İTHALATTA KORUNMA ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
(2007/2)
Dış Ticaret Müsteşarlığından: 01.03.2007 tarihli ve 26449 sayılı R.G.
Kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, 15/8/2006 tarihli ve 26260 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin 2006/12 sayılı Tebliğ ile başlatılan ve 10/5/2004 tarihli ve 2004/7305 sayılı Kararnamenin eki İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği çerçevesinde yürütülen korunma önlemi soruşturması sonucunda alınan kararı içermektedir.
Soruşturma
MADDE 2 – (1) Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanan soruşturma sonucunda ulaşılan bilgi ve bulguları içeren sonuç raporu ekte yer almaktadır.
Karar
MADDE 3 – (1) İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu, aşağıda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (G.T.İ.P.) ve tanımı belirtilen eşyanın ithalatında geçici önlemin uygulama süresi dahil olmak üzere 3 (üç) yıl süreyle ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmasına ve ek mali yükümlülüklerin uygulamanın birinci, ikinci ve üçüncü yılları için aşağıdaki tabloda "Ek Mali Yükümlülük" sütunlarında belirtilen tutarlarda tespit edilmesi; 8711.30.90.00.00 G.T.İ.P’li eşyanın önlemden muaf tutulması; tabloda "Muafiyet Sınırı" sütununda belirtilen CIF birim kıymet ve üstünde birim kıymeti haiz eşyaya ve Dünya Ticaret Örgütü Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 9.1 maddesi gereğince gelişmekte olan ülkelere muafiyet tanınması hususlarında Bakanlar Kurulu’na öneride bulunulmasına karar vermiştir.
G.T.İ.P. | Eşya Tanımı | Ek Mali Yükümlülük (ABD Doları/Adet) | Muafiyet Sınırı (CIF/ABD Doları/Adet) | ||
|---|---|---|---|---|---|
1. Dönem (2/3/2007-14/8/2007) | 2. Dönem (15/8/2007-14/8/2008) | 3.Dönem (15/8/2008-14/8/2009) | |||
8711.10.00.00.11 | Mopedler | 200 | 190 | 180 | 1.200 |
8711.10.00.00.19 | Diğerleri | 200 | 190 | 180 | 1.400 |
8711.20.10.00.00 | Skuterler | 250 | 235 | 220 | 2.000 |
8711.20.91.00.00 | Silindir hacmi 50 cm3.ü geçen fakat 80 cm3. ü geçmeyenler | 200 | 190 | 180 | 1.400 |
8711.20.93.00.00 | Silindir hacmi 80 cm3.ü geçen fakat 125 cm3.ü geçmeyenler | 250 | 235 | 220 | 2.000 |
8711.20.98.00.00 | Silindir hacmi 125 cm3.ü geçen fakat 250 cm3.ü geçmeyenler | 300 | 285 | 270 | 2.300 |
8711.30.10.00.00 | Silindir hacmi 250 cm3.ü geçen fakat 380 cm3.ü geçmeyenler | 300 | 285 | 270 | 2.600 |
Yürürlük
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
MOTOSİKLET İTHALATINDA KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASINA
İLİŞKİN SONUÇ RAPORU
1. GENEL BİLGİ
1.1 Kapsam
Bu rapor, İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği (Yönetmelik) hükümleri çerçevesinde yürütülen korunma önlemi soruşturması sonucunda elde edilen bilgi ve bulguları içermektedir.
1.2 Korunma önlemi başvurusu ve soruşturma açılması
Yerli motosiklet üreticilerinin 18/4/2006 tarihli korunma önlemi başvurusu üzerine yapılan ön inceleme sonuçları İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu’nca (Kurul) değerlendirilmiş, 15/8/2006 tarihli ve 26260 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin 2006/12 sayılı Tebliğ ile silindir hacmi 500 cm3’ü geçmeyen, içten yanmalı doğrusal pistonlu motorlu olan motosikletlerin ithalatında korunma önlemi soruşturması açılmış, İthalatta Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin 2006/10852 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında anılan eşyanın ithalatında azami 200 gün süreyle uygulanacak ek mali yükümlülük şeklinde geçici korunma önlemine ilişkin hususlar belirtilmiştir.
1.3 Soruşturma sürecinde bilgi toplanması ve değerlendirilmesi
Soruşturma kapsamı ürünün yerli üreticileri, ithalatçıları, tüketicileri, kullanıcıları ile bunların bağlı olduğu kuruluşlar veya bunların yetkili temsilcileri, ilgili ülke/ülkeler yetkili temsilcileri ve ilgili ülkelerde yerleşik ihracatçılar/üreticilere kendilerini ilgili taraf olarak tanıtabilmeleri ve soruşturmaya ilişkin bilgi, belge ve görüşlerini göndermeleri ve sözlü dinlenme taleplerini iletmeleri için yeterli süre tanınmıştır.
Kendisini ilgili taraf olarak tanıtanlardan yerli üreticiler, ithalatçılar ve ilgili ülkelerde yerleşik ihracatçılar/üreticiler için hazırlanan soru formları internet ortamında duyurulmuştur.
1.4 İlgili tarafların bilgilendirilmesi ve dinlenmesi
Yönetmeliğin 4 üncü maddesi çerçevesinde, ilgili tarafların görüşlerini karşılıklı olarak dile getirebilmesini teminen soruşturma kapsamı ürünün yerli üreticileri, ithalatçıları, ilgili ülkelerin yetkili temsilcileri ve ilgili ülkelerde yerleşik ihracatçılar ile bunların bağlı olduğu kuruluşların katılımıyla 26/9/2006 tarihinde, tarafları dinleme toplantısı düzenlenmiştir.
1.5 Yerinde inceleme
Üretim sürecinin görülmesi amacıyla yerli üretim tesislerinde 7-8 Kasım 2006 tarihlerinde yerinde inceleme yapılmıştır.
1.6 Sonuçların değerlendirilmesi
Soruşturma sonucunda varılan bulgular Kurul’un 12/1/2007 tarihli toplantısında değerlendirilmiştir.
2. SORUŞTURMA KONUSU ÜRÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
Silindir hacmi 500 cm3’ü geçmeyen, içten yanmalı doğrusal pistonlu motorlu olan motosikletler (mopedler dahil) başvuruya konu edilen ve soruşturma açılan ürünlerdir.
Soruşturma sürecinde, bu ürünlerin yerli üreticiler tarafından üretilenleri ile ithal edilenlerinin teknik ve fiziksel özellikler, çeşit, satış kanalları ve kullanım alanları itibariyle aynı veya benzer özellikler taşıyıp taşımadığı incelenmiş, konuya ilişkin ithalatçılar ile yerli ve yabancı üreticilerin görüşleri alınmıştır.
İthalatçı ve ilgili ülkelerde yerleşik ihracatçı/üretici taraflardan bazıları, soruşturma sürecinde aktardıkları görüşlerinde yerli üretim kapasitesinin mevcut Türkiye motosiklet talebini karşılayacak büyüklükte olmadığını, yüksek silindir hacimli motosikletlerin diğer motosikletlerden ayrı değerlendirilmesi gerektiğini, Türkiye’de 500 cc’ye varan silindir hacimli motosiklet üretilmediğinden bu ürünlerin soruşturma kapsamında değerlendirilemeyeceğini, ithal edilen yüksek fiyatlı ürünlerin yerli üretim üzerinde olumsuz bir etkisinin bulunmadığını, bu çerçevede yüksek fiyatlı ürünlerin diğer ürünlerden ayrı değerlendirilmesi gerektiğini, yerli üretimin moped modellerine yönelik olduğunu belirtmişlerdir.
Yerli üretici firmalar ise toplam kapasitelerinin 2004 yılı talebinin tamamını, 2005 yılı talebinin ise yarısından fazlasını karşılamaya yetecek düzeyde olduğunu, kaldı ki kapasitenin hızla ve kolaylıkla birkaç katına çıkarılabileceğini, Türkiye’de yerli üretimi yapılan moped dışında farklı tip ve modellerde motosikletlerin bulunduğunu, yerli üretimi yapılan ürün çeşitliliğinin her yıl daha da artırılarak tüketicilerin tercihlerine göre şekillendirildiğini belirtmişlerdir.
Yapılan incelemelerde tespit edildiği üzere mopedler, çoğunlukla iki zamanlı ve 50 cc silindir hacmine sahip, ilk çalıştırmanın pedalla yapıldığı, vitessiz, yağ ile benzini beraber yakan motorlu araçlardır. Türkiye’de kırsal alanlarda ve şehirlerde ulaşımda ve kuryecilikte kullanılmaktadır. Skuterler, çoğunlukla 50 cc’nin üzerinde silindir hacmine sahip, elektrik ve ayaktan çalıştırmalı ve otomatik vitesli motorlu araçlardır. Avrupa’da trafiğin yoğun olduğu şehirlerde ulaşım aracı olarak yaygın şekilde tercih edilen skuterlerin son yıllarda Türkiye’de de kullanımı artış göstermiştir. Kolay kullanımı ve düşük kullanım maliyetleri, bu araçların şehir içi ulaşım ve kuryecilik hizmetlerinde tercih edilmesinin başlıca sebebidir. Mopedler ve skuterler dışında kalan diğer motosikletler, çoğunlukla iki veya dört zamanlı ve 50 ila 1800 cc arası silindir hacmine sahip, elektrik çalıştırmalı ve vitesli motorlu araçlardır. Motor hacmine bağlı olarak şehir içi ulaşım, kuryecilik, hobi ve spor amaçlı olarak kullanılmaktadır.
380-500 cc arası silindir hacmine sahip ithal motosikletlerin (GTİP: 8711.30.90.00.00), kullanım alanları (çoğunlukla hobi-spor), kullanıcı tercihleri ve fiyat bakımından daha düşük silindir hacmine sahip, yerli üretilen motosikletlerle ikame edilebilirliğinin olmadığı anlaşılmış olup, söz konusu motosikletlerin yerli üretimi yapılan diğer ürünlerle benzer veya doğrudan rakip ürün olarak değerlendirilemeyeceği görülmüştür.
Ayrıca belirli bir fiyat düzeyi (ürün türlerine göre 1200 ila 2600 ABD Doları/CIF) ve üzerinde birim fiyatla ithal edilen ürünlerin fiyat ve tüketici algılamaları dolayısıyla kullanıcı tercihleri bakımından yerli üretimi yapılan ürünlere doğrudan rakip olmadığı, bu nedenle söz konusu ithal motosikletlerin yerli üretimi yapılan ürünlerle benzer veya doğrudan rakip ürün olarak değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır.
Sayılan kriterler dikkate alındığında, mopedler, skuterler ve 380 cc altında silindir hacmine sahip motosikletlerin yerli üreticiler tarafından üretilenleri ile yukarıda belirtilen düzeyin altında birim fiyatla ithal edilenlerinin aynı veya benzer özellikler taşıdığı, fiyat, kullanıcı tercihi ve servis hizmetleri yönünden birbirleriyle ikame edilebilir olduğu, bu itibarla benzer veya doğrudan rakip ürün olarak değerlendirilebileceği anlaşılmıştır. Bu bakımdan yukarıda benzer veya doğrudan rakip ürün olarak değerlendirilemeyeceği tespit edilen ürünler ithalat artışına, ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidine, nedensellik ilişkisine dair analizlerde değerlendirme dışı bırakılmıştır.
Yukarıda benzer veya doğrudan rakip olarak değerlendirilen ürünler, raporun sonraki bölümlerinde "soruşturma konusu ürün" olarak anılacak, yapılan tüm hesaplama ve değerlendirmeler bu ürünlere dayalı olacaktır. 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 2007 yılı itibariyle geçerli Türk Gümrük Tarife Cetvelinde soruşturma konusu ürün, 8711.10.00.00.11, 8711.10.00.00.19, 8711.20.10.00.00, 8711.20.91.00.00, 8711.20.93.00.00, 8711.20.98.00.00 ve 8711.30.10.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonlarında sınıflandırılmıştır.
3. İTHALATIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Bu bölümde soruşturma konusu ürünün ithalat artışı ve ithalatın gerçekleşme koşulları değerlendirilecektir.
3.1 İthalatın seyri
İthalat miktarı (bin adet) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006(1-7) |
5 | 3 | 17 | 116 | 309 | 498 |
2001-2005 yılları arasında ithalat miktarı, 2002 yılı dışında sürekli olarak artarak 2005 yılında 309 bin adete yükselmiştir. 2005 yılında gerçekleşen bu değer, 2001 yılına göre 61 kat, Türkiye motosiklet talebinin belirgin ölçüde büyüme gösterdiği 2003 yılına göre ise 17 kat artışa işaret etmektedir. İthalatta görülen bu artış 2006 yılında da devam etmiş, motosiklet ithalatı 2006 yılının ilk 7 ayında 500 bin adet seviyesine yaklaşmıştır.
3.2 İthal birim fiyatı
CIF Birim Fiyat (ABD Doları/Adet) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006(1-7) |
968 | 950 | 654 | 660 | 635 | 506 |
Soruşturma konusu ürününün ortalama ithal birim fiyatlarında 2001-2006 yılları arasında, 2004 yılı dışında sürekli olarak bir düşüş görülmektedir. 2001 yılında ortalama 968 ABD Doları CIF fiyatıyla ithal edilen ürünün ithal birim fiyatı, 2006 yılı ilk 7 ayında 506 ABD Doları’na kadar düşmüştür.
3.3 İthalatın piyasa payı
İthalatın piyasa payı (Yüzde ) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
23 | 21 | 39 | 69 | 87 |
İthalatın piyasa payı 2001’de % 23, 2002’de % 21 düzeyinde iken, 2003 yılında ithalatta yaşanan ciddi artış ile birlikte % 39’a yükselmiş, sonraki yıllarda da artışını sürdürerek 2005’te % 87’ye ulaşmıştır.
3.4 İthalatın yerli üretime oranı
İthalatın yerli üretime oranı (Yüzde) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
18 | 13 | 30 | 146 | 383 |
İthalatın yerli üretime oranı 2001-2005 yılları arasında, 2002 yılı dışında sürekli olarak artış göstererek 2005 yılında % 383’e ulaşmıştır. Bu veriler ışığında, soruşturma konusu dönem için mutlak artışın yanında nispi artış yaşandığı da tespit edilmektedir.
4. CİDDİ ZARAR VE CİDDİ ZARAR TEHDİDİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidi incelemesinde kullanılan yerli üretime ilişkin bilgiler, korunma önlemi başvurusu kapsamında bilgi sunan ve yerli üretimin tamamına yakınını temsil eden yerli üreticilerin 2001-2005 yıllarına ilişkin verilerine dayanmaktadır.
4.1 Tüketim
Tüketim (bin adet) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
23 | 14 | 42 | 168 | 355 |
Soruşturma konusu ürünün yurt içi tüketim adedi, 2001 yılında 23 bin adetten 2002 yılında 14 bin adete gerilemiş, sonraki yıllarda ise sürekli olarak artış göstererek 2005 yılında 355 bin adete ulaşmıştır.
4.2 Üretim
Üretim (bin adet) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
30 | 22 | 56 | 79 | 80 |
Yerli üreticilerin toplam üretim miktarının 2002 yılında % 26 düştüğü, sonraki yıllarda ise tekrar yükselişe geçtiği görülmektedir. 2003 yılında üretim 56 bin adete ulaşmış, 2004 yılında artış hızı azalmakla birlikte 79 bin adete yükselmiş, 2005 yılında ise piyasanın % 111 büyümesine karşın üretim artışı % 1 dolayında gerçekleşmiştir.
4.3 Kapasite ve kapasite kullanım oranı
Üretim Kapasitesi | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
Kapasite (bin adet) | 188 | 188 | 188 | 195 | 195 |
Kapasite Kullanım Oranı (%) | 16 | 12 | 30 | 41 | 41 |
Yerli üreticilerin 2001, 2002 ve 2003 yıllarında 188 bin adet olan toplam kapasitesi 2004’te 195 bin adete çıkarılmış, 2005 yılında da bu seviyesini korumuştur.
2001 yılındaki % 16 ve 2002 yılındaki % 12 oranında gerçekleşen kapasite kullanım oranı, 2004’te % 41’e yükselmiş, 2005 yılında ise aynı düzeyde kalmıştır.
4.4 Yerli üretimin piyasa payı
Yerli üretimin piyasa payı (Yüzde) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
77 | 79 | 61 | 31 | 13 |
Yerli üretimin piyasa payı 2001 yılındaki % 77 seviyesinden 2003 yılında % 61’e gerilemiş, sonraki yıllarda bu eğilim devam ederek 2005 yılında % 13’e düşmüştür.
4.5 Yurt içi satışlar
Yurt içi Satışlar (üretimden) (bin adet) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
18 | 11 | 26 | 52 | 46 |
Yerli üreticilerin üretimden yurt içi satışları 2002 yılında % 39 oranında düşmüş, 2003 ve 2004 yıllarında ise artış göstermiştir. Yurt içi satışlarda 2005 yılında ise % 12 oranında düşüş gerçekleşmiştir.
4.6 Stoklar
Dönem Sonu Stoklar (bin adet) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
1,4 | 2,0 | 1,6 | 2,1 | 5,9 |
Yerli üreticilerin dönem sonu stoklarının 2002 yılında % 37 oranında arttığı, 2003 yılında ise % 20 oranında azaldığı görülmektedir. Sonraki yıllarda sürekli olarak artış gösteren stoklar, 2005 yılında, incelenen dönemin en yüksek değerine ulaşmıştır.
4.7 İstihdam
İstihdam (Kişi) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
471 | 388 | 686 | 914 | 832 |
Soruşturma konusu dönemde yerli üreticilerin istihdam rakamları dalgalı bir seyir izlemiştir. 2002 yılında % 18 azalan istihdam, 2003 ve 2004 yıllarında artış göstermiş, 2005 yılında ise % 9 oranında düşerek 832’ye gerilemiştir.
4.8 Verimlilik
Verimlilik (Adet/kişi) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
63 | 58 | 82 | 87 | 97 |
İstihdam edilen direkt işçi sayısı ve üretim miktarına göre hesaplanan verimlilik oranları 2002 yılı dışında sürekli olarak artış göstermiş, 2001-2005 yılları arasında % 53 verimlilik artışı gerçekleşmiştir.
4.9 Kârlılık
Kârlılık (Endeks) | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
Zarar | 100 | 105 | 94 | 43 |
Yerli üreticilerin üretimini gerçekleştirdiği ürünlere ilişkin faaliyetleri itibariyle 2001 yılında zarar söz konusudur. Kârlılık oranları 2002 yılı değerlerine göre endekslendiğinde 2002-2004 yılları arasında 100, 105 ve 94 olarak gerçekleşen kârlılık endeksinin, 2005 yılında % 54 düşüşle 43’e gerilediği tespit edilmiştir.
4.10 Fiyat kırılması
İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin 2006/12 sayılı Tebliğ’in 3. maddesinde "Yerli üretimin ağırlıklı ortalama yurt içi satış fiyatı ile ithal edilen maddelerin ağırlıklı ortalama fiyatları karşılaştırılmıştır. Bu çerçevede, yerli üretimin yurt içi satış fiyatı ithal mallar tarafından, silindir hacmi 125 cm3’ü geçmeyen motosikletlerde 2002’de %54, 2004’te %32 ve 2005’te %35 oranlarında; silindir hacmi 125 cm3 ve üzerindeki motosikletlerde ise 2004’te %41, 2005’te %46 oranlarında kırılmıştır." hükmü yer almaktadır.
Soruşturma sürecinde, 2006 yılı ilk 7 ayı itibariyle soruşturma konusu ürünün ithal edilenleri ile yerli üretilenlerinin fiyatları karşılaştırılarak fiyat kırılması oranları hesaplanmıştır. Buna göre 2006 yılında ithal ürünlerin, yerli ürünlerin fiyatlarını ürün çeşitlerine göre farklılaşmakla birlikte % 15 ile % 49 arasında değişen oranlarda kırdığı tespit edilmiştir.
5. ÖNGÖRÜLMEYEN GELİŞME
Yeni Türk Lirası’nın (YTL) on dokuz ülke parasına göre hesaplanmış yıl sonu reel efektif kur endeksi aşağıda sunulmaktadır.
Reel Döviz Kuru | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
116,3 | 125,4 | 140,6 | 143,2 | 171,3 |
Kaynak : TCMB
Fiyat endeksi olarak tüketici fiyatlarının kullanıldığı endeksteki artışlar YTL’deki değerlenmeyi göstermektedir. Buna göre, YTL, 2001 yılından itibaren yıllık olarak sırasıyla % 8, % 12, % 2 ve % 20 oranlarında reel değer kazancı yaşamıştır. Diğer bir ifadeyle YTL 2005 yılında 2001 yılına göre % 47 oranında reel olarak daha değerli bir seviyeye gelmiştir. YTL, döviz karşısında değerlenirken, aynı süreçte ithal motosiklet fiyatlarının ABD Doları bazında sürekli olarak düşüş göstermesi (2001-2005 yılları arasında % 31 oranında düşüş), ithalatın gerçekleşme koşullarına ilişkin en önemli öngörülmeyen gelişme olarak dikkat çekmektedir.
Diğer taraftan YTL’nin döviz karşısında değerlenme süreci 2006 yılı ilk 7 ayı itibariyle yavaşlama eğilimine girerken, bu dönemde ithal birim fiyatların daha hızlı şekilde düşmesi (% 23 oranında) ve ithalatın bir önceki yılın aynı dönemine göre % 210 oranında artması, ithal birim fiyatlarının öngörülmeyen ölçüde düşüşünün 2006 yılında ithal ve yerli ürün arasındaki fiyat farkının açılmasına yol açmak suretiyle ithalat artışını hızlandırdığını göstermektedir.
2001-2005 döneminde Türk ekonomisinin yapısal göstergeleri yerli motosiklet üretiminde maliyetleri düşürücü bir tablo sunmazken, ithal ürün ortalama fiyatlarındaki düşüş, ithalat artışının yerli üretim üzerindeki olumsuz etkisini daha da şiddetlendirmiştir.
6. NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Soruşturma konusu ürünün ithalatı 2002 yılından itibaren sürekli olarak yükselmiş, 2004 yılında % 582, 2005 yılında % 116 oranında yükselen ithalat son iki yılda keskin ve ani şekilde artış göstermiştir. Aynı dönemde yerli üretimin piyasa payı, 2003 yılındaki % 61 seviyesinden, 2004 yılında %31’e, 2005 yılında ise %13’e düşmüştür. Diğer üretim göstergelerinde de özellikle 2004 ve 2005 yıllarında belirgin bozulmalar olduğu dikkate alındığında ithalatın artışı ve gerçekleşme koşulları ile yerli üretimin ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidi ile karşı karşıya kalması arasında bir nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.
Yerli üreticilerin 2002 yılında % 9 düşüşle 11 bin adete inen yurtdışı satışları, 2003 yılında % 185 oranında artışla 31 bin adete yükselmiştir. Sonraki yıllarda dalgalı bir seyir izleyen yurtdışı satışlar 2005 yılında 2003 yılındaki düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu çerçevede üretim göstergelerinde görülen bozulmanın firmaların ihracata yönelmelerinden kaynaklanmadığı anlaşılmaktadır.
Yerli üretici firmalar soruşturma konusu dönem boyunca bir rekabet ortamında faaliyet göstermiş olup, piyasaya son yıllarda katılan yeni bir üretici firma bulunmamaktadır. Yurtiçi satış ve ithalat verileri incelendiğinde soruşturma konusu ürününün yurtiçi tüketiminde bir düşüş olmadığı, aksine büyük bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Öte yandan, yerli sektörün üretim kapasitesi değerlendirildiğinde, kapasitenin 2005 yılı iç piyasa talebini aşan boyutta olmadığı anlaşılmaktadır. Ürün geliştirme açısından, soruşturma konusu ürüne ilişkin geliştirilen alternatif ithal ürünlere yerli üreticiler kısa sürede karşılık verebilme yeterliliği taşımaktadırlar. Yerli üreticilerin sağladığı verilerin incelenmesinden yeni yatırımlardan kaynaklanan yüksek değerde amortisman giderlerinin olmadığı ve çalışma sermayesi darlığının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca soruşturma konusu dönemde tüketici tercihlerindeki değişiklikler, soruşturma konusu malın cins, kalite, nitelik gibi özelliklerinden daha çok, temel olarak maliyet unsurlarına dayanmaktadır.
Bu tespitler ışığında soruşturma konusu ürünün artan ithalatı dışında ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidine neden olabilecek diğer faktörlerin etkisinin bulunmadığı anlaşılmakta, soruşturma konusu ürünün ithalatının seyri ve gerçekleşme koşulları ile yerli üretim göstergeleri birlikte değerlendirildiğinde, üretim göstergelerindeki bozulmanın ithalat artışından kaynaklandığı sonucuna varılmaktadır.
7. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Soruşturma konusu ürününün ithalatı 2002-2005 yılları arasında sürekli olarak artış göstermiş, bu artış 2006 yılının ilk 7 ayında da devam etmiştir. 2005 yılında yıllık ithalat miktarı, 2001 yılına göre % 6080 oranında artarak 308 bin adete yükselmiş olup, 2006 yılının yalnızca ilk 7 ayında gerçekleşen ithalat miktarı (498 bin adet) 2005 yılının tamamına ait düzeyin de üzerine çıkmıştır. Soruşturma konusu dönem içerisinde bir yandan YTL döviz karşısında değerlenirken, diğer yandan ithal ürünün ABD Doları cinsinden ortalama birim fiyatının her yıl daha da düşüş göstermesi, ithal ürünlerin daha çok tercih edilmesine yol açan en önemli öngörülmeyen gelişme olarak değerlendirilmektedir. YTL’nin döviz karşısında değerlenmesi süreci ile birlikte ithal birim fiyatlarının sürekli şekilde düşmesi, ithal ve yerli ürün arasındaki rekabet koşullarını bozucu bir öngörülmeyen gelişme olarak, ithal ürünün yerli ürünün fiyatını kırmasına, ithalatın ciddi oranlarda artış göstermesine ve piyasa payını artırmasına yol açmıştır.
Soruşturma konusu dönemin sonuna doğru yerli üretime ilişkin yurtiçi satışlar, stoklar, yerli üretimin piyasa payı, istihdam ve kârlılık gibi göstergeler olumsuzlaşmış; 2002-2006 yılları arasında soruşturma konusu ürünün ithal edilenlerinin, yerli üretilenlerin fiyatlarını % 15 ila % 54 arasında değişen oranlarda kırdığı tespit edilmiştir.
Diğer faktörlerin söz konusu bozulma üzerinde etkisi olmadığından hareketle, soruşturma konusu ürüne ilişkin ithalatın seyri ve gerçekleşme koşullarının yerli üretim üzerinde ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidine yol açtığı sonucuna varılmıştır.