T.C.
DANIŞTAY
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No: 2016/9811
Karar No: 2018/5191
Vekilleri: Av. Olgun Tuncay Ayvacı
Davalı: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Vekili: Av. Mehmet Ülkü
Davanın Özeti: 07.10.2016 tarihli ve 29850 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 2009 tarihli Gümrük Yönetmeliğinin mülga 576. maddesini yeniden düzenleyen 32. maddesinin (g) ve (ğ) bentlerinin, mülga 578. maddesini yeniden düzenleyen 34. maddesinin ve yürürlük maddesi olan 40. maddesinin iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: 4458 sayılı Gümrük Kanununun 10/1-c. maddesinde yer alan düzenlemenin yetkilendirilmiş gümrük müşavirleriyle ilgili olarak idareye düzenleme ve takdir yetkisi verdiği, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin kamu görevlilerine ait birtakım kamusal görev ve yetkilerle donatılmış bulundukları, bu nedenle idarenin bu hususlarda müesseseyi düzenleyici ve ıslah edici düzenlemelerde bulunmasının doğal olduğu, idarenin bu düzenleme yetkisini üst düzenleyici normlara uygun olarak kullandığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: Zafer Özbek
Düşüncesi: Kamusal fonksiyon ifa eden yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin görev, yetki ve yükümlülükleri ile ilgili olarak idarenin kanundan kaynaklanan düzenleme yetkisine sahip bulunduğu, görevin nitelikleri, devletin ve toplumun güncel ihtiyaçları gözönüne alınarak idarenin bu hususta her zaman düzenleme yapabileceği, dava konusu edilen düzenlemenin kazanılmış haklar ilkesine aykırılık oluşturmayacağı gerekçesiyle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı: Demet Özen
Düşüncesi: Dava; 7.10.2016 tarih ve 29850 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 2009 tarihli Gümrük Yönetmeliğinin "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirinin Sahip Olması Gereken Nitelikler" başlıklı mülga 576. maddesini yeniden düzenleyen 32. maddesinin g ve ğ bentlerinin, "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine Uygulanacak Cezalar ve Yetki Belgesinin Geri Alınması" başlıklı mülga 578. maddesini yeniden düzenleyen 34. maddesi ile Yönetmeliğin yürürlük tarihini gösteren 40. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 18.6.2009 tarih ve 5911 sayılı Yasa'nın 3. maddesiyle değişik 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, gümrük idaresinin gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alabileceği, bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmış; 227. maddesinde de Gümrük müşavir yardımcısı olabilecek kişilerin taşıması gereken nitelikler ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
3.6.2011 tarih ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2/n maddesinde gümrük müşaviri ve yardımcılarıyla" yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine ilişkin gerekli düzenlemeleri yapmak ve denetlemek Gümrük ve Ticaret Bakanlığının görevleri arasında sayılmış, 7.maddesinin (n) fıkrasında da gümrük müşaviri ve yardımcıları ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmenin Gümrükler Genel Müdürlüğünün görevleri arasında yer aldığına işaret edilmiştir.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun verdiği bu yetkiye dayalı olarak davalı idare tarafından 07.10.2009 tarih ve 27369 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği ile "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği" kurumu oluşturulmuş ve bu oluşum 30.06.2015 tarih ve 29402 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğin 16/h maddesi uyarınca mülga olmuş; 07.10.2016 tarihli ve 29850 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 31. maddesiyle ana yönetmeliğin 575. maddesi, 32. maddesiyle de 576. maddesi yeniden düzenlenerek yönetmelikte yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine yer verilmiştir.
Gümrük Yönetmeliğinin dava konusu Yönetmeliğin 30. maddesiyle yeniden düzenlenen 574. maddesinde,"(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri, Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul uygulamaları ve diğer gümrük işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Bakanlıkça belirlenen tespit işlemlerini yapmak üzere yetkilendirilen ve 576 ncı maddede belirtilen şartları taşıyan gümrük müşaviridir." (2) Birinci fıkrada geçen tespit işlemlerine ilişkin usul ve esaslar ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin çalışma usul ve esasları Bakanlıkça yayımlanan tebliğ ve genelgelerle belirlenir." şeklinde; 31. maddesiyle düzenlenen 575. maddesinde, "(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri, yapmış oldukları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin düzenlenen raporların ve onayladıkları EUR.1/EUR.MED ve A.TR dolaşım belgelerinin doğruluğundan sorumludur. Yaptıkları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin raporların doğru olmaması halinde, tespit işleminin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar." şeklinde; 32. maddesiyle değişik 576. maddesinde, "Yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin sahip olması gereken nitelikler, a) Kanunun 228 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile geçici 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olmak ya da Kanunun 228 inci maddesinin birinci fıkrası ile geçici 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası uyarınca hak sahibi olup, en az yedi yıl süre ile gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olmak, b) Son beş yıl içinde Kanunun geçici 6 ncı maddesi uyarınca kesinleşmiş geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası almamış olmak, c) Dolaylı temsil suretiyle gümrük idarelerinde iş takip etmemek ve bu amaçla kurulmuş tüzel kişilere ortak olmamak, ç) Tespit işlemlerinin yapılacağı kişiler ve antrepo işleticileri ile ortaklık ve çalışan statüde ilişkisi bulunmamak, d) Kanunun geçici 6 ncı maddesi uyarınca birden fazla geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası almamış olmak, e) Ertelenmiş, hükmün açıklanması geriye bırakılmış, para cezasına veya tedbire çevrilmiş ya da affa uğramış olsalar bile kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından ceza almamış olmak, f) 4458 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesi uyarınca son üç yıl içerisinde üçten fazla uyarma veya kınama cezası almamış olmak, g) En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleriyle bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul olunan yurt içi ya da yurt dışındaki öğrenim kurumlarından birinden mezun olmak, ğ) A1tmış beş yaşını doldurmamış olmak. (2) Birinci fıkrada sayılan niteliklere sahip olan gümrük müşaviri gerekli evraklarla Bakanlığa müracaat eder. Bakanlıkça yapılan değerlendirme sonucunda düzenlenmesi uygun bulunan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Yetki Belgesinin geçerlilik süresi 3 yıldır. Bu süre birinci fıkranın (ğ) bendinde yer alan nitelik dikkate alınarak daha kısa belirlenir.” şeklinde; 34. maddesiyle düzenlenen 578. maddesinde,"(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince yapılan tespit işlemlerine ilişkin olarak mevzuata aykırı durumların belirlenmesi halinde haklarında Kanunun geçici 6 ncı maddesi hükümleri uygulanır. (2) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilme şartlarından birinin kaybedilmesi, tespit işlemleri ile ilgili olarak Bakanlıkça belirlenen asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi, görevin bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapılmaması veya kusurlu olarak yapılması ya da Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunulması veya dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleriyle ya da tespit işlemini yaptıran yükümlü ile doğrudan veya dolaylı iş ilişkisi içinde olduğunun tespit edilmesi durumlarında yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgeleri geri alınır. Bu şekilde yetki belgeleri geri alınan gümrük müşavirlerine beş yıl süreyle tekrar yetki belgesi verilmez. (3) Asgari ücret tarifesinin altında hizmet verildiğinin tespit edildiği, ancak bu durumun maddi hatadan kaynaklandığının anlaşıldığı hallerde ikinci fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu durumda yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yazılı olarak uyarılır. Yazılı uyarıya rağmen sözleşme ücretinde gerekli düzeltmeleri yapmayan veya benzer hataları tekrarlayan yetkilendirilmiş gümrük müşavirine ait yetki belgesi, altı ay süreyle geri alınır. (4) Tüzel kişilik bünyesinde gerçekleştirilen işlemlerde, işlemi gerçekleştiren yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin yanı sıra şirketi temsil ve ilzama yetkili yetkilendirilmiş gümrük müşaviri hakkında da ikinci fıkra hükmü uygulanır.(5) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgesinin geri alınması, ayrıca Kanunun geçici 6 ncı maddesi uyarınca disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmez." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Yukarıda yazılı hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği müessesesinin düzenlenmesinde, bürokratik işlemlerin azaltılması, gümrük işlemlerinin daha hızlı sürede sonlandırılması ve böylelikle vatandaşa daha kaliteli ve etkili kamu hizmeti sunulması ile birlikte teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanmasının hedeflendiği görülmüştür.
Kanun koyucunun yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yürüttükleri hizmeti kamusal hizmet niteliğinde gördüğü, idarenin daha önce devlet memurlarına yaptırdığı bir çok gümrük işlemini, bilgi, tecrübe ve güven esasına dayalı olarak yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine devrettiği, bu hizmeti yürüten yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin, dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleri ile tespit işlemini yaptığı yükümlülerden bağımsız olarak faaliyet göstermesinin amaçlandığı anlaşılmıştır.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin görev tanımı ve özellikleri ile üstlenmiş oldukları görev ve yükümlülükleri dikkate alındığında, bu göreve atanacaklarda aranacak hizmetin gerektirdiği nitelikleri belirleme konusunda takdir yetkisine sahip olan idarece, bu meslek grubu için özel koşullar getirilmesinde ve yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine uygulanacak cezalar ile yetki belgesinin geri alınmasına yönelik olarak yapılan düzenlemelerde ve yürürlük maddesinde hizmet gereklerine, kamu yararına ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; 07.10.2016 tarihli ve 29850 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 2009 tarihli Gümrük Yönetmeliğinin "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirinin Sahip Olması Gereken Nitelikler" başlıklı mülga 576. maddesini yeniden düzenleyen 32. maddesinin (g) bendinde yer alan yer alan "en az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleriyle bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul olunan yurt içi ya da yurt dışındaki öğrenim kurumlarından birinden mezun olmak" ibaresi ile, aynı maddenin (ğ) bendinde yer alan "altmış beş yaşını doldurmamış olmak" ibaresinin, Gümrük Yönetmeliğinin "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine Uygulanacak Cezalar ve Yetki Belgesinin Geri Alınması" başlıklı mülga 578. maddesini yeniden düzenleyen 34. maddesinde yer alan; "Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince yapılan tespit işlemlerine ilişkin olarak mevzuata aykırı durumların belirlenmesi halinde haklarında Kanunun geçici 6 ncı maddesi hükümleri uygulanır, yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilme şartlarından birinin kaybedilmesi, tespit işlemleri ile ilgili olarak Bakanlıkça belirlenen asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi, görevin bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapılmaması veya kusurlu olarak yapılması ya da Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunulması veya dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleriyle ya da tespit işlemini yaptıran yükümlü ile doğrudan veya dolaylı iş ilişkisi içinde olduğunun tespit edilmesi durumlarında yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgeleri geri alınır, bu şekilde yetki belgeleri geri alınan gümrük müşavirlerine beş yıl süreyle tekrar yetki belgesi verilmez, asgari ücret tarifesinin altında hizmet verildiğinin tespit edildiği, ancak bu durumun maddi hatadan kaynaklandığının anlaşıldığı hallerde ikinci fıkra hükümleri uygulanmaz, bu durumda yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yazılı olarak uyarılır, yazılı uyarıya rağmen sözleşme ücretinde gerekli düzeltmeleri yapmayan veya benzer hataları tekrarlayan yetkilendirilmiş gümrük müşavirine ait yetki belgesi altı ay süreyle geri alınır, tüzel kişilik bünyesinde gerçekleştirilen işlemlerde işlemi gerçekleştiren yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin yanı sıra şirketi temsil ve ilzama yetkili yetkilendirilmiş gümrük müşaviri hakkında da ikinci fıkra hükmü uygulanır, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgesinin geri alınması ayrıca Kanunun geçici 6 ncı maddesi uyarınca disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmez" düzenlemesinin, dava konusu edilen Yönetmeliğin yürürlük tarihini gösteren 40. maddesinde yer alan "bu Yönetmeliğin 1, 3, 5, 6, 7 ve 9 uncu maddeleri 15/8/2017 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer" düzenlemesinin iptali istemiyle açılmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanununun 10/1-c maddesinde; "Müsteşarlık, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alır. Bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir." düzenlemesi yer almaktadır.
Bahsi geçen Kanun uyarınca çıkarılmış bulunan Gümrük Yönetmeliğinin 574, 575, 576, 577 ve 578. maddelerinde yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin sahip olmaları gereken nitelikler, sorumluluktan, uygulanacak cezalar ve yetki belgelerinin geri alınması gibi hususlar düzenlenmiştir.
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin; 2009 tarihli Gümrük Yönetmeliğinin mülga 576 maddesini yeniden düzenleyen 32. maddesinin (g) ve (ğ) bentleri ile mülga 578. maddesini yeniden düzenleyen 34. maddesi incelendiğinde:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; gümrük idaresinin, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alabileceği, bu çerçevede eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun verdiği bu yetkiye dayalı olarak davalı idare tarafından 07/10/2009 günlü, 27369 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği ile "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği" kurumu oluşturulmuş, 30.06.2015 tarihli Yönetmelik değişikliğiyle kurum mülga hale getirilmiş, dava konusu 07.10.2016 tarihli Yönetmelik değişikliği ile birlikte de daha önce mülga hale getirilmiş bulunan yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği ile ilgili 574, 575, 576, 577 ve 578. maddeler yeniden düzenlenerek yürürlüğe konulmuşlardır.
Yönetmeliğin 574. maddesinde yetkilendirilmiş gümrük müşaviri, 4458 sayılı Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul uygulamaları ve diğer gümrük işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Müsteşarlıkça belirlenen tespit işlemlerini yapmak üzere yetkilendirilen ve 576. maddede belirtilen şartları taşıyan gümrük müşaviri olarak tanımlanmış, bu fıkrada geçen tespit işlemlerine ilişkin usul ve esaslar ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin çalışma usul ve esaslarının Müsteşarlıkça yayımlanan tebliğ ve genelgelerle belirleneceği kurala bağlanmıştır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi ile bir kısım tespit işlemlerinin yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine imkân sağlanmıştır.
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda düzenleyici işlemler yapma yetkisine sahip olduklarından, kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara göre ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler yapma ve üzerinde gerekli değişikliklerde bulunma hususunda da takdir yetkisine sahip bulunmaktadırlar.
İdareye tanınan bu takdir yetkisinin, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmeyeceği de kuşkusuzdur. Zira, takdir yetkisi ile idareye ancak hukuk kuralları içinde hareket özgürlüğü tanınmış olduğundan, yasa koyucu tarafından idareye tanınan bu yetkinin, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Dava konusu düzenleme ile; yetkilendirilmiş gümrük müşavirliğinin tanımı yapılmış ve sahip olmaları gereken nitelikler belirlenmiş, bunların çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar, sorumlulukları, uygulanacak cezalar ve yetki belgelerinin geri alınması gibi hususlarda da hükümler getirilmiştir.
Gümrük idarelerince yürütülen kamu hizmetinin gümrük memurları eliyle yürütülmesi esas olup, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği uygulamasının da personel yetersizliği ve uygulamada ortaya çıkan bazı aksaklıkların giderilmesi amacıyla yapıldığı gözönüne alındığında, hizmetin asıl sahibi idarenin sahip olduğu takdir yetkisini hukuka uygun olarak kullandığı ve yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği ile ilgi olarak yine hukuka ve normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak biçimde usul ve esaslar getirdiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu düzenlemede kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin yürürlük tarihini gösteren 40. maddesi incelendiğinde:
40. maddede; "bu Yönetmeliğin 1, 3, 5, 6, 7 ve 9 uncu maddeleri 15/8/2017 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer" düzenlemesi yer almaktadır.
Dava konusu 07.10.2016 tarihli ve 29850 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 30, 31, 32, 33 ve 34. maddeleri ile; 07/10/2009 günlü ve 27369 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinin mülga 574, 575, 576, 577 ve 578. maddeleri yeniden düzenlenerek yürürlüğe konulmuşlar ve bahsi geçen bu maddeler, yine dava konusu Yönetmeliğin 40. maddesi hükmü uyarınca yayımı tarihinde yürürlüğe girmişlerdir.
Dava konusu 07.10.2016 tarihli ve 29850 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile aynı gün ve aynı sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) (Seri No:6) ile de yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği kurumu ile ilgili usul ve esaslarda, bunların görev, yetki ve sorumluluklarında daha ayrıntılı hükümler getirilmiştir.
6 Seri Nolu Tebliğin yayımı tarihinde yürürlüğe giren "Geçiş hükmü" başlıklı Geçici 1. maddesinde; "bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş sözleşmelerin Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) (Seri No:2) kapsamında 31/12/2016 tarihine kadar geçerli olduğu (7 Nolu Tebliğ ile; antrepo sayısı ve sözleşme süresine ilişkin şartları taşımayan sözleşmelerin 31/12/2016 tarihine kadar geçerli olduğu düzenlenmiştir.), Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) (Seri No:2) çerçevesinde verilen yetki belgelerinin 31/12/2016 tarihine kadar geçerli olduğu, bu tarihe kadar yenileme başvurusunda bulunulmaması durumunda mevcut belgelerin hükümsüz sayılacağı ve ayrıca sistem üzerinden iptal edileceği, yenileme başvurularının değerlendirilmesi aşamasında başvuru sahiplerinin 5 inci maddede yer alan koşulları taşıyıp taşımadıklarının kontrol edileceği (7 Nolu Tebliğ ile; mezuniyet ve yaş şartını taşımayan YGM'lerin yetki belgelerinin geçerlik süresi 31.12.2019 olarak belirlenmiştir.), bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce gerçekleştirilen iş akitlerinin 31/12/2016 tarihine kadar 20 nci maddenin birinci fıkrası hükümlerine uygun hale getirileceği (7 nolu Tebliğ ile; iş akitlilerinin süresi 31.03.2017'ye kadar uzatılmıştır.), bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuş bulunan yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği şirketlerinin ortaklık yapısının 31/12/2016 tarihine kadar 5 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına uygun hale getirileceği (7 nolu Tebliğ ile; ortaklık yapılarının 31.03.2017'ye kadar yeni mevzuata uygun hale getirileceği düzenlenmiştir.) hüküm altına alınmıştır.
Görüleceği üzere; mevzuat değişikliği ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği müessesesinde esaslı değişiklikler getirilmiş olmakla birlikte, halihazırda bu göreve devam edenlerin kazanılmış haklarının hukuki güvence altına alınması ve kısa vadede mağdur olmamalarını teminen, 6 Seri Nolu Tebliğin Geçici 1. maddesi uyarınca; sözleşmeler, yetki belgeleri, iş akitleri, mezuniyet, yaş şartı ve tüzel kişiliklerin ortaklık yapısı hususlarında geçiş süreci öngörülmüştür.
Bununla birlikte, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği kurumu ile ilgili usul ve esaslarda, bunların görev, yetki ve sorumluluklarında daha ayrıntılı hükümler getiren 6 Seri Nolu Tebliğin ilgili maddelerinin ve aynı Tebliğin 'Geçiş hükmü' başlıklı Geçici 1. maddesinin, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından, bu hususların Tebliğ ile düzenlenemeyeceği gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi ve aynı düzenlemelerin Danıştay 15. Dairesi tarafından İptal edilmesi üzerine, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği kurumu ile ilgili yaş, eğitim vb. şartlar getiren dava konusu Yönetmelik değişikliği hükümlerinin aynı Yönetmeliğin 40. maddesi uyarınca yayımı tarihinde yürürlüğe girmesinin halihazırda göreve devam eden yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerini olumsuz etkileyeceği ve kazanılmış haklarını ihlal edeceği anlaşılmakta, bu yönüyle dava konusu düzenlemede kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uyarlık görülmemekte olup, dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 40. maddesinin iptal edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; 07.10.2016 tarihli ve 29850 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin, 2009 tarihli Gümrük Yönetmeliğinin mülga 576. maddesini yeniden düzenleyen 32. maddesinin (g) ve (ğ) bentleri ile mülga 578. maddesini yeniden düzenleyen 34. maddesi yönünden davanın REDDİNE, yürürlük maddesi olan 40. maddesine ilişkin kısmının ise 30, 31, 32, 33 ve 34. maddeler yönünden İPTALİNE, dava kısmen ret kısmen iptal ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan toplam 486,10 TL yargılama giderinin yarısı olan 243,05 TL'nin davacılar üzerinde bırakılmasına, 243,05 TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.980,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, 1.980,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde taraflara iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, 23/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi
Yargılama Giderleri
Yargılama Harçları : 359,10 TL
Posta Ücreti +: 127,00 TL
Toplam : 486,10 TL
Songül