BKK 2008-13298 Arnavutluk ile ilgili anlaşma

Favorilere Ekle

Bu mevzuatı hangi kapsamda favorilere eklemek istiyorsunuz?

Favorilerden Kaldır

Bu mevzuatı hangi kapsamdan kaldırmak istiyorsunuz?

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ARNAVUTLUK CUMHURİYETİ ARASINDA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI

DİBÂCE

Karar Sayısı : 2008/13298

12.03.2008 tarih ve 26814 sayılı Mükerrer R.G.

İlgili Menşe Yönetmeliği

Tarife Kontenjanı Hk.Karar 2008/13643

BKK 2018-11383 Gümrük Konularında .. Mutabakat Zaptının Onaylanması

Protokol I (Taviz verilen eşyalar)

Protokol II (Menşe tespitine ilişkin hükümler)

22 Aralık 2006 tarihinde Tirana’da imzalanan, 11/12/2007 tarihli ve 5723 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşması”nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 18/1/2008 tarihli ve HUMŞ/39 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 18/2/2008 tarihinde kararlaştırılmıştır.

İki ülke arasındaki iktisadi işbirliğinin gelişimine katkıda bulunmak ve karşılıklı ticari mübadelelerin kapsamını artırmak amacıyla, dostane ilişkileri, özellikle iktisadi işbirliği ve ticaret alanlarında geliştirmek ve güçlendirmek arzusuyla,

Türkiye Cumhuriyeti ve Arnavutluk Cumhuriyeti (bundan böyle "Taraflar" olarak veya uygun olduğu yerlerde "Türkiye" ve "Arnavutluk" diye adlandırılacaktır).

Avrupa’daki iktisadi bütünleşme sürecine etkin olarak katılmak hususundaki niyetlerini teyid ederek, bu süreci güçlendirmenin yollarını ve araçlarını araştırmak hususunda işbirliğinde bulunmaya hazır olduklarını ifade ederek;

"Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında Ortaklık Kuran Anlaşma"yı ve "Avrupa Toplulukları ve Üye Devletleri ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında İstikrar ve Ortaklık Anlaşması"nı dikkate alarak;

İşbu Anlaşmaya Taraf olanların kendi aralarında ve başlıca ticari ortakları ile geliştirdikleri işbirliğinden edindikleri tecrübeyi göz önünde tutarak;

Ticaretlerinin ahenkli bir şekilde gelişmesini teşvik etmek ve işbu Anlaşma ile kapsanmayan alanlar da dahil olmak üzere, ortak menfaat alanlarında karşılıklı işbirliğini artırmak ve çeşitlendirmek, böylece eşitliğe, ayrımcılık yapmamaya, haklar ve ödevler arasında dengeye dayalı bir çerçeve ve destekleyici bir çevre yaratmak amacıyla faaliyetler üstlenmek hususunda hazır olduklarını beyan ederek;

Tarafların çok taraflı ticaret sisteminin sürekli güçlendirilmesi hususundaki karşılıklı menfaatlerine atıfta bulunarak ve 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (bundan böyle "GATT 1994" olarak adlandırılacaktır) ile Dünya Ticaret Örgütü’nün (bundan böyle "DTÖ" olarak adlandırılacaktır) hüküm ve araçlarının dış ticaret politikalarına temel teşkil ettiğini dikkate alarak;

Bu maksatla, özellikle serbest ticaret alanlarının kurulmasına dair hükümler olmak üzere, işbu araçların hükümlerine uygun olarak, Taraflar arasındaki ticarette engellerin tedricen ortadan kaldırılmasını hedefleyen hükümleri ortaya koymak hususunda kararlı olarak;

Bu amaçların takibi için aşağıdaki Anlaşmayı (bundan böyle "işbu Anlaşma" olarak adlandırılacaktır) akdetmeye karar vermişlerdir:

MADDE 1

Amaçlar

1. Taraflar, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’nden kaynaklanan yükümlülüklerini ve Arnavutluk ile AB Arasında İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nı dikkate alarak, işbu Anlaşmanın hükümlerine dayanarak ve GATT 1994’ün XXIV’üncü Maddesi ile DTÖ’yü kuran Anlaşmanın eki mal ticaretine ilişkin diğer çok taraflı anlaşmalara uygun olarak, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girişinden itibaren azami beş yıl sürecek geçiş dönemi içerisinde, aralarındaki ticaretin önemli bir kısmını kapsayacak şekilde, kendi aralarında tedricen bir serbest ticaret alanı tesis edeceklerdir.

2. İşbu Anlaşmanın amaçları şunlardır:

a) Taraflar arasındaki iktisadi işbirliğini artırmak ve geliştirmek ve iki ülke halklarının yaşam standartlarını yükseltmek;

b) mal ticaretindeki güçlükleri ve kısıtlamaları tedricen ortadan kaldırmak;

c) karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla, Taraflar arasındaki iktisadi ilişkilerin ahenkli şekilde gelişmesini teşvik etmek;

d) Taraflar arasındaki ticarette adil rekabet koşullarını sağlamak;

e) ticaretteki engellerin kaldırılması suretiyle, dünya ticaretinin ahenkli şekilde gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak;

f) her iki ülkedeki ortak yatırımların geliştirilmesi başta olmak üzere, yatırımların daha fazla desteklenmesi için koşullar yaratmak;

g) Tarafların üçüncü ülke pazarlarındaki ticaretini ve aralarındaki işbirliğini teşvik etmek.

MADDE 2

Temel Vergiler

1. İşbu Anlaşmanın kapsadığı Taraflar arasındaki ticarette, Taraflar, ithal edilen malların sınıflandırılmasında kendi Gümrük Tarifelerini uygulayacaklardır.

2. Her bir ürün için, işbu Anlaşma ile tesis edilen müteselsil indirimlerin uygulanacağı temel vergi, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte Tarafların yürürlükteki En Çok Kayrılan Ülke (MFN) vergileridir.

3. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, özellikle DTÖ’deki tarife müzakerelerinden kaynaklanan indirimler olmak üzere, herkes için geçerli tarife indirimi yapılması halinde, söz konusu indirilmiş vergiler, indirimlerin yapıldığı tarihten itibaren ikinci fıkrada belirtilen temel vergilerin yerini alacaktır.

4. İşbu Anlaşma ile tesis edilen Arnavutluk tarafından uygulanacak hesaplanmış indirilmiş vergiler, genel aritmetik kuralları kullanılarak, tam sayıya yuvarlanacaktır. Bu sebeple, ondalık sayıdan sonraki kısmı 50 (dahil)’den küçük olan rakamlar kendine en yakın küçük tam sayıya, ondalık sayıdan sonraki kısmı 50’den büyük olan rakamlar kendine en yakın büyük tam sayıya yuvarlanacaktır.

5. Taraflar, kendi temel vergilerini birbirlerine bildireceklerdir.

BÖLÜM I

SANAYİ ÜRÜNLERİ

MADDE 3

Kapsam

Bu Bölümün hükümleri, işbu Anlaşmanın I sayılı Ek’inde sayılan ürünler hariç tutulmak üzere, Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi’nin 25 ila 97’nci fasılları arasında yer alan Taraf ülkeler menşeli ürünlere uygulanacaktır.

MADDE 4

İthalat Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler

1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Taraflar arasındaki ticarette, hiçbir yeni ithalat gümrük vergisi veya eş etkili vergi konulmayacaktır.

2. Arnavutluk menşeli malların Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

3. Türkiye menşeli malların Arnavutluk’a ithalatında uygulanan gümrük vergileri, işbu Anlaşmanın II sayılı Ek’inde sayılanlar hariç olmak üzere, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

4. İşbu Anlaşmanın II sayılı Ek’inde sayılan Türkiye menşeli malların Arnavutluk’a ithalatında uygulanan gümrük vergileri bu Ek’te yer alan takvime uygun olarak tedricen indirilecektir.

5. Arnavutluk, II sayılı Ek’te sayılan Türkiye menşeli ürünlere, Avrupa Birliği menşeli benzer ürünlere tanıdığından daha az avantajlı muamele tanımayacaktır. II sayılı Ek’te yer alan ürünlerde Avrupa Birliği’ne tanınan muamelede herhangi bir avantajlı değişiklik olması durumunda, Arnavutluk söz konusu değişiklikleri bu Ek’te sayılan Türkiye menşeli ürünlere gecikmeksizin yansıtacak ve bu hususta Türkiye’ye bir an önce bildirimde bulunacaktır.

6. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Türkiye ve Arnavutluk, aralarındaki ticarette ithalat gümrük vergilerine eş etkili vergileri kaldırılacaklardır.

MADDE 5

Mali Nitelikteki Gümrük Vergileri

İthalat gümrük vergilerinin kaldırılmasıyla ilgili hükümler mali nitelikteki gümrük vergilerine de uygulanacaktır.

MADDE 6

İhracat Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler

1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Taraflar arasındaki ticarette, hiçbir yeni ihracat gümrük vergisi veya eş etkili vergi konulmayacaktır.

2. Taraflar arasındaki bütün ihracat gümrük vergileri ve eş etkili vergiler işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

MADDE 7

İhracat ve İthalat Üzerindeki Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Önlemler

1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, hiçbir yeni ihracat ve ithalat miktar kısıtlaması veya eş etkili önlem konulmayacaktır.

2. Taraflardaki bütün ihracat ve ithalat miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

MADDE 8

Ticarette Teknik Engeller

1. Tarafların standartlara veya teknik mevzuata ve ilgili önlemlere ilişkin hakları ve yükümlülükleri, DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması çerçevesinde yürütülecektir.

2. Taraflar, ticarette teknik engellerin kaldırılması amacına yönelik olarak, standardizasyon, metroloji, uygunluk değerlendirmesi ve akreditasyon alanında işbirliği ve bilgi teatisinde bulunacaklardır.

3. Her bir Taraf, diğer Tarafın talebi üzerine, standartlara, teknik kurallara veya benzer önlemlere ilişkin belirli münferit vakalar hakkında bilgi sunacaktır.

BÖLÜM II

TARIM VE BALIKÇILIK ÜRÜNLERİ

MADDE 9

Kapsam

1. Bu Bölümün hükümleri, her bir Tarafın ülkesi menşeli temel tarım, işlenmiş tarım ve balıkçılık ürünlerine uygulanacaktır.

2. İşbu Anlaşmanın amaçlarına göre, "temel tarım, işlenmiş tarım ve balıkçılık ürünleri" (bundan böyle "tarım ürünleri" olarak adlandırılacaktır) terimi, Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi’nin 01 ila 24’üncü fasılları arasında yer alan ürünler ile işbu Anlaşmanın I sayılı Ek’inde sayılan ürünler anlamına gelmektedir.

MADDE 10

Taviz Değişimi

1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, bu Bölümün hükümleri uyarınca I sayılı Protokol’de zikredilen tavizleri karşılıklı olarak birbirlerine tahsis edeceklerdir.

2. Taraflar, tarımın kendi ekonomilerindeki rolünü, tarım ürünleri ticaretinin gelişimini, tarım ürünlerinin yüksek hassasiyetini ve kendi tarım politikalarının kurallarını dikkate alarak, Ortak Komite’de, tarım ürünleri ticaretinde birbirlerine daha ileri tavizler verme imkanlarını inceleyeceklerdir.

MADDE 11

Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri

1. Taraflar, veterinerlik, sağlık ve bitki sağlığı alanlarındaki iç mevzuatını, DTÖ Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Anlaşmasına uygun olarak uygulayacaklardır.

2. Taraflar arasındaki veterinerlik ve bitki sağlığı denetimiyle ilgili önlemler, AB mevzuatı temelinde uyumlaştırılacaktır.

3. Taraflar, hayvanlara, bitkilere ve ürünlere ilişkin sağlık ve bitki sağlığı koruma seviyesi hakkındaki bilgi akışının haksız olarak kısıtlanmasına sebebiyet veren ayırımcı önlemler veya diğer önlemler almayacaklarını taahhüt ederler.

MADDE 12

Özel Korunma Önlemleri

İşbu Anlaşmanın diğer hükümleri ve özellikle 21’inci Madde saklı kalmak kaydıyla, tarım ürünlerinin özel hassasiyeti göz önünde bulundurularak, işbu Anlaşma ile tanınan tavizlere konu olan Taraflardan biri menşeli ürünlerin ithalatının diğer Tarafın pazarında veya dahili düzenleyici mekanizmalarında ciddi sıkıntı yol açması halinde, Taraflar, uygun bir çözüm bulunması amacıyla derhal istişarelerde bulunacaklardır. Çözüm bulununcaya kadar, ilgili Taraf, ilgili DTÖ kurallarına uygun olarak gerekli gördüğü önlemleri alabilecektir.

BÖLÜM III

HİZMETLER VE YATIRIMLAR

MADDE 13

1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, hizmetler ve yatırımların giderek artan önemini idrak etmektedirler. Taraflar, özellikle Avrupa bütünleşmesi kapsamında, aralarındaki işbirliğinin tedricen geliştirilmesi ve genişletilmesi yönündeki çabalarında, Ticaret ve Hizmetler Genel Anlaşması’nın (GATS) ilgili hükümlerini de dikkate alarak, yatırımların daha fazla teşvik edilmesi ve pazarlarının yatırımlar ve hizmetler ticareti için tedricen serbestleştirilmesi ve karşılıklı olarak açılması amacıyla işbirliği yapacaklardır.

2. Taraflar, ilişkilerinin bu Maddeye uygun olarak geliştirilmesi ve derinleştirilmesi amacıyla, Ortak Komite’de bu işbirliğini görüşeceklerdir.

BÖLÜM IV

GENEL HÜKÜMLER

MADDE 14

İç Vergilendirme

1. Taraflar, bir Tarafın ürünleri ile diğer Taraf menşeli benzer ürünler arasında, gerek doğrudan gerek dolaylı olarak, farklı muamele tesis eden iç mali nitelikli her türlü önlem veya uygulamadan kaçınacaklardır.

2. Tarafların ülkesine ihraç edilen ürünler, üzerlerine konulmuş olan dolaylı iç vergilerin tutarını aşan dolaylı iç vergi iadesinden yararlanamaz.

MADDE 15

Gümrük Birlikleri, Serbest Ticaret Alanları ve Sınır Ticareti Düzenlemeleri

1. İşbu Anlaşmanın getirdiği ticaret rejimini ve özellikle menşe kurallarıyla ilgili hükümlerini olumsuz olarak etkilemedikçe, işbu Anlaşma, Tarafların üçüncü ülkelerle, gümrük birliklerini, serbest ticaret alanlarını devam ettirmelerini veya bunları tesis etmelerini yahut sınır ticaretine yönelik düzenlemeler yapmalarını engellemeyecektir.

2. Taraflardan birinin talebi üzerine, bu tür gümrük birlikleri veya serbest ticaret alanları kuran anlaşmalar hakkında Ortak Komite’de bilgi teatisinde bulunulacaktır.

MADDE 16

Yapısal Uyum

1. Taraflarca, 4’üncü Madde hükümlerinden sapma olarak, sınırlı bir süre için gümrük vergilerinin yükseltilmesi şeklinde istisnai önlemler alınabilir.

2. Bu önlemler, sadece bebek endüstrilere veya yeniden yapılanma geçiren yahut özellikle önemli toplumsal sorunlar doğuran ciddi güçlüklerle karşılaşan belli sektörlere dair olabilecektir.

3. Tarafların, diğer Taraf menşeli ürünlerin ithalatında uyguladıkları, işbu önlemler kapsamında ihdas edilen gümrük vergileri, ad valorem % 25 düzeyini geçemeyecek ve diğer Taraf menşeli ürünler için tercih unsurunu koruyacaktır. Bu önlemlere tabi ürünlerin toplam ithal kıymeti, 3’üncü Maddede tanımlanan sanayi ürünlerinin diğer Taraftan toplam ithalatının, istatistiklerin temin edilebildiği son yıl itibariyle, % 15’ini geçemeyecektir.

4. İşbu önlemler, Ortak Komite tarafından daha uzun bir süreye izin verilmedikçe 5 yılı aşmayacak bir dönem için uygulanacaktır. En geç geçiş döneminin sonunda bu önlemlerin uygulanmasına son verilecektir.

5. Bir ürüne ilişkin bütün vergilerin ve miktar kısıtlamalarının yahut eş etkili vergilerin veya önlemlerin kaldırılmasından itibaren üç yıldan fazla bir zaman geçmiş olması durumunda, söz konusu ürüne karşı bu tür önlemler getirilemeyecektir.

6. Taraflar, almaya niyet ettikleri istisnai önlemler hakkında Ortak Komite’yi bilgilendirecekler ve Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine, bu önlemler ile uygulanacakları sektörler hakkında önlemlerin uygulanmasından önce Ortak Komite’de istişarelerde bulunulacaktır. Taraflar, söz konusu önlemleri alırken, Ortak Komite’ye, işbu Madde uyarınca ihdas edilen gümrük vergilerinin kaldırılmasına yönelik bir takvim sunacaklardır. Söz konusu takvim, bu vergilerin, yürürlüğe konulmalarından en geç iki yıl sonra başlamak üzere, eşit oranlarda kademeli olarak kaldırılmalarını sağlayacaktır. Ortak Komite farklı bir takvime karar verebilir.

MADDE 17

Damping ve Sübvansiyon

1. İşbu Anlaşmanın hiç bir hükmü, Taraflardan birinin, bu maddenin ikinci fıkrasına uygun olarak, ticaret savunma önlemi almasını engellemez.

2. Taraflardan biri diğer Taraf ile ticaretinde damping yapıldığını ve/veya önlem uygulanabilir sübvansiyon verildiğini tespit ederse, bu uygulamaya karşı, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması 1994’ün VI’ncı Maddesinin Tatbikine İlişkin DTÖ Anlaşması’na ve Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirlere dair DTÖ Anlaşması’na ve kendisinin ilgili iç mevzuatına göre, uygun önlemleri alabilir.

MADDE 18

Genel Korunma Önlemleri

Herhangi bir ürünün Taraflardan birine artan miktarlarda ithal edilmesi halinde, Taraflardan her biri, GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve DTÖ Korunma Tedbirleri Anlaşması çerçevesindeki haklarını ve yükümlülüklerini muhafaza eder. İşbu Anlaşma, korunma önlemleri bakımından Taraflara herhangi bir ilave hak veya yükümlülük getirmemektedir.

MADDE 19

Reeksport ve Ciddi Kıtlık

1. 6’ncı ve 7’nci Maddelerin hükümlerine uyulması:

a) ilgili ürünün, işbu Anlaşmanın ihracatçı Tarafının ihracat miktar kısıtlamaları, ihracat vergileri yahut eş etkili önlemler veya vergiler uyguladığı bir üçüncü ülkeye reeksportuna; veya

b) ihracatçı Taraf için elzem bir üründe ciddi kıtlığa veya ciddi kıtlık tehdidine;

yol açmakta ise ve yukarıda belirtilen durumların, ihracatçı Taraf için büyük güçlükler doğurması veya bunları doğurması ihtimalini ortaya çıkarması halinde, anılan Taraf, işbu Anlaşmanın 21’inci Maddesinde düzenlenen şartlar ve usullere göre uygun önlemleri alabilir.

2. Birinci fıkrada belirtilen durum neticesinde alınan önlemler, ayrım gözetilmeyecek şekilde uygulanacak ve var olmalarını haklı kılan şartlar ortadan kalktığında sona erdirileceklerdir.

MADDE 20

Devlet Tekelleri

1. Taraflar, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girişinden itibaren dördüncü yılın sonunda, malların tedarikine ve pazarlanmasına ilişkin şartlar itibariyle, Tarafların vatandaşları arasında ayrımın mevcut olmamasını teminen, ticari nitelikteki bütün devlet tekellerini uyumlaştıracaklardır.

2. Ortak Komite, bu amacın gerçekleştirilmesi için alınan önlemlerden haberdar edilecektir.

MADDE 21

Önlemlerin Uygulanması için Bildirim ve İstişare Usulleri

1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, 12, 19, 24 ve 32’nci Maddelerde belirtilen herhangi bir önlemin uygulanması için işlem başlatmadan önce doğrudan istişarelerde bulunmak suretiyle, aralarındaki görüş farklılıklarını çözmek için gayret gösterecekler ve durumdan diğer Tarafı haberdar edeceklerdir.

2. Önlemlere başvurmayı düşünen Taraf derhal Ortak Komite’ye bildirimde bulunacaktır. İlgili Taraf, Ortak Komite’ye ilgili bütün bilgileri sağlayacak ve vakanın incelenmesi için gereken yardımı sağlayacaktır. Müştereken kabul edilebilir bir çözümün bulunabilmesi maksadıyla, Taraflar arasında Ortak Komite’de gecikmeksizin istişarelerde bulunulacaktır.

3. Sorunun Ortak Komite’ye intikalini izleyen bir ay içerisinde, ilgili Tarafın, itiraz edilen uygulamaya ya da bildirilmiş olan güçlüklere son verememesi ve sorun hakkında bir Ortak Komite kararının bulunmaması halinde, zarar gören Taraf, durumun düzelmesi için gerekli gördüğü önlemleri alabilir.

4. Alınan önlemler derhal Ortak Komite’ye bildirilecektir. Söz konusu önlemler, kapsam ve süreleri bakımından, uygulanmalarına sebebiyet veren durumun düzeltilmesi için kesinlikle gerekli olanlarla sınırlı tutulacak ve bahse konu uygulamaların veya güçlüklerin sebebiyet verdiği zararı aşmayacaklardır. İşbu Anlaşmanın işleyişine en az zarar verecek olan önlemlere öncelik tanınacaktır.

5. Alınan önlemler, hafifletilmeleri yahut koşullar artık bunların muhafazasını haklı kılmadığı zaman sona erdirilmeleri maksadıyla Ortak Komite bünyesinde düzenli olarak istişarelere konu kılınacaktır.

6. Ani eylemi gerektiren olağanüstü koşulların önceden incelemeyi imkansız kılması halinde, ilgili Taraf, 12, 19, 24 ve 32’nci Maddelerdeki hallerde, durumu düzeltmek için kesin olarak gereken ihtiyati önlemleri hemen uygulayabilir. Önlemler, gecikmeksizin Ortak Komite’ye bildirilecek ve işbu Anlaşmanın Tarafları arasında Ortak Komite bünyesinde istişarelerde bulunulacaktır.

MADDE 22

Menşe Kuralları ve Gümrük İdareleri Arasında İşbirliği

1. Taraflar, kendi aralarındaki ticarette, bütün mevcut ve ilerideki değişiklikleri de dahil olmak üzere, Avrupa tercihli menşe kurallarını uygulamayı kabul ederler. Söz konusu menşe kurallarının değişmesi halinde, Ortak Komite, menşe kurallarının değiştirilmesine yönelik prosedürü başlatacaktır.

2. İşbu Anlaşmanın II sayılı Protokolü menşe kurallarını ve ilgili idari işbirliği yöntemlerini ortaya koymaktadır.

MADDE 23

Ödemeler

Taraflar, Türkiye ve Arnavutluk arasındaki ödemeler dengesi cari hesabına ilişkin bütün ödemelerin ve transferlerin, Uluslararası Para Fonu Anasözleşmesi’nin VIII’inci Maddesinin hükümlerine uygun olarak, konvertibl para ile yapılmasına izin vermeyi taahhüt ederler.

MADDE 24

Teşebbüslere İlişkin Rekabet Kuralları, Devlet Yardımları

1. Aşağıdaki hususlar, Taraflar arasındaki ticareti etkiledikleri ölçüde işbu Anlaşmanın düzgün şekilde işlemesi ile bağdaşmamaktadır:

a) Teşebbüsler arasındaki rekabetin önlenmesi, kısıtlanması veya bozulmasını hedefleyen veya etki itibariyle bu sonucu doğuran bütün anlaşmalar, teşebbüslerin birlikleri tarafından alınan kararlar ve teşebbüsler arasında uyumlaştırılmış eylemler;

b) Bir veya birden fazla teşebbüsün Taraflardan birinin topraklarının tamamında veya önemli bir kısmında sahip oldukları hakim durumu kötüye kullanması;

c) Belirli teşebbüsleri veya belirli malların üretimini kayırarak rekabeti bozan veya bozma tehlikesini doğuran herhangi bir devlet yardımı.

2. Her bir Taraf, devlet yardımları alanında şeffaflığı sağlayacaktır. Taraflardan birinin talebi üzerine, diğer Taraf, Devlet yardımlarıyla ilgili özel münferit durumlar hakkında bilgi sağlayacaktır.

3. Taraflardan herhangi biri, özel bir eylemin, bu Maddenin birinci fıkrasındaki koşullar ile bağdaşmadığını ve:

a) işbu Maddenin 4’üncü fıkrasında atıfta bulunulan uygulama kuralları çerçevesinde yeterince ele alınmadığını düşünürse, veya

b) böyle kuralların yokluğu ve böyle bir uygulamanın diğer Tarafın menfaatine ciddi zarar vermesi yahut ciddi zarar verme tehdidi teşkil etmesi veya hizmet sektörü de dahil yerli sanayiine önemli zarar vermesi halinde,

söz konusu Taraf, Ortak Komite bünyesindeki istişareleri takiben veya böyle bir istişare için yaptığı başvurunun üzerinden otuz çalışma günü geçtikten sonra uygun önlemleri alabilir.

4. İşbu Maddenin 1’inci fıkrasının (c) bendine aykırı uygulamalar söz konusu olduğunda, söz konu uygun önlemler, DTÖ/GATT 1994 hükümlerinin uygulandığı hallerde, sadece DTÖ/GATT 1994 ve onun himayesinde müzakere edilmiş olan Taraflar arasında geçerli bir başka uygun bir araç ile düzenlenen usullere ve şartlara uygun olarak kabul edilebilecektir.

5. Taraflar, bu Maddeye uygun olarak kabul edilmiş aksine hükümlere halel gelmeksizin, meslek ve iş gizliliğinin gerektirdiği sınırlamaları göz önünde tutarak bilgi değişiminde bulunacaklardır.

MADDE 25

Ödemeler Dengesi Güçlükleri

1. Taraflar, ödemeler dengesi amaçları için ithalata dair önlemler de dahil olmak üzere, kısıtlayıcı önlemler ihdas etmekten kaçınmaya mümkün olduğunca gayret edeceklerdir. Bu türden önlemleri alan Taraf, önlemlerin kaldırılması ile ilgili bir takvimi en kısa sürede diğer Tarafa sunacaktır.

2. Türkiye veya Arnavutluk ciddi bir ödemeler dengesi güçlüğü içinde veya onun yakın tehdidi altında olduğu takdirde, Türkiye veya Arnavutluk, halin icabına göre, DTÖ Anlaşması ile kurulan koşullara uygun olarak, ithalata dair önlemler de dahil olmak üzere, sınırlı süreli ve ödemeler dengesi durumunu iyileştirmek için kesinlikle gerekli olanın ötesine gitmeyecek kısıtlayıcı önlemler alabilir. Arnavutluk veya Türkiye, gerektiğinde, diğer Tarafı hemen bilgilendirecektir.

3. Yatırımlarla ve özellikle yatırılan veya tekrar yatırılan meblağların yahut bunlardan doğan kazançların yatırımcı ülkeye dönüşüyle ilgili transferlere herhangi bir kısıtlayıcı önlem uygulanmayacaktır.

MADDE 26

Fikri Mülkiyet Hakları

1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, bu Maddenin ve ilgili uluslararası anlaşmaların hükümlerine uygun olarak, fikri mülkiyet haklarının, bu hakların ihlale, sahteciliğe ve korsancılığa karşı uygulanmaları için alınacak önlemler de dahil olmak üzere, yeterli, etkin ve ayırım gözetmeyecek şekilde korunmasını kabul ve temin edeceklerdir.

2. İşbu Anlaşmanın Tarafları, birbirlerinin vatandaşlarına kendi vatandaşlarına tanıdıklarından daha az elverişli bir muamele tanımayacaklardır. Bu yükümlülüğe ilişkin istisna, TRIPS Anlaşması’nın 3’üncü Maddesinin maddi hükümleri ile uyumlu olmalıdır.

3. İşbu Anlaşmanın Tarafları, birbirlerinin vatandaşlarına diğer herhangi bir ülkenin vatandaşlarına tanıdıklarından daha az elverişli bir muamele tanımayacaklardır. Bu yükümlülüğe ilişkin istisnalar, TRIPS Anlaşması’nın ve özellikle söz konusu Anlaşmanın 4 ve 5’inci Maddelerinin maddi hükümleri ile uyumlu olmalıdır.

4. İşbu Maddenin uygulanması Taraflarca düzenli olarak gözden geçirilecektir. Fikri mülkiyet hakları alanında ticaret şartlarını etkileyen sorunların ortaya çıkması halinde, Taraflardan birinin talebi üzerine, karşılıklı tatminkâr çözümlere ulaşılması amacıyla acil istişarelerde bulunulacaktır.

MADDE 27

Kamu Alımları

1. Taraflar, kamu alımları piyasalarının serbestleştirilmesini işbu Anlaşmanın bir amacı olarak mütalaa etmektedirler. Taraflar, ayrım gözetmeme ve mütekabiliyet temelinde, kamu ihalelerine serbestçe katılımın sağlanmasını amaçlamaktadırlar.

2. Taraflar, diğer Tarafın tedarikçilerine, herhangi bir ülke veya toprağın şirketlerine tanınandan daha az elverişli olmamak üzere, kendi kamu alımları piyasalarında ihale verme usullerine katılmasını sağlamak amacıyla kamu alımları konusunda kurallarını, koşul ve uygulamalarını tedricen geliştireceklerdir.

3. Ortak Komite, bu Maddenin hedeflerine ulaşılmasıyla ilgili gelişmeleri inceleyecek ve serbest katılımın, şeffaflığın ve kamu alımları piyasalarının karşılıklı olarak açılmasının sağlanması amacıyla, işbu Maddenin 2’nci fıkrasının hükümlerinin yerine getirilmesine yönelik uygulanabilir usuller tavsiye edebilecektir.

4. İşbu 3’üncü fıkrada atıfta bulunulan inceleme sırasında, Ortak Komite, özellikle bu alandaki uluslararası gelişmeler ve düzenlemeler ışığında, 1’inci fıkrada belirtilen piyasa açılımının kapsamını ve/veya derecesini genişletme imkanını mütalaa edebilir.

5. Taraflar, GATT 1994’ün ve DTÖ’yü kuran Marakeş Anlaşması’nın himayesinde müzakere edilen ilgili Anlaşmalara katılmak için çaba sarf edeceklerdir.

MADDE 28

Ortak Komitenin Kurulması

1. İşbu Anlaşma ile her iki Tarafın da temsil edileceği bir Ortak Komite kurulmuştur. Ortak Komite, işbu Anlaşmanın idaresinden sorumlu olacak ve düzgün şekilde uygulanmasını sağlayacaktır.

2. Taraflar, işbu Anlaşmanın düzgün bir şekilde uygulanması amacıyla, Ortak Komite bünyesinde bilgi teatisinde bulunacak ve herhangi bir Tarafın talebi üzerine istişarelerde bulunacaklardır. Ortak Komite, Taraflar arasındaki ticarete dair engellerin daha da ileri derecede kaldırılması imkanını düzenli olarak gözden geçirecektir.

3. Ortak Komite, 29’uncu Maddenin 3’üncü fıkrasının hükümlerine uygun olarak, işbu Anlaşmada belirtilen hallerde kararlar alabilir. Ortak Komite, diğer konularda tavsiyelerde bulunabilir.

MADDE 29

Ortak Komitenin Usulleri

1. Ortak Komite, işbu Anlaşmanın düzgün bir şekilde uygulanması için talep üzerine gerekli olduğu her zaman, ancak yılda en az bir defa olmak üzere uygun seviyede toplanacaktır. Taraflardan her biri bir toplantı yapılmasını talep edebilir.

2. Ortak Komite mutabakat ile karar verecektir.

3. İşbu Anlaşmanın Taraflarından birinin Ortak Komite’deki temsilcisi bir kararı iç yasal gereklerin tamamlanması şartına tabi olarak kabul ettiği takdirde, kararda daha geç bir tarih belirtilmiyorsa, bu karar, söz konusu gereklerin yerine getirildiğini ifade eden yazılı bildirimin alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.

4. Ortak Komite, diğerlerinin yanı sıra toplantı çağrılarının yapılmasına ve Toplantı Başkanının tayini ile görev süresine dair hükümleri içerecek çalışma usullerini kabul edecektir.

5. Ortak Komite, görevlerini yerine getirmekte kendisine yardımcı olmaları için gerekli gördüğü alt komitelerin ve çalışma gruplarının kurulmasına karar verebilir.

MADDE 30

Güvenlik İstisnaları

İşbu Anlaşmada yer alan hiçbir şey Tarafların:

a) temel güvenlik çıkarlarına aykırı olarak bilgi açıklanmasının önlenmesi için;

b) temel güvenlik çıkarlarının muhafazası veya uluslararası yükümlülüklerinin veya ulusal politikaların yerine getirilmesi için;

i) silah, mühimmat ve savaş aletlerinin ticaretiyle ve askeri bir tesisin ihtiyaçlarını gidermek amacıyla doğrudan veya dolaylı olarak yürütülen diğer mallara, malzemelere ve hizmetlere ilişkin benzer ticaretle alakalı olarak; veya

ii) biyolojik ve kimyasal silahların, nükleer silahların veya diğer nükleer patlayıcı cihazların yayılmasının engellenmesiyle ilgili olarak; veya

iii) savaş zamanlarında veya savaş tehdidi teşkil eden diğer ciddi uluslararası gerilimde;

gerekli gördüğü her türlü önlemi almasını engellemez.

MADDE 31

Genel İstisnalar

İşbu Anlaşma, kamu ahlakına, kamu politikasına veya kamu güvenliğine, insan, hayvan veya bitki hayatının ve sağlığının ve çevrenin korunmasına; sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri haiz yerel hazinelerin muhafazasına; fikri, sınai ve ticari mülkiyetin korunmasına veya altın veya gümüş ile ilgili kurallar veya tükenebilir milli kaynakların korunmasına dair haklı gerekçelerle ithalat, ihracat veya transit mallar üzerindeki yasaklamaları veya kısıtlamaları, söz konusu önlemler yerel üretim ve tüketim üzerindeki kısıtlamalar ile birlikte yürürlüğe konulmuşlarsa, engellemez. Bununla beraber, bu tür yasaklamalar ve kısıtlamalar, Taraflar arasındaki ticarette keyfi ayrım yapılması veya gizli kısıtlamalar için bir araç teşkil edemez.

MADDE 32

Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi

1. Taraflar, işbu Anlaşmanın amaçlarına ulaşılmasını ve işbu Anlaşmadan doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen gerekli bütün önlemleri alacaklardır.

2. Taraflardan biri, diğer Tarafın işbu Anlaşmadan doğan bir yükümlülüğünü yerine getirmediği kanısına varırsa, söz konusu Taraf, işbu Anlaşmanın 21’inci Maddesinde düzenlenen şartlar ve usullere göre uygun önlemleri alabilir.

MADDE 33

Geliştirici Hüküm

1. Taraflardan biri, işbu Anlaşma ile kurulan ilişkileri, Anlaşmanın kapsamadığı alanlara yaymak suretiyle geliştirmenin yararlı ve Tarafların ekonomilerinin menfaatine olacağını düşündüğü takdirde, diğer Tarafa gerekçeli bir talep sunacaktır. Taraflar, Ortak Komite’den, bu talebi incelemesini ve yerinde görmesi halinde, kendilerine, özellikle müzakerelerin başlatılması amacıyla, tavsiyelerde bulunmasını isteyebilir.

2. Birinci fıkrada atıfta bulunulan prosedür sonucunda varılan Anlaşmalar, işbu Anlaşmanın Taraflarının ulusal mevzuatına uygun olarak onaylanacak veya uygun bulunacaktır.

MADDE 34

Tadilatlar

İşbu Anlaşma ile Eklerine ve Protokollerine dair tadilatlar, Tarafların birbirlerine, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için kendi ulusal mevzuatında öngörülen bütün gereklerin yerine getirildiğini bildirdikleri son yazılı bildirimin diplomatik kanallar vasıtasıyla alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.

MADDE 35

Protokoller ve Ekler

İşbu Anlaşmaya ilişkin Protokoller ve Ekler Anlaşmanın ayrılmaz parçasını oluşturur. Ortak Komite, Tarafların ulusal mevzuatına uygun olarak, Protokolleri ve Ekleri tadil etmeyi kararlaştırabilir.

MADDE 36

Yürürlük Süresi ve Fesih

1. İşbu Anlaşma sınırsız bir süre için akdedilmiştir.

2. İşbu Anlaşmanın Taraflarından her biri, diğer Tarafa yazılı bildirimde bulunmak suretiyle işbu Anlaşmadan çekilebilir. Fesih, bildirimin diğer Tarafa ulaştığı tarihten sonraki yedinci ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.

3. Taraflar, işbu Anlaşmanın Taraflarından birinin Avrupa Birliği’ne katılması durumunda, işbu Anlaşmanın AB’ye katılım tarihinden bir gün önce fesih edileceği konusunda anlaşmışlardır.

MADDE 37

Yürürlüğe Giriş

Taraflar, işbu Anlaşmayı kendi iç usullerine uygun olarak onaylayacaklardır. İşbu Anlaşma, Tarafların birbirlerine, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için kendi ulusal mevzuatında öngörülen bütün gereklerin yerine getirildiğini bildirdikleri son yazılı bildirimin diplomatik kanallar vasıtasıyla alındığı tarihten sonraki ikinci ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.

BUNUN KANITI OLARAK aşağıda imzaları bulunan tam yetkili temsilciler, bu hususta tam yetkili olarak, işbu Anlaşmayı imzalamışlardır.

2006 yılı Aralık ayının 22’nci gününde, Tirana’da bütün metinler eşit derecede muteber olmak üzere, her biri Türkçe, Arnavutça ve İngilizce dillerinde üç orijinal nüsha olarak düzenlenmiştir. Yorum farklılıkları olması halinde, İngilizce metin esas alınacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti Adına Arnavutluk Cumhuriyeti Adına

EK I

EK II

TÜRKİYE MENŞELİ SANAYİ ÜRÜNLERİNDE ARNAVUTLUK TARİFE TAVİZLERİ

(4.4’üncü Maddede atıfta bulunulan)

Bu Ek’te sıralanan Türkiye menşeli ürünlerin Arnavutluk’a ithalatında uygulanan gümrük vergileri aşağıdaki takvim çerçevesinde tedricen indirilecektir.

1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte, ithalat vergisi temel verginin % 80’i seviyesine indirilecektir;
2. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi takiben birinci yılın 1 Ocak’ında, ithalat vergisi, temel verginin %60’ı seviyesine indirilecektir;
3. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi takiben ikinci yılın 1 Ocak’ında, ithalat vergisi, temel verginin %40’ı seviyesine indirilecektir;
4. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi takiben üçüncü yılın 1 Ocak’ında, ithalat vergisi, temel verginin %20’si seviyesine indirilecektir;
5. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi takiben dördüncü yılın 1 Ocak’ında, ithalat vergisi, temel verginin %10’u seviyesine indirilecektir;
6. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi takiben beşinci yılın 1 Ocak’ında, kalan ithalat vergileri yürürlükten kaldırılacaktır.

PROTOKOL I

(9’uncu Maddede atıfta bulunulan)

MADDE 1

Bu Protokol Anlaşmanın 9’uncu Maddesinde belirtilen ürünlere uygulanacaktır.

MADDE 2

1. Bu Protokol’ün I sayılı Ek’inde yer alan Türkiye Cumhuriyeti menşeli tarım ürünleri, Arnavutluk Cumhuriyeti’ne bu Ek’te belirlenen şartlara göre ithal edilecektir.
2. Bu Protokol’ün II sayılı Ek’inde yer alan Arnavutluk Cumhuriyeti menşeli tarım ürünleri, Türkiye Cumhuriyeti’ne bu Ek’te belirlenen şartlara göre ithal edilecektir.

MADDE 3

Taraflar, bu Protokol’ün Eklerinde yer alan ürünlerde, Anlaşmanın menşe kurallarına ilişkin II sayılı Protokolü’nün hükümlerine uygun olarak, birbirlerine tercihli muamelede bulunacaklardır.

Protokol I Ek I

Aşağıda yer alan Türkiye Cumhuriyeti menşeli ürünler, Arnavutluk Cumhuriyeti’ne ithalatta aşağıdaki tavizlere tabi olacaktır.

Protokol I Ek II

Aşağıda yer alan Arnavutluk Cumhuriyeti menşeli ürünler, Türkiye Cumhuriyeti’ne ithalatta aşağıdaki tavizlere tabi olacaktır:

“MENŞELİ ÜRÜNLER” KAVRAMININ TANIMI VE İDARİ İŞBİRLİĞİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN

PROTOKOL II

2011/1733 sayılı BKK ile Protokol II değişikliği yayımlanmıştır.

İÇİNDEKİLER

BAŞLIK I GENEL HÜKÜMLER

Madde 1 Tanımlar

BAŞLIK II MENŞELİ ÜRÜNLER KAVRAMININ TANIMI

Madde 2 Genel Koşullar

Madde 3 Türkiye’de ikili kümülasyon

Madde 4 Arnavutluk’ta ikili kümülasyon

Madde 5 Tamamen elde edilmiş ürünler

Madde 6 Yeterli işçilik veya işlem görümüş ürünler

Madde 7 Yetersiz işçilik veya işlemler

Madde 8 Nitelendirme birimi

Madde 9 Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam

Madde 10 Setler

Madde 11 Nötr elemanlar

BAŞLIK III ÜLKESEL GEREKLİLİKLER

Madde 12 Ülkesellik ilkesi

Madde 13 Doğrudan nakliyat

Madde 14 Sergiler

BAŞLIK IV GERİ ÖDEME VEYA MUAFİYET

Madde 15 Gümrük vergilerinde geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması

BAŞLIK V MENŞE İSPAT BELGESİ

Madde 16 Genel Koşullar

Madde 17 EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın düzenlenme işlemleri

Madde 18 Sonradan düzenlenen EUR.1 Dolaşım Sertifikası

Madde 19 İkinci nüsha EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesi

Madde 20 Önceden düzenlenmiş veya hazırlanmış bir menşe ispat belgesine istinaden EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesi

Madde 21 Fatura beyanında bulunma koşulları

Madde 22 Onaylanmış ihracatçı

Madde 23 Menşe ispat belgesinin geçerliliği

Madde 24 Menşe ispat belgesinin ibrazı

Madde 25 Parçalar halinde ithalat

Madde 26 Menşe ispat belgesinden muafiyet

Madde 27 Destekleyici belgeler

Madde 28 Menşe ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafazası

Madde 29 Farklılıklar ve şekli hatalar

Madde 30 Euro cinsinden ifade edilen tutarlar

BAŞLIK VI İDARİ İŞBİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ

Madde 31 Karşılıklı yardım

Madde 32 Menşe ispat belgelerinin kontrolü

Madde 33 Anlaşmazlıkların çözümü

Madde 34 Cezalar

Madde 35 Serbest bölgeler

BAŞLIK VII SON HÜKÜMLER

Madde 36 Protokolde yapılacak değişiklikler

EKLER

EK I: Ek II’de yer alan liste için giriş notları

Ek II: İmal edilen ürünün menşe statüsü kazanabilmesi için menşeli olmayan ürünlere uygulanmasıgerekli işçilik ve işlemler listesi

Ek III: EUR.1 Dolaşım Sertifikası ve EUR.1 Dolaşım Sertifikası için başvuru formu örnekleri

Ek IV: Fatura beyanı

BAŞLIK I

GENEL HÜKÜMLER

Madde 1

Tanımlar

Bu Protokol’ün amaçlarına uygun olarak:

1. "imalat", montaj veya özel işlemler de dahil olmak üzere her türlü işçilik veya işleme tabi tutma anlamına gelir;
2. "madde", ürünün imalatında kullanılan herhangi bir girdi, hammadde, parça veya aksam v.b. anlamına gelir;
3. "ürün", bilahare başka bir imalatta da kullanılması söz konusu olsa bile, imal edilmiş ürün anlamına gelir;
4. "eşya", hem madde hem de ürün anlamına gelir;
5. "gümrük kıymeti", Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nın VII. Maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak 1994'te yapılan Anlaşma'ya (Gümrük Kıymeti Hakkında DTÖ Anlaşması) göre tespit edilen kıymet anlamına gelir;
6. "fabrika çıkış fiyatı", ürün için Türkiye veya Arnavutluk’ta, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı itibariyle ödenen, kullanılan bütün madde fiyatlarının dahil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenen veya ödenecek yurtiçi vergilerin tenziliyle bulunan fiyat anlamına gelir;
7. "maddelerin kıymeti", kullanılan menşeli olmayan maddelerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymeti, veya bunun bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde Türkiye veya Arnavutluk’ta maddeler için ödendiği tespit edilebilen ilk fiyat anlamına gelir;
8. "menşeli madde kıymeti", (g)’de tanımlandığı şekilde, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür maddenin kıymeti anlamına gelir;
9. "katma değer", fabrika çıkış fiyatından, eşyaya dahil edilen diğer taraf ülke menşeli her bir maddenin gümrük kıymetinin, veya bu kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde Türkiye veya Arnavutluk’ta madde için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılması ile bulunan değer anlamına gelir;
10. "fasıllar" ve "pozisyonlar", işbu Protokol’de "Armonize Sistem" veya "AS" olarak geçen Armonize Mal Tanım ve Kodlama Sistemi'ni oluşturan nomenklatürde kullanılan fasıllar ve pozisyonlar (dört haneli kodlar) anlamına gelir;
11. "sınıflandırılmış" tabiri, ürün veya maddelerin belirli bir pozisyon altında sınıflandırılması anlamına gelir;
12. "sevkiyat", ya bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen, ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan, veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünler anlamına gelir;
13. "topraklar" kara sularını da kapsar.

BAŞLIK II

“MENŞELİ ÜRÜNLER” KAVRAMININ TANIMI

Madde 2

Genel Koşullar

1. Bu Anlaşma’nın uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Türkiye menşeli kabul edilirler:
2. Madde 5'te belirtildiği şekilde, tamamen Türkiye’de elde edilen ürünler;
3. Madde 6'da belirtildiği şekilde Türkiye dahilinde yeterli işçilik veya işlemden geçirilmiş olmaları kaydıyla, tamamen Türkiye’de elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek Türkiye’de elde edilen ürünler;
4. Bu Anlaşma’nın uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Arnavutluk menşeli kabul edilirler:
5. Madde 5'te belirtildiği şekilde, tamamen Arnavutluk’ta elde edilen ürünler;
6. Madde 6'da belirtildiği şekilde yeterli işçilik veya işlemden geçirilmiş olmaları kaydıyla, tamamen Arnavutluk’ta elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek Arnavutluk’ta elde edilen ürünler.

Madde 3

Türkiye’de İkili Kümülasyon

Arnavutluk menşeli maddeler, Türkiye’de elde edilmiş bir ürün içine dahil edildikleri takdirde Türkiye menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu maddelerin, Madde 7’de belirtilenlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları şartıyla, yeterli işçilik ve işlemden geçmiş olmaları gerekmez.

Madde 4

Arnavutluk’ta İkili Kümülasyon

Türkiye menşeli maddeler, Arnavutluk’ta elde edilmiş bir ürün içine dahil edildikleri takdirde Arnavutluk menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu maddelerin, Madde 7’de belirtilenlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları şartıyla, yeterli işçilik ve işlemden geçmiş olmaları gerekmez.

Madde 5

Tamamen Elde Edilmiş Ürünler

1. Aşağıdaki ürünler tamamen Türkiye veya Arnavutluk’ta elde edilmiş kabul edilirler:
2. kendi topraklarından veya deniz yataklarından çıkartılan mineral ürünler;
3. o ülkede hasat edilen bitkisel ürünler;
4. o ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar;
5. o ülkede yetiştirilmiş canlı hayvanlardan elde edilen ürünler;
6. o ülkede avcılık veya balıkçılıkla elde edilen ürünler;
7. Türkiye veya Arnavutluk karasuları dışında kendi gemileri ile denizden elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer ürünler;
8. münhasıran altparagraf (f)’de belirtilen ürünlerden kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler;
9. yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına müsait, sadece sırt geçirmeye ve atık olarak kullanmaya elverişli kullanılmış lastikler dahil olmak üzere, toplanmış kullanılmış maddeler;
10. o ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdalar;
11. kendi karasuları dışında, münhasır işletme hakkına sahip olmaları kaydıyla deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler;
12. münhasıran altparagraf (a) ila (j)’de tanımlanan ürünlerden üretilen eşya.
13. 1(f) ve (g) paragraflarındaki "kendi gemileri" ve "kendi fabrika gemileri" terimleri sadece aşağıda belirtilen gemi ve fabrika gemileri için uygulanır:
14. Türkiye veya Arnavutluk’ta kayıtlı veya tescilli olanlar;
15. Türkiye veya Arnavutluk bayrağı altında seyredenler;
16. en az yüzde 50'si Türkiye veya Arnavutluk vatandaşlarına veya yönetim merkezi bu Devletlerden birinde bulunan, müdür veya müdürleri, Yönetim Kurulu veya Denetleme Kurulu Başkanı ve bu kurullar üyelerinin çoğunluğu Türkiye veya Arnavutluk vatandaşı olan ve ilave olarak, ortaklık veya limited şirket durumunda, sermayesinin en az yarısı bu Devletlere veya anılan Devletlerin kamu kuruluşları ya da vatandaşlarına ait olanlar;
17. yönetici ve yetkilileri Türkiye veya Arnavutluk vatandaşı olanlar ve
18. mürettebatının en az yüzde 75'i Türkiye veya Arnavutluk vatandaşı olanlar.

Madde 6

Yeterli İşçilik veya İşlem Görmüş Ürünler

1. Madde 2'ye göre, tamamen elde edilmemiş ürünler, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilirler.

Yukarıda belirtilen şartlar, bu Anlaşma kapsamındaki tüm ürünler için, imalatta kullanılan menşeli olmayan maddeler üzerinde yapılması gerekli işçilik ve işlemleri gösterir ve sadece bu maddelerle ilgili olarak uygulanır. Bu nedenle, listedeki şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün başka bir ürünün imalatında kullanılırsa, onun bileşiminde yeraldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar, kendisine uygulanmaz ve bunların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli olmayan maddeler dikkate alınmaz.

1. Paragraf 1'e rağmen, listede belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli olmayan maddeler aşağıdaki şartların yerine getirilmesine bağlı olarak kullanılabilir:
2. toplam kıymetleri, ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 10'unu geçmiyorsa;
3. menşeli olmayan maddelerin azami değeri olarak listede verilmiş olan yüzdeler, bu paragrafın uygulanmasıyla aşılmamışsa.

Bu paragraf, Armonize Sistem'in 50 ila 63. Fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.

1. Paragraf 1 ve 2, Madde 7 hükümlerine tabi olarak uygulanır.

Madde 7

Yetersiz İşçilik veya İşlem

1. Paragraf 2'ye halel gelmeksizin, Madde 6'da belirtilen koşullar yerine getirilmiş olsun veya olmasın, aşağıdaki işlemler menşe statüsü vermek için yetersiz işçilik veya işlem olarak kabul edilir:
2. nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler;
3. ambalaj ayırma ve birleştirme;
4. yıkama; temizleme; toz, oksit, yağ, boya veya diğer tabakalardan arındırma;
5. dokuma kumaşları ütüleme veya presleme;
6. basit boyama ve cilalama işlemleri;
7. tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama;
8. şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri;
9. meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma;
10. keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme;
11. eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dahil);
12. basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri;
13. ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri;
14. farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin basit karıştırılma işlemleri;
15. tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı veya ürünlerin parçalarına ayrılması;
16. (a) ila (n)’de belirtilen işlemlerden iki veya daha fazlasının bir arada yapılması;
17. hayvan kesimi.
18. Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin paragraf 1 hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, Türkiye veya Arnavutluk’ta gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir.

Madde 8

Nitelendirme Birimi

1. Bu Protokol hükümlerinin uygulanması amacıyla, nitelendirme birimi, Armonize Sistem nomenklatürünü kullanarak sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür.

Buna göre,

1. muhtelif maddelerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan bir ürün, Armonize Sistem'de tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürünün tümü, nitelendirme birimini oluşturur.
2. bir sevkiyat, Armonize Sistem'de aynı pozisyon içinde sınıflandırılan belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Protokol hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.
3. Armonize Sistem’in 5. Genel Kuralı çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dahil ediliyorsa, menşe tespiti açısından da dahil edilir.

Madde 9

Aksesuarlar, Yedek Parçalar ve Aksam

Bir teçhizat, makine, alet veya araç parçası beraberinde teslim edilen normal bir teçhizatın bölümü durumundaki ve fiyata dahil edilmiş bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam; söz konusu teçhizat, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir.

Madde 10

Setler

Armonize Sistem’in 3. Genel Kuralı’nda tanımlanan setler, tüm bileşenleri menşeli olduğunda menşeli olarak kabul edilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluştuğunda, menşeli olmayan ürünlerin kıymeti, setin fabrika çıkış fiyatının yüzde 15'ini aşmıyorsa, set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir.

Madde 11

Nötr Elemanlar

Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek için, imalatında kullanılabilecek;

(a) enerji ve yakıt;

(b) tesis ve teçhizat;

(c) makine ve aletler;

(d) ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşyanın

menşeini belirlemek gerekmez.

BAŞLIK III

ÜLKESEL GEREKLİLİKLER

Madde 12

Ülkesellik İlkesi

1. Başlık II'de yer alan menşe statüsü kazanılmasına ilişkin koşullar, Türkiye veya Arnavutluk’ta kesintisiz olarak yerine getirilmelidir.
2. Türkiye veya Arnavutluk’tan başka bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın, geri gelmesi halinde, aşağıdaki hususlar gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilmediği takdirde, menşeli olmadığı kabul edilir:
3. geri gelen eşyanın, ihraç edilmiş eşya ile aynı olduğu ve
4. söz konusu ülkede bulunma veya ihraç edilme süresi içerisinde, iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tabi tutulmadığı.

3. Başlık II’de belirlenen kurallar uyarınca kazanılan menşe statüsü, Türkiye veya Arnavutluk’tan ihraç edilen ve daha sonra yeniden ithal edilen maddeler üzerinde, Türkiye veya Arnavutluk dışında yapılan işçilik veya işlemden, aşağıdaki koşulların sağlanması halinde etkilenmeyecektir:

1. Söz konusu maddeler tamamen Türkiye veya Arnavutluk’ta elde edilmişler veya ihraç edilmelerinden önce Madde 7’de belirtilen işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmişlerdir ve
2. Bu durum, gümrük idarelerinin aşağıdaki hususlar konusunda tatmin edilmesi ile kanıtlanır:

(i) geri gelen eşya ihraç edilen maddelerin işçilik veya işlemden geçirilmesi ile elde edilmiştir ve

(ii) bu madde hükümlerinin uygulanması ile Türkiye veya Arnavutluk dışında kazanılan toplam katma değer, menşe statüsü talebine konu nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 10’unu aşmamaktadır.

4. Paragraf 3’ün amaçları açısından, Başlık II’de düzenlenen menşe statüsünün kazanılması için gerekli koşullar, Türkiye veya Arnavutluk dışında yapılan işçilik ve işlemlere uygulanamaz. Fakat, nihai ürünün menşe statüsünün belirlenmesinde, ürüne dahil edilen menşeli olmayan her madde için Ek II’deki listede belirlenen bir azami kıymet bulunduğu durumda, bu madde hükümlerinin uygulanmasıyla, Türkiye veya Arnavutluk dışında kazanılmış katma değerle birlikte dikkate alındığında, ilgili taraf ülkede ürüne dahil edilen menşeli olmayan maddelerin toplam kıymeti belirlenen yüzdeyi aşmayacaktır.

5. Paragraf 3 ve 4’ün hükümlerinin uygulanması amacıyla, “toplam katma değer”, orada dahil edilen maddelerin kıymetlerini de içerecek şekilde, Türkiye veya Arnavutluk dışında oluşan tüm maliyetler anlamında kullanılır.

6. Paragraf 3 ve 4’ün hükümleri, Ek II’deki listede düzenlenen koşulları yerine getirmeyen veya sadece Madde 6(2)’de yer alan genel tolerans kuralının uygulanması ile yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olduğu kabul edilen ürünler için uygulanmaz.

7. Paragraf 3 ve 4’ün hükümleri Armonize Sistem'in 50 ila 63. Fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.

8. Bu Maddenin hükümleri tarafından kapsanan türde ve Türkiye veya Arnavutluk dışında yapılan herhangi bir işçilik veya işlem, hariçte işleme veya benzeri düzenlemeler vasıtasıyla yürütülür.

Madde 13

Doğrudan Nakliyat

1. Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece işbu Protokol'ün gerekliliklerini yerine getirmiş, Türkiye veya Arnavutluk arasında doğrudan nakledilen ürünler için uygulanır. Bununla beraber tek bir sevkiyatı oluşturan ürünler, aktarma veya geçici depolama yoluyla, ancak transit geçtiği veya depolandığı ülkenin gümrük idarelerinin gözetimi altında olmaları ve boşaltma, tekrar yükleme veya iyi koşullarda muhafaza etmeye yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları koşullarıyla, gerektiğinde başka ülkeler üzerinden nakledilebilirler.

Menşeli ürünler, Türkiye veya Arnavutluk dışındaki ülkeler üzerinden boru hattı ile nakledilebilirler.

1. Paragraf 1'de yer alan şartların sağlandığı, ithalatçı ülke gümrük idaresine aşağıdaki belgelerin ibrazıyla ispatlanır:
2. ihracatçı ülkeden, transit ülkesi yoluyla geçişi kapsayan tek bir sevk evrakı veya
3. transit ülkesi gümrük idaresince düzenlenen,

(i) ürünlerin tam bir tanımını veren;

(ii) ürünlerin boşaltma ve tekrar yükleme tarihlerini ve uygulanabildiği

hallerde kullanılan gemi veya diğer nakil araçlarının adlarını gösteren ve

(iii) ürünlerin transit ülkesi içinde hangi koşullarda kalmış olduğunu kanıtlayan

bir belge veya

1. bunların temin edilememesi halinde, diğer kanıtlayıcı belgeler.

Madde 14

Sergiler

1. Türkiye veya Arnavutluk dışında bir ülkeye sergilenmek üzere gönderilen ve sergiden sonra Türkiye veya Arnavutluk’a ithal edilmek üzere satılan menşeli ürünler, aşağıdaki durumlar hakkında gümrük idarelerinin tatmin edilmesi kaydıyla, ithalatta Anlaşma hükümlerinden yararlanırlar:
2. bir ihracatçının bu ürünleri Türkiye veya Arnavutluk’tan serginin yapıldığı ülkeye nakletmesi ve orada sergilemesi;
3. ürünlerin bu ihracatçı tarafından Türkiye veya Arnavutluk’taki bir kişiye satılması veya tasarrufuna verilmesi;
4. ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildikleri durumda sevkedilmesi ve
5. ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmaması.
6. Başlık V hükümleri uyarınca bir menşe ispat belgesi hazırlanmalı veya düzenlenmeli ve ithalatçı ülkenin gümrük idaresine normal şartlarda ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu belgede gösterilmelidir. Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara dair ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
7. Paragraf 1, özel amaçla yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda düzenlenmemiş olan, süresi zarfında eşyanın gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergi, fuar veya benzeri umumi gösterilere uygulanır.

BAŞLIK IV

GERİ ÖDEME VEYA MUAFİYET

Madde 15

Gümrük Vergilerinde Geri Ödemenin veya Muafiyetin Yasaklanması

1. Başlık V hükümleri çerçevesinde menşe ispat belgesi düzenlenen veya hazırlanan; Türkiye veya Arnavutluk menşeli ürünlerin imalatında kullanılan menşeli olmayan maddeler, Türkiye veya Arnavutluk’ta her ne türde olursa olsun gümrük vergilerinin geri ödenmesine veya bunlardan muafiyete tabi değildirler.

1. Paragraf 1’deki yasak, Türkiye veya Arnavutluk’ta imalatta kullanılan maddelere uygulanabilen gümrük vergisi veya eş etkili vergilerin, ürünlerin söz konusu maddelerden elde edilip ihraç edildiği ve dahilde kullanım için alıkonmadığı hallerde, kısmen veya tamamen iadesi veya muaf tutulması veya ödenmemesi yönündeki her türlü düzenlemeye, bu tür iade veya ödemelerin fiilen veya açıkça geçerli olduğu durumlarda uygulanır.
2. Bir menşe ispat belgesi kapsamındaki ürünlerin ihracatçısı, menşeli olmayan maddeler kullanılarak üretilen söz konusu ürünlere geri ödeme sağlanmadığını ve bu maddelere uygulanabilen tüm gümrük vergileri veya eş etkili vergilerin fiilen ödendiğini ispat eden tüm uygun belgeleri gümrük yetkililerinin talebi üzerine herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazır olmalıdır.
3. Paragraf 1 ila 3 hükümleri, Madde 8(2)’de belirtilen ambalajlara, Madde 9’da belirtilen aksesuar, yedek parça ve aksama ve Madde 10’da belirtilen set halindeki ürünler açısından da, menşeli olmamaları halinde uygulanır.
4. Paragraf 1 ila 4 hükümleri, yalnızca Anlaşma’nın uygulandığı türden maddelere uygulanır. Ayrıca bu hükümler, Anlaşma hükümleri uyarınca ihracatta uygulanabilen tarım ürünleri için ihracat iadesi sisteminin işlemesine engel teşkil etmezler.

BAŞLIK V

MENŞE İSPAT BELGESİ

Madde 16

Genel Koşullar

1. Türkiye menşeli ürünler Arnavutluk’a ve Arnavutluk menşeli ürünler Türkiye’ye ithal edilirken, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine işbu Anlaşma'dan yararlanabilirler:
2. Bir örneği Ek III'te yer alan EUR.1 Dolaşım Sertifikası veya
3. Madde 21(1)'de belirtilen durumlarda, ihracatçı tarafından verilen, söz konusu ürünleri teşhislerini mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda tanımlayan fatura, teslimat notu veya başka herhangi bir ticari belge üzerinde belirtilen, bundan sonra "fatura beyanı" olarak atıfta bulunulacak olan bir beyan; fatura beyanı metni Ek IV’te yer almaktadır.
4. Paragraf 1'e rağmen, işbu Protokol anlamındaki menşeli ürünler Madde 26'da tanımlanan durumlarda, yukarıda bahsedilen belgelerden birinin ibrazına gerek olmaksızın Anlaşma'dan yararlanırlar.

Madde 17

EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın Düzenlenme İşlemleri

1. EUR.1 Dolaşım Sertifikası, ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğunda yetkili temsilcisinin yazılı müracaatına binaen, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından düzenlenir.
2. Bu amaçla, ihracatçı veya yetkili temsilcisi, örnekleri Ek III'te yer alan EUR.1 Dolaşım Sertifikası ve müracaat formunu doldurur. Bu formlar, Anlaşma’nın düzenlendiği dillerden birinde ve ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur. Eğer el yazısı kullanılırsa matbaa harfleriyle ve mürekkeple doldurulur. Eşyanın tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise, tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek, boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılır.
3. EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesi için müracaatta bulunan ihracatçı, EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nı verecek ihracatçı ülkenin gümrük idaresinin talep edebileceği, söz konusu eşyanın menşe statüsü ile işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili vesaiki herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazırlıklı olur.
4. Söz konusu ürünlerin, işbu Protokolün diğer gerekliliklerini karşılması ve Türkiye veya Arnavutluk menşeli olduğunun kabul edilmesi durumunda, Türkiye veya Arnavutluk gümrük idaresi tarafından bir EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenir.
5. EUR.1 Dolaşım Sertikalarını düzenleyen gümrük idareleri, ürünlerin menşe statüsünün ve işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirildiğinin kontrolü için gereken her tedbiri alırlar. Bu amaçla, her türlü delil talebinde bulunma ve ihracatçının hesaplarında denetleme yapma veya gerekli görülen başka herhangi bir kontrol hakkına sahiptirler. EUR.1 Dolaşım Sertikalarını düzenleyen gümrük idareleri, Paragraf 2'de atıfta bulunulan formların usulünce doldurulmasını da sağlarlar. Özellikle, ürünün tanımı için ayrılmış bulunan boşluğun, her türlü sahte ilaveler yapılması imkanını ortadan kaldıracak şekilde doldurulmuş olduğunu kontrol ederler.
6. EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın düzenlendiği tarih, sertifika üzerindeki 11 numaralı kutuda gösterilir.
7. EUR.1 Dolaşım Sertifikası, gümrük idaresince düzenlenerek fiili ihracatın gerçekleştiği veya kesinleştiği anda, ihracatçının kullanımına verilir.

Madde 18

Sonradan Düzenlenen EUR.1 Dolaşım Sertifikası

1. Madde 17(7)'ye rağmen, aşağıdaki durumlarda, EUR.1 Dolaşım Sertifikası istisnai olarak, ait olduğu eşyanın ihracatından sonra düzenlenebilir:
2. hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar nedeniyle, ihracat esnasında düzenlenmemiş ise veya
3. Gümrük idareleri, bir EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususunda, tatmin edilirlerse.
4. Paragraf 1'in uygulanması açısından, ihracatçı, müracaatında EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın ait olduğu ürünlerin ihracat yer ve tarihini ve talebinin gerekçelerini belirtmek zorundadır.
5. Gümrük idareleri, ancak ihracatçının müracaatındaki bilgilerin mütekabil dosya ile uyumlu olduğunu doğruladıktan sonra, sonradan EUR.l Dolaşım Sertifikası düzenleyebilirler.
6. Sonradan verilen EUR.1 Dolaşım Sertifikaları, aşağıdaki ibarelerden birini taşımalıdır:

TR “SONRADAN VERİLMİŞTİR”

AL "LESHUAR A-POSTERIORI"

EN "ISSUED RETROSPECTIVELY"

1. Paragraf 4'te belirtilen ibare, EUR.l Dolaşım Sertifikası’nın "Gözlemler" kutusuna konulur.

Madde 19

İkinci Nüsha EUR. 1 Dolaşım Sertifikası Düzenlenmesi

1. EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı, belgeyi düzenleyen gümrük idaresine, elindeki ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir nüsha tanzim etmesi için müracaat edebilir.
2. Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha, aşağıdaki ibarelerden birini taşımalıdır:

TR "İKİNCİ NÜSHADIR"

AL "DUBLIKATE"

EN "DUPLICATE"

3. Paragraf 2'de belirtilen ibare, EUR.l Dolaşım Sertifikası’nın "Gözlemler" kutusuna konulur.

4. Orijinal EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın veriliş tarihini taşıması gereken ikinci nüsha bu tarihten itibaren hüküm ifade eder.

Madde 20

Önceden Düzenlenmiş veya Hazırlanmış Bir Menşe İspat Belgesine İstinaden

EUR.1 Dolaşım Sertifikası Düzenlenmesi

Menşeli ürünler Türkiye veya Arnavutluk’ta bir gümrük idaresinin kontrolü altında iken, söz konusu ürünlerin tamamı veya bir bölümünü Türkiye veya Arnavutluk içinde başka bir yere göndermek amacıyla, orijinal menşe ispat belgesinin bir veya daha fazla EUR.1 Dolaşım Sertifikası ile değiştirilmesi mümkündür. Değiştirilen EUR.l Dolaşım Sertifikası/Sertifikaları, ürünleri kontrolü altında bulunduran gümrük idaresi tarafından düzenlenir.

Madde 21

Fatura Beyanında Bulunma Koşulları

1. Madde 16(1)(b)'de atıfta bulunulan fatura beyanı;
2. Madde 22 anlamında bir onaylanmış ihracatçı tarafından veya
3. toplam kıymeti 6000 Euro’yu geçmeyen menşeli ürünler ihtiva eden ve bir veya daha fazla paketten oluşan bir sevkiyat için, herhangi bir ihracatçı tarafından

hazırlanabilir.

1. Fatura beyanı, söz konusu ürünlerin Türkiye veya Arnavutluk menşeli olarak kabulü ve işbu Protokol’ün diğer koşullarının sağlanması halinde hazırlanabilir.
2. Fatura beyanında bulunan ihracatçı, ihracatçı ülkenin gümrük idaresinin talebi üzerine, söz konusu eşyanın menşe statüsü ile işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili vesaiki her an ibraz etmeye hazırlıklı olur.
3. Fatura beyanı, ihracatçı tarafından, metni Ek IV'te verilen ve aynı ekteki dillerden birinde ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümleriyle uyumlu olarak fatura, teslimat notu veya başka bir ticari belge üzerine daktilo edilmesi, damgalanması veya basılmasıyla hazırlanır. Eğer beyan el yazısı ile yapılırsa, matbaa harfleriyle ve mürekkeple yazılır.
4. Fatura beyanı, ihracatçının kendi el yazısı ile atacağı orijinal imzasını ihtiva etmelidir. Ancak, Madde 22 anlamında onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir fatura beyanının kendi el yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğunu üzerine aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi ihracatçı ülkenin gümrük idaresine vermiş olması koşuluyla, bu beyanı imzalama şartı aranmaz.
5. Bir fatura beyanı, ihracatçı tarafından ait olduğu ürünlerin ihracatı sırasında veya ait olduğu ürünlerin ithalatından itibaren iki yıl içinde ithalatçı ülkede ibrazı koşuluyla, ihracattan sonra hazırlanabilir.

Madde 22

Onaylanmış İhracatçı

1. İhracatçı ülkenin gümrük idaresi, bu Anlaşma kapsamındaki ürünlerin sık aralıklarla sevkiyatını yapmakta olan herhangi bir ihracatçıyı, (Bundan sonra “onaylanmış ihracatçı” olarak adlandırılacaktır.) söz konusu ürünlerin kıymetine bakılmaksızın fatura beyanında bulunabilmesi konusunda yetkili kılabilir. Böyle bir yetki talebinde bulunan ihracatçı, ürünlerin menşe statüsü ile işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirildiğini doğrulamak üzere gümrük idarelerine tatmin edici her türlü gerekli garantiyi vermek mecburiyetindedir.

2. Gümrük idaresi, onaylanmış ihracatçı statüsünü, kendisinin uygun gördüğü herhangi bir şarta bağlı olarak verebilir.

3. Gümrük idaresi, onaylanmış ihracatçıya, fatura beyanında yer almak üzere, bir gümrük onay numarası verir.

4. Gümrük idaresi, onaylanmış ihracatçının bu yetki kullanımını takip eder.

5. Gümrük idaresi, vermiş olduğu yetkiyi herhangi bir anda geri alabilir. Onaylanmış ihracatçı paragraf 1'de belirtilen garantiyi artık vermez, paragraf 2'de belirtilen şartları artık yerine getirmez veya yetkiyi doğru olmayan bir şekilde kullanırsa, gümrük idaresi bu tasarrufta bulunur.

Madde 23

Menşe İspat Belgesinin Geçerliliği

1. Bir menşe ispat belgesi, ihracatçı ülkede düzenleniş tarihinden itibaren dört ay süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmek zorundadır.
2. Paragraf 1'de belirtilen son ibraz tarihinden sonra ithalatçı ülkenin gümrük idaresine ibraz edilen menşe ispat belgeleri, bu belgelerin belirlenmiş son tarihe kadar ibraz edilememesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde tercihli muamele uygulanmak üzere kabul edilebilir.
3. Diğer geç ibraz hallerinde ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, ürünlerin belirtilen son tarihten önce sunulmuş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.

Madde 24

Menşe İspat Belgesinin İbrazı

Menşe ispat belgeleri, ithalatçı ülkedeki usullere uygun olarak bu ülkenin gümrük idaresine ibraz edilir. Anılan idare, menşe ispat belgesinin çevirisini, ve ayrıca, ürünlerin Anlaşma'nın uygulanmasının gerektirdiği koşulları sağladığına ilişkin ithalatçının beyanı ile birlikte ithalat beyannamesini de talep edebilir.

Madde 25

Parçalar Halinde İthalat

İthalatçının talebi üzerine ve ithalatçı ülkenin gümrük idaresince belirlenen şartlara binaen, Armonize Sistem'in 2(a) Genel Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistem'in XVI ve XVII. bölümlerinde veya 7308 ve 9406 pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı sırasında gümrük idaresine ibraz edilir.

Madde 26

Menşe İspat Belgesinden Muafiyet

1. Gerçek kişilerden gerçek kişilere küçük paketler halinde gönderilen veya yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler, ticari amaçlarla ithal edilmemişlerse ve işbu Protokol’ün şartlarına uydukları beyan edilirse ve böyle bir beyanın doğruluğundan şüphe edilmiyorsa, menşe ispat belgesinin ibrazına gerek olmaksızın menşeli olarak kabul edilirler. Posta ile gönderilen ürünler için bu beyan, CN22/CN23 gümrük beyannamesi üzerinde veya bu belgeye eklenen bir kağıt üzerinde yapılabilir.
2. Arızî olarak yapılan ve yalnızca alıcıların veya yolcuların veya bunların ailesinin kişisel kullanımına yönelik ürünlerin ithalatı, ürünlerin cinsinden ve miktarından ticari amaç güdülmediği aşikarsa, ticari amaçlı ithalat olarak kabul edilmez.
3. Ayrıca, ürünlerin toplam kıymeti küçük paketler için 500 Euro’yu veya yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için 1200 Euro’yu aşamaz.

Madde 27

Destekleyici Belgeler

Madde 17(3) ve 21(3)'te belirtilen, bir EUR.l Dolaşım Sertifikası veya fatura beyanı kapsamındaki ürünlerin Türkiye veya Arnavutluk menşeli olduğunu ve işbu Protokol'ün diğer koşullarını yerine getirdiğini tevsik etmek amacıyla kullanılan belgeler, bunların yanında aşağıda belirtilenleri de içerebilir:

1. ihracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller;
2. Türkiye veya Arnavutluk’ta düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;
3. Türkiye veya Arnavutluk’ta düzenlenmiş veya hazırlanmış, Türkiye veya Arnavutluk’ta maddeler üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;

(d) Türkiye veya Arnavutluk’ta işbu Protokol uyarınca düzenlenmiş veya hazırlanmış olan, kullanılmış maddelerin menşe statüsünü tevsik eden EUR.l Dolaşım Sertifikaları veya fatura beyanları.

Madde 28

Menşe İspat Belgeleri ile Destekleyici Belgelerin Muhafazası

1. EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesi için müracaatta bulunan ihracatçı, Madde 17(3)'te belirtilen vesaiki en az üç yıl muhafaza eder.
2. Fatura beyanında bulunan ihracatçı, işbu beyanın bir nüshasını ve Madde 21(3)'te belirtilen vesaiki en az üç yıl muhafaza eder.
3. İhracatçı ülkenin EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenleyen gümrük idaresi, Madde 17(2)'de belirtilen müracaat formunu en az üç yıl muhafaza eder.
4. İthalatçı ülkenin gümrük idaresi, kendisine ibraz edilen EUR.l Dolaşım Sertifikaları ve fatura beyanlarını en az üç yıl muhafaza eder.

Madde 29

Farklılıklar ve Şekli Hatalar

1. Menşe ispat belgesi üzerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgeler üzerindeki ibareler arasında bulunabilecek küçük tutarsızlıklar, sunulan ürünlere karşılık geldiğinin usulünce tespit edilmesi kaydıyla, menşe ispat belgesini kendiliğinden geçersiz kılmaz.
2. Menşe ispat belgesi üzerindeki ifadelerin doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan, daktilo hatası gibi bariz şekli hatalar, menşe ispat belgesinin reddedilmesini gerektirmez.

Madde 30

Euro Cinsinden İfade Edilen Tutarlar

1. Madde 21(1)(b) ve 26(3) hükümlerinin uygulanması için, eşyanın Euro dışında bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Türkiye ve Arnavutluk’un ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen ve Euro tutarına eşit tutarlar, ilgili ülkelerin her biri tarafından yıllık olarak sabitlenir.
2. Bir sevkiyat, ilgili ülke tarafında sabitlenen tutara göre, faturanın düzenlendiği para birimine atıf yapılmak suretiyle, Madde 21(1)(b) ve 26(3) hükümlerinden yararlanır.
3. Belirli bir ulusal para biriminde kullanılacak tutarlar, Ekim ayının ilk iş günü kurundan ifade edilen Euro cinsinden tutarlara eşit olur. Taraf ülkeler ilgili tutarları birbirlerine 15 Ekim’e kadar bildirirler. Bu tutarlar bir sonraki yılın 1 Ocak gününden itibaren uygulanır.
4. Bir ülke, Euro cinsinden ifade edilen bir tutarın kendi ulusal para birimine çevrilmesinin sonucunda ortaya çıkan tutarda, aşağı veya yukarı doğru yuvarlama yapabilir. Yuvarlanan tutarlar, çevirme işlemi sonucunda ortaya çıkan tutarın yüzde 5’inden farklı olamaz. Bir ülke, paragraf 3’te öngörülen yıllık ayarlama zamanında yapılan çevirme işlemi, ulusal birim cinsinden eşdeğerinin yuvarlama yapılmaksızın yüzde 15’inden daha düşük bir artışla sonuçlanıyorsa, Euro cinsinden ifade edilen tutarın eşdeğeri ulusal para karşılığını, değiştirmeden koruyabilir. Çevirme işlemi ulusal para eşdeğerinde bir düşüşle sonuçlanıyorsa, bu eşdeğer değiştirilmeden korunabilir.
5. Euro cinsinden ifade edilen tutarlar, Türkiye veya Arnavutluk’un talebi üzerine Ortak Komite tarafından gözden geçirilir. Gözden geçirme sırasında Ortak Komite, belirtilen limitlerin gerçekteki etkilerinin korunmasının istenilip istenilmediğini değerlendirir. Bu amaçla, Euro cinsinden ifade edilen tutarları değiştirmeye karar verebilir.

BAŞLIK VI

İDARİ İŞBİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ

Madde 31

Karşılıklı Yardım

1. Türkiye ile Arnavutluk gümrük idareleri birbirlerine, kendi gümrük idarelerinde EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesinde kullanılan mühürlerin örnek baskılarını ve EUR.1 Dolaşım Sertifikaları’nın ve fatura beyanlarının sonradan kontrolünden sorumlu gümrük idarelerinin adreslerini sağlarlar.

2. Bu Protokol’ün düzgün uygulanmasını teminen, Türkiye ve Arnavutluk, yetkili gümrük idareleri vasıtasıyla, birbirlerine EUR.l Dolaşım Sertifikaları veya fatura beyanlarının geçerliliklerinin ve bu vesaikte yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olurlar.

Madde 32

Menşe İspat Belgelerinin Kontrolü

1. Menşe ispat belgelerinin sonradan kontrolü, sondaj usulü ile veya ithalatçı ülke gümrük idaresinin bu belgelerin geçerliliğine, söz konusu ürünlerin menşe statüsüne veya işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirilişine ilişkin makul şüphesi olduğu her an yapılır.
2. Paragraf 1 hükümlerini yerine getirmek amacıyla, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, EUR.1 Dolaşım Sertifikası ve fatura ile, eğer ibraz edilmiş ise fatura beyanını, yahut bu vesaikin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin gümrük idaresine geri gönderir. Menşe ispat belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
3. Kontrol, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi, her türlü delil talep etme ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördüğü diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahip olur.
4. Eğer ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, kontrol sonucunun beklenmesi süresinde söz konusu ürünlere tercihli muamele tanınmasını askıya almaya karar verirse, ürünlerin takdir edilen ihtiyati tedbirlere bağlı olarak serbest bırakılmasını ithalatçıya önerir.
5. Kontrol talebinde bulunan gümrük idaresi, bu kontrolün sonuçlarından mümkün olan en kısa zamanda haberdar edilir. Bu sonuçlar, belgelerin gerçek olup olmadığını, söz konusu ürünlerin Türkiye veya Arnavutluk menşeli olarak kabul edilip edilemeyeceğini ve işbu Protokol’ün diğer koşullarına uyup uymadıklarını açıkça belirtmelidir.
6. Makul şüphe olması halinde, kontrol talebine on ay içinde cevap alınamaz veya cevap söz konusu belgenin gerçekliğinin veya ürünlerin gerçek menşeinin tespitine imkan verecek ölçüde yeterli bilgi içermiyorsa, talepte bulunan gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercih tanınmasını reddeder.

Madde 33

Anlaşmazlıkların Çözümü

Madde 32'deki kontrol usulleriyle ilgili olarak, kontrol talebinde bulunan gümrük idaresi ile bu kontrolün yapılmasından sorumlu gümrük idaresi arasında çözümlenemeyen bir anlaşmazlığın veya işbu Protokol’ün yorumlanmasına ilişkin bir soru hasıl olması halinde, gümrük idareleri durumu Ortak Komite'ye arz eder.

İthalatçı ile, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi arasında çıkabilecek her türlü anlaşmazlık, adı geçen ülkenin mevzuatı çerçevesinde çözülür.

Madde 34

Cezalar

Ürünler için tercihli muamele hakkı elde etmek amacıyla, yanlış bilgi içeren bir belgeyi hazırlayan veya hazırlattıran şahıslara ceza uygulanır.

Madde 35

Serbest Bölgeler

1. Türkiye ve Arnavutluk, nakliye esnasında, kendi ülkelerinde bulunan bir serbest bölgeyi kullanan, bir menşe ispat belgesi kapsamında ticarete konu ürünlerin başka ürünlerle değiştirilmelerini veya bozulmalarını önleyici normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tabi tutulmamalarının temini konusundaki bütün tedbirleri alırlar.
2. Paragraf 1 hükümlerine istisna olarak, Türkiye veya Arnavutluk menşeli ürünler bir menşe ispat belgesi kapsamında bir serbest bölgeye ithal olunur ve bir işleme veya muameleden geçirilirse, ilgili idare, uygulanan işlem veya muamelenin işbu Protokol hükümlerine uygun olması koşuluyla, ihracatçının talebi üzerine yeni bir EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenler.

BAŞLIK VII

SON HÜKÜMLER

Madde 36

Protokol’de Yapılacak Değişiklikler

Ortak Komite, işbu Protokol hükümlerinde değişiklik yapmaya karar verebilir.

EK I

EK II’DE YER ALAN LİSTE İÇİN GİRİŞ NOTLARI

Not 1:

Liste, tüm ürünlerin bu Protokol’ün 6. Maddesi çerçevesinde yeterli düzeyde işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilmeleri için gerekli şartları düzenler.

Not 2:

2.1 Listenin ilk iki sütunu elde edilen ürünü tanımlamaktadır. 1. sütun Armonize Sistem'de kullanılan tarife pozisyon numarası ya da fasıl numarasını, 2. sütun ise bu sistemde kullanılan tarife pozisyonu ya da fasıl kapsamındaki eşyanın tanımını vermektedir. İlk iki sütuna yapılan her bir giriş için 3. veya 4. sütunda bir kural belirtilmiştir. Bazı hallerde 1. sütundaki girişin önüne 'y' ibaresi konulması, 3. veya 4. sütundaki kuralın sadece, pozisyonun 2. sütunda tanımlanan o kısmına uygulanacağı anlamına gelmektedir.

2.2 1. sütunda bir çok pozisyon numarasının bir arada gruplandırılmış olduğu veya bir fasıl numarasının verildiği ve dolayısıyla 2. sütundaki ürün tanımlarının genel ifadelerle verilmiş olduğu hallerde, 3. veya 4. sütundaki bitişik kurallar, Armonize Sistem'de bir faslın tarife pozisyonlarında, veya 1. sütunda gruplandırılmış pozisyonlardan herhangi birisinde sınıflandırılan ürünlerin hepsine uygulanır.

2.3 Listede bir tarife pozisyonunda yer alan farklı ürünlerin farklı kurallara tabi olması halinde, her bir bent, 3. veya 4. sütundaki bitişik kurallara tabi tarife pozisyonunun ilgili kısmının tanımını içerir.

2.4 İlk iki sütundaki herhangi bir kalem için, 3. ve 4. sütunların her ikisinde de bir kural belirlenmiş ise, ihracatçı, sütun 3 veya sütun 4'te yer alan kurallardan herhangi birisini uygulamayı, bir alternatif olarak tercih edebilir. 4. sütunda hiçbir menşe kuralı verilmemiş ise, 3. sütunda yer alan kuralın uygulanması gerekir.

Not 3:

3.1 Başka bir ürünün imalatında kullanılan menşe statüsü kazanmış ürünlere ilişkin bu Protokol’ün 6. Maddesinde yer alan şartlar, menşe statüsünün bu ürünlerin kullanıldığı fabrikada veya Türkiye veya Arnavutluk’ta başka bir fabrikada kazanılıp kazanılmadığına bakılmaksızın uygulanır.

Örneğin;

8407 pozisyonundaki bir motor, ki kural kullanılacak menşeli olmayan maddelerin kıymetinin fabrika-çıkış fiyatının yüzde 40'ını aşamayacağını belirtir, y.7224 pozisyonundaki "dövme suretiyle kabaca şekillendirilmiş diğer çelik alaşımları" ile yapılır.

Eğer bu dövme işlemi Türkiye’de menşeli olmayan külçelerden yapılmış ise, listede y.7224 pozisyonu için verilen kural gereğince bu işlem menşe statüsüne sahiptir. Bu takdirde aynı fabrikada veya Türkiye’de başka bir fabrikada üretilip üretilmediğine bakılmaksızın, dövme, motorun kıymet hesaplamasında menşeli sayılır. Yani, kullanılan menşeli olmayan maddelerin kıymetleri toplamı alınırken, menşeli olmayan külçenin kıymeti hesaba katılmaz.

3.2 Listedeki kural gerekli asgari işçilik veya işlem miktarını gösterir ve daha fazla işçilik ve işlem de menşe statüsü verir; aksine daha az işçilik ve işlem menşe statüsü veremez. Bu nedenle, bir kural belirli bir imalat aşamasında menşeli olmayan madde kullanılabileceğini belirtirse, bu tür maddenin daha önceki bir imalat aşamasında kullanılması mümkün, daha sonraki aşamasında ise mümkün değildir.

• 1. Not 3.2’deki kural saklı kalmak üzere, bir kural “herhangi bir pozisyondaki maddelerden imalat” ifadesini kullanıyorsa, herhangi bir pozisyondaki maddeler (ürün ile aynı pozisyon ve tanıma sahip maddeler bile), kuralın içerebileceği bazı özel kısıtlamalar da dikkate alınmak koşuluyla kullanılabilir.

Bununla birlikte, “... pozisyondaki diğer maddeler de dahil olmak üzere, herhangi bir pozisyondaki maddelerden imalat” veya “ürün ile aynı pozisyondaki diğer maddeler de dahil olmak üzere herhangi bir pozisyondaki maddelerden imalat” ifadesi, listenin 2. sütununda belirtilen ürün ile aynı tanıma sahip olanlar hariç herhangi bir pozisyondaki maddelerin, kullanılabileceği anlamına gelir.

3.4 Listedeki bir kural bir ürünün birden fazla maddeden imal edilebileceğini ifade ettiğinde, bu, bir veya birden çok maddenin kullanılabileceği anlamına gelir. Tamamının kullanılmasını gerektirmez.

Örneğin;

5208 ila 5212 pozisyonlarındaki mensucat için kural, tabii liflerin kullanılabileceğini ve diğer maddeler arasında kimyasal maddelerin de kullanılabileceğini ifade eder. Bu her ikisinin de kullanılması gerektiği anlamına gelmez; biri, diğeri veya ikisi birden kullanılabilir.

3.5 Listedeki bir kural bir ürünün belli bir maddeden imal edilmesi gerektiğini ifade ederse, açıktır ki bu şart kendi doğası gereği kuralı karşılamayan başka maddelerin kullanılmasını engellemez. (dokumaya ilişkin maddelere ilişkin aşağıdaki Not 6.2'ye de bakınız).

Örneğin;

1904 pozisyonundaki müstahzar gıda için hububat ve bunların türevlerinin kullanılmasını hariç tutan kural, hububattan üretilmemiş mineral tuzların, kimyasal maddelerin veya diğer katkı maddelerinin kullanılmasını engellemez.

Ancak bu kural, listede gösterilen belirli bir maddeden üretilememesine rağmen aynı özellikte olan ve önceki bir imalat safhasında bulunan bir maddeden üretilebilen ürünlere uygulanmaz.

Örneğin:

y Fasıl 62'deki, dokunmamış maddelerden mamul bir giyim eşyası söz konusu olduğunda, bu eşya grubu için sadece menşeli olmayan ipliğin kullanımına müsaade ediliyorsa, -dokunmamış kumaşların normal olarak iplikten üretilememesine rağmen- dokunmamış kumaştan başlanması mümkün değildir. Böyle durumlarda, başlangıç maddesinin normal olarak iplikten önceki bir safhada - yani lif safhasında- olması gerekir.

3.6 Listedeki kuralda, kullanılabilecek menşeli olmayan maddelerin maksimum kıymeti için iki yüzde oranı verilmiş ise, bu yüzdeler birbirine eklenemez. Diğer bir deyişle, kullanılan menşeli olmayan maddelerin toplam kıymeti verilen yüzde oranlarının en yüksek olanını aşamaz. Ayrıca, her bir yüzde oranı ilgili olduğu maddeye uygulanırken aşılmamalıdır.

Not 4:

4.1 Listede "tabii lifler" kavramı suni ve sentetik liflerden başka liflere atıfta bulunmak üzere kullanılmıştır. Bu, eğirme işleminin başlamasından önceki -döküntüler dahil- aşamalarla sınırlıdır ve aksi belirtilmedikçe karde edilmiş, taranmış veya başka türlü işleme tabi tutulmuş ancak eğrilmemiş lifleri kapsar.

4.2 "Tabii lifler" kavramı 0503 pozisyonundaki at kılı, 5002 ve 5003 pozisyonlarındaki ipek, 5101 ila 5105 pozisyonlarındaki yün lifler ve ince veya kaba hayvan kılları, 5201 ila 5203 pozisyonlarındaki pamuk lifleri ve 5301 ila 5305 pozisyonlarındaki diğer bitkisel lifleri kapsar.

4.3 "Tekstil hamuru", "kimyasal maddeler" ve "kağıt yapımına mahsus maddeler" kavramları listede 50 ila 63. fasıllarda sınıflandırılmayan ve sunî, sentetik ve kağıt lifleri veya iplikleri imalinde kullanılabilen maddeleri tanımlamak üzere kullanılmıştır.

4.4 "Sentetik ve suni devamsız lifler" kavramı listede 5501 ila 5507 pozisyonlardaki sentetik veya sunî filament demetler, devamsız lifler veya döküntülere atfen kullanılmıştır.

Not 5:

5.1. Listede yer alan bir ürün için bu nota atıfta bulunulduğunda, 3. sütunda belirtilen şartlar, bu ürünün imalatında kullanılan, tüm temel dokumaya elverişli maddelerin toplam ağırlığının hep birlikte yüzde 10 veya daha azını oluşturan temel dokumaya elverişli maddelere uygulanmaz (aşağıdaki Not 5.3 ve 5.4'e de bakınız).

5.2. Bununla birlikte, Not 5.1’de bahsedilen bu tolerans yalnızca iki veya daha fazla temel dokumaya elverişli maddeden yapılmış karışık ürünlere uygulanabilir.

Aşağıdakiler temel dokumaya elverişli maddelerdir:

- ipek,

- yün,

- kaba hayvan kılı,

- ince hayvan kılı,

- at kılı,

- pamuk,

- kağıt yapımına mahsus maddeler ve kağıt,

- keten,

- kenevir,

- jüt ve bitki iç kabuklarının dokumaya elverişli diğer lifleri,

- sisal ve agave türlerinin dokumaya elverişli lifleri,

- hindistan cevizi, abaka, rami ve dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler,

- sentetik filamentler,

- sunî filamentler,

- iletkenliği olan filamentler,

- polipropilenden sentetik devamsız lifler,

- poliesterden sentetik devamsız lifler,

- poliamidden sentetik devamsız lifler,

- poliakrilonitrilden sentetik devamsız lifler,

- poliimidden sentetik devamsız lifler,

- politetraflüoroetilenden sentetik devamsız lifler,

- polifenilen sülfitten sentetik devamsız lifler,

- polivinil klorürden sentetik devamsız lifler,

- diğer sentetik devamsız lifler,

- viskozdan suni ve sentetik devamsız lifler,

- diğer suni devamsız lifler,

-gipe edilmiş olsun olmasın bükülebilir polieter parçalı (segmentli) poliüretandan (segmente edilmiş) mamul iplik,

-gipe edilmiş olsun olmasın bükülebilir poliester parçalı (segmentli) poliüretandan (segmente edilmiş) mamul iplik,

- önemli bir kısmı alüminyum yapraklardan veya alüminyum tozuyla kaplanmış olsun olmasın plastik filmden oluşan şeritlerle birleştirilmiş 5605 pozisyonunda yer alan ürünler (metalize iplikler) (genişliği 5 mm.yi geçmeyen, iki plastik film arasına renkli veya renksiz bir yapıştırıcı vasıtasıyla sıkıştırılmış olanlar)

- 5605 pozisyonunda yer alan diğer ürünler.

Örneğin;

5203 pozisyonundaki pamuk lifleri ve 5506 pozisyonundaki sentetik devamsız liflerden imal edilmiş 5205 pozisyonundaki bir iplik karışık bir ipliktir. Bu yüzden, menşe kurallarını karşılamayan menşeli olmayan sentetik devamsız lifler (bunların kimyasal maddeler veya tekstil hamurundan imal edilmesi gerekmektedir), ipliğin ağırlığının en çok yüzde 10'una kadar kullanılabilir.

Örneğin;

5107 pozisyonundaki yün ipliği ve 5509 pozisyonundaki sentetik devamsız liflerden mamul iplikten imal edilmiş 5112 pozisyonundaki bir yünlü mensucat karışık bir mensucattır. Bu yüzden menşe kurallarını karşılamayan menşeli olmayan sentetik iplik (bunların kimyasal maddelerden veya tekstil hamurundan imali gerekmektedir) veya yün iplik (bunların karde edilmemiş, taranmamış veya başka bir şekilde eğirmeye hazırlanmamış tabii liflerden imali gerekmektedir) veya her ikisinin karışımı, mensucatın ağırlığının en çok yüzde 10'una kadar kullanılabilir.

Örneğin;

5205 pozisyonundaki pamuk ipliğinden ve 5210 pozisyonundaki pamuklu mensucattan imal edilmiş, 5802 pozisyonundaki bir tufte edilmiş mensucat, eğer pamuklu mensucat, iki farklı pozisyonda yer alan ipliklerden imal edilmiş bir karışık mensucat ise veya kullanılan pamuk iplikleri bir karışım ise, bir karışık üründür.

Örneğin;

Eğer söz konusu tufte edilmiş mensucat, 5205 pozisyonundaki pamuk ipliğinden veya 5407 pozisyonundaki sentetik mensucattan imal edilmiş ise, bu takdirde açıktır ki, kullanılan iplikler iki ayrı temel dokumaya elverişli maddedir ve aynı şekilde tufte edilmiş mensucat bir karışık üründür.

5.3. "Gipe edilmiş olsun veya olmasın bükülebilir polieter parçaları (segment) içeren poliüretandan (segmente edilmiş) imal edilmiş iplik" ihtiva eden ürünlerde bu tolerans söz konusu iplik için yüzde 20'dir.

5.4. "Alüminyum yaprak veya alüminyum tozu ile kaplanmış olsun veya olmasın plastik film" esaslı şerit ihtiva eden, 5 mm.yi geçmeyen genişlikte, bir yapıştırıcı ile iki plastik film arasına sıkıştırılmış ürünlerde bu tolerans söz konusu şerit için yüzde 30'dur.

Not 6:

6.1 Listede bu giriş notuna atıfta bulunan bir dipnot ile işaretlenmiş tekstil ürünlerinde, söz konusu mamul ürünler için 3 no’lu sütunda belirlenen kuralları karşılamayan astar ve iç astarlar haricindeki tekstil maddeleri, mamulünkinden başka bir pozisyonda yer almaları ve toplam kıymetlerinin mamulün fabrika çıkış fiyatının yüzde 8'ini aşmaması kaydıyla, kullanılabilirler.

6.2. Not 6.3’ün hükümlerine halel getirmeksizin 50 ila 63. fasıllar arasında yer almayan maddeler, dokumaya elverişli madde ihtiva etsinler veya etmesinler, serbestçe kullanılabilirler.

Örneğin;

Listedeki bir kural, örneğin pantolon gibi belli bir tekstil eşyası için iplik kullanılması gerektiğini belirtiyorsa, bu kural, örneğin düğme gibi metal eşyaların -düğmeler 50 ila 63. fasıllar arasında yer almadığından- kullanılmasını engellemez. Aynı nedenle, fermuarların, normal olarak dokumaya elverişli madde ihtiva etmelerine rağmen, kullanılmasına mani teşkil etmez.

6.3. Bir yüzde kuralı uygulandığında, kullanılan menşeli olmayan maddelerin kıymeti hesaplanırken 50 ila 63. fasıllarda yer almayan maddelerin kıymetlerinin de hesaba dahil edilmesi gerekir.

Not 7:

7.1. y 2707, 2713 ila 2715, y 2901, y 2902 ve y 3403 pozisyonları bahis konusu olduğunda "özel işlemler", aşağıdakilerdir:

(a) vakumla damıtma;

1. daha ileri fraksiyonlara ayırma işlemiyle yeniden damıtma;

(c) patlayıcılık verme (cracking);

(d) yeniden şekillendirme (reforming);

(e) seçici çözücüler vasıtasıyla ekstraksiyon;

(f) aşağıdaki operasyonların hepsini içeren işlem: konsantre sülfirik asitle veya oleumla ya da sülfürik anhidritle işlem görme, alkali ajanlarla nötralizasyon, kendi yapısı itibariyle aktif olan toprakla, aktifleştirilmiş toprakla, aktif karbon veya boksitle arıtma ve dekolarasyon (rengini giderme);

(g) polimerizasyon;

(h) alkilasyon;

(i) izomerleştirme;

7.2. 2710, 2711 ve 2712 pozisyonları bahis konusu olduğunda "özel işlemler", aşağıdakilerdir:

(a) vakumla damıtma;

(b) daha ileri fraksiyonlara ayırma işlemiyle yeniden damıtma; 

(c) patlayıcılık verme (cracking);

(d) yeniden şekillendirme (reforming);

(e) seçici çözücüler vasıtasıyla ekstraksiyon;

(f) aşağıdaki operasyonların hepsini içeren işlem: konsantre sülfirik asitle veya oleumla ya da sülfürik anhidritle işlem görme, alkali ajanlarla nötralizasyon, kendi yapısı itibariyle aktif olan toprakla, aktifleştirilmiş toprakla, aktif karbon veya boksitle arıtma ve dekolarasyon (rengini giderme);

(g) polimerizasyon;

(h) alkilasyon;

(ij) izomerleştirme;

(k) sadece y 2710 pozisyonuna dahil ağır yağlar açısından hidrojenle yapılan, işleme tabi tutulan ürünlerin kükürt muhtevasının asgari yüzde 85 azalması ile sonuçlanan kükürt-giderme (ASTM D 1266-59 T metodu);

(l) sadece 2710 pozisyonuna dahil ürünler açısından filtrelemeden gayri bir işlemle parafin giderme;

(m) sadece y 2710 pozisyonuna dahil ağır yağlar açısından hidrojenin bir kimyasal reaksiyonda aktif bir element olarak yer aldığı, kükürt gidermenin dışında bir amaçla gerçekleştirilen, 20 bar'dan daha yüksek basınçta ve 250⁰C'den daha yüksek sıcaklıkta, katalizör kullanılarak hidrojen ile muamele. Bununla beraber, y 2710 pozisyonunda yer alan yağlama yağlarının, daha özel olarak renk ve istikrarı iyileştirmek üzere, hidrojenle daha ileri muamelesi (yani hidrofinisaj ve renk giderme), özel işlem olarak kabul edilmeyecektir;

(n) sadece y 2710 pozisyonuna dahil fuel-oiller açısından bu ürünlerin, fireler dahil hacimce yüzde 30'undan daha azının 300⁰C'de ASTM D 86 metoduyla damıtılması şartıyla, atmosferde damıtma;

1. sadece y 2710 pozisyonuna dahil, gaz yağları ve fuel-oillerden gayri ağır yağlar açısından yüksek frekanslı elektrik fırça deşarjı vasıtasıyla muamele;

(p) sadece y 2712 pozisyonuna dahil ham yağlar (ağırlığı itibariyle % 0.75’ten az yağ içeren vazelin, ozokerit, linyit mumu veya turb mumu, parafin hariç) açısından ayrımsal billurlaştırma vasıtasıyla yağ alma.

7.3. y 2707, 2713 ila 2715, y 2901, y 2902 ve y 3403 pozisyonları açısından, temizleme, dekantasyon, tuz giderme, su ile ayırma, filtreleme, renklendirme, işaretleme, kükürt muhtevalı ürünlerin karıştırılması sonucunda bir kükürt muhtevası elde etme, bu operasyonların veya benzeri operasyonların herhangi bir kombinasyonu, menşe kazandırmaz.

EK II

İMAL EDİLEN ÜRÜNÜN MENŞE STATÜSÜ KAZANABİLMESİ İÇİN MENŞELİ OLMAYAN MADDELERE UYGULANMASI GEREKEN İŞÇİLİK VE İŞLEM LİSTESİ

Listede belirtilen ürünlerin tamamı Anlaşma’da yer almayabailir. Bu nedenle Anlaşma’nın diğer bölümlerine bakılması gereklidir.