DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
YD İtiraz No : 2010/12
İtiraz Eden : Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı - ANKARA
Karşı Taraf : Vemey Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi.
Vekili : Av. Kenan AYKAN
Abidei Hürriyet Caddesi Tarsus Apartmanı No: 284 Kat: 3 Daire: 8
Şişli/İSTANBUL
İstemin Özeti : 07.10.2009 günlü ve 27369 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinin 587’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) ve (ç) bendleri ile aynı maddenin 3’üncü fıkrasının iptali istemiyle açılan davada; Başbakanlığı husumetten çıkararak, Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığını hasım mevkiine aldıktan sonra davacının yürütmenin durdurulması istemini inceleyen Danıştay Yedinci Dairesince verilen Gümrük Yönetmeliğinin 587’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) ve (ç) bendi açısından yürütmenin durdurulmasına ilişkin 30.12.2009 günlü ve E:2009/7771 sayılı karara Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı tarafından itiraz edilmiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Selda GÜRSOYTRAK GÜLSEVEN’in Düşüncesi : İtiraz dilekçesinde ileri sürülen iddialar istemin kabulünü gerektirecek nitelikte görüldüğünden istemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Nazlı YANIKDEMİR’in Düşüncesi: İtiraz dilekçesinde ileri sürülen nedenler. Danıştay Yedinci Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin kısmen kabulüne ilişkin kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden, itirazın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca; Dördüncü Daire Başkanı M.Engin KUMRULU ve Üyeleri Serap AKSOYLU, Zeki ÇELEBİOĞLU, M.Fatih HAKÇI ile Üçüncü Daire Üyesi İlyas ARLI’nın; Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı tarafından yürürlüğe konulan ve Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan tarafından yürütüleceği öngörülen Gümrük Yönetmeliğinin dava konusu edilen düzenlemesinin iptali istemiyle açılan davada, dosyanın, Başbakanlık da hasım mevkiine alınıp tekemmül ettirilmesi gerektiği yönündeki azlık oylarına karşılık, husumetin düzeltilmesinin gerekli olmadığına oyçokluğu ile karar verilerek, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Gümrük Yönetmeliğinin, itirazların karara bağlanmasından önce eşyanın çekilmesine izin verilmesi için aranan şartları düzenleyen 587’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) ve (ç) bentleri yönünden Danıştay Yedinci Dairesince verilen yürütmenin durdurulması kararına itiraz edilmiştir.
Gümrük Yönetmeliğinin 587’nci maddesinin (b) bendinde; yükümlünün beyanına göre yapılan vergi tahakkukları ile gümrük idaresince tahakkuk ettirilen bütün vergiler arasındaki farkın ve para cezalarının teminata bağlanacağı, (ç) bendinde ise; idarece gerekli görülecek her türlü bilgi veya belgenin sunulması gerektiği öngörülmüştür. Yönetmeliğin 587’inci maddesi, yargı yoluna henüz başvurulmamışken idari itirazların karara bağlanmasından önce eşyanın çekilebilmesine ilişkin koşulları düzenlendiğinden Anayasa Mahkemesinin, 18.10.2005 günlü ve E: 2003/7, K: 2005/71 sayılı kararının bu dava ile ilişkilendirilmesine olanak yoktur.
Anayasanın 90’ıncı maddesinde; Türkiye Cumhuriyeti adına Yabancı Devletlerle ve Milletlerarası Kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanmasının, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlı olduğu; usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmaların kanun hükmünde olduğu ve bunlar hakkında Anayasa Mahkemesine başvurulamayacağı; usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla, kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümlerinin esas alınacağı düzenlenmiştir.
Onaylanması 12.05.1988 tarihli ve 3447 sayılı Kanunla uygun bulunan ve 30.07.1988 tarihli ve 88/13194 sayılı Kararname ile onaylanıp, 27.08.1993 tarihli ve 21681 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının (GATT) VII.Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma”nın 13’üncü maddesinde, ithal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesi sırasında, gümrük kıymetinin nihai tespitinin ertelenmesi gerektiğinden; teminat şart koşulmuşsa, ithalatçının eşyayı gümrükten kefalet, depozito veya diğer uygun bir şekil altında, muhtemel nihai gümrük vergilerini kapsayacak yeterli bir teminat sağlamak suretiyle çekebileceği, her taraf ülke mevzuatının, bu tür durumlar için hükümler getireceği, 17’inci maddesinde ise bu anlaşmada yer alan hiçbir hükmün, gümrük idaresinin gümrük kıymetinin belirlenmesi ile ilgili olarak ibraz edilen tutanak, belge veya beyannamenin gerçeklik veya doğruluğunu araştırma hakkını sınırlayamayacağı veya bu hakkı tartışma konusu haline getirecek şekilde yorumlanamayacağı kabul edilmiştir. Diğer yandan 26.06.1999 tarihinde imzaya açılan ve 28.10.2005 tarihli ve 5426 sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunarak, 31.03.2006 tarih ve 26125 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme Hakkında Değişiklik Protokolü”nün (Revize Kyoto sözleşmesi) II. Bölümünün 2’nci maddesinde, her akit tarafın, gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve uyumlaştırılmasını geliştirmek ve bu amaçla, bu Sözleşmenin hükümlerine uygun olarak Sözleşmenin Ek’lerinde bulunan standartlara, geçiş standartlarına ve tavsiye edilen uygulamalara uymakla yükümlü olduğu, Protokolün ekinde yer alan eşyanın teslimi bölümünde, beyan edilen eşyanın gümrük tarafından muayenesi yapıldıktan sonra veya muayene yapmamaya karar verildikten hemen sonra; bir suç bulunmaması, ithal veya ihracat belgesi ya da gerekli diğer belgelerin alınması, işleme ilişkin tüm izinlerin verilmesi ve vergi ve resimlerin ödenmesi veya tahsillerini sağlayacak gerekli önlemlerin alınması şartıyla teslim edileceği; gümrük, beyan sahibinin eşyanın gümrük işlemlerinin tamamlanması ile ilgili tüm işlemleri sonradan tamamlayacağına kanaat getirdiği takdirde, beyan sahibinin ilgili sevkiyatın ana hususlarını içeren ticari ya da resmi belgeyi ibraz etmesi ve gerekli görülürse uygulanacak vergi ve resimlerin tahsilini sağlamak üzere teminat vermesi kaydıyla eşyayı teslim edeceği, bir ihlal tespit edildiği takdirde gümrüğün, eşyanın müsadere konusu olmaması veya eşyaya sonraki bir aşamada kanıt olarak ihtiyaç duyulmaması ve beyan sahibinin vergi ve resimleri ödemesi ve herhangi ek vergi ve resimler ile yüklenecek cezanın tahsil edilmesini temin etmek üzere teminat vermesi kaydıyla eşyayı teslim etmeden önce idari veya yasal işlemlerin tamamlanmasını beklemeyeceği öngörülmüştür.
4458 sayılı Gümrük Kanunun 69’uncu maddesinde, eşyanın ilgili rejime tabi tutulma şartlarının yerine getirilmesi ve eşyanın yasaklayıcı veya kısıtlayıcı önlemlere tabi olmaması kaydıyla, gümrük idarelerinin, tescilden sonra beyannamedeki bilgileri kontrol ederek veya belli hallerde kontrol etmeksizin, eşyayı teslim edeceği ancak, beyannamenin incelenmesinin makul bir süre içinde tamamlanamadığı ve bu inceleme sırasında eşyanın hazır bulundurulmasına gerek olmadığı hallerde de eşyanın teslim edileceği, yasaklama veya kısıtlamaya tabi olması nedeniyle teslimine imkan bulunmayan eşyanın tabi olacağı işlemlere ilişkin usul ve esasların yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır. Gümrük Yönetmeliğinin davaya konu düzenlemesinin yukarıda değinilen kurallara dayandığı anlaşıldığından, itirazın kabulü ile Gümrük Yönetmeliğinin 587’nci maddesinin 1’nci fıkrasının (b) ve (ç) bentleri yönünden yürütmenin durdurulmasına ilişkin Danıştay Yedinci Dairesinin 30.12.2009 günlü ve E:2009/7771 sayılı kararının kaldırılmasına, 16.04.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.
Danıştay Başkanvekili 4. Daire Başkanı 9. Daire Başkanı
Semra KAYIR M.Engin KUMRULU Cengiz DİVANLIOĞLU
(X)
3. Daire Başkanı 4. Daire Üyesi 9. Daire Üyesi
S.Nilgün AKPINAR Serap AKSOYLU E.Işın EZEN
(X)
3. Daire Üyesi 4. Daire Üyesi 9. Daire Üyesi
Bahadır DOĞUSOY M.Z eki ÇELEBİOĞLU H.Ceyda KERMAN
(X)
9. Dairesi Üyesi 4. Daire Üyesi 3. Daire Üyesi
Yakup KAYA M.Fatih HAKÇI Nilgün İPEK
(X)
3. Daire Üyesi
İlyas ARLI
(X)