T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Sayı :27895559-612.99
Konu :Görevden Uzaklaştırılan
Memurların Maaş ve SGK İşlemleri
01.08.2016 / 17725074
DAĞITIM YERLERİNE
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun “Görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğü” başlıklı 141'inci maddesi uyarınca, 15.07.2016 tarihinden sonra görevden uzaklaştırılan memurların o aya ait peşin ödenen aylıkları ve SGK prim kesintileri ile ilgili işlemlerin yürütülmesinde kullanılmak üzere, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 25.07.2016 tarihli ve 64314391-110.01.10.02 -[546-275]-6492 sayılı yazısı ile Sosyal Güvenlik Kurumunun 27.07.2016 tarihli “5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (C) Bendine Tabi Sigortalılardan Açığa Alınan veya Görevine Son Verilenler Hakkında Yapılacak İşlemlere İlişkin Duyurusu” ekte gönderilmektedir.
Bilgilerini rica ederim.
Eşref BAŞKAN
Bakan a.
Daire Başkanı
Ek:
1- Maliye Bakanlığının Yazısı (4 Sayfa)
2- Sosyal Güvenlik Kurumunun Duyurusu (3 Sayfa)
DAĞITIM:
Tüm Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine
81 İl Valiliği Ticaret İl Müdürlüklerine
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü
Sayı :64314391-110.01.10.02-[546-275]-6492
Konu :Görevden uzaklaştırma
MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
(Personel ödemeleri Uygulama Geliştirme Destek Şubesi)
İlgi :22.07.2016 tarihli 83993637-010.01/14128 sayılı yazınız.
İlgi yazınız incelenmiş olup tereddüte düşülen konuya ilişkin Genel Müdürlüğümüz görüşü aşağıda açıklanmıştır.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Kanunun “Görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğü” başlıklı 141 inci maddesinde;
“Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu Kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler.
143 üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.”
ifadesine yer verilmek suretiyle, görevden uzaklaştırılan memurlara, bu süre içinde aylıklarının üçte ikisinin ödeneceği ve bu kişilerin kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam edecekleri hüküm altına alınmıştır.
Bu çerçevede, 15.07.2016 tarihinden sonra görevden uzaklaştırılan personelin o aya ait peşin ödenmiş aylıklarının, görevden uzaklaştırma tedbirinin ilgililere tebliğ edildiği tarihten sonrasına ilişkin kısmının 1/3’ünün ilgililer adına borç çıkarılmasının gerektiği değerlendirilmektedir.
Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 106 ncı maddesinin sekizinci fıkrası ile 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun emeklilik işlemlerine ilişkin olan hükümlerinin büyük bir kısmı yürürlükten kaldırılmış ve aynı Kanunun geçici 1 inci maddesi ile 5434 sayılı Kanuna tabi iştirakçilerin, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacakları hükme bağlanmıştır. Ancak, 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinde, iştirakçi iken 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar hakkında yürürlükten kaldırılan hükümleri dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı belirtilmiştir.
Böylelikle, 657 sayılı Kanuna tabi olarak memur statüsünde çalışmakta olanlar, haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulananlar ve 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulananlar olmak üzere, sosyal güvenlik yönünden iki gruba ayrılmış bulunmaktadır.
Bu çerçevede, memur statüsünde çalışmakta iken aylıklarını aldıktan sonra aynı ay içerinde haklarında görevden uzaklaştırma tedbiri alınanların emeklilik kesenekleri ve kurum karşılıkları ile sigorta primine ilişkin işlemlerinin ayrı ayrı değerlendirilmesinin faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Buna göre;
1- Sosyal Güvenlik Yönünden Haklarında 5434 Sayılı Kanun Hükümleri
Uygulanmakta Olanlar:
5434 sayılı Kanunun mülga 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde;
“Görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan kanunları gereğince tam veya eksik aylığa müstehak bulunanların emeklilik keseneğine esas aylık ücretlerinin yarısı;
Kanunlarına göre bu müddetler için sonradan görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların ise emeklilik keseneğine esas aylık veya ücretlerinin tamamı.”
hükmü yer almaktadır. Aynı Kanunun mülga 31 inci maddesinin sekizinci fıkrasında da;
“15 inci maddenin (g) fıkrasının birinci bendinde yazılı olanların fiili hizmet müddetleri yarım hesaplanır.” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.
Dolayısıyla, görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan Devlet memurlarının bu hallerin gerçekleştiği döneme ilişkin kişi kesenekleri ile kurum karşılıklarının; emeklilik keseneğine esas aylık tutarının yarısı üzerinden hesaplanmak suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gerekmektedir. Öte yandan, 5434 sayılı Kanunun mülga 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ise; “İştirakçilerin emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden her ay kesilecek % 16 emeklilik kesenekleri;
Ay başlarından sonra vazifeye girenlerin o aya ait eksik aylık veya ücretlerinden kesenek alınmaz. Ay başlarından sonra vazifeden ayrılanların eksik aylık veya ücretlerinden tam kesenek alınır.”
şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Aynı Kanunun mülga 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında da;
“Ay başlarından sonra vazifeden ayrılanlar için ayrıldıkları ayın tamamı fiili hizmet müddeti sayılır.”
hükmüne yer verilmiştir.
Bu çerçevede, 5434 sayılı Kanunun mülga 14 üncü maddesinin söz konusu hükmü gereğince, aylıklarının tamamını hak etmeden görevinden ayrılanların eksik aylıklarından da tam kesenek alınmasının zorunlu olduğu dikkate alındığında; 657 sayılı Kanunun 137 ila 145 inci maddeleri uyarınca hakkında görevden uzaklaştırma kararı verilen Devlet memurları için tedbir kararının verildiği aya ilişkin ilgililere peşin olarak ödenmiş olan tam aylıkları üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen emeklilik kesenekleri ile kurum karşılıklarının anılan Kurum tarafından iade edilmesine imkan bulunmadığı mütalaa edilmektedir.
Bu itibarla, haklarında 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmakta olan iştirakçilerden görevden uzaklaştırma kararı verilenler için tedbir kararının verildiği aya ilişkin ilgililere peşin olarak ödenmiş olan tam aylıkları üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen emeklilik kesenekleri ile kurum karşılıklarının anılan Kurum tarafından iade edilmesine imkan bulunmamasına karşın, bu kişiler hakkında, Genel Müdürlüğünüz tarafından yayımlanan 16 Sıra No’lu Genel Tebliğde yer verilen açıklamalar çerçevesinde işlem tesis edilebileceği; görevden uzaklaştırma kararının verildiği tarihi takip eden ay başından itibaren ise 5434 sayılı Kanunun mülga 15 inci maddesi uyarınca emeklilik keseneğine esas aylık ücretlerinin yarısı üzerinden emeklilik keseneği ve kurum karşılığı ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
2- Sosyal Güvenlik Yönünden Haklarında 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Hükümleri Uygulanmakta Olanlar:
5510 sayılı Kanunun 45 inci maddesinin birinci fıkrasında;
“Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan sigortalılardan görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, kanunları gereğince eksik aylığa müstahak bulunanların prime esas kazançlarının yarısı; kanunlarına göre bu müddetler için sonradan görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların ise prime esas kazançlarının tamamı üzerinden prim alınır. Prime esas kazançların yarısı üzerinden prim alınanların prim ödeme gün sayısı bu sürelerin yarısı olarak hesap edilir.” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.
Öte yandan, 5510 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde sigorta hak ve yükümlülüklerinin aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren sigortalılar için göreve başladıkları tarih itibarıyla başlayacağı düzenlenmiş olup; anılan Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde de;
“c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların;
1) Ölüm veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi, 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından,
2) Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten, itibaren sona erer.”
hükmüne yer verilmiştir.
Nitekim, 1.9.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan İşveren Uygulama Tebliğinin “4.1.6- Prim Ödeme Gün Sayılarının Belirlenmesi” başlıklı kısmında, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan, “ay içinde göreve başlayan”, “ay içinde görevden ayrılan” ve “görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan” sigortalıların prim ödeme gün sayılarının tespiti açısından açıklamalara yer verilmiş olup; aynı Tebliğin “4.3.2- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilme Süresi” başlıklı kısmında her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 25’inci günü sonuna kadar aylık prim ve hizmet belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesinin gerektiği belirtilmiş ve aynı Tebliğin “4.4- Kanunun 4 üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Sigortalı Olanlar Yönünden Primlerin Ödenme Süreleri ve Usulleri” başlıklı kısmında da bu kişiler için hesaplanan sigorta primi işveren ve sigortalı hisselerinin maaş ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar anılan Kuruma ödenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Bu çerçevede, her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için, aybaşından görevden uzaklaştırma tedbirinin alındığı tarihe kadarki günler için sigorta primine esas kazançlarının tamamı üzerinden, görevden uzaklaştırma tarihinden ay sonuna kadarki günler için ise prime esas kazançlarının yarısı üzerinden prim ödenmesi gerektiği mütalaa edilmektedir. Görevden uzaklaştırma kararının verildiği tarihi takip eden ay başından itibaren ise 5510 sayılı Kanunun 45 inci maddesi uyarınca sigorta primine esas kazançlarının yarısı üzerinden sigorta primi ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
Öte yandan, haklarında görevden uzaklaştırma kararı verilenlerin sigorta primleri ile emekli keseneği ve kurum karşılıklarının ödenmesi hususundaki uygulamanın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütüldüğü göz önüne alınarak bu konuda oluşan tereddüte ilişkin olarak söz konusu Kurumdan da görüş alınmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Bilgilerini arz ederim.
Hakan AY
Genel Müdür
25.07.2016 Maliye Uzmanı : Güler GÖKGÖZ
25.07.2016 Daire Başkanı : Ali KARATÜRK(e-İmzalıdır)
25.07.2016 Genel Müdür Yardımcısı Vekili : Kemal ÇELİK(e-İmzalıdır)
Koordinasyon:
25.07.2016 Maliye Uzmanı : Tunç BENDERLİOĞLU
25.07.2016 Daire Başkanı Vekili : Engin BİTER
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
27.7.2016
5510 SAYILI KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (c) BENDİNE TABİ SİGORTALILARDAN AÇIĞA ALINAN VEYA GÖREVİNE SON VERİLENLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLERE İLİŞKİN DUYURU
Ülke genelinde yaşanan olaylar nedeniyle ilan edilen Olağanüstü Hal Kapsamında 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliğinin, mensubiyetinin veya iltisakının yahut irtibatının olduğunun değerlendirilmesi için görevden uzaklaştırılan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılar hakkında yapılacak işlemler aşağıda açıklanmış olup, söz konusu sigortalıları çalıştıran kamu idarelerince ilgililer hakkında yapılan açıklamalar doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir.
1-Haklarında 5434 Sayılı Kanun Hükümleri Uygulanan Sigortalılar :
2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmış olması nedeniyle haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam eden 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bedine tabi sigortalılardan yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda görevden uzaklaştırılan/açığa alınan ve Kurumlarınca açık aylığı ödenmeye başlananların, bu aylıklarının ödenmeye başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren emekli keseneği ve kurum karşılıklarının ½ oranında ödenmesi gerekmektedir.
Bu nedenle,
- Kesenek Bilgi Sistemi üzerinden yapılacak bildirimlerinde bu hususlar dikkate alınarak ve sigortalının “Durum Kodu” alanına “A” kodu girilmek suretiyle kesenek/prim tutarlarının ½ oranında tahakkuk ettirilerek aylık prim ve hizmet belgelerinin gönderilmesi,
- Söz konusu sigortalılardan 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablonun (13) ve (14) üncü sıra numarası kapsamında fiili hizmet süresi zammından ½ oranında yararlanacakların, fiili hizmet süresi zammı karşılık tutarlarının “F.H.Z Gün Sayısı” alanına ½ oranında hesap edilen gün sayısı girilmek suretiyle tahakkuk ettirilerek Yıllık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgelerinin gönderilmesi,
- 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablonun (13) ve (14) üncü sıra numaraları dışında fiili hizmet süresi zammından yararlanmaya müstahak bir görev de bulunan sigortalıların açığa alındıkları süre içeresinde fiilen bu görevlerini yapmaları mümkün olmadığından bu süreler için fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmamaları,
gerekmektedir.
2- Haklarında 5510 Sayılı Kanun Hükümleri Uygulanacak Olan Sigortalılar :
2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi göreve girenlerden yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda görevden uzaklaştırılan/açığa alınan ve Kurumlarınca açık aylığı ödenmeye başlananların, prime esas kazançlarının yarısı üzerinden prim ödenmesi ve bunların prim ödeme gün sayılarının bu sürelerin yarısı olarak hesap edilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle;
-Kesenek Bilgi Sistemi üzerinden yapılacak bildirimlerinde bu hususlar dikkate alınarak sigortalının “Durum Kodu” alanına “A” kodu girilmek suretiyle prime esas kazançlarına dahil edilecek tazminat ve aylık unsurları ile prim ödeme gün sayılarının açıkta kaldığı süreler için yarım tespit edilerek yarım hesap edilen bu prime esas kazanç tutarları üzerinden sigorta primlerinin tahakkuk ettirilerek aylık prim ve hizmet belgelerinin gönderilmesi,
- Söz konusu sigortalılardan 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablonun (13) ve (14) üncü sıra numarası kapsamında fiili hizmet süresi zammından ½ oranında yararlanacakların, fiili hizmet süresi zammı primlerinin “F.H.Z Gün Sayısı” alanına ½ oranında hesap edilen gün sayısı girilmek suretiyle tahakkuk ettirilerek Aylık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgelerinin gönderilmesi,
- 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablonun (13) ve (14) üncü sıra numaraları dışında fiili hizmet süresi zammından yararlanmaya müstahak bir görev de bulunan sigortalıların açığa alındıkları süre içerisinde fiilen bu görevlerini yapmaları mümkün olmadığından bu süreler için fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmamaları,
gerekmektedir.
3- HİTAP Programı ile Tescil Kayıtlarında Yapılacak İşlemler :
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan gerek haklarında 5434 gerekse de 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulananlardan açığa alınanlar için Hizmet Takip Programına (HİTAP) yapılacak veri girişlerinde;
- Hizmet cetveli alanında; görevden uzaklaştırıldığına dair kaydın girilmesi,
-Unvan bilgisi alanında; bulunduğu en son unvan kaydının kapatılması (sonlandırılması), tekrar aynı unvanlı yeni bir kayıt açılması ve bu kayıtta “Unvan Oranı” seçeneği “yarım” olarak seçilmesi,
- Görevden uzaklaştırılan personelin daha sonra görevine iade edilmesi halinde, hizmet cetveline görevine iade edildiğine dair kayıt ile unvan bilgisindeki son kaydın kapatılıp yeni unvan kaydının açılarak “Unvan Oranı” seçeneğinin “TAM” seçilmesi,
- Görevine iade edilen personelin açıkta geçen süresine ait bilgilerin (aylık ve kesenek/prim) açık süre bilgileri alanına girilmesi,
- Görevine iade edilen personelin açıkta geçen süresinde eksik ödenen maaşlarının ödenerek kesenek/primlerin gönderilmesi halinde, daha önce yarım olarak seçilen “Unvan Oranı” seçeneğinin tam olarak güncellenmesi,
- Görevden uzaklaştırılan personelin görevine son verilmesi halinde, görevine son verilmesine ilişkin işlemin hizmet cetveline işlenmesi, unvan bilgisinin kapatılması ve açık süre bilgilerinin (aylık ve kesenek/prim) girilmesi,
gerekmektedir.
HİTAP programa girilen bilgilerin her bir fiil için ayrı ayrı olmak üzere, kişilerin açığa alındığı, görevine iade edildiği, görevine son verildiği tarihlerden itibaren en geç 90 gün içinde girilmesi gerekmekte olup, bilgilerin 90 günlük süre içinde girilmemesi durumunda 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine 4.4.2015 tarihli ve 6645 sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile eklenen paragraf uyarıca idari para cezası uygulanacaktır.
Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan gerek haklarında 5434 gerekse de 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulananların soruşturmalarının tamamlanmasını müteakip haklarında Devlet memurluğundan çıkarılma cezası verilenlerin tescil kayıtlarının Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi verilmek suretiyle yasal süresi içerisinde kapatılması gerekmektedir.
İlgili kamu kurum ve kuruluşlarına duyurulur.
