T.C. ile ABD Hükümetleri Arasında Kuzey Atlantik Andlaşmasının II. Ve III. Maddelerine Uygun Olarak Savunma ve Ekonomik Alanda İşbirliğinde Bulunulmasına Dair Anlaşma ile Bununla İlgili Tamamlayıcı Anlaşmalar ve Uygulama Anlaşmalarına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı

Karar No.88/12647 R.Gazete No.19739

Tarihi: 21.2.1988 R.G. Tarihi: 28.2.1988

29 Mart 1980 tarihinde imzalanan ve 18 Kasım 1980 tarihli ve 8/1951 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile ABD Hükümetleri arasın­da Kuzey Atlantik Andlaşmasının II. ve III. Maddelerine Uygun Olarak Savunma ve Ekono­mik Alanda İşbirliğinde Bulunulmasına Dair Anlaşma ile Bununla ilgili Tamamlayıcı Anlaşmalar ve Uygulama Anlaşmaları”na ilişkin olarak 16 Mart 1987 tarihinde mektup teati­si suretiyle yapılan ekli anlaşmanın onaylanması; Dışişleri Bakanlığı’nın 17/2/1988 tarihli ve MGSA/6170/38/PRE.1241 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü ve 6 ncı maddelerine göre, Bakanlar Kurulu’nca 21/2/1988 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Ekselans,

Metni aşağıda yer alan 16 Mart 1987 tarihli mektubunuzu aldığımı bildirmekten şeref duyarım:

“Ekselans,

Kuzey Atlantik ittifakına üyelikleri ve ortak güvenlik çıkarları çerçevesinde, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinin, karşılıklı savunma ve ekonomik işbirliğine yaptıkları kat­kılar konusunda iki Hükümet arasında ahiren yapılan görüşmelere atıfta bulunmaktan şeref duyanım. Bu görüşmeler ortak savunmaya olan karşılıklı katkılarımız konusunda iki tarafta duyulan takdir hislerini arttırmıştır. Bu görüşmeler 1980 Türk-ABD Savunma ve Ekonomik birliği Anlaşması (SEIA) çerçevesinde karşılıklı yükümlülüklerimiz konusunda Hükümetle­rimizin tutumlarını açıklığa kavuşturmaya imkan sağlamış ve bütün alanlarda işbirliğini güç­lendirmek amacıyla çalışmak için iki tarafın arzularını teyid etmiştir. Şimdi bu görüşmeler sonucunda Hükümetimizin taahhüdünü teyid etmek isterim.

Müşterek çıkarlarımızın geliştirilmesi için ve Türkiye’nin ortak güvenliğimize olan Önemli ve emsalsiz katkısını dikkate alarak SEİA’nın, Türkiye Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerin oldu­ğu kadar Türk ekonomisinin de kuvvetlendirilmesine yardımcı olma yolunda ABD’nin ciddi bir taahhüdü olduğu inancından hareketle, Yönetim, SEİA’nın gayelerine ve ABD anayasal usullerine uygun olarak, Türkiye’nin ortak savunmaya yaptığı önemli katkıyla mütenasip yüksek seviyede bir desteği, karşılıklı mutabık kalınmış tavsiyelere dayanarak, kararlı bir şekilde her yıl ABD Kongresi’ne önerecektir. Bu çerçevede ABD Yönetimi, Türkiye’ye tüm yardım tale­binin gerçekleştirilmesi yolunda, herhangi bir diğer yardım talebine sağladığından daha az ol­mamak üzere güç ve kararlılık göstermeyi taahhüt eder.

ABD güvenlik yardımının tavizli ve bilhassa hibe bölümlerinin mümkün olan en yük­sek düzeye çıkarılmasına, çaba göstermeye de kararlıyı7. Türk Silahlı Kuvvetlerinin teçhizatı­nın modernizasyonu için bütün diğer uygun yollarla da mümkün olan azami desteği sağlayacağız. FMS borçlarının halihazır şartlar altında Türk ekonomisi i7erindeki yükünü a7altmak ihtiya­cın, müdrik olarak, borçları hafifletme yolları arayacak ve Türkiye’ye ekonomik yardım sağ­lamak için çalışmaya devam edeceğiz.

Türk-ABD ilişkilerinin sağlığına, Türk-ABD askeri işbirliğine veya Türk Silahlı Kuv­vetlerinin ihtiyaçlarına esas olarak sağlanacak güvenlik yardımı yapılması çabalarımıza zarar­lı olabilecek yersiz hareketlere şiddetle karşı çıkacağız.

ABD, iki ülke arasındaki işbirliğini daha da geliştirmek için sarf ettiği çabalara Türk Hükümetinin mukabele edeceği güvencim taşımaktadır. Her iki hükümet, verimli ve etkili iş­birliğini zaman zaman engelleyebilecek meseleler çıktığında, bunları süratle halletmek için mun­tazam aralık(arla toplanacak Türk ve Amerikan ilgili kuruluş ve makamlarının mes’ul temsilcilerinden oluşan bir koordinasyon grubu kuracaklardır.

ABD. terörizme karşı mücadele etmek ve terörist hareketleri himaye eden, destekleyen veya yardımcı olan tüm faaliyetlere karşı çıkmak için Türk Hükümeti ile işbirliği yapmak ka­rarlılığını teyid eder.

Sayın George P. SHULTZ

Dışişleri Bakanı

Vaşington DC.

A.B.D.

ABD. SEİA’nın savunma sanayii işbirliği hakkında iki Numaralı Tamamlayıcı Anlaş­masının uygulanmasının geliştirilmesi için her iki Hükümetin de çaba göstereceği anlayışında­dır. Bu amaçla Birleşik Devletler, Türkiye’deki teçhizatın, araştırma, geliştirme, üretim, bakım ve onarımı ile savunma teknolojilerine ilişkin teknik bilgi değişimini geliştirmek amacıyla müş­tereken mutabık kalınacak çabalarda Türk Hükümeti ile birlikte çalışmaya hazırdır. Ortak Savunma Sanayii Yürütme Komitesinin düzenli olarak toplanmasını teşvik edeceğiz. Savun­ma mübayaası alanında ikili ticaretin geliştirilmesini kolaylaştırmak amacıyla her iki ülkenin kendi Temsilcilikleri kadrolarına uzmanlar atanması için Hükümetinizle işbirliği yapmaya da hazırız.

Türk-ABD Yüksek Düzeyli Savunma Grubu düzenli olarak toplanmaya devem edecek­tir. Bu organın toplantıları karşılıklı güvenlik işbirliğinin tüm veçhelerini görüşmek için bir forum olmaya devam edecek ve bu işbirliğini geliştirmenin yolları hakkında her iki Hüküme­te. uygun görüldüğü hallerde, tavsiyelerde bulunabilecektir. YDCG gerekli göreceği alt grup­lar kurabilir.

Siyasi diyalogumuzun güçlendirilmesinin ve bütün alanlarda ilişkilerimizin genişletil­mesini teşvik etmenin önemini gözönüne alarak, Birleşik Devletler, her iki Hükümetin düzen­li siyasi istişarelere girmeyi arzu ettiği anlayışındadır.

Birleşik Devletler ayrıca, Türk-ABD Karşılıklı Yatırım Andlaşması, Tekstil Ticareti Ko­nusunda Türkiye ve ABD Arasındaki Mutabakat Muhtırası gibi son zamanlarda mutabık ka­lınan ikili mekanizmaların etkin biçimde kullanılması ve Türk-ABD işadamları Konseyi gibi özel sektör girişimleri aracılığıyla ülkelerimiz arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin mümkün olan ölçüde genişletilmesi için her iki Hükümetin de çaba sarfedeceği anlayışındadır. Bu yak­laşım çerçevesinde, aralarındaki adil ve serbest ticaret esaslarına dayalı daha uygun uzun ya.. deli ticari ilişkileri teşvik etmek görüşünden hareketle, Türkiye ve ABD arasındaki karşılıklı ticaretteki cngellerin kaldırılması için iki Hükümetin de elinden gelen her türlü çabayı göstere­ceği anlayışındayız. İkili ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesindeki ilerlemeler düzenli olarak yapılacak Türk-ABD ortak ekonomik ve ticari istişareleri yoluyla izlenecektir.

Bu itibarla, Türkiye ve ABD, yürürlükteki mevcut SEIA’nın 18 Aralık 1990’a kadar uzatılması anlayışındadırlar. Böylece Madde VII (1) aşağıdaki şekilde olacaktır:

“Bu Anlaşma ve ona bağlı Tamamlayıcı Anlaşmalar 18 Aralık l98S’den başlamak üze­re 5 yıl süreyle geçerli olacaktır. Taraflardan biri, bu 5 yıllık Sürenin bitiminden 3 ay önce bu anlaşmanın feshini ihbar etmediği taktirde, Tarafların mutabakat, ile yahut müteakip her yılın bitiminden 3 ay önce Taraflardan birinin fesih ihbarında bulunması suretiyle sona erdiri­linceye kadar birer yıl süreyle yürürlükte kalmaya devam edecektir.

İşbu mektup ile Ekselanslarının buna olumlu cevabı, Türkiye Cumhuriyete Hükümeti ve Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında, Türk Hükümetinin cevabı tarihinden iti­baren geçerli olmak üzere bir anlaşma oluşturacaktır.

Ekselans, en derin saygılarımın teyidini lütfen kabul ediniz.

Saygılarımla,

George P. Shultz”

Hükümetlerin, yukarıdaki hususlarla mutabık olduğunu bildirmekten şeref duyarım.

Ekselans, en derin saygılarımın teyidini lütfen kabul ediniz.

Vahit HALEFOĞLU

Bakan