinde verilen atıklar hariç.
A1020 Som halindeki metal atık hariç, bileşen veya kontaminant
olarak aşağıdakilerden herhangi birini içeren atık:
. Antimon; antimon bileşikleri
. Berilyum; berilyum bileşikleri
. Kadmiyum; kadmiyum bileşikleri
. Kurşun; kurşun bileşikleri
. Selenyum; selenyum bileşikleri
. Tellür; tellür bileşikleri
A1030 Bileşen veya kontaminant olarak aşağıdakilerden herhangi
birini içeren atıklar:
. Arsenik; arsenik bileşikleri
. Civa; civa bileşikleri
. Talyum; talyum bileşikleri
A1040 Bileşeni olarak aşağıdakilerden herhangi birini içeren
atıklar:
. Metal karboniller
. Altı değerli krom bileşikleri
A1050 Galvanik çamurlar
A1060 Metallerde kullanılan asit banyosunun atık sıvıları
A1070 Çinkonun işlenmesi sırasında oluşan sızıntı artıkları,
jarosit, hematit gibi tozlar ve çamurlar
A1080 B listesine dahil edilmeyen, Ek III özelliklerini
sergilemeye yetecek kadar kurşun ve kadmiyum
konsantrasyonları içeren atık çinko artıkları
A1090 Yalıtımlı bakır telin yakılmasıyla oluşan küller
A1100 Bakır arıtıcılarının gaz temizleme sisteminden oluşan
tozlar ve artıklar
A1110 Bakır elektro-arıtma ve elektro-kazanma işlemlerinden çıkan
kullanılmış elektrolit çözeltileri
A1120 Bakır elektro-arıtma ve elektro-kazanma işlemlerinde
kullanılan elektrolit saflatırma sistemlerinden oluşan
atık çamurlar (anod çamurları hariç)
A1130 Çözünmüş bakır içeren kullanılmış aşındırma çözeltileri
A1140 Atık bakır klorür ve bakır siyanür katalistleri
A1150 B listesinde yer almayan baskılı devre tablolarının
yakılmasından oluşan değerli metal külü(1/)
A1160 Atık kurşun-asitli piller, tam veya ezilmiş
A1170 Yalnızca B listesindeki pillerin karışımları hariç, tasnif
edilmemiş atık piller B listesinde belirtilmeyen, Ek I'deki
bileşenlerden tehlike oluşturacak miktarlarda içeren atık
piller
----------------------------------------------------------------------
(1/) B listesinde B 1160'da istisnaların yer almadığına dikkat ediniz.
A1180 A listesinde yer alan akümülatörler ve diğer piller gibi
parçalar, civalı komütatörler, katod ışınlı tüplerin
camları ve diğer aktive edilmiş camlar ve PCB kapasitörleri
içeren veya Ek III'de belirtilen özelliklerden herhangi
birini gösterecek derecede Ek I bileşenleriyle (ör;
kadmiyum, civa, kurşun, poliklorlu bifenil)3/(B
listesinde B 1100'e bakınız) kirlenmiş atık elektrikli
veya elektronik donanımlar veya hurdalar(2/) A2
Metaller ve organik maddeler ihtiva edebilen özde inorganik
bileşenler içeren atıklar
------------------------------------------------------------
A2010 Katod ışın tüplerinden ve diğer aktive edilmiş camlardan
oluşan cam atıklar
A2020 Sıvı veya çamur halindeki atık inorganik flor
bileşikleri; ancak B listesinde belirtilen atıklar hariç
A2030 Atık katalizörler, ancak B listesinde belirtilen atıklar
hariç
A2040 Kimyasal endüstri proseslerinden oluşan ve Ek I'de yer alan
bileşenleri ihtiva ettiklerinde Ek III'de belirtilen bir
tehlikeli özelliği sergileyen atık cips (B listesinde
B2080'e bakınız)
A2050 Atık asbest (tozlar ve lifler)
A2060 Ek III'ün özelliklerini sergilemeye yetecek
konsantrasyonlarda Ek I maddeleri içeren kömür yakıtlı
enerji santrali uçucu külü (B listesinde B2050'e bakınız)
A3 Metaller ve inorganik maddeler ihtiva edebilen özde organik
bileşenler içeren atıklar
------------------------------------------------------------
A3010 Bitümenin ve petrol kokunun üretiminden veya işlenmesinden
oluşan atık
A3020 Başlangıçta amaçlanan kullanımına uygun olmayan atık madeni
yağlar
A3030 Kurşunlu vuruntu önleyen bileşenli çamurlar ihtiva eden,
bunlardan oluşan veya bunların bulaştığı atıklar
A3040 Atık termik (ısı nakli) sıvılar
A3050 Reçinelerin, lateksin, plastikleştiricilerin,
tutkalların/yapıştırıcıların üretiminden, formülasyonundan
ve kullanımından oluşan atıklar; B listesinde belirtilen
atıklar hariç (B listesinde B4020'e bakınız)
A3060 Atık nitroselüloz
A3070 Sıvı veya çamur halindeki atık fenoller, klorofenol içeren
fenol bileşikleri
A3080 B listesinde belirtilenleri kapsamayan atık eterler
A3090 Altı değerli krom bileşikleri veya biyosidler içeren atık
deri tozu, külü, çamurları ve unları (B listesinde B3100'e
bakınız)
A3100 Altı değerli krom bileşikleri veya biyosidler içeren deri
eşyaların üretimine uygun olmayan atık soyuntu ve diğer
deri veya deri bileşenlerinin atıkları (B listesi B3090'a
bakınız)
A3110 Altı değerli krom bileşikleri veya biyosidler veya bulaşıcı
maddeler içeren tabaklama atıkları (B listesinde B3110'a
bakınız)
A3120 Parçalama işleminden oluşan tüy gibi hafif parçalar
A3130 Atık organik fosfor bileşikleri
A3140 Atık halojenleştirilmemiş organik solventler; ancak B
listesinde belirtilen atıklar hariç
A3150 Atık halojenleştirilmiş organik solventler
A3160 Organik solvent geri kazanma işlemlerinden oluşan atık
halojenleştirilmiş veya halojenleştirilmemiş susuz
distilasyon artıkları
------------------------------------------------------------------------------
(2/) Bu madde, elektrik enerjisi üretiminden oluşan hurda donanımları kapsamaz.
(3/) PCB'lerin konsantrasyon seviyesi 50mg/kg veya daha fazladır.
A3170 Alifatik halojenleştirilmiş hidrokarbonların (klorometan,
dikloroetan, vinil klorür, viniliden klorür, allil klorür
ve epiklorhidrin gibi) üretiminden oluşan atıklar
A3180 Poliklorlu bifenil (PCB), poliklorlu terfenil (PCT),
poliklorlu naftalin (PCN) veya polibromlu bifenil (PBB)
veya bu maddelerin diğer polibromlu benzerlerini
50 mg/kg veya daha yüksek bir konsantrasyonda(4/) içeren,
bunlardan oluşan veya bunların bulaştığı atıklar, maddeler
ve nesneler
A3190 Organik malzemelerin arıtılmasından, damıtılmasından ve
pirolitik bir işleme tabi tutulmasından kaynaklanan atık
katranlı artıkları (asfalt çimentoları hariç)
A4 İnorganik veya organik bileşenler ihtiva edebilen atıklar
------------------------------------------------------------
A4010 Farmasotik ürünlerin üretiminden, hazırlanmasından ve
kullanılmasından kaynaklanan atıklar, ancak B listesinde
belirtilen atıklar hariç
A4020 Klinik ve ilgili atıklar yani tıbbi, dişçilik, veterinerlik
ve hasta bakım gibi uygulamalardan kaynaklanan atıklar ve
hastaların muayenesi veya tedavisi sırasında veya araştırma
projeleri sırasında hastanelerden veya diğer tesislerden
çıkan atıklar
A4030 Biyosidlerin ve fitofarmasotiklerin üretiminden,
formülasyonundan ve kullanımından kaynaklanan atıklar;
standart dışı olan zamanı geçmiş(5/) veya başlangıçta
amaçlanan kullanımlarına uygun olmayan atık pestisidler ve
herbisidler dahil
A4040 Ahşap koruyucu kimyasalların üretimi, formülasyonu ve
kullanımından kaynaklanan atıklar(6/)
A4050 Aşağıdakilerden herhangi birini içeren, bundan oluşan veya
bunun bulaştığı atıklar:
İnorganik siyanürler; eser miktarda inorganik siyanürler
içeren katı haldeki değerli metal içeren artıklar
Organik siyanürler
A4060 Atık yağ/su, hidrokarbonlar/su karışımları, emülsiyonları
A4070 Mürekkeplerin, boyar maddelerin, pigmentlerin, boyaların,
lakların, verniklerin üretiminden, formülasyonundan ve
kullanımından oluşan atıklar; B listesinde belirtilen
herhangi bir atık hariç (B listesinde B4010'a bakınız)
A4080 Patlayıcı nitelikli atıklar (B listesinde belirtilen
atıklar hariç)
A4090 B listesinin ilgili maddesinde belirtilenler dışındaki atık
asidik veya bazik çözeltiler (B listesinde B2120'ye
bakınız)
A4100 Sanayi gazlarının temizlenmesinde kullanılan sanayi
kirliliğini kontrol cihazlarından çıkan atıklar (B
listesinde belirtilen atıklar hariç)
A4110 Aşağıdakilerden birini içeren, bundan oluşan veya bunun
bulaştığı atıklar . Poliklorlu dibenzofuran'ın herhangi bir
türü . Poliklorlu dibenzo-dioksin'in herhangi bir türü
A4120 Peroksidler içeren, bunlardan oluşan veya bunların
bulaştığı atıklar
A4130 Ek III'ün tehlikeli özelliklerini sergilemeye yetecek
konsantrasyonlarda Ek I maddeleri içeren atık ambalajlar ve
kaplar
------------------------------------------------------------------------------
(4/) 50 mg/kg'lık seviyenin bütün atıklar için uluslararası düzeyde pratik olan bir seviye olduğu düşünülmektedir. Ancak pek çok ülke belirli atıklar için daha düşük düzenleme seviyeleri (örneğin 20 mg/kg) kabul etmiştir.
(5/) "Zamanı geçmiş" ifadesi, üreticinin önerdiği süre içinde kullanılmamış anlamına gelir.
(6/) Bu madde ahşap koruyucu kimyasalların kullanıldığı ahşabı kapsamaz.
A4140 Ek I kategorilerine tekabül eden ve Ek III'ün tehlikeli
özelliklerini sergileyen kimyasallardan oluşan veya
standart dışı veya zamanı geçmiş(7/) kimyasallar içeren atık
A4150 Araştırma ve geliştirme veya eğitim faaliyetlerinden
oluşan, tanımlanmamış olan ve/veya yeni olan ve insan
sağlığı ve çevre üzerindeki etkileri bilinmeyen atık
kimyasal maddeler
A4160 B listesinde yer almayan kullanılmış aktive edilmiş karbon
(B listesinde B2060'a bakınız.)
-----
LİSTE B
Bu Ekte yer alan atıklar, Ek III'de belirtilen bir özelliği sergilemesine yetecek miktarda Ek I maddesi içermedikçe bu Sözleşmenin 1 inci Maddesinin 1(a) paragrafı kapsamına giren atıklar olmayacaklardır.
B1 Metal ve metal taşıyan atıklar
---------------------------------
B1010 Metalik, dağılabilir formda olmayan metal ve metal alaşımlı
atıklar:
. Değerli metaller (altın, gümüş, platin grubu, ancak civa
hariç)
. Demir ve çelik hurda
. Bakır hurda
. Nikel hurda
. Alüminyum hurda
. Çinko hurda
. Kalay hurda
. Tungsten hurda
. Molibden hurda
. Tantal hurda
. Magnezyum hurda
. Kobalt hurda
. Bizmut hurda
. Titanyum hurda
. Zirkonyum hurda
. Manganez hurda
. Germanyum hurda
. Vanadyum hurda
. Hafniyum, indiyum, niobyum, renyum ve galyum hurda
. Toryum hurda
. Nadir toprak hurdası
B1020 Dökme mamül formda (sac, levha, kirişler, çubuklar v.b.)
alaşımlar dahil, temiz, bulaşmamış metal hurda:
. Antimon hurd
. Berilyum hurda
. Kadmiyum hurda
. Kurşun hurda (Kurşun asitli piller hariç)
------------------------------------------------------------------------------
(7/) "Zamanı geçmiş" ifadesi, üretici tarafından önerilen süre içinde kullanılmamış anlamına gelir.
. Selenyum hurda
. Tellür hurda
B1030 Artıklar içeren refraktör metalleri
B1040 Elektrik enerjisi üretimi sırasında oluşan, tehlikeli atık
hale gelecek şekilde yağlama yağı ile, PCB ile veya PCT ile
bulaşmamış hurda donanımlar
B1050 Ek III'ün özelliklerini sergilemeye yetecek
konsantrasyonlarda Ek I malzemeleri içermeyen karışık
demirsiz metal, ağır parça hurda 8/
B1060 Toz hali de dahil metal element formundaki atık selenyum ve
tellür
B1070 Ek III'de belirtilen özellikleri sergileyecek miktarda Ek
I'deki bileşenleri içermemeleri şartıyla bakır ve
dağılabilir formdaki bakır alaşımları atığı
B1080 Dağılabilir formdaki çinko alaşım artıkları dahil Ek
III'deki özellikleri sergileyecek H4.3 9/ veya tehlikeli
özelliği sergileyen konsantrasyonlarda Ek I bileşenleri
içermedikçe, çinko külü ve artıkları
B1090 Bir standarda uygun olarak atık piller (Kurşunla,
kadmiyumla veya civa ile yapılanlar hariç)
B1100 Metallerin eritilmesinden, yumuşatılmasından ve
arıtılmasından oluşan metal içeren atıklar
. Sert çinko lehimi
. Çinko içeren talaşlar
- Galvanizleme levhası çinkolu üst talaşı (> %90 Zn)
- Galvanizleme levhası çinkolu alt talaşı (> %92 Zn)
- Çinko kalıp döküm talaşı (> %85 Zn)
- Sıcak daldırmalı galvanizleyiciler levha çinkolu talaş
(baç) (> %92 Zn)
- Çinko traşları
. Alüminyum traşları (tuz cürufu hariç)
. Bakırın tekrar işlenmek veya arıtılmak üzere işlenmesinden
oluşan ve Ek III'ün tehlikeli özelliklerini sergileyecek
miktarda arsenik, kurşun veya kadmiyum içermeyen cüruflar
. Bakır eritme işlemi sırasında oluşan, potalarda dahil,
refraktör kuşaklarının atıkları
. Arıtılmak üzere işlenen değerli metallerden oluşan cüruflar
. %0.5'den az kalay içeren tantal taşıyan kalay cürufları
B1110 Elektrikli ve elektronik donanımlar:
. Yalnızca metallerden veya alaşımlardan oluşan elektronik
donanımlar
. A listesinde yer alan akümülatörler ve diğer piller gibi
parçaları, civalı komütatörler, katod ışınlı tüplerin
camları ve diğer aktive edilmiş camlar ve PCB kapasitörleri
içermeyen veya Ek III'de belirtilen özelliklerden herhangi
birini göstermeyecek derecede Ek I bileşenleri ile (ör;
kadmiyum, civa, kurşun, poliklorlu bifenil) kirlenmemiş
veya bu özellikleri giderilmiş atık elektrikli ve
elektronik donanımlar veya hurdalar 10/ (baskılı devre
kartları dahil) (A listesinde A 1180'de bakınız)
------------------------------------------------------------------------------
8/ Ek I malzemeleriyle başlangıçta düşük seviyede buluşma olsa bile, takip eden proseslerde (geri dönüşüm prosesleri dahil) Ek I malzemelerinin önemli oranda arımış konsantrasyonlarını içeren ayrı parçalar oluşabilir.
9/ Çinko külünün durumu şu anda incelenmektedir ve Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansının (UNCTAD) çinko küllerinin tehlikeli maddeler olarak görülmemesi gerektiğine dair bir tavsiyesi vardır. 10/ Bu maddeye elektrik enerjisi üretimi sırasında oluşan hurdalar dahil değildir.
Doğrudan yeniden kullanıma uygun olan 11/ ve geri
dönüştürülmeyecek veya nihai olarak bertaraf edilmeyecek
12/ elektrikli ve elektronik donanımlar.
B1120 Katalizör olarak kullanılan sıvılar hariç, aşağıdakilerden
herhangi birini içeren kullanılmış katalizörler: Geçici
metaller; A listesindeki atık Skandiyum Titanyum
katalizör (kullanılmış katalizörler, Vanadyum Krom
sıva kullanılmış katalizörler veya Manganez Demir
diğer katalizörler) hariç: Kobalt Nikel
Bakır Çinko
İtriyum Zirkonyum
Niobyum Molibden
Hafniyum Tantal
Tungsten Renyum
Lantanitler Lantan Seryum
(nadir toprak metalleri): Praseodyum Neodi
Samaryum Evropiyum
Gadolinyum Terbiyum
Disprosyum Holmiyum
Erbiyum Tulyum
İtalbiyum Lütesyum
B1130 Temizlenmiş kullanılmış değerli metal taşıyan katalizörler
B1140 Eser miktarda inorganik siyanür içeren değerli metal
taşıyan katı formdaki atıklar
B1150 Uygun paketlenmiş ve etiketlenmiş, dağılabilir, sıvı halde
olmayan değerli metaller ve alaşım atıkları (altın, gümüş,
platin grubu, ancak civa hariç)
B1160 Baskılı devre tablolarının yakılmasıyla oluşan değerli
metal külü (A listesinde A 1150'ye bakınız)
B1170 Fotoğraf filminin yakılması ile oluşan değerli metal külü
B1180 Gümüş halojenler ve metalik gümüş içeren atık fotoğraf
filmi
B1190 Gümüş halojenler ve metalik gümüş içeren atık fotoğraf
kağıdı
B1200 Demir ve çelik üretimi ile oluşan granül haldeki cüruf
B1210 TiO2'nin ve vanadyumun kaynağı olan cüruflar da dahil demir
ve çelik üretiminden oluşan cüruf
B1220 Sanayi standartlarına göre (örneğin DIN 4301) ve esas
itibariyle inşaat işleri için işlenen, yüksek demir
içerikli (%20'den fazla), kimyasal olarak kararlı çinko
üretiminden oluşan cüruf
B1230 Demir ve çeliğin üretiminden oluşan haddehane pulları
B1240 Bakır oksitli haddehane pulları
B2 Metaller ve organik metaller içerebilen özde inorganik
bileşenler içeren atıklar
------------------------------------------------------------
B2010 Maden faaliyetlerinden oluşan, dağılabilir formda olmayan
atıklar:
. Doğal grafit atığı
. Testereyle veya başka bir araçla traşlanmış veya sadece
kesilmiş olsun ya da olmasın arduvaz atığı
------------------------------------------------------------------------------
11/ Yeniden kullanım ifadesine onarım, yenileme veya yükseltme dahildir, ancak büyük çapta yeniden montaj dahil değildir.
12/ Bazı ülkelerde, doğrudan yeniden kullanım amaçlı bu malzemeler atık sayılmaz.
. Mika atığı
. Lösit, nefelin ve nefelin siyenit atığı
. Feldspar atığı
. Flourspar atığı
. Katı haldeki silika atıkları; döküm işlerinde
kullanılanlar hariç
B2020 Dağılabilir formda olmayan cam atığı:
. Tekrar eritilebilen cam parçaları ve diğer cam atıkları
ve hurdaları, katod ışınlı tüplerin camları ve diğer aktive
edilmiş camlar hariç
B2030 Dağılabilir formda olmayan seramik atıkları:
. Sermet atıkları ve hurdası (metal seramik bileşikleri)
. Başka yerde belirtilmeyen seramik bazı lifler
B2040 Esas itibariyle inorganik bileşenler içeren atıklar:
. Baca gazı desülfürizasyon (FGD) işleminden oluşan kısmen
rafine edilmiş kalsiyum sülfat
. Binaların yıkılmasıyla oluşan atık duvar veya sıva
alçıpanları
. Sanayi standartlarına göre (örneğin DIN 4301 ve DIN 8201)
ve esas itibariyle inşaat işleri ve aşındırıcı uygulamalar
için işlenen, yüksek demir içerikli (%20'den
fazla), kimyasal olarak kararlı bakır üretiminden oluşan
cüruf . Katı haldeki kükürt
. Kalsiyum siyanamid üretiminden oluşan (PH değeri 9'dan
küçük) kireç taşı
. Sodyum, potasyum, kalsiyum klorürler
. Karborundum (silikon karbid)
. Kırma beton
. Lityum-tantal ve lityum-niobyum içeren cam hurdalar
B2050 Kömür yakıtlı enerji santrallerinin A listesine dahil
edilmeyen uçucu külü (A listesinde A2060'a bakınız)
B2060 İçme suyu arıtımından, gıda endüstrisi işlemlerinden ve
vitamin üretiminden oluşan kullanılmış aktive edilmiş
karbon (A listesinde A4160'a bakınız)
B2070 Kalsiyum florür çamuru
B2080 A listesine dahil edilmeyen kimyasal işlemlerden oluşan
atık cips (A listesinde A2040'a bakınız)
B2090 Çelik ve alüminyum üretimi ile oluşan petrol kokundan veya
bitümenden yapılmış ve normal sanayi standartlarına göre
temizlenmiş anod uçları (klor alkali elektrolizlerinden ve
metalurjik endüstriden oluşan atık anod uçları hariç)
B2100 Alüminyum üretiminden oluşan atık alüminyum hidratları ve
atık alüminyum ve artıkları; gaz temizleme, floklama veya
filtrasyon işlemlerinde kullanılan malzemeler hariç
B2110 Boksit artıkları ("kırmızı çamur") (pH değeri 11.5'den daha
düşük olmalıdır)
B2120 pH değeri 2'den daha büyük ve 11.5'den daha düşük olan,
korozif veya tehlikeli olmayan atık asidik veya bazik
solüsyonlar (A listesinde A4090'a bakınız)
B3 Metaller ve inorganik maddeler içerebilen özde organik
bileşenler içeren atıklar
------------------------------------------------------------
B3010 Katı plastik atıklar:
Diğer atıklarla karıştırılmamaları ve bir standarda göre
hazırlanmamaları şartı ile aşağıdaki plastik veya karışık
plastik malzemeler
Sınırlayıcı olmamak kaydıyla aşağıdakiler dahil,
halojenleştirilmemiş polimerlerin ve kopolimerlerin hurda
plastiği(13/:)
- etilen
- stiren
- polipropilen
- polietilen terftalat
- akrilonitril
- bütadien
- poliasetatlar
- poliamidler
- polibütilen tereftalat
- polikarbonatlar
- polieterler
- polifenil sülfidler
- akrilik polimerler
- alkanlar C10-C13 (plastikleştiriciler)
- poliüretan (CFC'ler içermeyen)
- polisiloksanlar
- polimetil metakrilat
- polivinil alkol
- polivinil bütiral
- polivinil asetat
Aşağıdakiler dahil, kürlenmiş atık reçineler veya
yoğunlaştırma ürünleri:
- üre formaldehit reçineler
- fenol formaldehit reçineler
- melamin formaldehit reçineler
- epoksi reçineler
- alkid reçineler
- poliamidler
Aşağıdaki florlanmış polimer atıklar(14/)
- perfloroetilen/propilen (FEP)
- perfloroalkoksi alkan (PFA)
- perfloroalkoksi alkan (MFA)
- polivinilklorür (PVF)
- polivinildenflorür (PVDF)
B3020 Kağıt, mukavva ve kağıt ürün atıkları
Tehlikeli atıklarla karıştırılmamaları şartıyla aşağıdaki
malzemeler: Aşağıdaki kağıt veya mukavvanın atığı ve
hurdası:
---------------------------------------------------------------------
(13/) Bu tür hurdaların tamamen polimerize oldukları anlaşılmaktadır.
(14/) - Tüketici sonrası atıklar bu maddeye dahil edilmemişlerdir.
- Atıklar karıştırılmayacaktır.
- Açıkta yakmanın getireceği problemler dikkate alınacaktır.
. Beyazlatılmamış kağıt veya mukavva veya oluklu kağıt veya
mukavva esas itibariyle
. Beyazlatılmış kimyasal kağıt hamurundan yapılmış ve kütle
olarak renklendirilmemiş
. Diğer kağıt veya mukavva
. Mekanik kağıt hamurundan (örneğin, gazete, dergi ve
benzeri matbu malzeme) yapılmış kağıt veya mukavva
. 1) Laminatlı mukavva, 2) Tasnif edilmemiş hurda dahil,
ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla diğerleri
B3030 Tekstil atıkları
Diğer atıklarla karıştırılmamalı ve bir standarda göre
hazırlanmaları şartıyla aşağıdaki malzemeler:
İpek atığı (makaraya sarmaya uygun olmayan kozalar, iplik
atığı ve grenadin stoğu dahil)
- -- karde edilmemiş veya taranmamış
- diğer
İplik atığı, ancak grenadin stoğu hariç, yün ya da ince
veya kalın hayvan kılı atığı
- yün veya ince hayvan kılından tarak döküntüsü
- diğer yün veya ince hayvan kılı atığı
- kalın hayvan kılı atığı
Pamuk atığı (iplik atığı ve grenadin stoğu dahil)
- iplik atığı (lif atıkları dahil)
- grenadin
- diğer
. Keten üstüpü ve atığı
. Hakiki kenevir (Cannabis sativa L.) üstüpüsü ve atığı
(iplik atığı ve grenadin stoğu dahil)
. Jüt ve diğer tekstil elyaflarının (keten, hakiki kenevir
ve rami hariç) üstüpüsü ve atığı (iplik atığı ve grenadin
dahil)
. Genus Agave'nin sisalinin ve diğer tekstil liflerinin
üstüpüsü ve atığı (iplik atığı ve grenadin dahil)
. Hindistan cevizinin üstüpüsü, tarak artıkları ve atığı
(iplik atığı ve grenadin dahil)
. Abakanın (Manila keneviri veya Musa textilis Nee)
üstüpüsü, tarak artıkları ve atığı (iplik atığı ve grenadin
dahil)
. Raminin ve başka bir yerde belirtilmeyen diğer bitkisel
tekstil liflerinin üstüpüsü, tarak artıkları ve atığı)
. Aşağıdakilerin insan yapımı elyaflarının atığı (tarak
artıkları, iplik atığı ve grenadin dahil)
- Sentetik elyaflar
- Suni elyaflar
. Eskimiş giyecekler ve diğer eskimiş tekstil eşyaları
. Kullanılmış kilimler, hurda kınnap, kordonlar, ipler,
halatlar ve kablolar ile tekstil malzemelerinin eskimiş
kınnap, kordon, halat veya kablo malzemeleri
- Tasnif edilmiş
- Diğer
B3040 Kauçuk atıklar
Diğer atıklarla karıştırılmamaları şartıyla aşağıdaki
malzemeler:
. Sert kauçuk atığı ve hurdası (örneğin ebonit)
. Diğer kauçuk atıklar (başka bir yerde belirtilen atıklar
hariç)
B3050 İşlenmemiş mantar ve ahşap atığı:
. Tomruk, briket, pelet veya benzeri formlarda biraraya
getirilmiş olsun veya ol masın, ahşap atığı ve hurda
. Mantar atığı; ezilmiş, granül hale getirilmiş veya
öğütülmüş mantar
B3060 Bulaşıcı olmaması şartıyla, tarımsal gıda endüstrisinin
atıkları:
. Şarap tortuları
. Pelet formunda olsun veya olmasın, hayvan yemi olarak
kullanılan, başka bir yerde belirtilmemiş kurutulmuş ve
sterilize edilmiş bitki atıkları, artıkları ve yan ürünleri
. Yağlı maddelerin veya hayvan ya da bitki mumlarının
işlenmesinden oluşan artıklar
. İşlenmemiş yağı alınmış, basit bir şekilde hazırlanmış
(ancak kesilerek şekillendirilmemiş), asitle işlenmiş veya
jelatini alınmış kemik veya boynuz özütü atığı
. Balık atığı
. Kakao kabukları, yaprağı, derisi ve diğer kakao atığı
. İnsan ve hayvan tüketimi ile ilgili ulusal ve
uluslararası gereklilikleri ve standartları karşılayan yan
ürünleri hariç, tarımsal gıda sektörünün diğer atıkları
B3070 Aşağıdaki atıklar:
. İnsan saçı atığı
. Atık saman
. Penisilin üretiminden oluşan ve hayvan yemi olarak
kullanılacak deaktivite edilmiş mantar, miselyum (fungus
mycelium)
B3080 Atık kırpıntılar ve hurda kauçuk
B3090 Deri üretimine uygun olmayan deri kırpıntıları ve diğer
deri atıklar; altı değerli krom bileşikleri ve biyosidler
içermeyen deri çamurları hariç (A listesinde A3100'ne
bakınız)
B3100 Altı değerli krom bileşikleri ve biyosidler içeren deri
tozu, külü, çamuru (A listesinde A3090'a bakınız)
B3110 Altı değerli krom bileşikleri veya biyosidler ya da
bulaşıcı maddeler içermeyen tabaklama atıkları (A
listesinde A3110'a bakınız)
B3120 Gıda boyalarından oluşan atıklar
B3130 Atık polimer eterler ve peroksidler oluşturamayan
tehlikesiz atık monomer eterler
B3140 Atık kullanılmış lastikler, ancak Ek IV A'da belirtilen
işlemlerde kullanılanlar hariç
B4 İnorganik veya organik bileşenler ihtiva edebilen atıklar
------------------------------------------------------------
B4010 Tehlike oluşturabilecek miktarda organik solventler, ağır
metaller ve biyosidler içermeyen su bazlı/lateks
boyalardan, mürekkeplerden ve sertleştirilmiş verniklerden
oluşan atıklar (A listesinde A4070'e bakınız)
B4020 Reçinelerin, lateksin, plastikleştiricilerin,
tutkalların/yapıştırıcıların vb. üretiminden,
formülasyonundan ve kullanımından oluşan, A listesinde yer
almayan, Ek III'de belirtilen özellikleri sergilemeyecek
şekilde solventler ve diğer kirleticiler içermeyen, örneğin
su bazlı, ya da kazein nişastasına, dekstrine, selüloz
eterlere, polivinil alkole dayalı tutkallar gibi ürünlerin
atıkları (A listesinde A3050'e bakınız).
B4030 Pilleri A listesinde yer almayan kullanılmış, tek
kullanımlı kameralar.
28.07.2003 tarihli, 25182 sayılı R.G. ile yayımlanan 2003-5909 BKK ile değiştirilmiştir ↑
28.07.2003 tarihli, 25182 sayılı R.G. ile yayımlanan 2003-5909 bkk ile eklenmiştir ↑
28.07.2003 tarihli, 25182 sayılı r.g. ile yayımlanan 2003-5909 bkk ile ile eklenmiştir ↑
28.07.2003 tarihli, 25182 sayılı R.G. ile yayımlanan 2003-5909 BKK ile değiştirilmiştir hali ↑
28.07.2003 tarihli, 25182 sayılı R.G. ile yayımlanan 2003-5909 BKK ile EKLENMİŞTİR ↑
28.07.2003 tarihli, 25182 sayılı R.G. ile yayımlanan 2003-5909 BKK ile EKLENMİŞTİR ↑