Tasarruflu Yazılar 1
İdari Dava Daireleri Kurulu Kararı 2017/649
T.C.
DANİŞTAY ONUNCU DAİRE
Esas No:2016/12690
Davacı ve Yürütmenin :
Durdurulmasını İsteyen :Barış Yarkadaş
Vekili :Av. Turan Aydoğan
Cumhuriyet Cad. İnci Apt. No. 95/3 (Hilton Oteli Karşısı) Elmadağ Şişli / İSTANBUL
Davalılar :1-Başbakanlık/ANKARA
Vekilleri : Hukuk Hizmetleri Başkanı İsmail Yeşil Hukuk Müşaviri Tülin Şencan Güneş, / Aynı yerde
2- Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu
Vekili : Av. Furkan Yılmaz
TRT Sitesi C Blok K:10 Oran Çankaya / ANKARA
3- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı / ANKARA
Vekili : Av. Gülbin Savaş/ Aynı yerde
Davanın Özeti :Bakanlar Kurulu tarafından 16/06/2016 tarihinde kabul edilen ve 28/06/2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki "3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Karar"ın 1'inci maddesinin ve 2'nci maddesi eki olan "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin (a) ve (b) alt bentlerinin hukuka aykırı olduğundan bahisle iptali ve yürütmenin durdurulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi :Bülent Demirtaşoğlu
Düşüncesi :Gerek 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu ve gerekse 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda dava konusu düzenlemelerin yapılması konusunda Bakanlar Kuruluna kanunen verilen bir yetki bulunmadığından, yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince; Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak ve davalı idarelerin savunmaları alındıktan veya yasal cevap verme süreleri geçtikten sonra incelenmesine karar verilen yürütmenin durdurulması istemi, davalı idarelerin savunmalarının dosyaya geldiği görülmekle incelendi, gereği görüşüldü:
Dava; 28/06/2016 tarih ve 29756 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki olan "3093 Sayılı Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Karar" in 1'inci maddesinin ve 2'nci maddesi eki olan "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin (a) ve (b) alt bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
İptali istenen Bakanlar Kurulu Kararının 1'inci maddesinin yürütmesinin durdurulması isteminin incelenmesi;
28/06/2016 tarih ve 29756 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki olan "3093 Sayılı Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine ilişkin Karar" in 1'inci maddesinde yer alan;
"15/6/2015 tarih ve 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu Uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Kararın 7'nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
(2) Gümrük idarelerince tahsil edilen bandrol ücretlerinin %2'si Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından Bakanlık bütçesine aktarılır. Söz konusu tutarın aktarılması ve harcanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile belirlenir." hükmünün iptali istenmektedir.
Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının dayanağı olan ve Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna devamlı ve yeterli gelir kaynağı sağlamak amacıyla hazırlanan, 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun "Tahsilat" başlıklı 5'inci maddesinde, "Bu Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen cihazları imal ve ithal edenler bir ay içinde sattıkları cihazlardan 4'üncü maddenin (a) bendine göre tahsil ettikleri ücretleri en geç müteakip üçüncü ayın onuna kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna bir beyanname ile bildirerek ve aynı süre içerisinde ödemekle yükümlüdürler. Aksi takdirde her geçen gün için yürürlükteki en yüksek ticari kredi faizi oranı üzerinden tahakkuk ettirilecek faiz miktarı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (gecikme cezası hariç) hükümlerince tahsil olunur.
b) Bu maddenin (g) bendi kapsamı dışında kalan bandrol ücretleri; Gümrük idarelerince ithalatta alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil olunur ve yapılan aylık tahsilat toplamı en geç takip eden ayın on beşinci gününe kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirilir. Bu ücretlerin tahsiline, iadesine, teminata bağlanmasına ve tahsil edilen ücretlerin Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu arasında müştereken belirlenir...
g) Bandrol ücretlerine ilişkin ödemeleri bu maddenin (a) bendinde belirtilen sürenin sonunda yapmak isteyen imalatçı ya da ithalatçı firmalara bandroller teminat mektubu karşılığı verilir." hükmüne yer verilmiştir.
16/03/2016 tarih ve 29655 sayılı 1. Mükerrer Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun "Diğer Bütçe İşlemleri" başlıklı 7'nci maddesinin 4'üncü fıkrasının (c) bendinde; "Maliye Bakanının, Gümrük idarelerince tahsil edilerek Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirilen bandrol ücretlerinin yüzde 2'si oranında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı hizmetleri için söz konusu Kurumca ödenecek tutarları, aynı amaçla kullanılmak üzere bir yandan genel bütçeye gelir, diğer yandan ilgili idare bütçelerinde açılacak özel tertiplere ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıla devretmeye yetkili olduğu" hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda aktarılan Kanun hükümleri uyarınca, 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 5'inci maddenin (g) bendi dışında kalan bandrol ücretlerinin gümrük idarelerince ithalatta alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil olunacağı ve yapılan aylık tahsilat toplamının en geç takip eden ayın on beşinci gününe kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirileceği, bu ücretlerin tahsiline, iadesine, teminata bağlanmasına ve tahsil edilen ücretlerin Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna aktarılmasına ilişkin usul ve esasların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu arasında müştereken belirleneceği, ayrıca 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda, Gümrük idarelerince tahsil edilerek Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirilen bandrol ücretlerinin yüzde 2'si oranında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı hizmetleri için söz konusu Kurumca ödenecek tutarları, aynı amaçla kullanılmak üzere bir yandan genel bütçeye gelir, diğer yandan ilgili idare bütçelerinde açılacak özel tertiplere ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıla devretmeye Maliye Bakanının yetkili olduğu hususunun kanun ile hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 16/03/2016 tarih ve 29655 sayılı 1. Mükerrer Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun "Diğer Bütçe İşlemleri" başlıklı 7'nci maddesinin 4'üncü fıkrasının (c) bendinde yer alan hüküm ve 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun "Tahsilat" başlıklı 5'inci maddesinde yer alan hükümler esas alınmak suretiyle kanunların verdiği yetkiye dayanarak yapılan ve "Gümrük idarelerince tahsil edilen bandrol ücretlerinin %2'si Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından Bakanlık bütçesine aktarılır. Söz konusu tutarın aktarılması ve harcanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile belirlenir." hükmünün yer aldığı dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının eki kararın 1'inci maddesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bakanlar Kurulu Kararının 2'nci maddesinin eki olan "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin (a) ve (b) alt bentlerinin yürütmesinin durdurulması isteminin incelenmesi;
28/06/2016 tarih ve 29756 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki olan "3093 Sayılı Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine ilişkin Karar" in 2'nci maddesinin eki olan, "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin "Cep Telefonları; a) Dahili tüner ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenler %7, b) İnternet bağlantısı vasıtasıyla doğrudan veya herhangi bir yazılım veya donanım ilavesi ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenler %6 " düzenlemesinin yer aldığı (a) ve (b) alt bentlerinin iptali istenmektedir.
Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının dayanağı olan ve Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna devamlı ve yeterli gelir kaynağı sağlamak amacıyla hazırlanan, 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 1'inci maddesinde, Kanunun; radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan alınacak ücretler, elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak paylar ile çeşitli gelirlerin tahakkuk, tahsilat işlemlerini kapsadığı; 4'üncü maddesinde de, maddede sayılan cihazları imal edenlerin, cihazın satış faturasındaki (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı; ithal edenlerin ise, gümrük giriş beyannamesindeki (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere ücret tahsil ederek, 5'nci maddeye göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna ödeyecekleri hükmüne yer verilmiştir.
3093 sayılı Kanunun anılan 4'üncü maddesinde, radyo, televizyon, video ve bunlardan oluşan birleşik cihazlar tek tek sayıldıktan sonra, maddeye, 15/06/1987 tarih ve 3383 sayılı Kanunun 3'üncü maddesiyle, yukarıda sayılan cihazların dışında kalan ve radyo televizyon yayınını almaya yarayan her türlü cihazlar ibaresine yer veren 6'ncı bent eklenmiş; maddenin 4'üncü fıkrasında, 16/06/2009 tarih ve 5904 sayılı Kanunun 36'ncı maddesiyle yapılan değişiklik sonucunda, bu maddede belirtilen oranları topluca veya ayrı ayrı iki katına kadar artırmaya veya kanuni oranı sıfıra kadar indirmeye, 1'inci fıkrasının 6'ncı bendi kapsamında bandrole tabi olan cihazları türleri ve özellikleri itibariyle gruplandırmaya ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirlemeye Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu hususu düzenlenmiştir.
3093 sayılı Kanunun 4'üncü maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu tarafından 16/06/2016 tarihinde kabul edilen ve 28/06/2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 2'nci maddesiyle bandrol ücretlerinin oranları yeniden belirlenmiş, dava konusu edilen "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin (a) alt bendinde, cep telefonlarının, dahili tüner ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenlerin %7 ve (b) bendinde, internet bağlantısı vasıtasıyla doğrudan veya herhangi bir yazılım veya donanım ilavesi ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenlerin %6 oranında bandrol ücretine tabi olduğu; 3'üncü maddesinde de, bu Kararın yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
3093 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinde, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun gelirleri arasında olan radyo, televizyon, video ve bunlardan oluşan birleşik cihazlar tek tek sayılmış ve bu cihazlar üzerinden alınacak bandrol ücretleri açık bir şekilde belirtilmiş olmakla birlikte, teknolojik gelişmelere bağlı olarak yeni ürünlerin ortaya çıkması ve çıkmaya da devam etmesi nedeniyle, söz konusu maddede, bu yeni ortaya çıkan ürünlerin ve ürünlerden alınacak bandrol ücretlerinin belirlenmesine ilişkin olarak yeni düzenlemeler yapılmış olup bu kapsamda, maddede öngörülen sınırlar çerçevesinde düzenleme yapmak konusunda da Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bu bağlamda, Bakanlar Kurulunun, anılan maddede verilen yetki çerçevesinde, bandrole tabi olan cihazları türleri ve özellikleri itibariyle gruplandırma ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirleme yetkisi olduğu açık ise de; bu kapsamda yapılacak düzenlemelerin, Kanunun öngördüğü sınırlar içerisinde yapılması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, 3093 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının 6'ncı bendi irdelendiğinde, yukarıda sayılan cihazların dışında kalan ve radyo-televizyon yayınını almaya yarayan her türlü cihazlar cümlesinde yer alan cihaz ibaresi ile, söz konusu elektronik cihazın kendisinin ve bu cihazın radyo ve televizyon yayını almak dışında başka bir fonksiyonu bulunması durumunda ise, söz konusu cihazın radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısmının kastedildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, uyuşmazlığa konu olan cep telefonlarının radyo-televizyon yayını almak dışında, asıl işlevinin iletişim olduğu dikkate alındığında; bu cihazın tamamının değeri üzerinden değil, sadece radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısmı üzerinden bandrol ücreti alınması gerekmektedir.
Bu durumda, dava konusu olayda, Bakanlar Kurulunca bandrol ücreti belirlenirken, radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan cep telefonlarının sadece radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısmının dikkate alınması gerekirken, 3093 sayılı Kanunda yer alan düzenlemeyi genişletecek şekilde, cep telefonlarının değeri dikkate alınarak yapılan düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, bandrol ücretinin matrahı olarak, cep telefonlarının değerinin dikkate alınması durumunda, değerleri farklı olan iki cep telefonunda, aynı değerde cihaz bulunması durumunda dahi, ücretlendirmenin farklı olacağı açık olduğundan, dava konusu düzenlemede bu yönüyle de hukuka uyarlık görülmemiştir.
Yukarıda yer alan açıklamalar ışığında, dava konusu cep telefonlarının radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısmı üzerinden alınacak bandrol ücretinin belirlenmesi sırasında, idarece, öncelikle, söz konusu cihazların radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısımlarının değerine ilişkin olarak ilgililerce verilen bilgi ve belgelerin dikkate alınması; bu hususun ilgililerce belgelendirilmemesi veya ilgililerce verilen bilgi ve belgelerden, söz konusu cihazın radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısmının değerinin net olarak ortaya konulamaması durumunda ise, farklı cihaz türlerine ilişkin olarak yapılacak piyasa araştırması sonucuna göre tespit edilecek değerin matrah olarak belirlenmesi yoluna gidilmesi gerekmekte olup; bu kapsamda, ilgili kurum ve kuruluşların da görüşlerinden faydalanılabileceği açıktır.
İptali istenen anılan hükmün yürütmesinin durdurulmasına ilişkin istemin kabulüne karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Bakanlar Kurulu tarafından 16/06/2016 tarihinde kabul edilen ve 28/06/2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu edilen 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki "3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Karar"ın 1'inci maddesinin YÜRÜTÜLMESİNİN DURDURULMASI İSTEMİNİN REDDİNE, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27'nci maddesinde öngörülen koşulların iptali istenen bu kısmı için gerçekleştiği anlaşıldığından aynı Kararın 2'nci maddesinin eki olan "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin (a) ve (b) alt bentlerinin YÜRÜTÜLMESİNİN DURDURULMASINA, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 (yedi) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunda itiraz edilebileceğinin taraflara duyurulmasına, 10/02/2017 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY (X)
28/06/2016 tarih ve 29756 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 2016/8972 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki olan "3093 Sayılı Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile bunların dışında kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarının Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine ilişkin Karar" in, 1'inci maddesi ile birlikte 2'nci maddesinin eki olan "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin "Cep Telefonları; a) Dahili tüner ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenler %7, b) İnternet bağlantısı vasıtasıyla doğrudan veya herhangi bir yazılım veya donanım ilavesi ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenler %6 " düzenlemesinin yer aldığı (a) ve (b) alt bentlerinin de iptali istemiyle dava açıldığı, söz konusu düzenlemenin yürütülmesinin durdurulmasının istendiği anlaşılmaktadır.
3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 1'inci maddesinde,Kanunun; radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan alınacak ücretler, elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak paylar ile çeşitli gelirlerin tahakkuk, tahsilat işlemlerini kapsadığı; 4'üncü maddesinde de, maddede sayılan cihazları imal edenlerin, cihazın satış faturasındaki (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı; ithal edenlerin ise, gümrük giriş beyannamesindeki (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere ücret tahsil ederek, 5'inci maddeye göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna ödeyecekleri hükmüne yer verilmiştir.
3093 sayılı Kanunun anılan 4'üncü maddesinde, radyo, televizyon, video ve bunlardan oluşan birleşik cihazlar tek tek sayıldıktan sonra, maddeye, 15/06/1987 tarih ve 3383 sayılı Kanunun 3'üncü maddesiyle, yukarıda sayılan cihazların dışında kalan ve radyo televizyon yayınını almaya yarayan her türlü cihazlar ibaresine yer veren 6'ncı bent eklenmiş; maddenin 4'üncü fıkrasında, 16/06/2009 tarih ve 5904 sayılı Kanunun 36'ncı maddesiyle yapılan değişiklik sonucunda, bu maddede belirtilen oranları topluca veya ayrı ayrı iki katına kadar artırmaya veya kanuni oranı sıfıra kadar indirmeye, 1'inci fıkrasının 6'ncı bendi kapsamında bandrole tabi olan cihazları türleri ve özellikleri itibariyle gruplandırmaya ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirlemeye Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilmiştir.
3093 sayılı Kanunun 4'üncü maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu tarafından 16/06/2016 tarihinde kabul edilen ve 28/06/2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 2'nci maddesiyle bandrol ücretlerinin oranları yeniden belirlenmiş, dava konusu edilen "Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları" başlıklı listenin 7 numaralı bendinin (a) alt bendinde, cep telefonlarının, dahili tüner ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenlerin %7 ve (b) bendinde, internet bağlantısı vasıtasıyla doğrudan veya herhangi bir yazılım veya donanım ilavesi ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenlerin %6 oranında bandrol ücretine tabi olduğu kararlaştırılmıştır.
Anılan kanuni düzenlemelere göre, kanun koyucu tarafından sayılan cihazlar üzerinden belli oranlarda bandrol ücreti alınması yönünde hüküm koyulduğu, radyo ve/veya televizyon yayını almaya yarayan her türlü cihazın bu özelliği itibarıyla bizatihi kendisinin bandrole tabi tutulduğu, asli işlevi radyo ve/veya televizyon yayını almak olmasa da bu cihazın tümünün kastedildiği açıkça anlaşılmaktadır.
Ayrıca, kanunun amacına uygun olarak radyo ve televizyon gibi doğrudan yayın alma işlevine sahip cihazlar için %16 oranında bandrol ücreti alınması hüküm altına alınmış iken, radyo ve/veya televizyon yayını almaya yarayan cihazlardan biri olan cep telefonları için, kanunun verdiği yetkiye dayanarak Bakanlar Kurulu tarafından %6 ve %7 gibi daha düşük bir oran belirlenmiştir. Böylece, cihazların işlevlerindeki farklılıklar dikkate alınmak suretiyle bandrol ücreti belirlenerek cihaz özellikleri göz önünde bulundurulmuş ve bandrol ücretinde yayın alma özelliği esas alınarak ücret belirlenmiştir.
Bu durumda, dava konusu uyuşmazlıkta, Bakanlar Kurulunca bandrol ücreti tespit edilirken, radyo ve/veya televizyon yayınını almaya yarayan cep telefonlarının, sadece radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan kısmının dikkate alınarak oranlan farklı belirlemek suretiyle düzenleme yapıldığından, bu düzenlemenin yürütülmesinin durdurulması yönünde verilen Dairemiz kararına katılmıyorum.
KARŞI OY (XX)
28/06/2016 tarih ve 29756 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki olan "3093 Sayılı Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile bunların dışında kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarının Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine ilişkin Karar" in, 2'inci maddesi yanında, "15/6/2015 tarihli ve 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu Uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Kararın 7'nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
(2) Gümrük idarelerince tahsil edilen bandrol ücretlerinin %2'si Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından Bakanlık bütçesine aktarılır. Söz konusu tutarın aktarılması ve harcanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile belirlenir." hükmünün yer aldığı 1'inci maddesinin de iptali istemiyle dava açıldığı, söz konusu düzenlemenin yürütülmesinin durdurulmasının istendiği anlaşılmaktadır.
3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 1'inci maddesinde, Kanunun; radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan alınacak ücretler, elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak paylar ile çeşitli gelirlerin tahakkuk, tahsilat işlemlerini kapsadığı; 4'üncü maddesinde de, maddede sayılan cihazları imal edenlerin, cihazın satış faturasındaki (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı; ithal edenlerin ise, gümrük giriş beyannamesindeki (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere ücret tahsil ederek, 5'inci maddeye göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna ödeyecekleri hükmüne yer verilmiştir.
3093 sayılı Kanunun anılan 4'üncü maddesinde, radyo, televizyon, video ve bunlardan oluşan birleşik cihazlar tek tek sayıldıktan sonra, bu maddede belirtilen oranları topluca veya ayrı ayrı iki katına kadar artırmaya veya kanuni oranı sıfıra kadar indirmeye, 1'inci fıkrasının 6'ncı bendi kapsamında bandrole tabi olan cihazları türleri ve özellikleri itibariyle gruplandırmaya ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirlemeye Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilmiştir.
3093 sayılı Kanunun 4'üncü maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu tarafından 16/06/2016 tarihinde kabul edilen ve 28/06/2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2016/8972 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1'İnci maddesiyle, daha önceki düzenleme olan 15/6/2015 tarihli ve 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu Uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Kararın 7'nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Gümrük İdarelerince tahsil edilerek Kuruma intikal ettirilen bandrol ücretlerinin %2" si Bakanlığın talebi üzerine, Bakanlık ile Kurum arasında yapılacak protokol çerçevesinde Bakanlık ihtiyaçlarının ayni ve/veya nakdi olarak karşılanması amacıyla kullanılır. Ayni ihtiyaçlar, Bakanlığın talebi üzerine Kurum tarafından karşılanır." hükmünün "Gümrük idarelerince tahsil edilen bandrol ücretlerinin %2'sinin Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından Bakanlık bütçesine aktarılır. Söz konusu tutarın aktarılması ve harcanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile belirlenir." şeklinde değiştirilmesi karar altına alınmıştır.
Bu kararın gerekçesinde, bu değişikliğin 16/03/2016 tarihli ve 29655 sayılı 1.Mükerrer Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun "Diğer Bütçe İşlemleri" başlıklı 7'nci maddesinin 4'üncü fıkrasının (c) bendinde; "...........Maliye Bakanının, Gümrük idarelerince tahsil edilerek Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirilen bandrol ücretlerinin yüzde 2'si oranında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı hizmetleri için söz konusu Kurumca ödenecek tutarları, aynı amaçla kullanılmak üzere bir yandan genel bütçeye gelir, diğer yandan ilgili idare bütçelerinde açılacak özel tertiplere ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıla devretmeye yetkili olduğu" hükmüyle uyumlu hale getirilmesi gerek duyulduğu belirtilmiştir.
Kanun maddesine göre, Maliye Bakanına ve bütçe kanununa ilişkin uygulama yapması yönünde yetki verildiği, Bakanlar Kurulu'na ise bu konuda bir düzenleme yapma yetkisinin verilmediği görülmektedir.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 161'inci maddesinde; "Devletin ve kamu iktisadî teşebbüsleri dışındaki kamu tüzelkişilerinin harcamaları, yıllık bütçelerle yapılır.
(Değişik: 29.10.2005-5428/3 md.) Mali yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolü kanunla düzenlenir.
Kanun, kalkınma planlan ile ilgili yatırımlar veya bir yıldan fazla sürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller koyabilir.
Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz." hükmü yer almaktadır.
Anılan Anayasa ve kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, gerek dava konusu Bakanlar Kurulu Kararına gerekçe olarak gösterilen 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda yer alan hükmüne ve gerekse 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 4'üncü maddesi hükmüne aykırı olarak Bakanlar Kurulu'nun kanunla kendisine verilmemiş bir yetkiyi kullanmak suretiyle karar almasının hukuka aykırılık teşkil ettiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu olayda, iptali istenilen Bakanlar Kurulu Kararının, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nda yer alan bir yetkinin kullanılması suretiyle verildiği ve hukuka aykırı olmadığı gerekçesiyle bu düzenlemenin yürütülmesinin durdurulması isteminin reddi yönünde verilen Dairemiz kararına katılmıyorum.