T.C.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Sayı :B.21.0.THG.0.04.03.00-380.10[146]

Konu :Gıda Maddelerinin İmhası

10.05.2012 / 01465

GÜMRÜK VE TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNE

Muhtelif Bölge Müdürlüklerinden Bakanlığımıza intikal eden yazılarda, kaçak zannıyla yakalanıp el konulan eşyadan imha edilebilmesi için analiz raporu aranan çay ve diğer gıda maddelerinin miktarlarının az, muhafaza edildikleri mahallerin uzak olması nedeniyle ilgili birimlerin kontrol ve analiz için numune almak üzere bu yerlere gidip gelmelerinin külfetli ve masraflı olduğu ve bu durumun imha işlemlerini geciktirdiği belirtilerek, gerek dökme gerekse paketlenmiş haldeki çay dahil olmak üzere gıda ürünlerinin ambalajlarında kayıtlı son kullanma tarihi esas alınarak analiz raporu aranmaksızın imha edilmesi yönünde mevzuat düzenlemesi yapılması talep edilmektedir.

Bilindiği üzere Tasfiye Yönetmeliği'nin 25 inci maddesi "(1) Ekonomik değerini yitiren veya sağlığa zararlı olduğu anlaşılan eşya ile diğer tasfiye yolları ile tasfiye edilemeyen eşya, imha edilerek tasfiye olunur. Eşyanın durumu imha komisyonunca incelenerek karara bağlanır. İmha işlemi bu komisyon tarafından yürütülür..." hükmünü amirdir.

Tasfiyelik hale geldikten sonra ekonomik değerini yitiren veya sağlığa zararlı olduğu usulüne uygun olarak tespit edilen eşyanın imhasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği 2011/1 sayılı Genelgede ise "...2- İmhası öngörülen eşyanın cinsine göre teknik bilgi ve uzmanlık gerektirir bir durum görülürse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına incelettirilerek alınacak rapora göre eşyanın durumu imha komisyonunca incelenir... Tasfiyelik eşya değerinin analiz ücretinin altında olacağının anlaşılması halinde, analiz yaptırılmadan imha işlemi gerçekleştirilebilir ve bu husus imha kararında belirtilir..." hususu düzenlenmiştir.

Diğer taraftan, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun 21 inci maddesinde "(1) Gıda güvenilirliği şartları aşağıda belirtilmiştir: a) Güvenilir olmayan gıda, gıda ile temas eden madde ve malzeme piyasaya arz edilemez. İnsan sağlığı için tehlike oluşturan ve tüketime uygun olmayan gıda, güvenilir olmayan gıda kabul edilir. b) Gıdanın güvenilir olup olmadığının belirlenmesinde, üretim, işleme ve dağıtım aşamaları, etiket bilgileri ve sağlıkla ilgili uyarı niteliğindeki bilgiler ile insanlar tarafından günlük normal kullanım koşulları dikkate alınır... (5) Gıda kodeksine aykırı gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzeme üretilemez, işleme tâbi tutulamaz ve piyasaya arz edilemez." hükümlerine yer verilmiştir.

Ayrıca, Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin "Tavsiye edilen tüketim tarihi ve son tüketim tarihi" başlıklı 24 üncü maddesinde ise "(1) Mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen ve bu yüzden kısa bir süre sonra insan sağlığı açısından tehlike teşkil etmesi muhtemel olan gıdalarda 'son tüketim tarihi', diğer gıdalarda 'tavsiye edilen tüketim tarihi' belirtilir. 'Son tüketim tarihi' geçmiş olan gıdalar, 5996 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerine göre güvenilir olmayan gıda olarak kabul edilir. (2) 'Tavsiye edilen tüketim tarihi' veya 'son tüketim tarihi' bilgilerinden uygun olanı, Ek-7'de yer alan kurallara göre belirtilir. (3) 'Son tüketim tarihi' bilgisinin verilmesini gerektiren gıdalarda, 'tavsiye edilen tüketim tarihi' bilgisine yer verilemez." hususu yer almaktadır.

Bu çerçevede, gıda ürünlerinin ambalajlarında kayıtlı son kullanma tarihi esas alınarak analiz raporu aranmaksızın imha edilmesi yönünde Tasfiye Yönetmeliği taslağına açık bir hüküm konulmakla birlikte söz konusu Yönetmelik taslağı yayımlanana kadar yukarıda belirtilen mevzuat kapsamında konunun değerlendirilmesi ve son tüketim tarihi geçen gıda ürünleri piyasaya arz edilemeyeceği için ekonomik değeri kalmadığından tasfiyelik eşya değerinin analiz ücretinin altında olacağı, ayrıca güvenilir gıda olmadığından sağlığa da zararlı hale geldiği hususları göz önünde bulundurulduğunda,

1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca tasfiyelik hale gelen söz konusu eşyanın analize tabi tutulmadan imha edilmesi,

2) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında tasfiyelik hale gelen mezkur eşyanın ise analize tabi tutulmadan anılan Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca bekletilmeyecek eşya olarak değerlendirilmesi ve soruşturma evresinde hakim, kovuşturma evresinde mahkemesince tasfiye kararı verildikten sonra imha edilmesi,

mümkün bulunmaktadır.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

Avni ERTAŞ

Bakan a.

Genel Müdür

DAĞITIM

Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine