T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı :B.21.0.THG.0.04.01.00-380.07-02/
Konu :Araçlar üzerindeki takyidatlar
19.09.2012 / 02887
GÜMRÜK VE TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNE
İlgi: a)Mülga İşletme Bölge Müdürlüklerine hitaplı 31.03.2009 tarihli ve B.02.1.GÜM.0.10.00.02/ 380.06.12/1621 sayılı yazımız,
b) 18.05.2012 tarihli B.21.0.THG.0.04.01.00-380/1583 sayılı yazımız.
İlgi (a) yazımız ile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında tasfiye edilecek olan araçların satış işlemlerine başlanmadan önce kayıtlarının kapatılması yönünde ilgili trafik tescil kuruluşlarına yazılı talepte bulunulacağı, trafik tescil kuruluşlarınca da;
- İlgili mahkemelerce müsaderesine karar verilmiş ve kararı kesinleşmiş olan araçlar için Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 73 üncü maddesi hükümleri uygulanarak, zapt edildikten sonra yediemine teslim edilmemiş ise zapt tarihi itibariyle, yediemine teslim edilmiş ise müsadere tarihi itibariyle kayıtlarının “trafikten çekme” olarak kapatılacağı, aracın tescil kayıtları üzerinde üçüncü kişilere ilişkin haciz, rehin gibi takyidatların bulunması halinde bu takyidatların da kaldırılarak takyidatlarla ilgili olan kuruluşlara bilgi verileceği,
- Henüz müsadere kararı verilmemiş olup 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 10 veya 16 ncı maddeleri uyarınca tasfiyesi gereken araçlardan kayıtlarında üçüncü kişilere ilişkin haciz, rehin gibi takyidat bulunanların kayıtlarının kapatılmayarak alıcı adına takyidatlı olarak tescil işlemi yapılacağı, bu araçlar için mahkemelerce müsadere kararı verilmesi ve mezkur kararın kesinleşmesi durumunda da sahibine iadesine karar verilenler için takyidatlara ilişkin bedellerin 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre sahibine ödenmek üzere emanet hesabına alınan satış bedelinden ödenmesini müteakip takyidatların kaldırılarak takyidatlarla ilgili olan kuruluşlara bilgi verileceği,
Belirtilmiştir.
Ancak, konu ile ilgili olarak, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan 08.03.2012 tarihli, 56839 sayılı yazıda; Bakanlıklarınca yapılan protokoller gereğince 15.05.2009 tarihinden itibaren Mahkemeler, Cumhuriyet Savcılıkları, İcra Müdürlükleri ve Adalet Bakanlığına bağlı diğer yardımcı birimler ile Sosyal Güvenlik Kurumu gibi kurumların takyidat şerhlerini elektronik ortamda kendilerinin koyduğu ve kaldırdığı, 24.09.2010 tarihinden itibaren araç rehin işlemleri de elektronik ortamda yapıldığından, trafik tescil kuruluşlarının söz konusu takyidatların kaldırılması konusunda bir tasarrufunun bulunmadığı bildirilmiş olduğundan söz konusu hususlar yeniden düzenlenmiştir.
Bu itibarla, bundan böyle aşağıdaki şekilde işlem yapılması gerekmektedir.
A) Satıştan önce yapılacak iş ve işlemler:
1- 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında tasfiye edilecek olan araçların kayıtlarının kapatılması yönünde ilgili trafik tescil kuruluşuna yazılı talepte bulunulacaktır.
Yapılacak taleplerde;
a) İlgili mahkemelerce müsaderesine karar verilmiş ve kararın kesinleşmiş olması şartıyla, Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 73 üncü maddesi uyarınca, zapt edildikten sonra yediemine teslim edilmemiş ise zapt tarihi itibariyle, yediemine teslim edilmiş ise müsadere tarihi belirtilmek suretiyle müsadere kararının tasdikli bir örneği gönderilerek aracın dosya ve bilgisayar kayıtlarının “trafikten çekme” olarak kapatılması ve sonucundan bilgi verilmesi istenilecektir. Trafik tescil kuruluşunca,
- Kaydının kapatıldığının bildirilmesi halinde araç satışa sunulacaktır.
- Üçüncü kişilere ilişkin haciz, rehin gibi takyidatlar ile 6831 sayılı Orman Kanununun 84 üncü maddesi uyarınca konulan “orman suçundan zapt edilmiş olduğu” açıklamasının bulunduğunun bildirilmesi halinde takyidatı koyan birimlerden, aracın müsadere edildiği ve müsadere kararının kesinleştiği belirtilerek takyidatın kaldırılması ve sonucundan bilgi verilmesi istenilecektir. İlgili birimce takyidatın kaldırıldığının bildirilmesini müteakip trafik tescil kuruluşundan aracın dosya ve bilgisayar kayıtlarının “trafikten çekme” olarak kapatılması istenilecek olup, kaydının kapatıldığının bildirilmesi üzerine araç satışa sunulacaktır.
b) Henüz müsadere kararı verilmemiş veya müsadere karan kesinleşmemiş araçların da 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 10 veya 16 ncı maddeleri uyarınca Tasfiye İşletme Müdürlüklerince tasfiye edilmesi gerektiğinden, bu hususlar da belirtilerek araçların kayıtlarının kapatılması istenilecektir.
Trafik tescil kuruluşunca,
- Mahkemece konulmuş “ihtiyati tedbir-satılamaz-devredilemez” gibi şerhin bulunduğunun bildirilmesi halinde, mahkemesinden ilgili mevzuat açıklanarak ve yasal dayanakları belirtilerek, tasfiyenin yapılabilmesi için bu takyidatın kaldırılması ve tasfiyesi talep edilecektir. Mahkemece takyidatın kaldırılması halinde dosya ve bilgisayar kayıtlarının “trafikten çekme” kapatılması istenilecektir. Kaydının kapatıldığının bildirilmesi üzerine aracın satışı yapılacaktır.
- Üçüncü kişilere ilişkin haciz, rehin gibi takyidatlar ile 6831 sayılı Orman Kanununun 84 üncü maddesi uyarınca konulan “orman suçundan zapt edilmiş olduğu” açıklamasının bulunduğunun bildirilmesi halinde, şartname eki listenin özel hükümler bölümünde “listenin ... sıra numarasında bulunan aracın üzerinde haciz ve rehin gibi takyidat bulunduğu, bu takyidat kaldırılmaksızın alıcı adına tescil işlemi yapılacağı ve en geç mahkemesince verilen kararın kesinleşmesi halinde araç üzerindeki takyidatların tamamının kaldırılacağı” hükmüne yer verilecektir. Bu husus ayrıca, aracın satışı esnasında da satışa iştirak edenlere, satış komisyonu tarafından duyurulacaktır.
2- 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında tasfiye edilecek olan araçlardan Ülkemizde tescil kaydı bulunanların kayıtlarının kapatılması yönünde ilgili trafik tescil kuruluşuna yazılı talepte bulunulacaktır.
Yapılacak taleplerde;
- Aracın fiilen gümrük müdürlüklerince teslim alındığı tarih ilgili trafik tescil kuruluşuna bildirilerek dosya ve bilgisayar kayıtlarının “trafikten çekme” olarak kapatılması istenilecektir.
- Kaydının kapatıldığının bildirilmesi halinde araç satışa sunulacaktır.
- Üçüncü kişilere ilişkin haciz, rehin gibi takyidatlar ile 6831 sayılı Orman Kanununun 84 üncü maddesi uyarınca konulan “orman suçundan zapt edilmiş olduğu” açıklamasının bulunduğunun bildirilmesi halinde, araç satışa sunulacaktır. Ancak, satış şartnamesi eki listenin özel hükümler bölümünde “listenin ... sıra numarasında bulunan aracın üzerinde haciz ve rehin gibi takyidat bulunduğu, bu takyidat kaldırılmaksızın alıcı adına tescil işlemi yapılacağı, bilahare takyidatı koyan birimlerce takyidatın kaldırılmasını müteakip alıcı bilgilendirilecektir.” hükmüne yer verilecektir. Bu husus ayrıca, aracın satışı esnasında da satışa iştirak edenlere, satış komisyonu tarafından duyurulacaktır.
- Yukarıda belirtilen takyidatlı araçlardan, 4458 sayılı Kanunun 177 nci maddesinin (a), (c), (d), (h), (ı), (j), (1) ve (m) bentleri uyarınca tasfiyelik hale gelenler, satışa sunulmakla beraber takyidatı koyan birimlere 4458 sayılı Gümrük Kanununun 180 inci maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca anılan maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre satış bedelinin dağıtımından sonra artan paranın, doğrudan Hazineye İrat kaydedilmesi gerektiğinden takyidata ilişkin bir bedel ödenmesinin söz konusu olmadığı belirtilerek takyidatın kaldırılması istenilecektir.
3- Trafik tescil kuruluşlarına kaydının kapatılmasına yönelik yapılan yazışmalarda, aracın plakası ile birlikte motor ve şasi numarasına yer verilerek üçlü sorgulama yapılması suretiyle uygunluğunun doğrulanması da istenilecektir. Aracın plakası, motor ve şasi numaralarında uyumsuzluğun olması halinde, olumsuzluklar ortadan kaldırıldıktan sonra aracın satışı yapılacaktır.
4- Gerek 4458 sayılı Gümrük Kanunu gerekse 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında tasfiye edilecek olan araçların çalıntı olup olmadığının ilgili Emniyet Müdürlüğünden sorgulaması yapılacak ve çalıntı kaydı bulunmayan araçlar satışa sunulacaktır.
B- Satıştan sonra yapılacak iş ve işlemler:
1- 5607 sayılı Kanunun 10 veya 16 ıncı maddeleri uyarınca, satışı yapılan ve üzerinde üçüncü kişilere ilişkin takyidat bulunan araçlarla ilgili olarak satış bedelinin yatırılmasını müteakip takyidatı koyan birimlere;
- 5607 sayılı Kanunun 10 veya 16 ncı maddelerinin amir hükümleri açıklanarak aracın tasfiye edildiği ve satış bedelinin anılan yasa maddeleri uyarınca hazine emanetine alındığı,
- Yargılama sonucunda aracın sahibine iadesine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi halinde emanet hesabına alınan satış bedelinin dağılımında, sahibine ödenmesinden önce takyidatlara ait bedelleri yeterli ise tamamının, yeterli değil ise yapılacak hesaplama sonucunda ödeme yapılacağından ödeme yapılmadan önce takyidata ilişkin bedelin ilgili birimlerinden bildirilmesinin istenileceği,
- Yargılama sonucunda aracın müsaderesine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi halinde ise 4458 sayılı Gümrük Kanununun 180 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca satış bedelinin hazineye gelir yazılması gerektiğinden takyidata ilişkin bir ödeme yapılamayacağı ile müsadere kararı verilmesi ve kararın kesinleşmesi halinde birimlerine bildirimde bulunulacağı,
Belirtilerek takyidatın satış bedeli üzerine konulması, araç kaydı üzerindeki takyidatın ise kaldırılması istenilecektir. Takyidatın kaldırıldığının bildirilmesi üzerine alıcıya ve ilgili trafik tescil kuruluşuna bilgi verilecektir.
2- 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca satışı yapılan ve üzerinde üçüncü kişilere ilişkin takyidat bulunan araçlarla ilgili olarak satış bedelinin yatırılmasını müteakip takyidatı koyan birimlere;
- 4458 sayılı Gümrük Kanununun 177 nci maddesinin ilgili bendi belirtilerek aracın tasfiyelik hale geldiği, anılan Kanunun 178 inci maddesi uyarınca satıldığı,
- 4458 sayılı Kanunun 177 nci maddesinin birinci fıkrasının (b), (e), (f), (g) ve (k) bentleri uyarınca tasfiyelik hale gelmiş olması halinde anılan Kanunun 180/1 inci maddesi uyarınca satış bedelinin dağıtımından sonra kalan bedelin emanete alındığı, emanete alınan bu bedel üzerinden ödeme yapılacağından birimlerince takyidata ilişkin bedelin bildirilmesi gerektiği,
Belirtilerek aracın tescil kaydı üzerindeki takyidatın kaldırılması istenilecektir. Takyidatın kaldırıldığının bildirilmesi üzerine alıcıya ve ilgili trafik tescil kuruluşuna bilgi verilecektir.
3- 5607 sayılı Kanunun 10 veya 16 ncı maddeleri uyarınca satış işlemi yapılan ve alıcısı adına takyidatlı olarak tescil edilen araçların mahkemece sahibine iadesine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi durumunda, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre sahibine ödenmek üzere emanet hesabına alınan satış bedelinin dağılımında, sahibine ödenmesinden önce takyidatı koyan birimlerden, halen takyidat bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise takyidat bedelinin bildirilmesi istenilecektir. Takyidatlara ait bedeller yeterli ise tamamı, yeterli değil ise yazımızın B/6 maddesi çerçevesinde hesaplama yapılarak ilgililere ödeme yapılmak üzere saymanlık müdürlüğüne bildirimde bulunulacaktır.
4- 5607 sayılı Kanunun 10 veya 16 ncı maddeleri uyarınca satış işlemi yapılan ve alıcısı adına takyidatlı olarak tescil edilen araçların mahkemece müsaderesine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi halinde takyidatı koyan birimlere bu husus belirtilmek suretiyle bildirimde bulunulacaktır.
5- 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında satış işlemi yapılan ve yazımızın B/2 maddesi uyarınca emanete alınan satış bedelinden eşya sahibinin emanetteki parayı isteyip istemediğine bakılmaksızın takyidatlara ait bedeller yeterli ise tamamı, yeterli değil ise yazımızın B/6 maddesi çerçevesinde hesaplama yapılarak ilgililere ödeme yapılmak üzere saymanlık müdürlüğüne bildirimde bulunulacaktır. Takyidatlardan sonra emanet hesabında kalan paranın emanete alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde hak sahibi tarafından talep edilmesi halinde kalan bedelin ödemesi yapılacaktır.
6- 5607 sayılı Kanunun 10 veya 16 ncı maddeleri ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında yapılan satış sonrasında emanete alınan bedellerin sahibine iadesi gerektiği durumlarda takyidata ilişkin bedellerin karşılanması için yapılacak hesaplamada, “Amme alacaklarında rüçhan hakkı”nı düzenleyen 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 21 inci maddesi çerçevesinde, Maliye Bakanlığı’nın 440 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliği ile 2007/4 sayılı Tahsilat İç Genelgesi’nde belirtilen hususlar dikkate alınacaktır.
İlgi (a) ve (b) yazılarımız yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Avni ERTAŞ
Bakan a.
Genel Müdür
DAĞITIM:
Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine