2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih: 21/11/1982
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 17875
BİRİNCİ BOLM
Madde 1- 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunun 21. Maddesine göre çıkarılan bu Yönetmelik; kanun kapsamında olup da imali, ithali, ihracı, satılması, devri, bulundurulması, kullanılması, tedariki suç teşkil eden uyuşturucu madde ve müstahzarlardan gerek “analiz ve profilleme için”[1], gerekse hükmün kesinleşmesine kadar saklanmak üzere örnek alınması, tahlil için gönderilmesi, uyuşturucu maddelerin zaptı ve imhası, uyuşturucu madde örneğinin hükmün kesinleşmesine kadar saklanması, imhada hazır bulunacak heyetin kuruluşu, imhanın ne şekilde yapılacağı ve teslim usulü ile ilgili hususları düzenler.
IKİNCİ BOLUM
Zapta Yetkili Olanlar
Madde 2 - Zabıta ile görevlerini ifa sırasında veya görevleri gereği olarak; Gümrük ve Tekel Memurlar, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Müfettiş ve Müdürleri, Hükümet Tabipleri, Sağlık Ocağı Tabipleri, Hudut ve Sahiller Sağlık Teşkilatı Memurları 1. maddede belirtilen uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyasını zapta yetkilidirler.
Tutanak Düzenleme
Madde 3 - Uyuşturucu Madde ve Müstahzarlar ile suç eşyası zaptedildiğinde bir tutanak düzenlenir. Tutanakla birlikte bu madde ve eşyalar Cumhuriyet Savcılığına teslim edilir.
Dört nüsha olarak düzenlenen tutanakta;
a) Zaptolunan uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyasının kimden, nereden ve ne surette zaptedilmiş olduğu,
b) Zaptolunan madde ve eşyanın cins, miktar, tür, marka, model, numara gibi benzerlerinden ayırmaya yeterli bütün nitelikleri,
c) Zapt işlemi sırasında sanığın veya yakınlarının hazır bulunup bulunmadığı, hazır bulunmuşlarsa zapt işlemine itiraz edip etmedikleri ve varsa itiraz sebepleri,
d) Şahitlerle zapta katılan yetkililerin açık kimlikleri,
Yazılır ve zapta ön inceleme raporu da eklenerek hazır bulunanlar tarafından imzalanır.
Tutulan zaptın iki sureti evraka eklenir. Bir sureti kapatılacak ambalaja konur. Son sureti ise zaptı düzenleyen görevlinin bağlı bulunduğu dairede kalır.
Uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyası bozulmayacak, değiştirilmeyecek şekilde bağlanır ve mumlanır. Mum üzerine resmi mühür basılır. Ayrıca bu şekilde hazırlanan kolinin üzerine sanığın kimliğini, zaptedilen madde ve eşyanın, cins, miktar ve soruşturma evrakının numarasını belirleyen bir etiket takılır.
ÜÇÜNCÜ BOLUM
Örnek Alınması
Madde 4 - Uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyasının evrakla birlikte Cumhuriyet Savcılığına tesliminden sonra örnek alınma işlemi gerektiğinde Cumhuriyet Savcılığınca yapılabileceği gibi, ön inceleme raporu ve diğer delillerin dava açılması için yeterli görülmesi halinde son soruşturma sırasında mahkemece de karar altına alınabilir.
Örnek alınması sırasında hazır bulunacaklar
Madde 5 - Hazırlık soruşturması veya son soruşturma sırasında örnek alınmasına karar verilmesi üzerine, Cumhuriyet Savcısı veya yardımcısı ile bunlar tarafından gerekli görüldüğü taktirde o yer zabıta teşkilatından konu ile ilgili bir görevli ve varsa Adli Tıp Kurumu veya polis narkotik laboratuvar uzmanı hazır bulundurulur.
Uyuşturucu maddeden örnek alınması
Madde 6 - Uyuşturucu maddelerde örnek alınması sırasında suç eşyasının ambalajı hazır bulunanlar tarafından düzenlenen bir tutanakla açılır ve net ağırlığı tesbit edilerek 3 üncü maddeye göre düzenlenen tutanakla uyuşturucu madde, müstahzar ve suç eşyasının karşılaştırılması yapılır.
Bu maddeler iyice karıştırıldıktan sonra bu karışımın altından, üstünden, yanlarından ve ortasından eşit miktarlarda örnekler alınır. Bu örneklerin esas maddenin niteliklerini ortaya koyacak şekilde alınmasına dikkat edilir.
Suç eşyası emanet dairesinde saklanacak olan numune ile laboratuvarlara gönderilecek numuneler için bu örneklerin;
a) Toz ve katı haldekinden dört gramı,
b) Sıvı haldekinin on mililitresi,
c) Fabrikada yapılmış orijinal ambalajlarda bir adedi, ayrı ayrı numune olarak alınır ve koli haline getirilir.
Zaptedilen madde yukarıda belirtilen miktarlarda ayrı ayrı numune almaya yeterli değilse bu miktarlar, toz ve katı haldekiler için bir gram, sıvı haldekiler için beş mililitredir.
Alınan numunelerin polis narkotik laboratuvarı veya Adli Tıp Kurumuna ya da her ikisine birlikte gönderilmesine hazırlık tahkikatı sırasında Cumhuriyet Savcılığınca, son soruşturma sırasında mahkemece karar verilir.
Jandarma Genel Komutanlığına gönderilecek örnek
Madde 7 - Onemli uyuşturucu madde kaçakçılığı olaylarında uluslararası TEK Sözleşmesi uyarınca menşeinin tayin edilmesi amacıyla bilimsel araştırma ve analize tabi tutulmak üzere, ele geçen beş yüz gramdan fazla uyuşturucu maddelerden;
a) Toz ve katı halde olanlardan on gramı
b) Sıvı halde olanlardan yirmi mililitresi,
c) Fabrikada yapılmış olanlardan iki orijinal ambalajı
Altıncı maddede belirtilen şekilde ayrıca alınarak Jandarma Genel Komutanlığına bağlı narkotik analiz laboratuvarlarına gönderilmek üzere koli haline getirilir ve anılan Komutanlık “Merkez Tahkikat Bürosuna” teslim edilir.
Koli kapama tutanağı
Madde 8 - Yönetmeliğinin altıncı ve yedinci maddelerinde belirtilen işlemler yerine getirildiğine ve kolilerin kapandığına dair her koli için dört suret tutanak düzenlenir.
Laboratuvarlara gönderilecek koliler için Cumhuriyet Savcılığı istem yazısıyla birlikte koli kapama tutanağının birer sureti koli içerisine konur.
İstem yazılarıyla koli kapama tutanağının asılları ve koliler kuryeye teslim edilir. Numune Posta işletmesine gönderilecekse istem yazısıyla kapama tutanağının aslı postaya verilir.
İstem yazılarıyla koli kapama tutanağının kalan suretleri ve ayrıca teslim konusunda düzenlenecek tutanak Cumhuriyet Savcılığında bulunan evraka eklenir.
Laboratuarlara gönderilecek kolilerin kapanması
Madde 9 - Tahlil ve araştırma için gönderilecek örnekler fiziksel özelliklerine uygun naylon, bez torba, şişe, kavanoz veya madeni kutu gibi temiz bir ambalaj içine konur.
Numune hangi ambalaj içine konursa konsun mutlaka üzerine naylon torba geçirilir.
Naylon torbalar daha sonra kağıt, bez gibi bir ambalaj içine sarılır ve dikişsiz veya içten makina dikişli torbalarda, yekpare bezlerle, sandık ve kutulara yerleştirilir.
Kolilerin boş kalan yerlerine sünger veya buruşmuş kağıt vesaire konularak boşluk bırakılmaz.
Örnekler torba veya yekpare bezlere konulmuş ise; torba veya bezin ağzı işice sıkılarak sicimle en az üç defa sarılır (Şekil 1). Sicim iki düğümle sıkıca bağlanır (Şekil 2). Bağın üst kısmında kalan bezin boğaz kısmı ufak aralıklarla üst üste gelecek şekilde katlanır ve beze yapılan düğümün bir buçuk santimetre yukarısından ve düğümün bulunduğu aksi istikametten çıkacak surette ve her katından geçecek şekilde biz sokulur ve o halde bırakılır. Sicimin düğümünden sonra serbest kalan uçları birbirine sıkıca bağlanarak yukarıya doğru üç santimetrelik bir örgü meydana getirilir (Şekil 3). Sicimin serbest uçları bez katlarını bozmayacak şekilde yine üç defa sarılır (Şekil 4). Ve sicim iki düğümle sıkıca bağlanır. Düğümden sonra serbest kalan ip uçları beze takılı bulunan biz’in deliklerden ardarda geçirilir (Şekil 5). Biz geri çekilmek suretiyle ipleri aksi tarafa yani örgünün bulunduğu tarafa alınması sağlanır. Örgü bu iplerin arasına alınmak suretiyle iki defa düğümlenir (Şekil 6). Düğümden sonra serbest kalan ipuçlarına kapsül takılarak dibe kadar itilir. Kapsül kırmızı mumla mühürlenir (Şekil 7).
Koli sandık veya kutu içine konulmuş ise; sandık veya kutuların alt ve üst kapaklarının yan tahtalarla birleştiği yerlerde her üç tahta üzerine gelecek şekilde özel olarak açılmış bulunan oyuklara mühür mumu akıtılarak mühürlenir (Şekil 8). Mühürlenmeden sonra sandık veya kutu yekpare bir sicimle alt ve üst kapakların yan tahtalarla birleştikleri yerlerde karşılıklı olarak açılan deliklerden geçilerek sıkıca haçvari şekilde bağlanır. Düğümden sonra boş kalan ipuçlarına kapsül takılarak kapsül dibe kadar itilir. Ve kırmızı mühür mumu akıtılarak mühürlenir (Şekil 9). Kolinin üzerine, gideceği yer adresi ile gönderen Cumhuriyet Savcılığı ve evrak numarası mürekkeple, okunaklı bir şekilde yazılır.
Örnek Alınamaması
Madde 10 - Uyuşturucu madde ve müstahzarlar, örnek alınmaya müsait değilse inceleme bütünü üzerinde yapılır.
DORDUNCU BOLUM
Uyuşturucu Madde ve Numunelerin Muhafazası
Muhafaza yeri
Madde 11 - Uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyası, hazırlık tahkikatı sırasında örnek alınacaksa bu işlemden sonra, aksi takdirde hemen suç eşyası emanet dairesine teslim edilir ve suç eşyası emanet dairesinde muhafaza edilir.
Madde 12 - Numune alındıktan sonra geri kalan uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile diğer suç eşyaları ve emanet dairesinde saklanması gereken örnek, bu Yönetmeliğin 9. maddesinde belirtilen şekilde birlikte ambalajlanır.
Zaptolunan eşya defterine uyuşturucu madde, diğer suç eşyalar ile örnek, alt alta ve aynı sıra numarası ile kaydedilir. Zaptolunan eşya defteri ile hazırlık veya esas defterinin sıra numaralan yazılı etiket takılır ve Cumhuriyet Savcılığınca mühürlenir.
Emanet makbuzu tanzim edildikten sonra emanet memuruna imza karşılığı teslim edilir.
Teslim alınan suç eşyası emanet dairesinin uygun bir yerine ve mümkünse çelik dolap içerisine konur. Eşyanın bozulmaması için gerekli tedbirler alınır.
Zaptolunan emanet eşyasına mahsus makbuz beş nüsha olarak tanzim edilir. iki nüshası soruşturma evrakına bağlanır, iki nüshası eşya ile birlikte emanet memurluğuna verilir ve diğer nüsha Cumhuriyet Savcılığında özel kartonuna konur.
Müsaderesine karar verilen maddeler
Madde 13 - Mahkemeler, soruşturma ve kovuşturma sırasında uyuşturucu madde ve müstahzarların müsaderesine ilişkin olarak verdikleri kararın iki örneğini dosyadaki emanet makbuzu ile birlikte hemen Cumhuriyet Savcılığına tevdi ederler.
Bu karar üzerine Cumhuriyet Savcılığınca keyfiyet zaptolunan eşya defterine kaydedilir. Karar örneği uyuşturucu madde ve müstahzarın imhasını temin için emanet memurluğuna gönderilir. Şu kadar ki esasa ilişkin kararın kesinleşmesine kadar ambalaj içindeki örnek emanet dairesinde muhafaza edilir.
Emanet memuru bu kararın tarih ve numarası ile özetini emanet esas defterindeki ilgili sütuna işler ve bu karan özel kartonlarında saklar.
Uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyasının müsaderesine, esasa ilişkin hüküm ile birlikte karar verilmiş ise, karar örneği hükmün kesinleşmesinden itibaren en geç bir hafta içinde bu madde ve örneğin tasfiyesini temin maksadıyla dosyadaki emanet makbuzu ile birlikte Cumhuriyet Savcılığına verilir.
Soruşturma ve kovuşturma sırasında müsaderesine karar verilen uyuşturucu madde ve müstahzarlar hakkında sonradan verilen esasa ilişkin kararın kesinleşmesini müteakip iki örneği aynı süre içinde numunenin imhası için Cumhuriyet Savcılığına tevdi edilir, karara emanet makbuzu da eklenir.
Müsadere kararından sonra yapılacak işler
Madde 14 - 13 üncü madde gereğince yapılan işlemlerden sonra uyuşturucu madde ve müstahzarlar emanet memurluğunca gereği yapılmak üzere mahalli mülki amirliğine teslim edilir ve işlem emanet eşyası esas defterin ilgili bölümüne yazılır. Mülki amirliğin alındı yazısının gün ve sayısı, emanet esas defterine işaret edilir.
Kaymakamlığa teslim edilen koliler imha için vilayet makamına gönderilir.
Uyuşturucu madde ve müstahzarlar dışında kalıp müsaderesine karar verilen suç eşyası da merciine teslim edildikten sonra emanet esas defteri kaydı kapatılıp alındı belgeleri kartonunda saklanır.
BEŞİNCİ BOLUM
Madde 15 - Uyuşturucu madde, müstahzar ve diğer suç eşyalarının, kurye veya posta işletmesi ile gönderilmesine hazırlık tahkikatı sırasında Cumhuriyet Savcılığınca, son tahkikat sırasında mahkemece karar verilir ve bu işlemler Cumhuriyet Savcısı veya yardımcısının nezaretinde yapılır.
Kurye ile gönderme
Madde 16 - Önemli uyuşturucu madde kaçakçılığı olaylarında ele geçen beş yüz gramdan fazla uyuşturucu madde ve müstahzarlardan alınan örnekler, bunların tamamı ve soruşturma ve kovuşturma nedeniyle hazırlanan sayir koliler ilgili mercilere kurye aracılığı ile gönderilir.
Kolilerin kuryeye teslimi üzerine tutanak tanzim edilir. Tutanağın bir sureti koliyi teslim edene verilir, diğeri de dosyasında muhafaza edilir.
Kolilerin gönderilmesi sırasında kuryenin korunması için gerekli önlemler Cumhuriyet Savcılığının istemi üzerine mahalli zabıta teşkilatınca sağlanır.
Posta işletmesi ile gönderme
Madde 17 - Posta işletmesi ile göndermelerde bu Yönetmelik ile posta kolileri rehberinin ilgili hükümleri uygulanır.
İmha Heyeti
Madde 18 - İmha heyeti Valinin görevlendireceği yetkilinin başkanlığında;
a) İl Jandarma Alay Komutanlığı ile Emniyet Müdürlüğünün görevlendirecekleri birer yetkili,
b) İl Sağlık Müdürünün görevlendireceği bir tabip,
c) Varsa Toprak Mahsulleri Ofisinin görevlendireceği bir yetkiliden oluşur.
İmha işleminde ayrıca, başkan tarafından görevlendirilecek yeteri kadar memur bulundurulur.
İmha heyetinin görevleri
Madde 19 - İmha heyetinin görevleri şunlardır:
a) Gönderilen uyuşturucu madde ve müstahzarların imhasına kadar muhafazası için gerekli önlemler ile imha yerinde güvenlik tedbirlerini almak,
b) İmhayı bizzat gerçekleştirecek personelin sağlığı açısından ve çevre sağlığı yönünden gerekli önlemleri almak,
c) 3491 sayılı Toprak Mahsulleri Ofisi Kanununun 27. maddesinin (f) fıkrasına göre Toprak Mahsulleri Ofisine gönderilmesi gereken uyuşturucu maddelerden olup, yanlışlıkla imha için gönderilmiş bulunan maddelerin, Toprak Mahsulleri Ofisi Afyon İşleri Şube Müdürlüğüne gönderilmesini sağlamak,
d) İmhanın usulüne uygun olarak gerçekleştirilmesini temin etmek.
İmha için gönderilen uyuşturucu maddelerin teslim alınması
Madde 20 - İmha için gönderilen koli, teslim alındığında iki nüsha tesellüm tutanağı düzenlenir. Tutanağın biri kuryeye verilir, ikincisi açılan dosyaya eklenir.
Valilikçe yapılacak işlemler
Madde 21 - Kolinin valiliğe teslimi üzerine, vali en geç üç gün içinde imha heyetini toplar. İmha heyeti, uyuşturucu madde ve müstahzarın nereden geldiğini, kolinin durumunu bir tutanakla belirler.
Kolinin açılması ve imha
Madde 22 - Heyet huzurunda koli açılır. Uyuşturucu madde ve müstahzarın miktarı ve nitelikleri tesbit edildikten sonra imha işlemi yapılır ve durum bir tutanakla tesbit edilir. Tutanağın bir nüshası dosyasına konulmak üzere mahalli Cumhuriyet Savcılığına gönderilir.
İmha işlemine nezaret
Madde 23 - İmha işlemi Cumhuriyet Savcısı veya yardımcısının nezaretinde yapılır.
Savcılığın nezaret görevini yerine getirebilmesi için kolinin açılacağı ve imhanın yapılacağı gün ve saat valilikçe bildirilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Laboratuarda saklanacak örnek
Madde 24 - Laboratuarlara inceleme için yollanan numunelerden laboratuarların yetkili birimlerince sarfedilen miktardan arta talan örnekler, bu yerlerde çelik dolap veya kasalarda saklanır.
Arta kalan örneklerin saklanma süreleri ve imhasına ilişkin hususlar, laboratuarın bağlı bulunduğu kuruluş tarafından çıkarılacak yönerge ile tesbit edilir.
Laboratuarca verilecek raporlar arasında farklılık
Madde 25 - Laboratuarca düzenlenen raporlar arasında farklılık bulunduğu takdirde Jandarma Genel Komutanlığına bağlı Narkotik Analiz Laboratuarının konuya ilişkin görüşü alınır.
2659 sayılı Adli Tıp Kurumu Kanunun 23. maddesi hükmü saklıdır.
“Uyuşturucu maddelerin profillenmesi[2]
Ek Madde 1 – Uyuşturucu madde kaçakçılığı olaylarında, olaylar arasında bağlantı kurmak için yakalanan uyuşturucu maddelerin profillerini içerecek uyuşturucu profilleme veri bankası Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığı tarafından kurulur.
Profilleme çalışması yapılması için laboratuvarlara gönderilecek numunelerle ilgili usul ve esaslar soruşturmacı birimlerin ihtiyaçları, teknolojik gelişmeler ve yakalanan uyuşturucu maddelerin çeşitliliklerine göre soruşturmacı birimlerin bağlı olduğu Merkez Teşkilatının görüşü alınarak Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığı tarafından belirlenir.
Uyuşturucu profilleme veri bankasında elde edilen bilgiler soruşturmacı birimler ve soruşturmacı birimlerin bağlı olduğu Merkez Teşkilatı ile paylaşılır.”
Geçici Madde - Bu yönetmeliği yayımı tarihine kadar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına gönderilen uyuşturucu madde ve müstahzarlar, mahalline iade edilmeyerek Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca imha edilir.
Yürürlük
Madde 26- Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 27 - Bu yönetmelik hükümlerini Adalet, İçişleri, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıkları yürütür.
07.10.2020 t, 31267 s, Yönetmelik Md.1 ile “analiz için” ibaresi “analiz ve profilleme için” olarak değiştirilmiştir. ↑
07.10.2020 t, 31267 s, Yönetmelik Md.2 ile ek madde eklenmiştir. ↑
