Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 21) Yeni Türk Lirası İşlemleri

Maliye Bakanlığından: 30.09.2004 tarihli, 25599 sayılı R.G.

Tasarruflu Yazılar 1

I- GİRİŞ

Bilindiği üzere, 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanunda; "Türkiye Cumhuriyeti Devletinin para birimi Yeni Türk Lirasıdır. Yeni Türk Lirasının alt birimi Yeni Kuruştur. Bir Yeni Türk Lirası (YTL.) yüz Yeni Kuruşa (YKr) eşittir. ...Türk Lirası değerler Yeni Türk Lirasına dönüştürülürken, birmilyon Türk Lirası (1,000,000.- TL.) eşittir bir Yeni Türk Lirası (1 YTL.) değişim oranı esas alınır. Yeni Türk Lirası cinsinden yapılan işlemlerde yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanır; yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler dikkate alınmaz. Kanunlarda ve diğer mevzuatta, idari işlemlerde, yargı kararlarında, her türlü hukuki muamelelerde, kıymetli evrak ve hukuki sonuç doğuran diğer belgeler ile ödeme ve değişim araçlarında Türk Lirasına veya liraya yapılan atıflar, 2 nci maddede belirtilen değişim oranında yeni Türk Lirasına yapılmış sayılır." hükümlerine yer verilmiş ve söz konusu hükümlerin 1.1.2005 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.

Kanunun geçici 1 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında da; "Bu Kanunun uygulanmasında karşılaşılan tereddütleri gidermeye ve... görev alanlarına giren konularda düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı... yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.

II- AMAÇ VE KAPSAM

5083 sayılı Kanun gereğince 1.1.2005 tarihinden itibaren Yeni Türk Lirası uygulamasının başlaması nedeniyle, genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin her türlü gelir ve giderlerinin tarh, tahakkuk, tahsil ve ödenmesi ile bu işlemlerin muhasebe kayıtlarına alınmasında uyulacak usul ve esasları belirlemek ve ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermek amacıyla bu Tebliğ düzenlenmiştir.

III- GENEL BÜTÇEYE DAHİL DAİRELER VE KATMA BÜTÇELİ İDARELER İLE SAYMANLIKLARCA YAPILACAK İŞLEMLER

1- 1.1.2005 tarihinden itibaren Yeni Türk Lirası (YTL.) kullanılacağından, idareler, bütçelerinden yapacakları harcamaların gerçekleştirilmesine ve ödenmesine ilişkin düzenleyecekleri belge ve cetvellerde para ile ifade edilen değerleri Yeni Türk Lirası (YTL) cinsinden göstereceklerdir.

Ancak, fatura veya fatura yerine geçen belgeleri 1.1.2005 tarihinden önce düzenlenmiş giderlerin 2005 yılında tahakkuk ettirilerek ödenmesi halinde, tahakkuk müzekkeresi ve verile emri Yeni Türk Lirasına dönüşüm yapılmak suretiyle düzenlenecektir.

Belge ve cetvellerin Yeni Türk Lirası (YTL.) cinsinden düzenlenmesinde veya belge ve cetvellerdeki Türk Lirası değerlerin Yeni Türk Lirasına dönüşüm işlemlerinde, yarım Yeni Kuruş ve üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanacak, yarım Yeni Kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır. Türk Lirası değerlerin Yeni Türk Lirasına dönüşümü ve Yeni Kuruşa tamamlama işlemleri birim fiyatlarda değil işlem sonuçlarında ve ödeme aşamalarında gerçekleştirilecektir.

2- say2000i Web Tabanlı Saymanlık Otomasyon Sistemine dahil olan saymanlıkların, 31.12.2004 tarihi itibariyle muhasebe kayıtlarında yer alan tutarların Yeni Türk Lirasına (YTL) dönüşüm oranı dahilinde güncellenmesi, 2005 yılına devir işlemleri ve 1 numaralı Saymanlık İşlem Fişi ile açılış kayıtlarının Yeni Türk Lirası bazında muhasebeleştirilmesi merkezden otomatik olarak yapılacaktır.

3- say2000i Web Tabanlı Saymanlık Otomasyon Sistemine dahil olmayan saymanlıklar, 31.12.2004 tarihi itibariyle muhasebe kayıtlarında yer alan Türk Lirası (TL.) tutarları, Yeni Türk Lirasına (YTL) dönüştürerek 2005 yılına devir işlemlerini yapacaklardır.

4- 1.1.2005 tarihinden itibaren tüm muhasebeleştirme belgeleri ve mali raporlar Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenecektir. Geçiş dönemi olan 2005 yılı içerisinde hem Türk Lirasının hem de Yeni Türk Lirasının tedavülde olması, belgelerin, muhasebe kayıtlarının ve mali raporların Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenmesi esasını değiştirmeyecektir. Saymanlıklarca Türk Lirası cinsinden tahsilat yapılması durumunda da alındılar Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenecek, Kasa Hesabı kayıtları da Yeni Türk Lirası cinsinden yapılacaktır.

5- Ekonomik ömrünü tamamladığı halde fiilen kullanılmasına devam edilen varlıklar ile gerçek değeri tespit edilemeyen veya edilmesi uygun görülmeyen ancak muhasebe kayıtlarında izlenmesi gereken değerlerin, devlet hesaplarında yer verilen en alt tutarı 0,01 YTL olarak kullanılacaktır.

6- Vergi gelirleri ya da vergi dışı sair gelirlerin tahakkuk ve tahsili ile Devlet alacaklarının Kişilerden Alacaklar Hesabına kaydı ve tahsilinde de Yeni Türk Lirası esası uygulanacaktır.

7- 1.1.2005 tarihinden itibaren ayniyata ilişkin alım faturaları Yeni Türk Lirası cinsinden düzenlenmiş olacağından bunlara ilişkin ayniyat tesellüm makbuzu, muayene ve kabul tutanağı, ambar giriş ve çıkış belgeleri gibi belgeler ile düzenlenecek cetveller faturasına uygun olarak Yeni Türk Lirası cinsinden düzenlenecektir.

Ancak, faturası 2005 yılından önceki tarihlerde Türk Lirası cinsinden düzenlenmiş olan ayniyata ilişkin olarak 1.1.2005 tarihinden sonra düzenlenecek ayniyat tesellüm makbuzu, muayene ve kabul tutanağı gibi belgeler Yeni Türk Lirasına dönüştürülerek düzenlenecektir.

8- Genel Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdareler Muhasebe Yönetmeliği, Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği ve Ayniyat Talimatnamesi başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat gereği kullanılan mevcut defter, belge ve cetvellerde yer alan "Lira", "Türk Lirası" veya "TL." gibi ifadeler "YTL" ve "YKr" olarak düzeltilmek ve son üç rakama (000) yer verilmeksizin düzenlemeyi öngören "1000 TL." ibaresi iptal edilmek suretiyle kullanılmaya devam edilecektir.

9- Diğer taraftan, düzenlenen belge ve raporlarda değerlerin rakamla yazılmasında, binlik ayraç için nokta (.), kuruş gösterimi için ise ondalık ayraç olarak virgül (,) kullanılacaktır.

Örnek: 2,543,128,76 YTL.

IV- DİĞER KURUMLARCA YAPILACAK İŞLEMLER

Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler dışındaki kurumlar (Döner Sermaye İşletmeleri dahil) Yeni Türk Lirası uygulamasında bu Tebliğde belirlenen esas ve usullerden yararlanabilirler.

V- YÜRÜRLÜK

Bu Tebliğ, 1.1.2005 tarihinde yürürlüğe girer.

Tebliğ olunur.