Gümrük Genel Tebliği (Uluslararası Anlaşmalar) (Sıra No 05)
Gümrük Müsteşarlığı'ndan: 16.01.2004 tarihli, 25348 sayılı R.G.
BİRİNCİ KISIM
Amaç ve Kapsam
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğin amacı,
a) Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki ticarete konu tarım ürünlerinin tercihli rejimden yararlanmasını teminen, 2 inci maddede belirtilen Yönetmeliğin ikinci kısmının "Menşeli Ürün Kavramının Tanımı ve Şartları" başlıklı birinci bölümündeki menşe kurallarının belirlenmesine,
b) Anılan Yönetmeliğin 15 inci maddesindeki Avrupa Topluluğuna yönelik tarım ürünleri ihracatında kullanılan menşe ispat belgelerinden biri olan EUR.1 Dolaşım Sertifikasının düzenlenmesi esnasında gerçekleştirilecek işlemlerin bir örnek olarak ve usulüne uygun bir biçimde yapılmasının sağlanmasına,
açıklık getirmektir.
Kapsam
Madde 2- Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında tarım ürünleri ticaretine ilişkin 1/98 sayılı Türkiye - AT Ortaklık Konseyi Kararı eki menşe kurallarına ilişkin Protokol 3 ün uygulanmasına dair usul ve esaslar 26.4.2002 tarihli ve 24737 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Tarım Ürünleri Ticaretine İlişkin Menşe İspat Belgeleri Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile değiştirilmiş bulunan "Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Tarım Ürünleri Ticaretine İlişkin Menşe İspat Belgeleri Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir.
İKİNCİ KISIM
Avrupa Birliğine Yönelik Balık ve Balık Konservesi İhracatı
Madde 3- Avrupa Topluluğu'na yapılan balık ve balık konservesi ihracatında, 2 inci maddede belirtilen "Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Tarım Ürünleri Ticaretine İlişkin Menşe İspat Belgeleri Yönetmeliği"nin ilgili hükümleri saklı kalmak üzere aşağıda belirtilen şekilde işlem yapılması gerekmektedir.
İhracatçı başvuru formu ve EUR.1 Dolaşım Sertifikasını bağlı bulunduğu odadan temin ederek doldurur. EUR.1 Dolaşım Sertifikasının temin edildiği oda tarafından hangi seri no.lu dolaşım sertifikasının hangi firmaya verildiği düzenli bir şekilde kayda alınır ve ihracatçı tarafından doldurulan EUR.1 Dolaşım Sertifikasının beyaz renkli nüshalarından biri arşivlenir.
İhracatçı tarafından doldurulan EUR.1 Dolaşım Sertifikasına ilişkin 5 nüshalık takımın beyaz renkli nüshalarından biri, EUR.1 Dolaşım Sertifikasının temin edildiği oda tarafından arşivlenir ve kalan 4 nüshalık (biri beyaz üzerine yeşil meneviş zeminli üçü beyaz olan) takım EUR.1 Dolaşım Sertifikasının temin edildiği oda tarafından tasdik edilmeksizin ihraç işleminin yapılacağı gümrük idaresine vize ettirilmek üzere ihracatçıya verilir. Gümrük idaresince eşyanın menşeinin tespitine ilişkin gerekli kontrollerin yapılmasını müteakip sertifika vize edilir.
Gümrük idaresi dolaşım sertifikasının yeşil meneviş zeminli olan aslını ithalatçı ülke gümrük idaresine sunulmak üzere, beyaz nüshalardan birini saklanmak üzere ihracatçıya verir ve beyaz nüshalardan birini idarede alıkoyarak kalan diğer beyaz nüshayı fiili ihracatı takiben en geç bir hafta içerisinde EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği odaya gönderir.
Gümrük İdaresince gönderilen nüshanın daha önceden odaca arşivlenen nüsha ile çakıştırılması işlemi EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği odaca tamamlanır. Odaca yapılacak çakıştırma işleminin amacı odaca tasdik edilmiş ancak gümrük idaresince işlem görmemiş dolaşım sertifikalarının tespit edilerek usulsüz belge kullanımının önlenmesidir. Çakıştırma işlemi sonucunda gümrük idaresinde işlem görmediği tespit edilen dolaşım sertifikaları ile ilgili olarak söz konusu dolaşım sertifikalarının akıbetinin belirlenmesini teminen EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği oda tarafından ilgili firma nezdinde takibata geçilir ve gümrük idaresinde işlem görmediği tespit edilen EUR.1 Dolaşım Sertifikası ile ilgili olarak yapılan işlem sonucundan 3 aylık raporlar halinde Gümrükler Genel Müdürlüğüne bilgi verilir.
Madde 4- İhracatçılar, 2 inci maddede belirtilen Yönetmeliğin 18 inci maddesi gereğince aynı Yönetmeliğin III Numaralı ekinde yer alan Başvuru Formunun arka yüzünde bulunan "İhracatçı Beyanı" kısmını eksiksiz olarak ve "eşyanın bu koşullara uygunluğunu sağlayan şartların aşağıda belirtildiği gibi geliştiğini izah" başlıklı kısmında yer alan ve aşağıda belirtilen bilgileri içerecek şekilde doldurur.
a) Eşya, Yönetmeliğin 5 inci maddesi çerçevesinde tamamen Türkiye'de elde edilmiş ise buna ilişkin bilgi.
b) Eşya tamamen Türkiye'de elde edilmiş değilse, ancak içerdiği üçüncü ülke menşeli girdiler, Yönetmeliğin 6 ncı maddesi çerçevesinde yeterli işlem ve işçilik gördüyse, kullanılan üçüncü ülke menşeli girdilere ve Yönetmeliğin II Numaralı ekinde yer alan kurallar çerçevesinde bu girdiler üzerinde yapılan işlem ve işçiliğe, ayrıca verimlilik oranına ilişkin bilgiler.
c) Eşyanın üretiminde Yönetmeliğin 4 üncü maddesi çerçevesinde Avrupa Topluluğu menşeli girdiler kullanılmış ise, bu girdiler üzerinde yapılan işlem ve işçiliğe, ayrıca verimlilik oranına ilişkin bilgi (üretime dahil olan Topluluk menşeli girdilerin Türk menşei kazanması için, 7 nci maddenin (a) bendinde atıfta bulunulanların ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları yeterlidir.)
Bu bölümde ihracata konu eşyanın üretiminde hangi girdiler kullanıldığı, söz konusu girdilerin hangi ülke menşeli olduğu, nereden temin edildiği ve bu girdiler üzerinde Yönetmeliğin II Numaralı eki çerçevesinde yapılan işçilik veya işlemler eksiksiz olarak belirtilir.
Tasarruflu Yazılar 1
Madde 5- İhracatçı, Başvuru Formu ve eki ile eşyanın ilgili Yönetmelik çerçevesinde Türkiye menşeli olduğuna dair tevsik edici bilgi ve belgeler kapsamında aşağıda sıralanan belgeleri temin eden odaya verilen başvuru formunun bir örneği ile birlikte Gümrük İdaresine ibraz eder.
a) İhracata konu eşyanın bünyesinde daha önceden Avrupa Topluluğu'ndan veya diğer ülkelerden ithal edilmiş balıkların kullanılmış olması halinde, söz konusu ithalata ait gümrük beyannamesinin bir örneği,
b) Topluluktan yapılan ithalat işlemlerinde Menşe İspat Belgesi ibraz edilmiş ise, söz konusu belgenin bir örneği,
c) İhraç konusu eşyanın bünyesinde kullanılan balıklara ait alış faturalarının bir örneği,
d) İhraç konusu eşyanın bünyesinde kullanılan balıkların fabrikada muhafazası esnasında, söz konusu balığın Türkiye veya Avrupa Topluluğu menşeli ya da üçüncü ülke menşeli olduğuna dair ayrı soğuk odalarda tutulması gerektiğinden, buodalara eşya giriş çıkış kayıtlarının oda numaraları ile birlikte işlendiği defterlerin ilgili sayfalarının birer örneği,
e) İhracata konu balık konservesinin bünyesinde daha önce Avrupa Topluluğu'ndan ithal edilmiş veya yurt içinden temin edilmiş olan balıkların kullanılması halinde, bunlara ilişkin giriş beyannamesinin mükellef nüshası veya müstahsil makbuzları üzerinde gerekli düşümün yapılmış ve çıkış beyannamesi tescil sayı ve tarihi belirtilmiş bir örneği.
İlgili gümrük idaresi, Menşe İspat Belgesi tanzimi esnasında yukarıda belirtilen belgeleri ve başvuru formunu ihracata ait diğer belgelerle birlikte inceleyerek gerekli işlemleri tamamlar. Söz konusu belgeler, düzenlenen Menşe İspat Belgelerinin eki olarak dosyalanır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Avrupa Birliğine Yönelik Diğer Tarım Ürünleri İhracatı
Madde 6- İhracatçı başvuru formu ve EUR.1 Dolaşım Sertifikasını bağlı bulunduğu odadan temin ederek doldurur. EUR.1 Dolaşım Sertifikasının temin edildiği oda tarafından hangi seri no.lu dolaşım sertifikasının hangi firmaya verildiği düzenli bir şekilde kayda alınır ve ihracatçı tarafından doldurulan EUR.1 Dolaşım Sertifikasının beyaz renkli nüshalarından biri arşivlenir. İhracatçı tarafından doldurulan başvuru formları ve EUR.1 Dolaşım Sertifikaları eşyanın menşeinin tespitine ilişkin gerekli kontrollerin yapılmasını müteakip EUR.1 Dolaşım Sertifikasının temin edildiği odaca tasdik edilir.
Sertifikanın beyaz renkli 4 nüshası oda memuru tarafından imza ve oda mührü ile tasdik edilir. EUR.1 Dolaşım Sertifikasına ilişkin 5 nüshalık takımın beyaz renkli nüshalarından biri EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği oda tarafından arşivlenir ve kalan 4 nüshalık (biri beyaz üzerine yeşil meneviş zeminli üçü beyaz olan) takım başvuru formunun bir örneği ile birlikte ihraç işleminin yapılacağı gümrük idaresine vize ettirilmek üzere ihracatçıya verilir.
Eşyanın menşeinin tespitine ilişkin kontrollerin bir kere de gümrük idaresince yapılmasını müteakip dolaşım sertifikası vize edilir. Gümrük idaresi dolaşım sertifikasının yeşil meneviş zeminli olan aslını ithalatçı ülke gümrük idaresine sunulmak üzere ve beyaz nüshalardan birini saklanmak üzere ihracatçıya verir ve beyaz nüshalardan birini idarede alıkoyarak kalan diğer beyaz nüshayı fiili ihracatı takiben en geç bir hafta içerisinde EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği odaya gönderir.
Gümrük İdaresince gönderilen nüshanın daha önceden odaca arşivlenen nüsha ile çakıştırılması işlemi EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği odaca tamamlanır. Odaca yapılacak çakıştırma işleminin amacı odaca tasdik edilmiş ancak gümrük idaresinde işlem görmemiş dolaşım sertifikalarının tespit edilerek usulsüz belge kullanımının önlenmesidir. Çakıştırma işlemi sonucunda gümrük idaresinde işlem görmediği tespit edilen dolaşım sertifikaları ile ilgili olarak söz konusu dolaşım sertifikalarının akıbetinin belirlenmesini teminen EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği oda tarafından ilgili firma nezdinde takibata geçilir ve gümrük idaresinde işlem görmediği tespit edilen EUR.1 Dolaşım Sertifikası ile ilgili olarak yapılan işlem sonucundan 3 aylık raporlar halinde Gümrükler Genel Müdürlüğüne bilgi verilir.
Madde 7- İhracatçılar, 2 inci maddede belirtilen Yönetmeliğin 18 inci maddesi gereğince aynı Yönetmeliğin III Numaralı ekinde yer alan Başvuru Formunun arka yüzünde bulunan "İhracatçı Beyanı" kısmını 4 üncü maddede belirtildiği şekilde doldurur.
Madde 8 —[1] 7 nci maddede belirtilen "İhracatçı Beyanı"nın "Aşağıdaki destekleyici belgeleri ibraz" başlıklı bölümüne, 2 nci maddede belirtilen Yönetmeliğin 19 uncu maddesi gereğince eşyanın menşeinin tevsik edilebilmesini teminen başvuru formuna eklenerek tasdik işlemini yapan oda ve gümrük idaresine ibraz edilmesi gereken ve aşağıda belirtilen belgelerin listesi yazılır.
a) Tamamen Türkiye’de elde edilmiş ürünler için söz konusu ürünlerin teminine ilişkin müstahsil makbuzu, fatura, borsa tescil beyannamesi gibi belgeler,
b) Topluluk veya üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak üretilen ürünler için söz konusu girdilerin ithalatına ilişkin belgeler (giriş beyannamesi, Topluluktan yapılan ithalat için EUR 1 Dolaşım Sertifikası gibi),
c) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında üçüncü ülkelerden ithalat yapılmış ise, Dahilde İşleme İzin Belgesi ve telafi edici verginin ödendiğine dair makbuzun örneği,
d) Üretici firmaya ilişkin kapasite raporu.
İlgili gümrük idaresi, Menşe İspat Belgesi tanzimi esnasında yukarıda belirtilen belgeleri ve başvuru formunu ihracata ait diğer belgelerle uyumunu tespit ederek bunları Menşe İspat Belgelerinin eki olarak dosyalar.
Aynı ürünün ihracatını aynı gümrükten yapan, aynı Ticaret veya Sanayi Odasına Dolaşım Sertifikası tasdik ettiren firmalar kapasite raporlarını, oda ve gümrük idaresine bir defa verecek ve izleyen ihracat işlemlerinde bu rapor dikkate alınacaktır.
Ayrıca söz konusu firmaların yukarıdaki (a) bendinde belirtilen müstahsil makbuzunu zorunluluk hallerinden dolayı ibraz edememeleri durumunda;
a) firmanın bu belge(leri) ihracatı takip eden en geç 1 ay içinde tasdik işlemini yapacak oda ve vize işlemini yapacak gümrük idaresine ibraz edeceğine ilişkin taahhütname vermesi,
b) oda ve gümrük idaresince eşyanın menşeine ilişkin bir tereddüt bulunmaması,
c) ihracatı takip eden en geç 1 ay içinde ilgili oda ve gümrük idaresinde bu belgelerin tamamlanmasının sağlanarak EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının eki olarak dosyalanması,
şartlarıyla anılan belge ihracat sırasında aranmaksızın ihraç edilecek eşya için EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesi mümkündür.
Müstahsil Makbuzlarının belirtilen süre içinde ilgili oda ve gümrük idaresine ibraz edilmemesi halinde EUR.1 Dolaşım Sertifikası geçersiz kılınacak ve bu durum ihracatın gerçekleştirildiği ülkenin yetkili makamlarına bildirilecektir. Ayrıca müstahsil makbuzlarını yukarıda belirtilen süre içinde ibraz etmeyen firmaların daha sonraki EUR.1 Dolaşım Sertifikası onay talepleri, önceki döneme ilişkin eksiklikler tamamlanana kadar, ilgili Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca karşılanmayacaktır.
İhracatçı firmaların aynı zamanda üretici firma olması durumunda müstahsil makbuzunun ibrazı mümkün olmadığından bu firmaların üretici olduklarını geçerli bir şekilde kanıtlamaları durumunda müstahsil makbuzu aranmayabilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Genel Hükümler
Madde 9- Avrupa Topluluğu ve Türkiye için hassas bir konu olan tarım ürünleri ticaretinde, 2 inci maddede belirtilen Yönetmelik çerçevesinde, gerek menşe kurallarının uygulanması konusunda, gerekse, söz konusu ürünlerin Topluluğa ithali esnasında tercihli rejimden faydalanılabilmesi için menşe ispat belgesi düzenlenmesi konusunda azami dikkat sarf edilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede, Avrupa Topluluğuna tarım ürünü ihracatı yapan tüm firmaların "hammadde ithalatı - depolama (depolar arası nakil dahil) - üretime sevk - imalat - elde edilen ürün - ihracat" bağlantısını kuracak defter ve kayıt düzenini yerleştirmeleri gerekmektedir. Söz konusu kayıtlarda kullanılan verimlilik oranına da yer verilmesi zorunludur. Verimlilik oranı, belli miktardaki ürünün işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünlerin miktarını veya yüzde oranını ifade eder.
Madde 10 —[2] Avrupa Topluluğu’na yapılacak tarım ürünleri ihracatında düzenlenecek Menşe İspat Belgelerinin eki olarak dosyalanması gereken ve işbu Tebliğin 5 ve 8 inci maddelerinde sıralanan belgelerin gümrük idaresinde eksiksiz olarak dosyalanmasından doğrudan ilgili Gümrük Müdürleri sorumludur. Diğer taraftan EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğinin tespitini teminen gerekli görülen firmalar ve ürün grupları için ilgili Ticaret ve Sanayi Odaları ve firmaların defter ve belgeleri Gümrük Müsteşarlığı’nca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde incelenir.
Madde 11- 10 uncu maddede belirtilen incelemenin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesini teminen başvuru formu ve eki tüm belgelerin ilgili firma, ticaret ve sanayi odası ile gümrük idaresince mer'i kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla, en az 3 yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekmektedir.
Madde 12- EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının ihracatçının bağlı bulunduğu odadan temin edilerek yine aynı oda tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir. Ancak bazı tarım ürünlerinin çabuk bozulabilir olması nedeniyle ihracatın ilgili firmanın bağlı bulunduğu odanın bulunduğu ilden değil ürünün yetiştirildiği ve toplandığı ilden yapılması zarureti doğduğunda;
a) Bu gerekliliğin ilgili firma tarafından kabul edilebilir bir gerekçeyle açıklanarak ihracatın yapılacağı ildeki odaya başvurulması,
b) Bu odaca ihracatçının bağlı bulunduğu oda ile temasa geçilmek suretiyle ihracatçının faaliyet alanına ve ihraç konusu eşyanın menşeine ilişkin gerekli bilgi ve belge akışının sağlıklı bir şekilde sağlanması,
c) EUR.1 Dolaşım Sertifikalarının temin edildiği oda ile tasdik işlemini yapan odanın aynı oda olması şartlarıyla ihracatçı bağlı bulunduğu oda yerine ihracatın yapılacağı yerdeki odadan başvuru formu ve EUR.1 Dolaşım Sertifikası temin ederek tasdik işlemini yaptırabilir.
Bu şekilde işlem yapılması halinde 3 üncü ve 6 ıncı maddelerde belirtilen çakıştırma işlemi belgeyi temin ve tasdik eden odaca tamamlanır.
Madde 13- Bu Tebliğde yer almayan hususlar hakkında 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği hükümleri ve genel hükümler uygulanır.
Madde 14- Bu Tebliğde belirtilen hükümlere aykırı hareket eden kişiler hakkında, ilgili oldukları kanunlarda yazılı ceza hükümleri uygulanır.
Madde 15- 06.02.2003 tarihli ve 25016 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4 Sıra Numaralı Uluslararası Anlaşmalar Gümrük Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 16- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 17- Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığı'nın bağlı bulunduğu Bakan yürütür.
