T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü
Sayı :27268749-170.06
Konu :Radyasyon İzleme Sistemleri
17.08.2018 / 36727048
GÜMRÜK VE TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİNE
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'ndan alınan ekte kayıtlı yazılarda;
- RİS’lerin kesintisiz olarak çalıştırılması için gerekli güç kaynağı yedeklemelerinin sağlanması,
- RİS’lerin elektrik bağlantılarının hiçbir surette kesilmemesi ve cihazların çalışır vaziyette tutulması,
- Gümrüklü sahaların yenileme ve inşa çalışmalarından en az etkilenecek yerlerin belirlenerek RİS’lerin bu noktalarda kurulumunun temin edilmesi hususunda Kurum'un teknik heyetine gerekli yardımın sağlanması,
- RİS'lerin araç ve konteyner tarama sistemleri ile bagaj tarama sistemlerinden yayılan radyasyondan etkilenmeyecek bir mesafeye kurulması,
-Gümrüklü sahadaki yenileme ve inşa çalışmaları sebebiyle herhangi bir peronda RİS kullanılamıyor ise bu perondan giriş yapacak araçların RİS bulunan peronlara yönlendirilmesi,
-Kontroller esnasında RİS’lerin yanı sıra radyasyon el dedektörlerinden de istifade edilmesi,
Hususları bildirilmiştir.
Ayrıca, TAEK tarafından, özellikle külçe veya preslenmiş metal girişinin olabileceği Cilvegözü, Yayladağı, Öncüpınar ve Karkamış Sınır Kapıları'ndan halihazırda faal olanlarda alınan radyasyon alarmlarına ilişkin ilgili yerlere haber verilmediğinin ve veri akışında kesilmeler olduğunun tespit edildiği bildirilmiştir. Bu kapsamda, bölge hassasiyeti de göz önünde bulundurularak, RİS'lerden düzenli veri akışının sağlanmasına azami özen gösterilmesi, tüm radyasyon alarmlarının dikkate alınarak kontrollerin el dedektörleriyle desteklenmesi ve yapılan ölçümlere ilişkin kayıtların TAEK'e bildirilmesi hususunda gereğini rica ederim.
Mehmet AKILLI
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı
Ek: Resmi yazı (2 adet)
TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU
Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi
Sayı :94144436-340.02.02-E.37070 08.08.2018
Konu :Radyasyon İzleme Sistemi (RİS)
08.08.2018 / 36574039
TİCARET BAKANLIĞINA
(Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü)
İlgi :20.08.2015 tarihli ve 10001301 sayılı yazınız.
Malumları olduğu üzere Suriye'den gerçekleştirilecek ithalat işlemleri ile ilgili olarak Bakanlığınızca yapılan düzenleme ilgi yazı ile bildirilmiştir. Öte yandan atıkların ve metal hurdaların Türkiye Gümrük Bölgesine giriş işlemlerini gerçekleştirmeye yetkili Gümrük Müdürlüklerinin belirlendiği Gümrük Genel Tebliği kapsamında Cilvegözü, Yayladağı, Öncüpınar ve Karkamış Gümrük Müdürlüklerinde Kurumumuz tarafından kurulmuş Radyasyon İzleme Sistemi (RİS) mevcuttur. Söz konusu sistemler Bakanlığınızca işletilmekte olup, Bakanlığınız Komuta Kontrol Merkezi'nin yanı sıra Kurumumuz Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi'nce de izlenebilmektedir.
Ancak son zamanlarda Cilvegözü, Yayladağı, Öncüpınar ve Karkamış Gümrük Müdürlüklerinde kurulu olan RİS'lerden alman veri akışlarında kısa süreli de olsa aksamalar olduğu ve aksamalı gelen verilerin değerlendirilmesi neticesinde ise radyasyon alarmını tetikleyen unsurlar (araç/yolcu/TIR) hakkında ilgili yerlere haber verilmediği hususları tespit olunmuştur.
Bu nedenle özellikle Suriye'den gerçekleşecek külçe veya preslenmiş metal girişinin olacağı Cilvegözü, Yayladağı, Öncüpınar ve Karkamış Sınır Kapıları ile ilgili olarak;
1) Kurulu bulunan RİS'lerin sınır kapılarında yürütülmekte olan yenileme çalışmalarından mümkün olduğunca etkilenmeyecek şekilde muhafaza edilmesi,
2) RİS'lerin elektrik beslemelerinin hiç bir suretle kesilmemesi,
3) Bölgenin hassasiyeti göz önüne alınarak, Bakanlığınız personelinin, en zayıf radyasyon alarmı durumunda bile taşınabilir el dedektörleri kullanarak geçiş yapan unsurların yakınında radyasyon ölçümleri yapması ve kayıtlarını tutarak ilgili yerler haber vermesi,
4) RİS'lerin ülkeye giriş yapılan kapılarda kuruldukları dikkate alınarak, yenileme ve inşaa çalışmaları nedeniyle RİS kurulu bulunan terminal kullanılamıyorsa özellikle Cilvegözü, Yayladağı, Öncüpınar ve Karkamış Gümrük Kapılarında olmak üzere araçların ülkeye girişinin RİS kurulu bulunan diğer terminallerden (Örn: otomobil terminali) sağlanması,
5) Gümrük kapısında RİS kurulumu için yer gösterilirken araç tarama, paket kontrol vb. X-ışını ile çalışan cihazların etki alanından uzakta yerler belirlenmesi,
6) Havalimanlarında yapılacak kurulum/bakım hizmetleri .............. izin alma hususunda koordinasyonun sağlanması,
hususları önem arz etmektedir.
Bilgilerini ve gereğini arz ederim.
Dr. Zafer DEMİRCAN
Başkan V.
TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU
Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi
Sayı :94144436-340.02.02-E.37142 08.08.2018
Konu :Gümrük Kapıları Radyasyon İzleme Sistemi (RİS)
08.08.2018 / 36538056
TİCARET BAKANLIĞINA
Malumları olduğu üzere Bakanlığınız ile Kurumumuz arasında 25.11.2015 tarihli Gümrük Kapılarında Bulunan Radyasyon İzleme Sistemlerine İlişkin İşbirliği Protokolü mevcuttur. Söz konusu protokol çerçevesinde Bakanlığınızca belirlenen sınır kapılarında tarafınızca uygun görülen lokasyonlarda Kurumumuz tarafından Radyasyon İzleme Sistemlerinin (RİS) kurulumu gerçekleştirilmektedir. Kurulumdan sonra RİS'ler Bakanlığınızca işletilmekte olup, elde edilen veriler Bakanlığınız Komuta Kontrol Merkezi'nin yanı sıra Kurumumuz Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi'nce de izlenebilmektedir.
Bu kapsamda kurulumu gerçekleştirilmiş olan bugün itibariyle 77 adet RİS mevcut olup bu sayı her geçen gün artmaktadır. Türkiye Gümrük Sahasına izinsiz olarak girebilecek olası bir nükleer veya radyoaktif malzemenin tespitine yönelik olarak gümrük kapılarında kurulumu sağlanan RİS'lerin işletilmesiyle ilgili olarak;
1) RİS'lerin kesintisiz olarak çalıştırılması için gerekli güç kaynağı yedeklemelerinin sağlanması,
2) Hiç bir suretle RİS'lerin elektrik bağlantılarının kesilmemesi ve cihazların çalışır vaziyette tutulması,
3) Geçen süre zarfında süreklilik arz ettiği anlaşılan sınır kapılarında yürütülmekte olan yenileme ve inşaa çalışmalarından mümkün olduğunca az etkilenecek yerlerin belirlenerek, RİS'lerin buralara kurulmasının sağlanması,
4) RİS'lerin ülkeye giriş yapılan kapılarda kuruldukları dikkate alınarak, yenileme ve inşaa çalışmaları nedeniyle RİS kurulu bulunan terminal kullanılamıyorsa araçların ülkeye girişinin RİS kurulu bulunan diğer terminallerden (Örn: otomobil terminali) sağlanması,
5) Gümrük kapısında RİS kurulumu için yer gösterilirken araç tarama, paket kontrol vb. X-Işını ile çalışan cihazların etki alanından uzakta yerler belirlenmesi,
6) Havalimanlarında yapılacak kurulum/bakım hizmetleri için havalimanında yetkili kurumlardan izin alma hususunda koordinasyonun sağlanması,
hususları önem arz etmektedir.
Bunlara ek olarak, etkili bir sınır kontrolünün gerçekleştirilmesi için RİS'lerin yanında el dedektörlerinin de (taşınabilir radyasyon doz hızı ölçüm cihazı) bulunuyor ve ilgili personel tarafından kullanılabiliyor olması elzemdir. El dedektörler ................. yerinin belirlenmesinde ve bu esnada radyasyon doz hızlarının ölçülmesi yoluyla çalışan/insan sağlığının korunması açılarından önemlidir. Bu nedenle RİS'lerin bulundukları yerlerde, çalışır vaziyette, geçerli kalibrasyonu olan 24 saat kullanılabilecek en az bir adet el dedektörü bulundurulması hususu önem arz etmektedir.
Türkiye gümrük sahasının olası bir nükleer veya radyoaktif madde kaçakçılığından etkin bir şekilde korunması amacıyla yukarıda bahsedilen hususlara azami özen gösterilmesi gerekmektedir.
Bilgilerini ve gereğini arz ederim.
Dr. Zafer DEMİRCAN
Başkan V.
