Türkiyenin Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemine Katılımı Hakkında Gümrük Genel Tebliği
(Avrupa Menşe Kümülasyonu)
Sıra No:1
Gümrük Müsteşarlığından: 21.04.1999 tarih ve 23673 s. R.G.
Madde 1- Bu Tebliğin amacı, 1997 yılından itibaren kademeli olarak Avrupa Topluluğu, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Romanya, Bulgaristan, Litvanya, letonya, Estonya, Slovenya ve EFTA ülkelerini (İzlanda, İsviçre, Norveç ve Lihtenştayn) kapsayan ve "Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu (PAMK) Sistemi" olarak adlandırılan ticaret sistemine 1/1/1999 tarihi itibariyle Türkiye'nin de dahil olması üzerine, sistemin Türkiye'de işlemesini sağlayan, 21/2/1999 tarihli ve 23618 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik"in genel ilke ve esaslarına açıklık getirmektir.
Bu Tebliğ'de geçen "Yönetmelik" ifadesinden birinci fıkrada anılan Yönetmelik anlaşılır.
Madde 2- Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin (f) bendi uyarınca menşe kümülasyonu uygulaması, Yönetmeliğin 1 inci maddesi kapsamında Estonya veya Macaristan menşeli eşya için 1/1/1999 tarihi itibariyle hüküm ifade etmek üzere başlamıştır.
Bu Tebliğ'in 1 inci maddesinde PAMK sistemine dahil olarak belirtilen diğer ülkelerin her biri ile Türkiye arasında varılacak mutabakat ve gerekli hukuksal işlemlerin tamamlanmasından sonra, Yönetmeliğin 1 inci maddesine ilgili ülkenin ilave edilmesi ve Yönetmelik'te yapılacak değişikliklerle anılan ülke de sistem kapsamına alınmış olur. Böylece kapsama alınan ülke menşeli eşyaya da, anılan Yönetmeliğin menşe kümülasyonu hakkındaki hükümleri uygulanır.
Madde 3- PAMK sistemi Türkiye'de, Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda işler.
Buna göre, PAMK sistemine dahil ülkeler menşeli girdiler kullanılarak üretilmiş bir eşya Yönetmeliğin 4 üncü maddesi ve ilgili diğer hükümlerine uygun olması kaydıyla, herhangi bir PAMK sistemi ülkesine ithal edilirken tercihli rejimden yararlanır. PAMK sistemi ülkeler menşeli olan ve kullanılan girdilerin, Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen yetersiz işçilik ve işlemlerin ötesinde bir işleme tabi tutulmaları yeterli olup, bunların Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen yeterli işçilik ve işlemden geçmiş olmaları şart değildir. Yeterli işçilik ve işlem görme koşulları, sadece PAMK sistemi dışında bulunan ülkeler menşeli girdiler için şarttır.
PAMK sistemine dahil olmayan ülkeler menşeli girdiler kullanılarak üretilen eşya da Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtildiği şekilde yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olması ve ilgili diğer hükümlere uygun olması kaydıyla, PAMK sistemi ülkelerine ithal edilirken tercihli rejimden yararlanır.
Örneğin, bir Türk üreticisinin, Macaristan ve Estonya menşeli girdiler kullanarak ürettiği bir eşyanın Macaristan'a ihraç edilmesi sırasında, çıkış gümrük idaresince eşya menşei tespit edilirken, Yönetmelik hükümlerinin sağlanmış olması kaydıyla, eşya bileşimindeki Macaristan ve Estonya menşeli girdiler yetersiz işçilik veya işlemler ötesinde bir işçilik veya işleme tabi tutulmuşlarsa, eşya Türk menşeli sayılır. Macaristan'a ithalatında da tercihli rejimden yararlandırılır.
Türkiye'de gerçekleştirilen işçilik ve işlem, Yönetmeliğin 7 nci maddesi kapsamındaki yetersiz işlemlerden ise, eşyanın Türk menşeini kazanması için, Türkiye'de gerçekleştirilen katma değerin Estonya ve Macaristan menşeli girdilerin kıymetini aşması gerekir. Aksi takdirde, kıymeti yüksek olan girdinin menşei, eşya menşeini de belirler ve menşe ispat belgesi buna göre düzenlenir.
Bir başka örnek olarak, bir PAMK sistemi ülkesine ihraç edilmek üzere Türkiye, Macaristan, Estonya ve Japonya menşeli girdilerin Türkiye'de birleştirilmesiyle buzdolabı (AS pozisyonu 84.18) üretildiğinde, Macaristan ve Estonya menşeli girdiler, Yönetmeliğin 4 üncü ve 7 nci maddelerine uygun olmak kaydıyla, Türk menşeli kabul edilir ve buzdolabının ihraç işlemleri sırasında ilgili Oda ve Türk gümrük idaresi tarafından menşe tespit edilirken bu girdilerin kıymeti ve Türkiye'de yaratılan katma değer toplanıp birlikte hesaba alınır; diğer bir ifade ile kümüle edilir. Buna göre, Yönetmeliğin II sayılı ekinin 84.18 pozisyonunda yer alan ürün için öngörüldüğü menşe kurallarından 4 üncü sütun kuralı (ki 3 üncü veya varsa 4 üncü sütun kuralının uygulanması ihracatçının tercihine bağlıdır) uygulanırken, sadece Japon menşeli girdilerin kıymetinin buzdolabının fabrika çıkış fiyatının %25'ini geçmemesi gerekir. Bu koşulu sağlayan buzdolabı için Türkiye'de düzenlenen menşe ispat belgesi, PAMK sistemine dahil ülkelerde tercihli rejim uygulamalarına esas tutulur.
PAMK sistemi ülkelerinden biri, örneğin Estonya menşeli bir eşya, Türkiye'de hiçbir işlem veya işciliğe tabi tutulmaksızın veya sadece yetersiz işlem veya işciliğe tabi tutulduktan sonra, bir diğer PAMK sistemi ülkesine, örneğin Macaristan'a ihraç edilirken, Estonya menşeini korur ve menşe ispat belgesinde eşyanın menşei Estonya olarak belirtilir.
Madde 4- Bir eşyanın, PAMK sisteminin genel kurallarını ve eşyaya özgü tercihli menşe kuralını sağladığı, ihracatçı ülke gümrük idaresince düzenlenmiş EUR.1 Dolaşım Sertifikasının veya ihracatçı tarafından hazırlanmış fatura beyanının, sisteme dahil ithalatçı ülkenin gümrük idaresine ibraz edilmesiyle kanıtlanır.
PAMK kuralları gereğince, sisteme dahil bir ülkenin gümrük idaresi eşyanın sisteme dahil başka bir ülke menşeli olduğunu gösteren EUR.1 Dolaşım Sertifikasını vize edebilir. Bir ihracatçı da benzer şekilde bir fatura beyanında bulunabilir. Bu nedenle, gümrük idarelerince eşyanın ithal işlemleri, PAMK kurallarının yerine getirildiğini gösteren bu menşe ispat belgeleri üzerinde gösterilen menşe ülke esas alınarak yapılır.
Madde 5- Türkiye'nin Avrupa Topluluğu ile karşılıklı ticaretinde PAMK sistemi hükümlerinin uygulanması, diğer bir deyimle, bu kapsamdaki ticarette Avrupa Topluluğu ve Türk menşeli girdilerin menşe tespiti amacıyla kümüle edilebilmelerini sağlayacak düzenleme veya mevzuat değişiklikleri, tamamlanmalarını müteakip Gümrük Müsteşarlığı'nca duyurulacaktır.
Madde 6- Bu Tebliğ, 1/1/1999 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 7- Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakan yürütür
