PASAPORT KANUNU
Kanun Numarası : 5682 Kabul Tarihi : 15/7/1950
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 24/7/1950 Sayı: 7564
Pasaport Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik
İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Karar
Bazı Ülke Vatandaşlarına Tanınmış Olan Vize Muafiyetlerinin Kaldırılmasına İlişkin Karar 2003-5360
Tasarruflu Yazılar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Giriş - çıkış kapıları:
Madde 1 - (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/1 md.) Türk vatandaşları ve yabancılar Cumhurbaşkanınca[1] tayin olunan yolcu giriş - çıkış kapılarından Türkiye'ye girip çıkabilirler.
Gümrük kapılarının açılışında İçişleri Bakanlığının görüşü alınır.
Pasaport veya pasaport yerine geçerli vesika zorunluğu:
Madde 2 - (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/2 md.) Türk vatandaşları ile yabancılar Türkiye'ye girebilmek ve Türkiye'den çıkabilmek için yolcu giriş - çıkış kapılarındaki polis makamlarına usulüne uygun ve muteber pasaport veya pasaport yerine geçerli bir vesika ibraz etmeye mecburdurlar.
Gümrük ve diğer işlemlerin yapılabilmesi için polis makamlarınca giriş veya çıkış işlemlerinin bitirilmesi şarttır.
Kanunlar ve milletlerarası anlaşmalarla tespit edilenlerden başka, Türk vatandaşları ile yabancılar için, ne gibi belgelerin pasaport yerine geçerli kabul edilebileceği hususunda İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları müştereken karar almaya yetkilidirler.
Pasaport veya vesikasız gelen Türk vatandaşları:
Madde 3 - Pasaportsuz veya vesikasız, usulüne uygun veya muteber olmıyan pasaport veya vesikalarla Türkiye sınırlarına gelerek Türk vatandaşlığını iddia edenler:
A) Türkiye Cumhuriyeti nüfus hüviyet cüzdanlarını veya hüviyet varakalarını ibraz ettikleri ve bunların kendilerine ait bulunduğu tahakkuk eylediği takdirde;
B) Nüfus hüviyet varakasından başka vesika veya delil gösterenler ise, bu vesika veya delillerin kıymeti polisçe takdir edilerek Türk vatandaşı olduklarına kanaat getirilmesi halinde Türkiye'ye kabul olunurlar.
Yukardaki (B) fıkrasında bahis mevzuu kimseler vatandaşlıkları en seri vasıta ile usulü veçhile sabit oluncaya kadar icabederse en yakın idare merkezine gönderilerek mahalli mülkiye amirinin göstereceği yerde oturtulabilirler.
Türk vatandaşlığı sabit olmıyanlar geri çevrilirler.
Pasaportsuz veya vesikasız gelen yabancılar:
Madde 4 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Giriş vizesi mecburiyeti:
Madde 5 – 1.fıkra (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
2.fıkra (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Türk vatandaşları Türkiye'ye gelmek için vize almak mecburiyetine tabi değildirler.
Vize muafiyeti:
Madde 6 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Madde 7 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Türkiye'ye girmeleri memnu kimseler:
Madde 8 - 1. (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Mukabelei bilmisil:
Madde 9 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
İstisnai pasaport ve vize kolaylıkları:
Madde 10 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
Harbde ve fevkalade hallerde istisnai tedbirler:
Madde 11 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Pasaportların ve vesikaların nevileri, harçları ve bunları vermeye yetkili makamlar:
Tasarruflu Yazılar 1
Madde 12 - Türkiye Cumhuriyeti namına verilecek pasaport ve bunların yerini tutmaya mahsus vesikalar şunlardır:
A) Pasaportlar:
I - Diplomatik pasaportlar;
II- Hususi damgalı pasaportlar;
III - Hizmet damgalı pasaportlar;
IV - Umuma mahsus pasaportlar (Münferit veya müşterek olur);
V - Yabancılara mahsus pasaportlar.
B) (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/3 md.) Pasaport yerine geçerli vesikalar:
I. Pasavanlar, idari mektuplar ve hudut geçiş belgeleri,
II. Gemiadamı cüzdanları, demiryolu ve hava ulaşım araçları memur ve mürettebatına verilen vesikalar,
III. Seyahat belgesi ve benzeri belgeler.
Diplomatik pasaportlar:
Madde 13 - Diplomatik pasaportlar, Dışişleri Bakanlığı ile yabancı memleketlerde Türkiye Cumhuriyeti Büyük Elçilik ve elçilikleri tarafından verilir.
Diplomatik pasaportlar, muvakkat görev veya seyahat için gidenlere görevlerinin veya seyahatlerinin mahiyetine göre, bir seyahate mahsus olmak üzere veya azami iki sene için, daimi görevle gidenlere de Dışişleri Bakanlığınca tespit edilecek sürede geçerli olmak üzere verilir.(01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik)
Diplomatik pasaportlar; Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerine, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara[2], Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri ile Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Genel Kurmay birinci ve ikinci başkanlarına, Cumhuriyet Başsavcısına, orgenerallere, oramirallere, eski cumhurbaşkanlarına, yasama meclisleri eski başkanlarına,eski başbakanlar, eski cumhurbaşkanı yardımcıları[3] ve eski bakanlara, Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyelerine,[4] (...)[5] Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Genel Sekreterine, Bakan yardımcıları[6] ile Diyanet İşleri Başkanına, Valilere, Büyükşehir Belediye başkanlarına, Büyükelçi unvanını almış olanlar ile Dışişleri Bakanlığı meslek mensuplarına, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanına, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanına ve bu Başkanlığın yurtdışındaki Program Koordinasyon Ofisi sorumlusuna, Cumhurbaşkanlığı üst düzey görevlilerine[7], Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri nezdinde memur edilen müşavirlere, ataşelere ve muavinlerine, din hizmetleri koordinatörlerine, Hükümet adına milletlerarası resmi müzakereler yapılması, mukavelenameler akdi için veya milletlerarası toplantılarla kongre ve konferanslara katılmak üzere gönderilenlere ve yabancı devletler veya millletlerarası teşekküller nezdinde daimi veya geçici görev yapmak üzere gönderilenlere, siyasi kuryelere verilir. (Değişik: 28/5/1988 - 3463/1 md.) (6009, 6216, 5978, 6253, 6360 ve 6552 s.k. ile 656 s.KHK ile de değişiklikler yapılmıştır)
Diplomatik pasaport alabilecek durumda bulunan veya alan kimselerin sıfat veya vazifeleri devam ettiği müddetçe, eşlerine dahi diplomatik pasaport verilmesi veya bunların eşlerinin pasaportlarının refakat hanesine kayıt edilmesi mümkündür. (Değişik: 25/2/1981 - 2418/1 md.)
Diplomatik pasaport alan kimselerin sıfat ve vazifeleri devam ettiği müddetçe, ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden[8] en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hak sahibi kişinin pasaportu ile aynı süre geçerli diplomatik pasaport verilir. (01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik)
Diplomatik pasaportların, sahiplerinin veya varsa refakat hanesinde kayıtlı bulunanların birer kıta fotoğrafisini ihtiva eylemeleri lazımdır.
Diplomatik pasaportlar hiçbir harç veya resme tabi değildir.
Genelgeler 1 Tasarruflu Yazılar 1 2 3 4
Madde 14 - A) Hususi damgalı pasaportlar; (Değişik: 28/5/1988 - 3463/2 md.)
(…)[9] Birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri“, vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapanlardan en az 15 yıl mesleki kıdemi olan öğretim üyeleri”[10] ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına[11]; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri “ile vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim üyeleri”[12] için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmaz. (Değişik birinci fıkra: 22/8/1989 - KHK - 378/1 md.) (Son Cümle 01.11.2005 tarihli, 25983 Mükerrer Sayılı R.G. 19.10.2005 / 5411 s.k.ile eklenmiştir)
Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu nevi pasaport verilir.
İl ve ilçe belediye başkanlarına, görevleri süresince hususi damgalı pasaport verilir. (Değişik: 3/3/1993-3868/1 md.) (6360, 6462 ve 6552 s.k.ile de değişik)
“Baro levhasına yazılı olan ve en az on beş yıl kıdemi bulunan avukatlara, haklarında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan dolayı soruşturma veya kovuşturma bulunmaması kaydıyla hususi damgalı pasaport verilebilir. Buna ilişkin usul ve esaslar, Dışişleri Bakanlığı ile Adalet Bakanlığının olumlu görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.”[13]7188/1
Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı nevi pasaport verilir. Hususi damgalı pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise ayrı neviden pasaport verilmesi mümkündür.
Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden[14] en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir. (01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik)
Yıllık ortalama ihracat değerlerine göre yapılan sınıflandırmada; son üç yılda yıllık ortalama ihracat tutarı Cumhurbaşkanının[15] belirleyeceği değerin üzerinde olan firma yetkililerine, Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamaları kaydıyla, Cumhurbaşkanınca[16] belirlenen esaslara göre “dört”[17] yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilebilir. (09.08.2016 tarihli, 29796 sayılı R.G. 6728 s.k. ile eklenmiştir)
B) Hizmet Damgalı Pasaportlar: (Değişik: 25/2/1981 - 2418/2 md.)
Bu Kanun gereğince kendilerine diplomatik veya hususi damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere, Hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyelerce resmi vazife ile dış memleketlere gönderildiklerinde veya dış memleketlerde vazifeye alındıklarında verilir.
Türkiye Cumhuriyetinin üyesi bulunduğu milletlerarası kuruluşlarda memur statüsünde çalışanlar ile Türk Hava Kurumu ve Türkiye Kızılay Cemiyetince görevlendirilenlere de aynı nevi pasaport verilir.
Hizmet damgalı pasaport alanların eşlerine, ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden[18] en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hak sahibi kişinin pasaportu ile aynı süre geçerli hizmet damgalı pasaport verilir. (01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik)
C) Hususi ve Hizmet Damgalı Pasaportlar: (Değişik: 19/6/1984 - KHK -240; Değiştirilerek kabul: 7/11/1984 - 3073/4 md.)
Talep edenin mensup bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine İçişleri Bakanlığınca verilir, Bu nev'i pasaportlar aynı şart dahilinde İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine, Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de verilebilir. Yukarıdaki "A" ve "B" bendlerinde yazılı eşlere ve çocuklara hususi veya hizmet damgalı pasaport verilmesi veya çocukların refakat hanesine kaydı için de aynı yazılı başvuruya lüzum vardır. Emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanların hususi damgalı pasaport alabilmeleri için durumlarını gösteren belgelerle, doğrudan İçişleri Bakanlığına müracaat etmeleri lazımdır.
Hususi damgalı pasaportlar altı aydan az olmamak kaydıyla İçişleri Bakanlığınca belirlenecek sürelerde; hizmet damgalı pasaportlar altı aydan az olmamak kaydıyla pasaport sahibinin görevinin müddetine göre İçişleri Bakanlığınca tespit edilecek süre için geçerli olmak üzere tanzim edilir(01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik). Bu pasaportlardan süresi bitenlerin, bu bendin birinci fıkrasında yazılı başvuru, İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerine de aynı müddetler için beşer defa uzatılması mümkündür. (Değişik: 28/5/1988 - 3463/2.md.)
Bu pasaportların sahiplerinin ve varsa refakat hanesine kayıtlı bulunanların birer fotoğraflarının pasaportlarına yapıştırılması lazımdır.
Umuma mahsus pasaportlar:
Madde 15 - (Değişik: 19/6/l984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/5 md.) Türk vatandaşlarının umuma mahsus münferit ve umuma mahsus müşterek pasaportları yurt içinde İçişleri Bakanlığınca veya İçişleri Bakanının vereceği yetkiye göre valiliklerce, yabancı memleketlerde Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukları tarafından verilir.
Pasaport sahibi talep ettiği takdirde reşit olmayan kız ve erkek çocukları pasaportun refakat hanesine kaydolunur.
Refakat hanesine yazılı olanlar adına pasaport verilmiş bulunan kimselerin beraberinde bulunmadıkça o pasaportla seyahat edemezler.
Umuma mahsus münferit pasaportlar Kanunda yazılı istisnalar saklı kalmak ve altı aydan az olmamak kaydıyla İçişleri Bakanlığınca belirlenecek sürelerde geçerli olmak üzere düzenlenir. (01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik)
(Beşinci fıkra mülga: 3/3/1993 - 3868/2 md.)
Askerlik hizmetini yapmak üzere memlekete celp edilenlerle, yabancı memleketlerde yoksul kalmış oldukları sabit olan Türk vatandaşlarının pasaportları Türkiye'ye dönüşlerini teminen bir ay süre ile uzatılır. Pasaportu olmayanlara bir ay süreli seyahat belgesi verilir.
Umuma mahsus müşterek pasaportlar:
Madde 16 - Toplu bir halde yolculuk etmek isteyen ve en az 5 kişilik bir kafile teşkil eden Türk vatandaşlarına istedikleri takdirde umuma mahsus müşterek pasaport verilir. (Değişik birinci fıkra: 19/6/1984 -KHK 240; Aynen kabul:7/11/1984-3073/6 md.)
Bu pasaportlar verildiği tarihten itibaren 3 ay, 6 ay ve 1 yıl muteber olmak üzere düzenlenir. (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/6 md.)
Bu pasaportlar umuma mahsus münferit pasaportlar gibi, kafileyi teşkil edenlerin fotoğrafilerini havi bir listenin ilavesi suretiyle tanzim olunur.
Bu pasaportla seyahat halinde kafileden ayrılanlar ayrıca pasaport almaya mecburdurlar.
(Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952 - 5887/126 - e md.)
Seyahatleri Türkiye için kültürel, ticari veya sosyal bir menfaat temin edecek mahiyette bulunduğu sabit olanlarla Milli Eğitim Bakanlığının müsaadesiyle ilmi tetkiklerde bulunmak veya yabancı memleketlerde yapılacak spor teması ve müsabakalarına iştirak etmek üzere kafile halinde gezi yapacak öğretmen, öğrenci ve sporculara verilecek pasaportlar hiçbir harca tabi değildir.
Umuma mahsus pasaportların alınması için şartlar:
Madde 17 - A) Umuma mahsus pasaport almak isteyenlerin başvuru yerleri ve istenecek belgeler İçişleri Bakanlığınca tespit edilir. (29.10.2016 tarihli, 29872 sayılı R.G. KHK/676 (08.3.2018/30354 R.G. 7070 s.k.)ile değişik)[19]
Yabancı memleketlerde kayıtlı bulundukları konsolosluğa müracaat edenlere konsolosluk kütüğündeki kayıtları esas tutularak pasaport verilir. Başka bir konsolosluğa müracaat edenlerin tabiiyet ilmühaberi veya eski pasaportlarından başka nüfus tezkerelerini de ibraz etmemeleri takdirinde bu konsolosluk pasaportun itasını gerekli göreceği tahkikatın icrasına talik edebilir.
B) (Mülga: 3/3/1993 - 3868/2 md.)
Reşit olmıyanlar ve mahcurlar :
C) Reşit olmıyanların ve mahcurların yalnız seyahat etmek üzere pasaport alabilmeleri için kanuni mümessillerinin muvafakatlerini havi resmi bir makamdan tasdikli vesika ibraz eylemeleri lazımdır.
D) (Mülga: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984-3073/7 md.)
“E) Yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen velayet ya da vesayet kararları, kararın verildiği ülkelerde bulunan Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerindeki pasaport başvurularında kabul edilebilir.”[20]
"Yabancılara mahsus" damgalı pasaportlar:
Madde 18 - Tabiiyetsiz bulunan veya tabiiyet durumlarının muntazam bulunmaması hasebiyle ikamet ve seyahatleri bakımından fiilen tabiiyetsizlere tatbik edilen muamelelere tabi tutulmasında İçişleri Bakanlığınca zaruret görülen kimselere icabında mezkür Bakanlığın alacağı kararla "yabancılara mahsus" damgasını taşıyan ve Türk vatandaşlığını iktisap bakımından her hangi bir manayı veya hamili lehine her hangi bir hak iktisabını tazammun etmiyen bir pasaport verilir.
Bu pasaport iki nevidir:
A) Türkiye'ye yalnız bir giriş veya Türkiye'den yalnız bir çıkış için muteber olan pasaportlar.
Giriş için verildiği takdirde Türkiye'ye girişin vukuu; Türkiye'den çıkış için verildiği takdirde de üzerindeki şerhte tasrih edilen memlekete vusul üzerine muteberliği nihayet bulacak olan bu pasaportların sahipleri tarafından itası tarihinden itibaren bir ay içinde bulunduğu memleketi terketmek suretiyle kullanılması şarttır. Aksi takdirde yenilenmesi gerekir.
B) (Değişik birinci fıkra: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984-3073/8 md.) Bir gidiş ve geliş için verilen pasaportlar üç aydan az olmamak kaydıyla İçişleri Bakanlığının takdirine göre belirlenecek süreyle geçerli olmak üzere tanzim edilir. (01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile değişik)
Her iki neviden pasaportlar, İçişleri Bakanlığı ve yabancı memleketlerde, İçişleri Bakanlığının talebi veya tasvibi üzerine Dışişleri Bakanlığınca verilecek talimata istinaden, Türkiye Cumhuriyeti konsolosluk makamları tarafından verilir.
Yukardaki (A) fıkrasında yazılı neviden pasaportların yürürlüğünü kaybetmesi tarihinden itibaren iki ay geçmiş ise bunların yenilenmesi işlemi İçişleri Bakanlığının kararına bağlıdır.
Pasaport sahibinin tabiiyet bakımından aynı durumda bulunup reşit olmıyan ve iş sahibi bulunmıyan kız veya erkek çocuklarının o pasaportun refakat hanesine kaydı caizdir. Kocasiyle tabiiyet bakımından aynı durumda bulunan karısı hakkında da aynı işlem yapılabilir.
Refakat hanesinde kayıtlı olanlar, pasaport sahibiyle seyahat etmedikleri takdirde o pasaportu kullanamazlar.
Bu pasaportların, sahiplerinin ve varsa refakat hanesinde kayıtlı olanların birer kıta fotoğrafisini ihtiva eylemesi lazımdır.
Harcı: (Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952-5887/126 md.)
Pasavanlar ve benzeri belgeler:
Madde 19 - Pasavanlar veya benzeri belgeler, Türkiye Cumhuriyeti ile hem hudut memleketlerin hudut mıntıkaları dahilinde pasaport yerine kullanılmak üzere Türk vatandaşlarına verilir. Bunların şekli, ita tarzı, muteberlik müddeti, kimlere verileceği Türkiye Cumhuriyeti ile alakalı Devletler arasında yapılmış veya yapılacak anlaşmaların hükümlerine uygun olarak İç ve Dışişleri Bakanlıklarınca müştereken tesbit edilir.
Harcı:
Bu vesikalar pasaport harcına değil hususi tarifeleri mucibince resme ve harca tabidir.
Türkiye dışına taşıma yapan ulaşım araçlarının memur ve mürettebatına verilen vesikalar:
Madde 20 - (Değişik: 19/6/1984-KHK/240; Aynen kabul: 17/11/1984-3073/9 md.)
Türkiye karasuları dışına çıkan Türk gemilerinin Türk vatandaşı olan mürettebatına usulüne uygun olarak bölge liman ve deniz işleri müdürlüklerince fotoğraflı "Gemiadamı Cüzdanı",
Havayolu uluslararası ulaşım araçları memur ve mürettebatına anlaşmalarda belirtilen örneğine ve usulüne uygun olarak idarelerince fotoğraflı "Uçak Mürettebatı Belgesi",
Demiryolu uluslararası ulaşım araçları memur ve mürettebatına anlaşmalarda öngörülen yetkili makamlarca Örneğine ve usulüne uygun olarak fotoğraflı "Demiryolu Personeli Kimlik Belgesi", düzenlenir.
Demiryolu personeli kimlik belgeleri, anlaşmalarda öngörülen yetkili makamlarca tasdik edilmedikçe pasaport yerine kullanılamaz. Gemi adamı cüzdanı ve uçak mürettebatı belgesini düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar, ilgililerin bu Kanunun 22 nci maddesi kapsamındaki durumlarını yetkili merciden teyit etmek zorundadır. (29.10.2016 tarihli, 29872 sayılı R.G. KHK/676(08.3.2018/30354 R.G. 7070 s.k.) ile değişik)[21]
Gemiadamları ve uçak mürettebatına verilecek belgelerin şekil ve muhtevası İçişleri, Dışişleri ve Ulaştırma Bakanlıklarınca müştereken tespit edilir.
Yabancı gemi, hava ve demiryolu uluslararası ulaşım araçları memur ve mürettebatı, yetkili makamlarca usulüne ve örneğine uygun olarak düzenlenmiş vesikaları ile Türk karasuları ve liman şehirlerine karşılılık esasına göre girip çıkabilirler.
Pasaport yerine geçerli vesikaların veriliş şartları:
Madde 21 - (Değişik: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984-3073/10 md.) 19 ve 20 nci maddelerde yazılı vesikaların verilişi sırasında 7, 17 ve 22 nci maddelerin hükümleri tatbik olunur.
Pasaport veya vesika verilmesi yasak olan haller:
G.G.T.(Yurt Dışına Çıkış Tahdidi) Seri No 1 Tasarruflu Yazılar 1
Madde 22 - (Değişik: 28/5/1988-3463/3. md.)
Yurt dışına çıkmaları; mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere ve terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen yurtdışındaki her türlü eğitim, öğretim ve sağlık kuruluşları ile vakıf, dernek veya şirketlerin kurucu ve yöneticisi olduğu veya bu yerlerde çalıştığı İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere[22] (.)[23] pasaport veya seyahat vesikası verilmez. Ancak, yabancı memleketlere gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zaruri hallerde Cumhurbaşkanının[24] onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat vesikası verilebilir. (06.06.2008 tarih ve 26898 mükerrer sayılı R.G. – 5766 s.k.ile değişik.)
Bu durumda olanların açık kimlikleri (adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, ana ve baba adı ile nüfusa kayıtlı olduğu yer) ve tahdit sebebi, ilgili daireler tarafından mahallin polis makamlarına bildirilir.
İlgili polis makamları da bu bilgileri alır almaz bağlı bulunduğu il emniyet müdürlüğü kanalıyla en seri haberleşme aracıyla yazılı olarak hudut kapısı bulunan emniyet müdürlüklerine, şahsın nüfusa kayıtlı olduğu il emniyet müdürlüğüne ve Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirir.
Bunların yurt dışına çıkışları engellenir ve kendilerine pasaport veya vesika verilmez, verilmişse geri alınır.
Birinci fıkrada yazılı makamlar tarafından pasaport verilmesi veya yurt dışına çıkması yasaklananlarla, yurt dışında kalmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu tespit edilenlerin süreleri dolan pasaportları yenilenmez, kendilerine Türkiye'ye dönmeleri için seyahat vesikası verilir.
Pasaport veya pasaport yerine geçen vesikaları kaybedenlerden, bunu haklı bir sebebe dayandıramayanlarla bulundukları ülkelerden sınır dışı edilmiş olanlara, bu ülkelerden çıkarılış sebepleri gözönünde tutularak pasaport veya vesika verilmeyebilir.
Türk vatandaşlarının seyahatlerinin sınırlandırılması veya yasaklanması:
Madde 23 - (Değişik: 25/2/1981 - 2418/4 md.)
Cumhurbaşkanı[25], harp tehlikesi veya memleket güvenliğine veya sağlık durumuna dokunan diğer olağanüstü haller dolayısıyla Türk vatandaşlarının yabancı memleketlere gitmelerini kısmen veya tamamen men edebileceği gibi, siyasi ve ekonomik mülahazalarla sadece belli ülkeler için geçerli pasaport düzenlenmesine de karar verebilir.
Harp tehlikesi, yabancı memleketlerde zuhur edebilecek dahili karışıklıklar veya salgın hastalıklar sebebiyle veya siyasi veya ekonomik nedenlerle dış memleketlerdeki pasaport vermeye yetkili Türkiye Cumhuriyeti makamları, Dışişleri Bakanlığının talimatı veya muvafakati ile Türk vatandaşlarına verecekleri pasaportları, yalnız belli memleketlere gitmek için muteber olmak üzere tanzim edebilirler.
3.fıkra; (14.04.2011 tarih ve 27905 sayılı R.G. 6217 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır)[26]
Vize itasına yetkili makamlar, vizelerin nev'i ve harçları:
Madde 24 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
Giriş vizesinin mahiyeti:
Madde 25 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
Madde 26 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
Madde 27 - Yabancıların diplomatik pasaportlariyle bu kanunda derpiş olunan hususi ve servis damgalı pasaportlara tekabül eden pasaportlarının vizeleri hiç bir harca veya resme tabi değildir.
Giriş Vizesi
Tek bir giriş vizesi:
Madde 28 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Harcı: (Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952-5887/126 md.)
Transit vizesi:
Madde 29 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
Madde 30 - 31 - (Mülga: 25/2/1952-5887/126 - e md.)
Çıkış vizesi :
Madde 32 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
MADDE 33 – (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
MADDE 34 – Türkiye Cumhuriyeti sınırlarından her nasılsa pasaportsuz olarak girmiş olan vatandaşlara[27] bin Türk Lirasından üçbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. (14.04.2011 tarih ve 27905 sayılı R.G. 6217 s.k. ile değişik) (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile değişik)
MADDE 35 – (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
MADDE 36 - (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
MADDE 37 - (Mülga: 25/2/1952-5887/126 - e md.)
MADDE 38 – (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Madde 39 - 5654 sayılı kanun hariç, 3519 sayılı pasaport kanuniyle ekleri kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 - (24/3/1950 - 5654/1 md. ile gelen Ek md. hükmü olup teselsül için numaralandırılmıştır; mülga: 28/5/1988 - 3463/5. md.)
Ek Madde 2 - (19/6/1984-KHK 240/12 md. ile eklenen 7/11/1984 3073/12 md. ileaynen kabul edilen Ek md. 1 in hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.)
Pasaport Kanununun uygulanması, pasaportların şekil ve muhtevalarının tespiti ile pasaport ve pasaport yerine geçerli belgelerin düzenlenmesine ait esaslar İçişleri Bakanlığının koordinatörlüğünde Dışişleri ve Maliye ve Gümrük bakanlıklarının iştiraki ile hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir.
Ek Madde 3 - (19/6/1984-KHK 240/12 md. ile eklenen 7/11/1984-3073/12 md. ileaynen kabul edilen Ek md. 2'nin hükmü olup madde numarası Teselsül ettirilmiştir.)
Pasaport Kanununda yer alan harç ve resimler için 492 sayılı Harçlar Kanununun pasaportlarla ilgili hükümleri uygulanır.
Ek Madde 4 – (Ek:28/5/1988 - 3463/4 md.)
Devlet memuru olarak 1 inci, 2 nci ve 3 üncü derece kadrolarda bulunup da Hususi Damgalı Pasaport almaya hakkı olan Devlet memurları ile subay ve astsubayların taşıdıkları unvan ve/veya rütbeleri taşımakla beraber 1 inci, 2 nci ve 3 üncü derece kadroları almadan emekli olan veya ayrılanlardan Devlet memuriyetindeki hizmet süreleri, taşıdığı unvan ve/veya rütbeleri itibariyle bugün Hususi Damgalı Pasaport almaya hak kazananlar emsal alınmak suretiyle bunlara da Hususi Pasaport verilir.
Ek Madde 5 – (Ek: 28/5/1988 - 3463/4 md.) (11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile yürürlükten kaldırılmıştır.).
Ek Madde 6- Elektronik pasaportlarda refakate kayıt işlemi yapılamaz, bu pasaportlar temdit edilemez ve müşterek e-pasaport düzenlenemez. (01.08.2010 tarihli, 27659 sayılı R.G. 6009 s.k.ile eklenmiştir)
“EK MADDE 7- Millî güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı nedeniyle;
A) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ilan edilen olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlar uyarınca kamu görevinden çıkarılmaları veya rütbelerinin alınması nedeniyle pasaportları iptal edilenler ile haklarında pasaport verilmemesine yönelik idari işlem tesis edilmiş olanlardan,
B) 18/10/2016 tarihli ve 6749 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunun 5 inci maddesi ve 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 35 inci maddesi uyarınca pasaportları iptal edilenler ile haklarında pasaport verilmemesine yönelik idari işlem tesis edilmiş olanlardan,
C) Mahkemelerce yurt dışına çıkmaları yasaklananlar hariç olmak üzere bu Kanunun 22 nci maddesi uyarınca pasaportları iptal edilenler ile haklarında pasaport verilmemesine yönelik idari işlem tesis edilmiş olanlardan,
haklarında aynı nedenlerden dolayı; devam etmekte olan herhangi bir idari veya adli soruşturma veya kovuşturma bulunmayanlara, kovuşturmaya yer olmadığına, beraatine, ceza verilmesine yer olmadığına, davanın reddine veya düşmesine karar verilenlere, mahkûmiyet kararı bulunanlardan cezası tümüyle infaz edilenlere veya ertelenenlere, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilenlere, başvurmaları hâlinde kolluk birimlerince yapılacak araştırma sonucuna göre İçişleri Bakanlığınca pasaport verilebilir.”[28]7188/2
Geçici Madde 1 – (Ek: 11/5/1976 - 2009/2 md. ile gelen Geçici md. hükmü olup teselsül için numaralandırılmıştır.)
Halen yabancı ülkelerde çalışmakta olan işçiler için düzenlenen pasaportların geçerlik süresi; süre bitiminde müracaat halinde, ilgili daha kısa süre için uzatılmasını istemediği takdirde, beş yıla kadar uzatılır. İşçinin eş ve çocukları da bu hükümden yararlanır.
Madde 40 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 41 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
“İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
“Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi olmayan bakanlara” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
(07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile ek) ↑
“dışişleri eski bakanlarına,” ibaresi “eski bakanlara, Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyelerine,” şeklinde (27.03.2018 tarih ve 30373 Sayılı 2. Mükerrer R.G. 7103 s.k. ile değişik) ↑
Mülga:“Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterine,” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile kaldırılmıştır) ↑
“Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
“Genel Sekreterliği üst düzey görevlilerinden resmi bir görevle gönderilenlere” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
03.05.2013 tarih ve 28636 sayılı R.G. 6462 s.k.ile değişik ↑
“Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile” ibaresi 27.03.2018 tarih ve 30373 Sayılı 2. Mükerrer R.G. 7103 s.k. ile madde metninden çıkarılmıştır. ↑
17.04.2020 t, 31100 s, RG 7243 sk. Md.22 ile ibare eklenmiştir. ↑
“kamu görevlilerine” ibaresi “kamu görevlileri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına” şeklinde 11.09.2014 tarihli, 29116 (Mükerrer) sayılı R.G. 6552 s.k. ile değiştirilmiştir. ↑
17.04.2020 t, 31100 s, RG 7243 sk. Md.22 ile ibare eklenmiştir. ↑
7188/1 7188 Sayılı Kanun ile üçüncü paragraftan sonra gelmek üzere paragraf eklenmiştir. ↑
03.05.2013 tarih ve 28636 sayılı R.G. 6462 s.k.ile değişik ↑
“Bakanlar Kurulunun” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
“Bakanlar Kurulunca” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
24.12.2019 t, 30988 s, RG 7196 sk Md.12 ile “iki” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir ↑
03.05.2013 tarih ve 28636 sayılı R.G. 6462 s.k.ile değişik ↑
Mülga; (Değişik birinci fıkra: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/7 md.) Umuma mahsus münferit veya müşterek pasaport almak isteyen kimseleri usulüne uygun düzenlenmiş form dilekçe,(Ek ibare:2/4/1998-4358/3 md.) vergi kimlik numarası gösteren bir belge yeterli sayıda fotoğraf ve nüfus hüviyet cüzdanlarının aslı ile mahallin emniyet müdürlüğüne müracaat etmeleri lazımdır. ↑
24.12.2019 t, 30988 s, RG 7196 sk Md.69 ile 17 nci maddesinin birinci fıkrasına bent eklenmiştir. ↑
Mülga; Gemiadamı cüzdanı ve uçak mürettebatı belgeleri verildikleri mahal emniyet müdürlüğünce, demiryolu personeli kimlik belgeleri anlaşmalarda öngörülen yetkili makamlarca tasdik edilmedikçe pasaport yerine kullanılamaz. ↑
"İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen yurtdışındaki her türlü eğitim, öğretim ve sağlık kuruluşları ile vakıf, dernek veya şirketlerin kurucu ve yöneticisi olduğu veya bu yerlerde çalıştığı İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere" ibaresi (01.09.2016 tarih ve 29818 2. mükerrer R.G. KHK/674 ile eklenmiştir) ↑
“vergiden borçlu olduğu pasaport vermeye yetkili makamlara bildirilenlere” tümcesi Anayasa Mahkemesinin 2007/81 kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük tarihi 08.06.2008 ↑
“İçişleri Bakanının teklifi ve Başbakanın” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
“Bakanlar Kurulu” ifadesi (07.7.2018 tarih ve 30471 2.Mükerrer KHK-700 ile değişik) ↑
Mülga; Yabancı memleketlerde bulunan Türk vatandaşlarından Türkiye'de haklarında bir cürümden dolayı kovuşturma yapılanlarla, Türk mahkemelerince mahküm edilmiş bulunanların, Adalet Bakanlığının talebi üzerine veya muvafakatiyle Dışişleri Bakanlığınca verilecek talimata dayanılarak yabancı memleketlerdeki pasaport vermeye yetkili Türkiye Cumhuriyeti makamlarınca pasaportları iptal edilir ve yalnız Türkiye'ye dönmeleri için ve veriliş tarihinden itibaren en fazla bir ay içinde sahibi tarafından bulunduğu memleketten ve bilahare geçeceği memleketlerden ayrılmak suretiyle kullanılmak şartıyla seyahat belgesi verilir. ↑
(11.04.2013 tarihli, 28615 sayılı R.G. 6458 s.k. ile değişik) ↑
7188/2 7188 sayılı Kanun ile eklenmiştir. ↑
