İSTANBUL
TEKSTİL VE İHRACATÇI BİRLİKLERİ
GENEL SEKRETERLİĞİ
Sayı :80269272-TİM. İTKİB.GSK.TDHA.2016/73-5182 20.06.2016
Konu :Referans maliyete ilişkin oluşan tereddütler hk.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Gemlik Gümrük Müdürlüğü
İlgi :10.05.2016 tarih 15900427 sayılı yazınız.
İlgi'de kayıtlı yazınızda Artemiz Tekstil ve Konfeksiyon San ve Tic Ltd. Şti. firmasından alınan 31.12.2014 tarihli 4958389 sayılı dilekçeye atıfta bulunularak, Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesi muhteviyatı % 100 polyester FDY-68D/24F 800 TPM turlu iplik ile ilgili ithalat aşamasında referans kıymet tespitinde FDY-PFY konusunda tereddüt oluştuğundan bahisle gerek FDY-PFY iplik hakkında detaylı bilgi gerekse referans maliyet hesabına ilişkin kullanılan tablolarda bazı noktalar hususunda açıklayıcı bilgiler talep edilmiştir
Bu çerçevede yazınız konusu ilgili hususlara ilişkin anılan referans fiyat hesaplama tablolarına ilişkin temin edilen görüş ve değerlendirmeler ekte bilgilerinize sunulmaktadır.
Öte yandan, halen kullanılmakta olan referans maliyet hesaplama tablolarında belirtilen eksiklikler bilgimiz dahilinde olup konuya ilişkin Genel Sekreterliğimiz tarafından hazırlanan çalışma Ekonomi Bakanlığı'na arz edilmiştir.
Bilgilerini arz ederim.
Bekir ASLANER
Genel Sekreter
Ek 1 :Gemlik Gümrük Müdürlüğü referans fiyat sorularına cevaplar (2 sayfa)
Ek 2 :Polyester filament referans fiyat tablosunda yer alan FDY ve PFY isimli ürünler ile ilgili açıklamalar (1 sayfa)
REFERANS FİYAT SORULARINA İLİŞKİN CEVAPLAR:
Müdürlüğünüzün sormuş olduğu referans fiyata ilişkin sorulara hazırlanan cevaplar konuları sırasıyla aşağıdaki gibidir.
1- Polyester filament referans maliyet hesap tablosunda adı geçen PFY ve TOY iplik çeşitlerine ait açıklamalar Ek 2 'de yer almaktadır.
2- Örgü kumaş referans fiyat tablolarında traş özelliğinde tam veya yarı dolu olmasına göre 0,50 cent daha fazla maliyet gösterdiğinden bahsedilmektedir. Konunun açıklanması için örgü tiplerine bakmak gerekiyor. Örgü kumaşın yarı dolu veya tam dolu örgüsüne bakmaksızın tek yüzü traşlanmışsa portalda gösterilen maliyet yeterlidir. Ancak iki yüzü de traşlanmışsa 0,50 cent ilave edilmesi gerekmektedir. Ancak referans maliyet portallarının oluşturulduğu tarihte bu ayrım dikkate alınmadığından, mevcut uygulamada tam doluya 0,50 cent ilave maliyet konulmaktadır. Referans fiyat hesaplama tabloların™ revize edilmesi halinde bu hususun da dikkate alınması not edilmiştir.
SELANİK ÖRGÜLER
Selanik örgüler, dolu Selanik ve 1x1 selanik olarak kullanılır. Selanik örgüler de nopenli (NOPEN: sıradaki ikinci ilmek yerine üçüncü ilmek almak) örgülerdendir. Selanik örgüler nopenin basıldığı plakaya göre iki şekle ayrılır. Bunlardan iki örgü plakasına basılanına tam selanik; sadece tek plakaya basılanına yarım Selanik denir. Nopen, nopen basılan yerin tersinde (arka yüzünde) ilmeği, olduğundan daha büyük göstermektedir. Nopen basılan yerde ise ilmek boyuna uzar. Selanik örgüyle daha yumuşak ve kalın ya da dolgun kumaş görüntüsü elde etmek amaçlanmaktadır. Dolu iğne örgünün daha sıkı olmasından yararlanıp selanik örgü görüntüsünü de kullanarak çocuklara uygun kıyafetler yapılır. Özellikle çocuk kaşkol, kar maskesi veya berelerinde kullanılır.
Dolu Yarım Selanik Örgü
Adından da anlaşılacağı gibi dolu iğne düzenindedir. Birinci örgü sırasında ön plakada tüm iğneler örerken arka plakadaki tüm iğnelere nopen basılır. İkinci örgü sırasında tüm iğneler dolu iğne örer. Kumaşın ön ve arka yüzeyinde görüntü farklıdır. Arka plakaya nopen basıldığına göre kumaşın ön yüzünde ilmek görüntüsü daha dolgundur. Kumaşın arka yüzünde ise ilmekte uzama görülür.
Dolu Tam Selanik Örgü
Adından da anlaşılacağı gibi dolu iğne düzeninde, birinci örgü sırasında ön plakadaki tüm iğneler örerken arka plakadaki tüm iğnelere nopen basılır. İkinci örgü sırasında ön plakadaki tüm iğnelere nopen basılırken arka plakadaki tüm iğneler örer. Kumaşın ön ve arka yüzeyinde görüntü aynıdır.
1x1 yarım Selanik Örgü
Kumaşın ön yüzeyinde ilmekler boncuk boncuk görülürken arka yüzeyinde uzamalar görülürken arka yüzeyinde uzamalar görülür.1x1 tam Selanik örgüye göre daha sıkı bir yapıya sahiptir.
1x1 Tam Selanik Örgü
1x1 tam selanik örgü, adından da anlaşılacağı gibi iki plakaya da sırayla nopen basarak elde edilir. Kumaşın ön ve arka yüzeyinde görüntü aynıdır. Erkek bayan özellikle spor ürünlerinde kullanılır. Oldukça esnektir.
3- Dokuma, örgü referans fiyat hesaplama tablolarında FOB/USD ibaresi yer almamaktadır. Ancak, referans fiyat hesaplama tabloları FOB fiyat esas alınarak düzenlenmiştir. Eşyanın ihracatı aşamasındaki navlun, sigorta bedeli gibi unsurlar farklılık göstereceğinden referans fiyat hesaplama tabloları FOB fiyat üzerinden hesaplanması gerekmektedir. Referans fiyat hesaplama tabloların revize edilmesi çalışmalarında dokuma, örgü referans fiyat hesaplama tabloların da FOB ibaresi konularak bu eksikliğin giderilmesine çalışılacaktır.
4- Katyonik boyama özelliği genellikle sentetik sonsuz elyaf tipli polyester, naylon elyaflar için kullanılan bir proses olup, kısa elyaf maliyet hesap tablosuna, yani kesik elyaf iplik hesaplamalarına katyonik özelliği konulmamıştır. 1 USD'LİK maliyet artışı polyester filament iplikler sayfasında uygulanmaktadır.
5- Kısa elyaf iplik maliyet hesaplama tablosunda Open-end, Ring(karde) ve Ring(penye) işlemleri kesik elyaftan üretilen iplik üretimlerinde uygulanan yöntemler olup, kesiksiz elyaf suni ve sentetik ipliklerde iplik birim üretim ölçütü denyedir. Sonuç itibariyle kesik elyaf ve kesiksiz sonsuz elyaf ve kesiksiz sonsuz elyaf bazlı başlıca iki tür ana iplik üretim yöntemi olduğundan, ait oldukları makineler itibariyle üretim tipleri yukarıda anlatıldığı şekilde belirlenmiştir.
POLYESTER FİLAMENT REFERANS FİYAT TABLOSUNDA YER ALAN FDY ve PFY İSİMLİ ÜRÜNLER İLE İLGİLİ AÇIKLAMLAR
Polyester iplik mono etilen glikol’ün saf tereftalik asit veya dimetiltereftalat arasındaki polikondensasyon reaksiyonu sonucu elde edilmektedir.
Polyester Fiber üretiminin ilk aşaması polimer üretimidir. Bu iki şekilde gerçekleştirilir.
1-) Dimetiltereftaşat (DMT) ve Mono Etilen Glikol’den (MEG) sürekli polimerizasyon ile PET üretimi bu alandaki en eski yöntemdir. Dünya da ve Ülkemizde ilk kurulan Polyester tesisleri bu usulü uygulamışlardır.
2-) Yeni kurulan tesislerde de kullanılan Saf Teraftalik Asit (TPA) ve MEG den sürekli polımerızasyon ile PET üretimi yukarıda belirtilen diğer usulden daha ekonomik ve teknolojik açıdan daha üstündür.
Bu işlemin sonunda elde edilen ürüne polimer denir.
Polimer de 2 şekilde işleme tabi tutularak Düz İplik (FDY; PFY) elde edilir.
A-) Cipsten Üretim; Polimer'in kurutulup küçük granüller halinde kesilmesinden elde edilen ürüne ise Cips denir. Polyester düz iplik üretiminin usullerinden birisi Cipsten üretimdir. Daha eski ve yüksek maliyetli bu usulse göre öncelikle kurutulup küçük granüller halinde kesilen cipslerin "Ekstrusion" işlemine tabi tutularak Ekstruder cihazında eritilmesi gerekmektedir.
Eriyik polimer, düze denilen çok ince deliklerden püskürterek ham iplik (POY) üretilmektedir. Tek aşamada elde edilen ham iplik tek başına dokuma ya da örme de kullanılan bir ürün değildir. Ham iplik dokuma veya örme işleminden önce ipliğe dönüştürülmesi için ek işlemlerden geçirilmesi gerekir. Nihai kullanıma uygun Teksture iplik için tekstüre veya düz iplik için ise ısıtılıp çam çekim işlemine tabi tutulması gerekir.
B- Doğrudan Üretim: Cipsten İplik ve elyaf üretim usulü oldukça pahalı olduğu için son yıllarda dünya da hızla terk edilmektedir. Tüm tesisler cipsten üretim yerine çok daha ucuz ve çevreye daha az olumsuz tesir yaratan Doğrudan Üretim (Direct Spinning) usulüne geçmektedir. Bu usulde son polikondenzasyon kazanından çıkan eriyik polimer filtre edilerek doğrudan üretme pompalarına (manifoldlara) basılır. Burada da elde edilen ürün ayni anda Galet (ısıtıcılar)'lerden geçirilerek ısıtılıp tam çekimli Düz iplik FDY haline getirilir. Düz İplik bu haliyle tekstil mamul üretiminde kullanılabilir. Bu usulde Ekstruder ve Ekstrusion işlemi bulunmamaktadır.
Görsel ve fiziksel olarak her iki iplikte aynı özelliklerdedir. Ancak referans fiyat hesaplama tablolarında PFY olarak tanımlanan ipliğin üretim maliyeti, FDY ye göre daha pahalıdır. Bu nedenle, referans fiyat hesaplama tablolarında PFY, FDY ye göre 0,25 cnt/kg pahalıdır.