UYUŞTURUCU MADDELER HAKKINDA GENEL BİLGİ
Kaynak; Uyuşturucu ve Kimyasal Maddeler
Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü
Belirli dozda alındığı zaman;
- Kişinin sinir sistemi üzerinde etkide bulunan,
- Akli, fiziki ve psikolojik dengesini bozan,
- Fert ve toplum içerisinde iktisadi ve sosyal çöküntü meydana getiren,
- Alışkanlık ve bağımlılık yapan,
- Kanunların kullanılmasını, bulundurulmasını ve satışını yasakladığı narkotik ve psikotrop sözcükleriyle de tanımlanan maddelere UYUŞTURUCU MADDE denir.
Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması :
Uyuşturucu maddeler elde edildiği kaynağa göre doğal (tabii) ve sentetik olmak üzere ikiye ayrılır. Insan vücudu üzerinde yaptıkları etkilere göre ise de aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır:
A. Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatanlar (Depresanlar):
1. Tabii Uyuşturucular 2. Sentetik Uyuşturucular
- Afyon - Barbitüratlar
- Morfin - Trankilizanlar
- Eroin - Sedatifler
- Kodein
B. Merkezi Sinir Sistemini Uyaranlar (Stimülanlar):
1. Tabii Uyuşturucular 2. Sentetik Uyuşturucular
- Koka yaprağı - Amfetaminler
- Kokain
- Crack
C. Halusinojenler (Hayal Gösterenler):
1. Tabii Uyuşturucular 2.Sentetik Uyuştunıcular
- Esrar -LSD
- Likit Esrar
- Marihuana
- Meskalin
Ayrıca günümüzde tabii ya da sentetik olarak üretilen bazı buharlaşan kimyasal maddelerin sakinleştirici olarak kullanıldığı bilinmektedir. Bunlardan bazıları tutkal, gazyağı, kerosen ve tiner olup, etken maddeleri toliene, benzol, aseton, karbon, tetraclorit, klorofol, etil eter, çeşitli alkoller ve asetik asit tuzlarıdır. Kullanıcılar maddelerin buharlarını inhalasyon (içine çekmek) suretiyle kullanmaktadırlar.
A. Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatanlar (Deprasanlar):
a. Afyon: Afyon, haşhaş kozasının çentiklenmesi (çizilmesi) suretiyle akan süt gibi beyaz usaresinden (özsu) elde edilmektedir. Hava ile temas ettikçe koyulaşır ve kahverengileşir. Haşhaş her sene tohumdan yetişen, beyaz, pembe, kırmızı ve mor renkte çiçek açan (temel renk beyazdır) bir bitkidir. Olgunlaşan haşhaş bitkisinde, fındık ve küçük portakal büyüklüğünde bir kapsül (koza) oluşur. Kozanın kendisi bir uyuşturucu madde değil, afyon ve türevlerinin elde edildiği bir kaynaktır. Koza afyon ve türevlerini ihtiva etmesi yanında, pasta ve çöreklerde kullanılan, yağı çıkarılabilen tohumlan da ihtiva eder. Afyon grubuna dahil uyuşturucu maddeler merkezi sinir sistemi üzerinde uyuşukluk yaratan, fevkalade tesirli, kliniklerde kullanılan eczalardır. Bu gruptaki eczalar tıbbi alanda bilhassa ağrıları dindirmekte kullanılır ve faydalı vasıfları vardır.
Bir dönüm haşhaş tarlasından 60 kg. kapsül elde edilmektedir. Kapsülün afyona oranı % 0,4’tür. İlkbahar ve sonbaharda ekimi yapılan haşhaşın kapsülü, çiçeklerin dökümünden takriben 10 gün sonra çentiklenerek, ham afyon elde edilir.
Tadı ; acı, kokusu; keskin ve hoş değildir. Rengi; ilk etapta beyaz olup, havayla teması arttıkça kahverenginin tonlarına dönüşür.
Bileşiminde takriben; % 10 morfin, % 0,5 kodein, % 6 narkotin bulunabilmektedir. Afyonun en önemli ve başlıca alkoloidi morfin olup, türevleri; morfin, eroin ve kodeindir.
b. Morfin: Afyonun kimyasal yollardan ayrılmasından elde edilir.
Morfin, 1817 yılında Honnover’li bir Farmakolog Friedrich Helm Sertusner tarafından afyondan ayrıştırılmıştır. Beyaz renkli, kokusuz ve acı tatta olup, suda erir. Morfinin belli başlı tesiri, ağrıları gidermesidir. Uyuşturucu ve uyku verici tesiri beyin korteksindeki asap merkezi üzerindedir. Toz veya plaka halinde (tablet) bulunabilir.
Argoda “Hayalperest”, “Cevher”, “Amerikan Kelebeği”, “Matmazel Emma”, “Maymun” gibi isimler almaktadır.
c. Eroin: Eroin 1897 yılında kimyager Felix Hoffman tarafından bulunmuştur.Froin, baz morfinin çeşitli kimyasal işlem ve süreçlerden geçmesi sonucu elde edilir. Beyazdan açık kahverengiye kadar değişik renklerde bulunabilen, kokusuz, acı, kristal, toz bir maddedir. Kapsül veya tablet haline de getirilebilir.
Esmer olanlar “Meksika Eroini” pembe olanlar “Çin Eroini” olarak piyasada bulunabilmektedir. Renklerine göre 1 numaradan 4 numaraya kadar sıralanmaktadır.
Eroinin elde edilmesinde kullanılan en önemli kimyasal madde “Asetik Anhidrit”tir. 1 kg. eroin elde edebilmek için en basit formül, 2 kg. asetik anhidrit + 1 kg. baz morfindir. Eroin elde edilmesinde asetik anhidritle beraber, sodyum karbonat, hidroklorik asit, alkol, eter kullanılmaktadır. Eroin morfinden 4-10 defa daha güçlü bir maddedir.
Yasadışı yollardan ülkemizde üretilen eroinin saflık derecesi %60 civarındadır. Sokakta satılan eroinin içerisine nişasta, pirinç unu, tebeşir tozu, aspirin, prokain benzeri çeşitli katkı maddeleri ilave edildiğinden saflık derecesi % 5-12 olarak değiştiği gözlemlenmektedir.
Argoda, “Cevher”, “Süprüntü”, “Beygir”, “Beyaz Cevher”, “Şey”, “Kar”, “Sır”, “Oğlan” gibi isimler almaktadır.
Eroin ve Diğer Opiyatlarda Kullanma Şekli ve belirtileri
Kullanım şekli
• Buma çekme(snoı-ting); teneffüs yoluyla,
• Ağızdan; pek kullanılmayan bir yöntemdir.
• Enjeksiyon (Shooting); eroin sulandırılarak (alkol veya limon suyu ile)damar içine enjekte edilir. 20 sn’de etki eder. Enjekte edilen madde saf ve steril olmadığı için risklidir. İğne paylaşımı Hepatit B ve C (sarılık) ve AİDS dahil enfeksiyon riski getirir. Son yıllarda enjeksiyon yaralarının kişilerin uyuşturucu bağımlısı olduğunu göstermesi ve enfeksiyon riski taşıması nedeniyle, kullanıcılar bu yöntemden mümkün olduğunca kaçınmaktadırlar.
Opioid yoksunluğu belirtileri: (En az 3 tanesi bulunmali)
• Disforik mood (sıkıntılı, hüzünlü duygu hali)
• Bulantı ya da kusma
• Kas ağrıları
• Göz yaşarması, burun akması
• Pupiller dilatasyon (göz bebeklerinde genişleme), piloereksiyon (tüylerin dikleşmesi), terleme
• Diyare (ishal)
• Esneme
• Ateş
• İnsomni (uykusuzluk)
d. Kodein: Kodein haşhaş kozası ve afyonda mevcuttur. Tıp alnında kullanılan kodein genellikle morfinden kimyasal süreçlerle elde edilir. Kodein kelimesi Yunanca “Haşhaş Başı” demektir. Beyaz renkli, kokusuz ve acımsı tatta toz ve tablet halinde bulunur. Ağrı kesici olarak tesiri morfine göre l/l0’dur. Argoda, “okul çocuğu” olarak bilinmektedir.
B. Merkezi Sinir Sistemini Uyaranlar (Stimülanlar)
a. Koka Bitkisi: Bu bitki nemli ve sıcak iklimleri sevdiği için Orta ve Güney Amerika ülkelerinde, çoğunlukla da Peru, Bolivya, Brezilya ve Kolombiya’da yetişmektedir. Boyu 1,5 metre olup, yaprakları düzgün ve ovaldir. Güney Amerika’da yaşayan kızılderililer tarafından uyarıcı olarak ve açlık duygusunu azaltmak için yanaklarda tütün lokması şeklinde çiğnendiği bilinmektedir.
b. Kokain: Koka yaprağının farklı kimyasal maddelerle muamele edilmesinden baz kokain elde edilir. Baz kokain beyaz kristalize bir tozdur. Bu maddenin hidroklorik asitle işleme tabi tutulması sonucunda kokain elde edilmektedir. Yaklaşık 300 kg. koka yaprağın dan, 1/2 kg. kokain elde edilmektedir. Elde edilen kokain borik asit veya sodyum bikarbonat gibi beyaz toz halde bulunan maddelerle karıştırılarak saflığı azaltılmaktadır.
Argoda, “Yaprak”, “Kar”, “Altın Tozu” “Gök Tozu” “Cennet”, “Neşe Pudrası”, “Beyaz Kız”, “Dinamit”, “Kırıntı”, “Neşeli Toz”, “Cin”, “Şans Tozu” gibi isimleri alırlar.
Kokain kullananlar genellikle, burnunun kırmızı şeklinden, kollardaki enjeksiyon izlerinden, aşırı enerjik ve neşelilik halinden anlaşılır.
Kokain kullanım yollan:
• Burna çekme(snorting); en sık kullanılan yoldur. Popüler metod, bir ayna üzerinde çizgiler yapmak ve bir çubuk ya da rulo yapılmış banknot ile çekmektir. 3 dk’da etki eder.
• Enjeksiyon (Shooting); daha riskİidir. Kokain suda eritilip enjekte edilir. 20 sn’de etki eder. Enjekte edilen madde saf ve steril olmadığı için risklidir. İğne paylaşımı Hepatit B ve C (sarılık) ve AİDS dahil enfeksiyon riski getirir. Her iki madde de (kokain ve Crack) enjekte edilebilir.
• Dumanını içe çekme (Smoking); Beyne kokaini göndermenin en hızlı yolu budur. Crack formu bu yolla kullanım içindir. 10 sn’den kısa bir sürede etki eder. En kolay bağımlılık yapan yolda budur.
Kokainin etkileri hemen hissedilir ve 30-60 dk gibi kısa bir süre devam eder. Bağımlılann, etkiyi devam ettirmek için ardarda kullanmaları gerekir. Etkisi kısa olmasına rağmen metabolitleri kan ve idrarda 10 gün kalır.
• Yükselme (coşku) hissi ile birlikte aşağıdakilerden en az biri olur
• Düşük dozlarla zihinsel ve fiziksel performansta artış
• Ofori (neşe) ve enerji artışı
• Hiperaktivite (hareketlilik)
• Afektif (duygusal) küntleşme, yorgunluk, üzüntü ya da sosyal geri çekilme
• İnsanlarla daha fazla birlikte olma, konuşkanlık
• Kişilerarası ilişkilerde duyarlılık
• Anksiyete, gerginlik ya da öfke (ajitasyon, irritabilite)
• Uyanıklık hali
• Grandiyosite (kendini büyük görme)
• Kalıplaşmış yineleyici davranışlar
• Yargılama bozukluğu
• Tehlikeli olabilecek cinsel davranış
Kokain kullanımının fiziksel belirtileri (Aşağıdakilerden en az 2 tanesi olur.)
• Taşikardi (kalp hızında artış)
• Pupiller dilatasyon (göz bebeklerinde genişleme)
• Kan basıncında yükselme
• Terleme ya da titreme
• Bulantı ya da kusma
• Kilo kaybı
• Psikomotor ajitasyon (davranışlara yansıyan huzursuzluk hali)
• Kas zayıflığı, solunumun baskılanması, göğüs ağnsı ya da kalpte ritm bozukluğu (aritmi)
• Konfüzyon, epileptik (sara) nöbet, disknezi, distoni ya da koma.
• Algı bozukluğu (varsanı) eşlik edebilir. İstenmeyen etkiler
• Burunda konjesyon ( dolgunluk), inflamasyon, kanama, ülser, peıforasyon (delinme)
• Dumanı çekme ile bronş ve akciğerde harabiyet
• Damardan kullanım ile mikrop kapma, emboli, AİDS geçişi
• Minör nörolojik etkiler: akut distoni, tik, migren tipi başağnsı
• Kalp üstüne etkileri: Miyokard enfarktüsü (MI), aritmi, kardiyomiyopati
• Beyin damarları üstüne etkileri: Nonhemorajik serebral infarkt (beyin damarlarında tıkanma), TİA (geçici iskemik atak)
• Fpileptik nöbet (sara): Acil başvuruların %3-8 ‘ini oluşturur.
• Ani ölüm: özellikle “speedball” (kokain ve eroin bir arada) ile ölüm riski fazladır.
c. Crack: Kokainin daha ucuz, fakat daha tehlikeli bir türevidir. Kokain, hidroklorik asit (HCL) ve yemek sodasının su içerisinde karıştırılarak ısıtılması ile elde edilen, beyaz veya krem renginde, kokainden daha etkili bir uyuşturucudur.
Kullananlar çok hareketli, aktif, sinirli ve kızgın olurlar. Diğer uyuşturucu maddelerden daha çabuk bağımlılık yapar, iştahsızlık sonucu kilo kaybına neden olur. Bronşit ve diğer solunum rahatsızlıklarına yol açar.
C. Halusinojenler (Hayal Gösterenler):
a. Esrar: Kenevir bitkisinin botanikteki adı “CANNABİS SATİVA”dır. Yıllık yetişen bir bitki olup, tarımı yapılmasının yanında doğada vahşi olarak yetişmektedir. Boyu 1-3 metre arasında değişmektedir. Yaprak kenarları testere gibi ve palmiye şeklindedir. Esrar maddesi (etkin maddesi THC-Tetra Hidro Cannabiol) hint kenevirinden elde edilmektedir.
Uyuşturucu üretimi için yapraklar ve tepeler toplanır. Bitki çiçek halindeyken üst kısmındaki yapışkan reçine kazınarak ve üst yaprakları kesilmek suretiyle toplanır. Reçineden esrar elde etme, yaprağın kullanılmasından 10 kat daha kuvvetlidir.
Ülkemizde ekimi, lisanslı ve kontrollü olarak Tarım Bakanlığı’nın gözetiminde gerçekleştirilmekte olup, yalnızca erkek kenevir (THC içermeyen) ekimine müsaade edilmektedir. Ortadoğu’da Hashish (Esrar) kelimesi genellikle hem yapraklan, hem de reçineyi veya bunların bir karışımını ifade eder. Reçinenin kendisi kahve renklidir ve genellikle bloklar ve düz plakalar halinde sıkıştırılırlar. Hint keneviri çubuk şeklinde de bulunmaktadır. Koyu kahverengi ve yağ halindekine likit esrar, esrar yağı ve marihuana yağı gibi isimler verilir.
İnce elekten geçen birinci esrara ülkemizde ve Orta Doğu ülkelerinde “Haşiş”, elde edilen ikinci esrara Amerika ve Batı ülkelerinde “Marihuana” adı verilir. Geri kalan artıklara”Paspal” adı verilir.
Argoda, “Çalı”, “Tereyağı Çiçeği”, “Kavanoz”, “Temcit Pilavı”, “Yeşillik”, “Kıkırdama Dumanı”, “Aşk Otu”, “Meryem Habercisi” ve “Meryem” gibi isimler alır.
• Sigara olarak (sigaralık ya da joint adı verilir) ya da pipo, çubuk içinde içilir.
• Son yıllarda sigaraların içi boşaltılıp crack gibi başka bir madde ile karıştırılmış halde esrar doldurularak hazır satılmaktadır.
• Bazıları, esrar yiyeceklere (kurabiye vs) ya da demlemek için çaya karıştırır. Esrarın etkisinin başlaması
• Sigara ile içilince etkisi 10-20 dk’da başlar, 2-3 saat sürer. Ağızdan alındığında etki gücü 1/3’dür ama etkisi 12 saat sürer.
• Esrar sakızımsı ve suda çözünemez olduğu için enjekte edilebilen bir preperata dönüştürülemez ve dolayısıyla damardan alınamaz.
Etki
• Esrarın kısa vadeli etkisi verdiği haz etkisi yanında bellek ve öğrenme güçlükleri, algı bozukluğu, düşünme ve problem çözmede zorluk, koordinasyon kaybı, kalp hızında artış, anksiyete ve panik ataktır.
• Anksiyete, huzursuzluk, paranoya
• Öfori (neşe hali), gevşeme, şakacılık
• Zaman akışında subjektif yavaşlama
• Sersemlik, boşlukta yüzme hissi
• Bellek ve problem çözmede bozulma
• Denge bozukluğu
• Gözlerde kızarma
• Salivasyonda (salya salgısında) azalma, sık idrara çıkma, kalp hızında artış
• Sistolik hipertansiyon (büyük tansiyonda yükselme),
• Postural hipotansiyon (ayağa kalkınca tansiyon düşmesi)
• İştah ve susuzlukta artış, intraokular (göz içi) basınçta azalma,
• Analjezi (ağrı hissinde azalma)
• İllüzyon, hallusinasyon, psikotik eksitasyon, depresyon, panik
b. Likit Esrar: Esrar olarak tanımlanan uyuşturucu madde kenevir bitkisi içerisinde bulunan THC isimli aktif maddedir. Hashish Oil denilen sıvı esrar (likit esrar) elde etmek için kenevir bitkisi içine (delikli kap , kevgir gibi şeyler) konur. Bu sefer içerisinde alkol kloroform hexane veya petrol eteri bulunan bir başka kap, örneğin varil içerisine sarkıtılır. Üstü örtülü olan kabın üzerine bakır borular veya imbik geçirilmiş olup, bu boruların içerisinde soğuk su dolaşmaktadır. Kap ısıtılmaya başlayınca sıvı ısınıp buharlaşır. Bakır borular ile temas edince, tekrar sıvı hale gelerek bu kez delikli sepette bulunan kırıntıların üzerine damlar, birlikte delillerden sıvı içerisine süzülür. Bu işlem sonucu elde edilen koyu renkli katran likit esrardır.
Normal olarak 1 kg %20 THC maddesi ihtiva eden likit için %2 civarında THC maddesi içeren kenevir bitkisi veya esrardan 10 kg. gerekmektedir.
c. Marihuna: Hint keneviri denilen bitkinin yapraklarının kurutulması ile elde edilir. İçerisnde % 6-10 oranında TTHC (tettrahidrokanabiol) bulunmaktadır.
d. Meskalin: Meskalin, Orta ve Güney Amerika’da yetişen ananas şekil ve büyüklüğünde Peyote kaktüsünün düğmeye benzer tepe kısımlarıdır. Tablet, Kapsül ve sıvı halde kullanılmaktadır. Kuvvetli acı bir tadı vardır. Sentetik olarak da laboratuarlarda üretilmektedir.
Sentetik uyuşturucular doğal uyuşturucuların karşılığı olarak, çeşitli kimyasal yollarla üretilmiş olan suni uyuşturuculardır. Genel olarak beyaz tabletler şeklinde hazırlanmakta olup, bazen üzerİerine çeşitli renklerde tabakalar geçirilir. Günümüzde en az tabii narkotik-ler kadar tehlikeli olan bu maddelerin illegal kullanımı gün geçtikçe tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır.
A. Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatanlar (Depresanlar)
a. Barbitüratlar: Barbitüratlar, Merkezi Sinir Sistemini etkileyerek yatıştırıcı, teskin edici etkinlik gösterirler. Barbitüratlar sentetik olarak değişik renk, hacim ve şekillerde kapsül veya tabletler halinde üretilirler. Tıpta kullanılan 30 kadar cinsi bulunur.
Bunlar hekim tarafından şahsı sakinleştirmek veya uykuya dalmayı kolaylaştırmak amacıyla sıkça kullanılan ilaçlardır. Örneğin; bir hastayı sakinleştirmek için Phenobambitali’nin ortalama bir tedavi dozu 15-30 miligram, uyku hali için ise 200-300 miligramdır. Bununla beraber bir Barbitürat bağımlısı günde 2000 miligram doza kadar çıkabilir.
Bu maddeler yüksek dozda kullanıldığında uyuşukluk, sinirlendirici davranış, kahkaha, sendeleme, intizam bozukluğu, reflekslerde yavaşlama, terlemede artış (hiper termi), göz bebeklerinde küçülme meydana gelir. Aşırı dozda alındığında şahsın şuursuz halde kendisini kaybetmesine de sebebiyet verebilir. İlacı kullanmayı bırakanlarda uykusuzluk, bulantı ve kusma, karın krampları, titreme, evham, halsizlik, kas spazmları gibi belirtiler görülmektedir.
En çok sarı kapsüller şeklinde imal edilen Pentobarbital Sodyum, mavi kapsüller halinde imal edilen Amobarbital Sodyum ile kırmızı ve mavi kapsüller halinde imal edilen Amobarbital Sodyum ve Secobarbital Sodyum’un kaçağa kaydığı tesbit edilmiştir.
• Sekobarbital: Seconal ticari adı altında “Lilly” isimli İlaç Firması tarafından üretilen bir sakinleştiricidir. Kırmızı mermi biçiminde kapsül halinde üretilmektedir. Ayrıca ampul ve toz formlan da mevcuttur.
• Pentobarbital: Nembutal ticari adı altında “Abbot” isimli ilaç firması tarafından üretilen bir sakinleştiricidir. Kapsül halinde olanlar san veya portakal/beyaz veya sarı/beyaz renktedir. Ayrıca, toz, fitil ve ampul formları da mevcuttur.
• Amobarbital : Amytal ticari adı altında “Lilly” isimli ilaç firması tarafından üretilen uyku amacıyla kullanılan sakinleştiricilerdir. Genellikle mavi renkli ve mermi şeklindedir. Ayrıca açık yeşil, san, pembe ve portakal renkli kapsül formları da mevcuttur.
Argoda, “Pembeler”, “Kızıllar”, “Kırmızı Kuşlar”, “Mavi Gökler”, “Çifte Bela”, “Noel Ağaçları” ve “Dikenler” gibi isimler alır.
b. Trankilizanlar: İnsanları sakinleştirmek ve kullananı uykulu hale getirmeksizin veya akli ve fiziki uyanıklığını azaltmaksızın endişelerini gidermek üzere kullanılırlar. Reçete ile satılmaktadır. Bunların en çok suistimal edilenleri ve sık rastlanılanları Meprobamate, Chlordiavepoxide ve Diazepamlar ve Benzodiazepines’dir.
• Meprobomate : Tansiyon ve kalp spazmlarını düzeltici olarak kullanılmaktadır. Piyasada farklı ticari isimleri bulunmaktadır. Bunlardan biri “Miltown”dur: Miltown tabletleri beyaz boyalıdır, kapsülleri mavi-şeffaf ve sarı-şeffaf renktedir.
• Benzodiazepines : Değişik ticari isimler altında üretilir. Bunlardan biri de Valium’dur. Beyaz, sarı, mavi renkli, tabletler şeklindedir. Tabletlerin ortası “V” şeklinde oyuk ve üzerinde Valium yazılıdır. Enjektabl formları da mevcuttur.
• Clordiyazepoxide : Librium ticari adı altında Roche firmasınca üretilmektedir. Tes-km edici ilacın öz maddesidir. Şiddetli gerginlik, üzüntü, alkolizm için tablet şeklinde olanlar mavi renktedir. Kapsülleri yeşil/sarı, siyah/yeşil ve yeşil/beyaz renktedir. Kapsüllerin üstünde 5, 10, 15 rakamları vardır.
c. Sedatifler: Akli/zihni aktiviteyi ve uyanıklığı yatıştıraıı barbitüratların aksine uyku hali yaratmayan sentetiklerdir.Bağımlılar arasında çok sevilir. Bunlar Methaqualone, Glutethimidi ve M-Hapları olarak bilinen Mandrax’tır. Birçok markalarla piyasada bulunmaktadır.
• Metaqualone : Değişik ticari isimler altında üretilmektedir.
- Qualude Beyaz renktedir. Rorer firmasınca üretiİir.
- Porest Turkuvaz mavi ve açık yeşil kapsüller halinde üretilir.
Kapsüllerin üzerinde “PD” yazılıdır.
- Sopar : Tabletler halindedir. Yeşil sarı ve portakal rengindedir.
B. Merkezi Sinir Sistemini Uyaranlar (Stimülanlar)
Uyarıcılar, fonksiyonları arttırarak merkezi sinir sistemini etkileyen bileşik maddelerdir. En yaygın iki uyarıcı, tütün ürünlerindeki nikotin ile kahve, çay ve bazı içeceklerde bulunan kafeindir. Birkaç tip uyancı vardır. Bunlar 4 grupta toplanabilir.
a. Amfetaminler: Tıbbi olarak uyku hastalığında, daha az yemek için şişmanlık durumlarında kullanılır. Uyarıcı özelliğinden dolayı sporcular tarafından doping olarak kullanılmaktadır. İlaç alındıktan sonra kan dolaşımı hızlandığından bütün duygular harekete geçer. İlacı alan kişiler uzun süre uykusuzluğa dayanabilirler. Zamanla yapılan doz artımı kişide istenmeyen neticeler husule getirmektedir.
Meşru üreticiler, amfetaminleri çeşitli ebat ve formlarda tablet, kapsül veya ampul halinde üretirler. Yasadışı yollardan üretilen amfetaminler görünüş olarak yasal olanlardan ayırt edilemez.
Kötü amaçla kullanılacak amfetaminler gizli laboratuarlarda, klinik süreçlere uyularak üretilir. Gizli laboratuarlar Ingiltere, Hollanda, Belçika, Kuzey Avrupa ilkeleri, Iran, Kore ve ABD’de yaygın olarak bulunmaktadır.
Argoda, “Canlılık Hapları”, “Göz Açıcılar”, “Uyandırıcılar”, “Kamyon Şoförleri”, “Yardımcı Pilotlar”, “Şeftaliler”, “Portakallar”, “Güller”, “Yeşilimsiler”, “Atlı Karıncalar”, “Ayak Topları” gibi isimler alırlar. Tablet, kapsül ve beyaz toz halindedir. En çok suisti- -mal edilenler Captagon ve Ecstasy’dir.
Captagon: Sentetik bir uyuşturucu türüdür. Önceleri Almanya’da yasal olarak üretilen bu maddenin üretimi suistimalinin artması üzerine durdurulmuştur. Üretiminin durdurulmuş olması ile birlikte yasal olmayan yollardan, yüksek kazanç elde etmek için çeşitli ülkelerde kaçak olarak üretilmeye başlanmıştır. Gelişmiş batı ülkelerinde özellikle de Almanya ve Hollanda’da üretilmektedir.
Captagon, sentetik eczalar içerisinde stimülan (merkezi sinir sistemini uyancı) olarak bilinen amfetamin ve amfetamin türevlerindendir. Etken madde olarak fenetylline içermektedir.
Captagon üretiminde tespit edilen iki aşama vardır. Birincisi fenetylline maddesinin imal edildiği kimyasal aşama, ikincisi ise elde edilen etken maddenin tablete dönüştürülmesi olan fiziksel aşamadır. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki; yasadışı yollardan Captagon üretimi yapan şahıslar, kimyasal aşama daha fazla uzmanlık, zaman ve laboratuar malzemesi gerektirdiği için, fenetylİine maddesini doğrudan temin edip, ikinci aşama olan ve çok uzmanlık gerektirmeyen fiziksel aşama devresinden itibaren üretimine geçmektedirler.
Önceleri etken maddesi fenetylline olarak üretilen ve satılan Captagon’un, üretiminin yasaklanması neticesinde yasadışı yollardan gizli laboratuarlarda üretilmeye başlanması ile etken maddesi ve içerisinde ne olduğu tam olarak bilinmeyen, ancak hapların üzerindeki Captagon logolanndan dolayı Captagon adı ile satışı yapılan, farklı özelliğe sahip haplar da tespit edilmiştir.
1971 Psikotrop Maddeler Sözleşmesinde özellikli olarak yer almış, sen-tetik psikotrop maddeler uluslararası kontrol sistemine girmiştir.
Genellikle şampanya, portakal ve pembe renklerde olup, üzerinde ters yarım hilal ve çift hilal şekilleri bulunmaktadır.
Captagon’un kullanımı özellikle Arap ülkelerinde yaygındır. Captagon yakalamaları genellikle ülkemize batı sınır kapılarından girişte gerçekleştirilmektedir.
Ülkemizde, 05.08.1982 tarih ve 82/5 190 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 2313 sayılı yasa kapsamına alınmış olan Amfetamin ve türevleri T.C.K’nın 403. maddesine dahil uyuşturucu maddelerdendir.
Merkezi Sinir Sistemini uyaran, amfetamin türevi, halusinasyonlara da sebep olabilen sentetik bir uyuşturucudur. Piyasada tablet, kapsül, toz ve sıvı formları mevcuttur. İlk olarak Çeçe sineği gibi böcekler soktuğunda insanları uyku halinden kurtarmak için 1912 yılında üretildiği bilinen Ecstacy’nin uyuşturucu olarak kullanımı ilk defa 1985 yılında Hollanda’da rapor edilmiştir. Kullanımı, 1980’li yıllarda kısmen genç insanlar arasında ev müzik kültürünün yaygınlaşması ile birlikte hızlı bir yükselişe geçmiştir.
Ağızdan kullanımı tehlikesiz görülmekle birlikte bir tek tabletin bile ölüme yol açabileceği bilinmektedir. Ayrıca, sağlık uzmanları, bu maddelerin Merkezi Sinir Sistemine ve vücuda olan zararlarını sürekli olarak bildirmektedirler. Alındıktan sonra 20 dakika içerisinde etkisi başlar ve 4 - 6 saat sürer. Kullananlar kısa bir süre yaşamın güzel olduğunu söyler kalbin dakikadaki atış sayısı artar. Böylece fazla enerjiyle dans edenler kendilerini büyük bir topluluğun bir parçası olarak duyumsarlar. Bulantı, kusma, korku, panik ve halüsinasyonlar olabilir. Aşın terleme ve ateş yükselmesi sonrası vücudun su kaybı halinde, birden fazla sıvı alınması sonucunda beyinde sıvı birikmesi ve ödem oluşabilir. Bu da ölüm sebebidir.
Moda uyuşturucular olarak bilinen bu tip sentetik maddelerin üretilmesi, genelde var olan etken maddenin özel muameleler ve kimyasal yöntemlerle moleküler anlamda değişiklik yapılması neticesinde birtakım ara maddelerin de katılmasıyla yapılmaktadır.
C. Halusinojenler (Hayal Gösterenler):
LSD (Lysergic Acid Diethylanıide): 1943 yılında bir kimyacı migren tedavisi için araştırma yaparken, LSD’yi keşfetmiş ve ilk olarak çavdar küfünün içinde bulunan bir asitten imal edilmiştir. LSD pek çok durum ve şekilde imal edilebilmektedir. Kokainden 100 kat daha güçlüdür. Genellikle ağızdan alınır. Ancak deri altına da zerk edilebilir.
Tatsız, kokusuz olan LSD toz halinde, toplu iğne başı büyüklüğünde veya kesme şeker, etiket, posta pulu, kağıt ve fotoğraf gibi maddelere emdirilmiş solüsyon şeklinde olabilir. 30 gram LSD 300.000 doz (kullanım) için yeterlidir. 20’den fazla çeşidi vardır. Her seferinde en az 100-200 mikrogram halinde kullanılır. Yarım saat içerisinde etkisini gösterir ve etkisi 6-36 saat kadar sürer.
LSD ilk alındığında aldatıcı tesirini göstermekte ve beyinin süratle çalışmasını sağlamaktadır. Bu anda insan kendini bir rüya aleminde zanneder. Fakat renkli rüya alemini, bir umarsızlık ve donukluk hali takip eder ve 13 saat kadar sürer. Ağızdan salyalar akmaya başlar, dil peltekleşir, her şeye razı olma hali görülür. İlacın etkisinin bitmesi halinde, baş dönmesi, göz kararması, yorgunluk, kusma, uykusuzluk başlar.
Kullanan kişinin kavrama yeteneği tahrip olduğundan gerçekle gerçek olmayanı ayırt edemez, mesafe kavrayışları orantısızdır. Çok değişik nakil ve saklama yolları vardır. Sıkça karşılaşılan bir örnek, şekere emdirilerek saklanmasıdır.
Argoda, “Eski Küpler”, “25”, “Zen”, “Şef’, “Şahin”, “Şeker Topalı”, “Cennet Mavisi” gibi isimler alınır. Ülkemizde kullanımı hemen hemen yok gibidir.
1971 Uluslararası Sözleşmesinde özellikli olarak yer almış, sentetik psikotropik maddeler uluslararası kontrol sistemine girmiş bulunmaktadır.
1. Uyuşturucu Üretim Bölgeleri
Haşhaş Eroinin hammaddesi olan haşhaş kapsülünün yasal olarak Hindistan, Japonya, Çin, Avusturalya, Fransa, İspanya Macaristan ve ülkemizde ekimi yapılmaktadır.
Yasadışı haşhaş ekimi Altın Üçgen (Burma, Laos ve Tayland) ve Altın Hilal (Iran, Afganistan ve Pakistan) ülkelerinde yapılmaktadır. Dünya Afyon üretiminde Afganistan’ın yaklaşık %70 ve Burma’nın %23 gibi bir ağırlığı vardır.
Ülkemizde haşhaş ekimi yapılacak bölgeler her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenip Resmi Gazetede yayımlanarak duyurulur. Haşhaşın lisanslı olarak ve kapsüller çizilmemek kaydıyla Uşak, Afyon, Denizli, Burdur, Isparta, Kütahya, Çorum, Amasya ve Konya’da kontrollü ekimi yapılmaktadır.
Haşhaş ekimi ve ürünün işlenmesi gibi konular Toprak Mahsülleri Ofisince (TMO) düzenlenir.
Güzlük haşhaş Ekim ayında, yazlık haşhaş ise Şubat ve Mart aylarında olgunlaşır. Bu dönemlerde TMO ekipleri tarlaları dolaşarak çizim kontrolü yaparlar, uygun gördükleri takdirde köy bazında “Kırım Belgesi” verirler.
Kenevir: Esrarın hammaddesi olan kenevir bitkisi doğal olarak her iklimde yetişebilmekte olup; Fas, Amerika, Afrika ve Asya’da ekimi yapılmaktadır.
Ülkemizde kenevir ekimi yapılacak yerler Tarım ve Köy İşleri Bakanlığınca belirlenir. Adı geçen Bakanlıkça üretim kontrol edilir.
Kenevir bitkisinin ülkemizde Kastamonu, Zonguldak, Izmir, Burdur, Samsun, Ordu, Amasya, Çorum ve Yozgat yöresinde ekimi yapılmaktadır.
İzinsiz yetiştirilen kenevir bitkisi Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı teşkilatında görevli ziraat mühendisleri, bulunmadığı yerlerde ziraat teknisyenlerinin vereceği rapor üzerine mahallin en büyük mülki idare amirinin emriyle zabıta tarafından imha edilir.
Koka Bitkisi: Kokainin hammaddesi olan koka bitkisinin ekimi başlıca Kolombiya, Peru ve Bolivya’da yapılmaktadır.
Sentetik Uyuşturucular: Sentetik Uyuşturucuların çoğunluğu Avrupa ülkelerinde özellikle Almanya, Belçika ve Hollanda’da üretilmektedir.
Ara Maddeler: Eroin imalinde kullanılan Asetik Anhidrit, başlıca Rusya, Çin ve Hindistan’da üretilmektedir.
Asetik Anhidrit ihracatçısı ülkeler; ABD, Kanada, Meksika, Rusya, İngiltere, Alman-
ya, Hollanda, Belçika, Fransa ve İsviçre’dir. Yine Hollanda, Belçika, Singapur ve Hong-Kong transit konuma sahiptir.
İthalatçı ülkeler ise başlıca ABD, Kanada, Meksika, İsviçre, Polonya, Türkiye, Çin, Japonya ve Kore’dir.
2. Uyuşturucu Tüketim Bölgeleri
Esrar, Eroin ve Kokain batılı toplumlarda, henüz tam olarak dışa açılmamış Rusya’da ve üretimin yapıldığı bölgelerde üretimin de etkisiyle daha çok tüketilmektedir.
Doğal uyuşturucuların tüketildiği batılı ülkelerde, bu uyuşturucuların üretiminde vazgeçilmez maddelerden biri olan Asetik Anhidrit başta olmak üzere kimyasal maddeler üretilerek talep bölgelerine sevk edilmektedir.
Sentetik uyuşturucu kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Bu maddeler kimya sanayileri gelişmiş batılı ülkelerde üretilerek, bir kısmı yine bu ülkelerde büyük bir kısmı ise Arap ülkelerinde tüketilmektedir.
Bazı Batı Avrupa ülkelerinde eroin bağımlılığının azaldığı, kokain ve amfetamin bağımlılığının arttığı, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ile Bağımsız Devletler Topluluğunda ise eroin bağımlılığının arttığı gözlemlenmektedir.
3. Dünyadaki Uyuşturucu Ve Kimyasal Madde Kaçakçılığı Rotaları
Bilindiği üzere, ülkemiz coğrafi olarak Altın Hilal (İran, Afganistan, Pakistan) ve Altın Uçgen (Laos, Tayland, Burma) uyuşturucu üretim bölgeleri ile tüketim bölgeleri olan batı ülkeleri üzerinde bulunan ve uyuşturucu trafiği açısından en önemli transit yolu olarak adlandırılan Balkan Rotası üzerinde bulunmaktadır.
a. Klasik Balkan Rotası
Tarihi İpek Yolu üzerinde kolları bulunduğundan İpek Yolu Rotası olarak da adlandırılmaktadır. Güneybatı Asya haşhaş ekim bölgelerinden başlayarak, İran ve Türkiye topraklarım geçip, Balkan Yarımadası üzerinde iki kola ayrılmakta, Birinci kolu; Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya üzerinden Almanya’ya (Kuzey Yolu) ikinci kolu ise, Türkiye ve Yunanistan üzerinden genellikle deniz yolu ile Batı Avrupa’ya (Güney Yolu) ulaşmaktadır.
b. Kuzey Karadeniz Rotası
Kuzey Karadeniz Rotası genel olarak 1; Afganistan-Türkmenistan, Özbekistan-Kazakistan, Rusya-Ukrayna, Polonya-Çek Cumhuriyeti-Almanya, 2: Afganistan-Iran - Azerbaycan – Gürcistan – Rusya / Ukrayna-Makedonya, Romanya, Hırvatistan , Slovenya, İtalya-Fransa, 3: Afganistan-Tacikistan –Kırgızistan – Kazakistan – Rusya – Ukrayna - Beyaz Rusya - Polonya- Çek Cumhuriyeti -Almanya şeklinde kullanılmaktadır.
c. Doğu Akdeniz Rotası
Altın Hilal (Pakistan, Iran, Afganistan) bölgesinden deniz yoluyla Hint Okyanusu, Kızıldeniz ve Akdeniz üzerinden(Yunanistan-Italya-İspanya) Batı Avrupa ülkelerine yönelik bir rotadır.
d. Çift Basamak Yöntemi
Her üç rotadan Balkan ve Orta Avrupa Ülkelerine ulaşan uyuşturucu maddeler burada tekrar depolanarak kara ve hava yoluyla Avrupa ve Amerika pazarına ulaşmaktadır. Uzantıları: 1 .Macaristan-Slovakya-Polonya-Almanya, 2. Slovenya – İtalya – Fransa - İspanya, 3. İtalya - Fransa gibi belirlenmiştir.
SSCB’nin dağılmasından sonra ortaya çıkan yeni yapılanma, otorite boşlukları ve Türkiye’deki mücadelenin olumlu etkileri sonucunda Kuzey Karadeniz’de yeni ve alternatif bir rota oluştuğu tespit edilmiş ve bu tespit, yapılan uluslararası toplantılarda diğer ülkelerce de kabul görmüştür. İpek Yolu güzergahındaki Balkan Rotası üzerinde bulunan diğer ülkelerin ve ülkemizin uyuşturucu maddelerin kaçakçılığı konusunda yürüttükleri işbirliğinin uyuşturucu ile mücadelede önemli başarı sağladığı bir gerçektir.
Eylül 2000 tarihinde Alman BKA (Emniyet) Teşkilatınca düzenlenen İpek Yolu üzerindeki yasadışı uyuşturucu madde ticareti ile Güneybatı Asya bölgesinden Batı Avrupa’ya ulaşan uyuşturucu maddelerin kontrolüne ilişkin stratejilerin ele alındığı toplantıda Karadeniz Rotasının ön plana çıktığı kabul edilmiştir.
Yine son iki yıl içerisinde Pakistan Limanlarında Hint Okyanusu, Kızıl Deniz ve Süveyş Kanalını takiben Akdeniz üzerinden Kıbrıs Adasının güneyinden Avrupa’ya deniz yoluyla ulaşan Doğu Akdeniz rotasının uyuşturucu ticaretindeki önemi artmaktadır.
Ayrıca UNDCP Raporları ve Interpol’den alınan bilgilerden, Pakistan’dan Havayolu ile başlayan Özbekistan-Ukrayna-Romanya, Irak-Bulgaristan-Fransa güzergahları kullanımının arttığı anlaşılmaktadır.
2000-2001-2002 yılları ele alındığında dünyadaki eroin hammaddesi afyonun neredeyse tamamına yakınının Afganistan’da üretildiği, 2000 yılında Taliban yönetiminin koyduğu yasak ile üretilen uyuşturucunun Afganistan çıkış noktasında olan Hindistan ve Pakistan’daki depolara ve~ kuzey rotası girişli Özbekistan, Tacikistan sınırlarındaki depolara kaydığı, hatta 2002 yılı itibarıyla işlenmiş baz morfinin 2500 ile 3000 ton arası olduğu yapılan çalışmalar neticesi belirlenmiş, bu rakamlar UNDCP raporlarıyla da açıklanmıştır.
4. Türkiye’deki Uyuşturucu ve Kimyasal Madde Kaçakçılığı Rotaları
a. Uyuşturucu Maddeler: Eroin ve esrar türü uyuşturucu maddeler Doğu ve Güneydoğu sınırlarımızdan girerek, Batı sınırlarımızdan Avrupa’ya doğru çıkış yapmaktadır. Ayrıca, son zamanlarda Arnavutluk-Türkiye güzergahlı esrar kaçakçılığında artış olduğu gözlemlenmiştir.
b. Sentetik Uyuşturucular: Amfetamin türü uyuşturucular, Avrupa üzerinden gelip, Batı kapılarımızdan girerek, Güney ve Güneydoğu kapılarımızdan çıkış yapmaktadır.
c. Ara Maddeler: Uyuşturucu madde yapımında kullanılan Asetik Anhidrit gibi kimyasal maddeler Avrupa’dan gelerek Batı Sınırımızdan giriş yaparak Güney ve Güney Doğu sınırlarımızdan uyuşturucu üreten ülkelere doğru çıkış yapmaktadır. Ayrıca, son zamanlarda Asetik Anhidrit maddesinin Rusya’dan Karadeniz Limanlarımıza, yasadışı yollardan getirilmeye çalışıldığı gözlemlenmiştir.
UYUŞTURU KAÇAKÇILIĞINDA KARA, DENİZ VE HAVA YOLUYLA YAYGIN OLARAK KULLANILAN GİZLEME YONTEMLERİ VE RİSK GÖSTERGELERİ
1. Kaçakçılıkla ilgisi Olan Yaya, Sürücü ve Yolcuların Davranışlarıyla İlgili Emareler
1) Sürücü aracı yavaş kullanır,
2) Şerit değiştirmeye çalışır,
3) Yolcularla yer değiştirir,
4) Sıradaki belirli bir grubun arasına karışmaya çalışır,
5) Sırada iken arama görevlilerini izlemeye çalışır,
6) Yürüyüşünde topallama, hızlı yürüme gibi açık anormallikler görülür,
7) Eli ile dışarıdan ceplerini yoklar, kontrol eder,
8) Ellerini koltuğun altına ve ön koltuğun arkasına uzatır,
9) Kadın ise çantasını, mantosunu vs. elinde sıkı tutar,
10) Elbisesini, süs takılarını vs. düzeltir veya onlarla oynar,
11) Sürücü arabanın etrafına veya sürekli olarak yolculara kısa ve kaçamak bakışlar atar,
12) Sürekli sigara içer,
13) Dik oturur,
14) Huzursuzdur ve yerinde duramaz,
15) Arama görevlisinden bakışlarını kaçırarak, diğer yolcularla konuşmaya devam eder,
16) Çok konuşur ve samimi davranmaya çalışır,
a) Arama görevlisine istekle sorular sorar,
b) Aramadan çabuk çıkması gerektiği yolunda mazeretler sıralar
17) Hiç konuşmaz, duygularını belli etmez,
18) Kaçamak cevaplar verir ve yalanlar söyler,
19) Sınırdaki şüpheli arabalar ve sürücülerle ilgili bilgiler vermeye gönüllüdür,
20) Gereği yokken meşhur kişilerin adını verir,
21) Cezalarla ilgili sorular sorar,
22) Taşıtta birkaç kişi olduğu halde grubun sözcülüğünü yapar,
23) Aşırı soğukkanlı, kibar ve yardımcı olmaya çalışır,
24) Çoğunlukla pahalı, lüks otomobil kullanırlar,
25) Giysileri alışık olmayan tipte veya dekoltedir,
26) Bulutlu bir havada güneş gözlüğü talçar,
27) Özellikle sıcak bir günde uzun kollu gömlek giyer,
28) Direksiyonu çok sıkı tuttuğundan parmaklarının ekİem yerleri bembeyaz olmuştur.
29) Elleri ve kolları gergin bir haldedir,
30) Elleri titrer,
31) Ellerini ovuşturur,
32) Terler,
33) Boyun damarları belirgin bir şekilde atar,
34) Kalbi hızlı çarpar,
35) Sürekli olarak dudaklarını yalar,
36) Gözlerini bir noktaya dikmiştir veya sönük ifadeİidir,
37) Gözbebeği ufalmıştır,
38) Gözü seğirir veya tikleri çıkar,
39) Göz göze gelmekten kaçınır,
40) Gözleri büyür, kanlanır, donuklaşır, göz kenarları kanlıdır,
41) Sesi yüksek ve sinirlidir,
42) Boğazı kurur, sürekli olarak zor yutkunur,
43) Nefesi kesilir,
44) Benzi sararır veya kızarır,
45) Elleri yağlı veya çok kirlidir,
46) Hasta numarası yaparak, yüksek sesle şikayetlerde bulunur,
47) Kravatlı ve temiz giyimli olabilir,
48) Oyalama taktikleri kullanabilir,
Örneğin:
a) Arama görevlileri veya yolcularla tartışır,
b) Yanındaki çocuklar çığlık atar veya aşırı derecede terbiyeli davranırlar,
c) Gözlerini yummuş uyuyor olabilirler,
d) Koltuğun, yedek lastiğin üzerine kaçak malı gizlemek için bilhassa konmuş eşyalar vardır,
e) Yandaki şeritte bir olay olur,
t) Yolcu yalandan hastalanır,
49) Kullanılan araç sürücüye ait değildir,
50) İkinci aramaya geçmesi söylendiğinde, tavrında değişmeler meydana gelir,
51) Araç plakası genellikle, uyuşturucu trafiğinde geçiş bölgesi olmayan bölgelere aittir,
52) Araçta genellikle 2 kişi olurlar,
53) Aracın herhangi bir yeri söküleceğinde, daha önceki aramalarda araçların her tarafı sökülerek didik didik arandığını ve hiçbir şeyin bulunamadığını söyler,
54) Aramalarda çok zaman kaybettikleri ve mağdur ettikleri konularda sürekli şikayette bulunurlar,
55) Arama görevlilerine sigara ve yiyecek teklifi yaparlar.
2. Kişilerin Üzerlerinde Uyuşturucu Madde Gizlenmesine Uygun Yerler
1) Sigara paketi içinde.
2) Göğüs ve sütyenine bantla iliştirme.
3) Kaba et kısımlarına bantlama.
4) Çorapların içinde.
5) Kadın hijyenik tampon ve petlerin içinde.
6) Korse içinde.
7) Film kutuları içinde.
8) Kemerler içinde.
9) Yara bantları ve bandajların içinde.
10) Takma uzuvlarında.
11) Hamile süsü verilen kadınların vücutlarına sarılmış olarak.
12) Sporcu kafilesi görünümü ile spor malzemeleri içinde.
13) Gözlük kutularında.
14) Sahte alçı uzuv içinde.
15) Külotlarına iğnelenmiş durumda.
16) Çocuk oyuncaklar içinde.
17) Çocuklar üzerinde.
18) İçi boş koltuk değnekleri içinde.
19) İlaç kutularının içinde.
20) Peruk altında.
21) İnsan vücudu (mide, makat, vajina )içinde.
3. Kaçakçılıkta Kullanılan Aracın Belirtileri
a.Araç
1) Aracın eski model olması.
2) Aracın son model olması.
3) Aracın kiralık olması.
4) Geçmiş dönemlerde kaçakçılıkta kullanıldığının bilinmesı.
5) Yeni kaynak izlerinin olması( yakıt deposu, şase, bagaj).
6) Yeni boyanmış olması.
7) Aracın mühürlerinde değişiklik olması.
8) Araç üzerinde veya bagajında tozlu parmak izlerinin bulunması.
9) Kapı ve kapının iç tarafındaki kaplamamn gevşek olması.
10) Camının açılıp kapanmaz durumda olması.
11) Kelebek camının kırık olması.
12) Çamurluklara vurulduğunda tok ses gelmesı.
13) Yakıt deposunda, yakıt doldurma hortumu, conta veya lastik keçenin olmaması.
14) Göze çarpıcı parlak görünümlü cıvata, vida veya cıvata puİunun bulunması.
15) Gevşek cıvata, vida vs. görülmesi.
16) Zedelenmiş ve üzeri çizilmiş vidaların bulunması.
17) Yedek lastiklerle, kullanılmakta olanlar arasında boyut farklılıklarının olması.
18) Aracın alt kısmının çamurlu olması.
19) Yakıt deposunda sızıntı olması.
20) Tekerlerden üçü çamurlu iken, birinin temiz olması veya bir tekerin havasının daha az olması.
21) Aracın temiz fakat plakanın kirli olması.
22) Aracın kirli fakat plakanın temiz olması.
23) Geçici plaka olması.
24) Değiştirilmiş veya genişletilmiş akünün olması.
25) Taban döşemesinin kalın yaptırılmış olması.
26) Aracın arkasının önünden alçak olması.
27) Taşıtın tek tarafa doğru eğimli olması. 15
28) Bagaj kısa veya tavandaki boşlukların doldurulmuş olması.
29) Tekerlek contalarının yeni sökülmüş olması.
b. Mülkiyeti
1) Aracın çok yakın zamanda el değiştirmiş olması.
2) Şoförün aracın da sahibinin olması.
3) Yeni alınan izin belgesi (aracın el değiştirdiğinin göstergesi olabilir).
4) İzin belgesinde aracın gerçek durumuna uymayan ayrıntılarının olması.
c. Şoför ve Muaviııi:
1) Uyuşturucu üretimi yapılan veya geçiş yolu üzerindeki ülke doğumlu.
2) Kısa mesafeli güzergah olmasına rağmen iki şoför bulunması.
3) Şoför ve muavininin uyruklarının farklı olması.
4) Vizesiz pasaportlar veya birkaç vizesi bulunan pasaportlar.
5) Şoförün /muavinin planlanmış güzergah üzerinde, sipariş ile yada eşyaların alıcısıyla ilgili ayrıntılı açıklama yapamaması (kesin siparişi sadece yol üstünde telefonla yada irtibat kurulacak kişilerden alacaklardır.)
d. Güzergah
1) Belirlenmiş güzergahın dışına çıkan araçlar.
2) Transit geçiş ülkelerinde fazla duraklamalar
e. Taşıma Belgeleri
1) Yükleme yerlerinin uyuşturucu üretilen yada transit geçiş ülkelerinde olması
2) Gerçekteki taşıyıcının, TIR Karnesi sahibi taşıyıcıdan farklı olarak küçük bir taşeron olması
3) TIR taşımacılığının başlaması, sınır dışına çıkışı ve yükleme arasında sıradışı zaman farkı
4) Eşyaların sıradışı menşeileri, yarış noktası ülkede talep olmayan mallar (Bulgaristan’da İngiltere’ye madensuyu satışı gibi)
5) Nakliye bedeliyle, taşınan mal arasında orantısızlık olması
6) Nakliye bedelinin önceden nakit olarak ödenmiş olması
7) Yükleme kısmının yeterince dolu olmaması (karlı taşımayı mümkün kılmayacak şekilde)
f. Ticaret Belgeleri
1) Belgenin içeriklerinin çelişkili olması
2) Teslimatçının ve alıcının tescil edilmemiş ticari firmalar olması
3) Teslimatçının ve alıcının adreslerinin tam olmaması
4) Yapılan alışverişin alıcının ticari faaliyet ilgi alanından farklı olması
5) Taşımacılığın ekonomik olarak makul olmaması (karlı taşımayı mümkün kılmayacak şekilde)
4. Gizleme Metodları
Uyuşturucu kaçakçıları, uyuşturucu maddeyi akla gelmedik usullerle gizlemektedirler. Ancak mutlaka bazı ipuçları bırakmaktadırlar.
a. Araçlarda Gizlemeye Uygun Yerler:
1) Kaput ve far arka stop lambaları içinde.
2) Tekerlek kapakları içinde.
3) Yedek lastik içinde.
4) On cam sileceği su deposunda.
5) Bagajdaki sahte aküler içinde.
6) Güneş siperlikleri içinde.
7) Halıların altında.
8) Yedek lastiğin yerleştirildiği bölümde.
9) Sahte çift susturucular içinde.
10) Kapı içlerinde.
11) Yakıt depoları içinde.
12) Kamyonlarda katlanmış branda içinde.
13) Kanepe döşemesi içinde ve kanepe altlarında.
14) Kamyon şase profilleri içinde.
15) Kamyon ve otobüslerdeki rüzgar kırıcılan içinde.
16) Kamyon ve otobüs reklam panoları içinde.
17) Radyo ve Televizyon içinde.
18) Çamurlukların yan tarafında.
19) Kamyonlarda gizli ikinci kasa döşemesi altında.
20) Araçta taşınan tabut içinde.
21) Pazarlamacı görünümü altında, pazarlanacak eşyanın içinde.
22) Kamyonda nakledilen kireç torbaları içinde.
23) Araç plakasının takıldığı bölümün içerisinde.
24) Marşbiyel içinde.
25) Motor bölmesi içinde.
26) Havalandırma ve kalörifer tertibatı içinde.
27) Kamyon ve kamyonetlerde, kasa bağlantı direkleri içinde.
b. Araçlarda Yapılan Gizli Bölmelerin Belirtileri
1) Aracın kasasının orijinal kalınlığı, 4,5-7 cm arasında olup, bu ölçülerden daha kalın olması.
2) Aracın kasasının herhangi bir bölümüne yeni boya yapılmış olması.
3) Aracın kasasına ilave kasa yapılmış olması. (Yeni Malzeme)
4) Aracın şase ve deposunda yeni boya veya kaynak izi olması.
5) Aracın tabanına ilave saç atılması.
6) Şoför mahalli döşemesinin yeni olması, dikiş parlaklığı gibi sonradan değişiklik yapılması, araca ve şoför mahalline özel bölme yapılmış olması.
c. Evler ve Müştemilatlarında Gizlemeye Uygun Olan Yerler
1) Açılmış sigara paketi içinde.
2) Lavabo ve banyo içinde.
3) Katlanmış yataklar içinde.
4) Çiçek saksılarının içinde.
5) İlaç çeşitlerinin içinde.
6) Tablo ve ayna arkalarında.
7) El feneri içinde.
8) Portatif hava soğutma cihazları içinde.
9) Kümeslerin içinde.
10) Süpürgelik arkalarında.
11) Bacaların içinde.
12) Kuyu içindeki boşluklarda veya kuyu içinde sarkıtılmış durumlarda.
13) Buzdolabı içinde.
14) Tavan ve taban döşemesi içinde.
15) Tuvalet sifon depolarında.
16) Kilerdeki un çuvalları içinde.
17) Perdelerin arkasında asılı vaziyette.
18) Boş mutfak ocağı tüplerinin içinde.
19) Sprey kutularının içinde.
20) Çamaşır makinesi içinde.
21) Masa ve çerçeve altlarına bantla tutturulmuş vaziyette.
22) Av fişekleri içinde.
23) Yastık ve minderlerin içinde.
24) Parkelerin altında.
25) Bahçelerdeki sık ağaçların dallarında.
26) Kurumuş ağaç gövdelerinin içinde.
27) İçi boşaltılmış sebzelerin içinde.
28) Tavan araları yalıtıcıları arasında.
29) Elektrik süpürgesi içinde.
30) Ocak altındaki gizli bölmelerde.
31) Bahçelerdeki fırın ve tandır içinde.
32) Ev ekmeği içinde.
33) Bahçe içindeki kireç torbaları içinde.
34) Yumurta sepetleri içinde.
35) Hemen yanında dere, çay geçen ıssız yerlerdeki ev ve eklentilerinde.
